![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,700,022 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,934,237 |
ژست در نقالی: رهیافتی به حرکات بدن در اجرای نقل براساس دیدگاه زبانشناسی شناختی؛ مطالعه موردی مجلس نقالی «سهرابکشی» مرشد ترابی | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 2، دوره 29، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 17-28 اصل مقاله (1.67 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2024.369036.615822 | ||
نویسنده | ||
زینب خسروی* | ||
استادیار، گروه ادبیات نمایشی دانشکده هنر، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران. | ||
چکیده | ||
حرکات بدن از موضوعات مهم اما مناقشه برانگیز در تحلیل اجرا است. زبان شناسانی چون مکنیل ژست بخشی جدایی ناپذیر از گفتار می دانند که نقش مهمی در سازماندهی افکار دارد بااین همه در خلاء روش شناسی مناسب، بررسی ها اغلب روایت کلامی را مبنای تحلیل قرار داده اند و کمتر به جایگاه ژست در ساخت چندوجهی زبان پرداخته اند. این پژوهش با تعمیم نظریه «ژست به مثابه فرم موقت» مولر بر نقالی نشان می دهد چگونه حرکات نقال به مثابه وجهی از زبان معنا می سازند. بدین منظور صحنه کشتی دوم رستم و سهراب از اجرای ضبط شده نقل سهرابکشی مرشد ترابی(1389) انتخاب شد؛ صحنه از آغاز درگیری کشتی تا خنجر خوردن سهراب بدست رستم به مدت دو دقیقه و سی ثانیه، به24 عبارت ژست و 6 واحد ژستوار تقطیع شد. ابتدا موقعیت و مشارکت اندام های درگیرِ حرکت مستقل بررسی شد سپس هر واحد ژست از منظر فرم و انگیزه تجسم یافته کنش ها در سه گروه ژست های اشاره ای، ژست های تصویرگر و ژست های کارکردی تحلیل شد. یافته ها نشان می دهد نقطه کانونی اجرا بازنمایی رودرویی نهایی رستم و سهراب است. هرچه به اوج صحنه نزدیک می شویم، تعداد ژست ها افزایش می یابد و گفته ها محدود می شود. تاکیدهای کانونی ساز در گفتارژست وارها این صحنه بر «چرخ بلند» به عنوان شوربختی سهراب تاکید میکند و سهم فریبکاری رستم در نتیجه کشتی دوم را کمرنگ نشان می دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
نقالی؛ ژست؛ مرشد ترابی؛ سهرابکشی؛ کورنیلا مولر | ||
مراجع | ||
آیدنلو، سجاد(1388). مقدمهای بر نقالی در ایران. پژوهشنامه زبان و ادب فارسی،4(3)،62-35.
آیدنلو, سجاد(1390). ویژگیهای نقالی و طومارهای نقالی. شعرپژوهی،7(3)، 28-1.
آیدنلو، سجاد(1392). رسالهای بر نقد نقالی در دوره قاجار. نشریه آینه میراث، 53(11)، 36-7.
بیضایی، بهرام(1392). نمایش در ایران (چاپ 9)، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
پزشک، محمدحسن(1379). تلاشی برای احیای یک سنت نمایشی؛ گفتگو با استاد ولی الله ترابی. گلستان قرآن، 44(3)، 13-12.
پناهیان، نعمتالله(1395). روایت نقالان از داستان رستم و سهراب. نشریه کاوشنامه و ادبیات فارسی، 17(33)، 225-248.
تقیان، لاله(1369). گفتگو با مرشد ترابی (نقال). فصلنامه تئاتر، 2(11-12)، 151-162.
جعفری قنواتی، محمد(1394). درآمدی بر فولکلور در ایران. تهران: نشر جامی.
حبیبیزاد، فاطمه(1388). گفتگو: رنج طومارنویسی، شادی طومارخوانی. نشریه آزما، 12(66): 11-18.
خالقی مطلق، جلال(1361). یکی داستان است پر آب چشم (درباره موضوع نبرد پدر و پسر). ایراننامه، (2)، 164-205.
خسروی، زینب و فهیمیفر، اصغر(1395). بررسی تطبیقی شیوه اجرایی نقالی رزم و عشق: مطالعه موردی نقل سهرابکشی و بیژن و منیژه با اجرای مرشد ترابی. فصلنامه تخصصی تئاتر، 29(64)، 125-140.
دوستخواه، جلیل(1390). سرچشمهها و پشتوانههای شاهنامه فردوسی و شاهنامه نقالان: نگرش سنجی. فصلنامه بخارا، (85)، 124-138.
ساونا، جرج و آستن، آلن(1991). زیباییشناسی متن و اجرای تئاتر، ترجمه داوود زینلو(1386). تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
شرکت فرهنگ فیلم تهران(1389). ولیالله ترابی: نقلهای سوگ حماسه (1). [فیلم:باکلام]، لوح فشرده. تهران: انتشارات علمی فرهنگی. فردوسی، ابوالقاسم(1390). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
فیشر لیشته، اریکا(2009). درآمد راتلج بر مطالعات اجرا و تئاتر. ترجمه شیرین بزرگمهر و سحر مشگینقلم(1397). تهران: دانشگاه هنر. عناصری، جابر(1366). نقالی- تئاتر داستانی، درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
ناصربخت، محمد(1395). بررسی ساختاری طومار رستم و سهراب مرشد عباس زریری. مجموعه مقالات همایش ملی میراث روایی، به کوشش مریم نعمت طاوسی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. صص371-391.
نجم، سهیلا(1390). هنر نقالی در ایران. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
یاحقی، محمدجعفر(1368). داستان اردشیر حماسه یا تاریخ؟. جستارهای نوین ادبی، 22(86-87)، 329-356.
Aston, Eliane & Savona, George (1991). Theatre as Sign System: A Semiotics of Text and Performance. London: Routlage. Bressem, Jana (2013). Transcription systems for gestures, speech, prosody, postures, and gaze. In Cornelia Müller, A., Fricke, E., Ladewig, S.H., McNeill, D. Teßendorf, S. (Ed.), Body - Language
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 335 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 318 |