سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,232
تعداد مقالات67,790
تعداد مشاهده مقاله115,262,239
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,004,258
کولایی, الهه, میرگلوی بیات, جواد. (1402). نخبگان خاورمیانه‌ای، سوژه‌های برساخته نظم بین‌الملل اروپامدار. , 53(3), 540-519. doi: 10.22059/jpq.2024.347796.1007989
الهه کولایی; جواد میرگلوی بیات. "نخبگان خاورمیانه‌ای، سوژه‌های برساخته نظم بین‌الملل اروپامدار". , 53, 3, 1402, 540-519. doi: 10.22059/jpq.2024.347796.1007989
کولایی, الهه, میرگلوی بیات, جواد. (1402). 'نخبگان خاورمیانه‌ای، سوژه‌های برساخته نظم بین‌الملل اروپامدار', , 53(3), pp. 540-519. doi: 10.22059/jpq.2024.347796.1007989
کولایی, الهه, میرگلوی بیات, جواد. نخبگان خاورمیانه‌ای، سوژه‌های برساخته نظم بین‌الملل اروپامدار. , 1402; 53(3): 540-519. doi: 10.22059/jpq.2024.347796.1007989

نخبگان خاورمیانه‌ای، سوژه‌های برساخته نظم بین‌الملل اروپامدار

فصلنامه سیاست
مقاله 5، دوره 53، شماره 3، آذر 1402، صفحه 540-519    اصل مقاله (385.19 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2024.347796.1007989
نویسندگان
الهه کولایی* 1؛ جواد میرگلوی بیات2
1استاد، مطالعات منطقه ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2دانشجوی دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
پس از امواج استقلال‌طلبی پساجنگ جهانی دوم، نظم بین‌الملل موجب ایجاد شکاف روزافزون میان کشورهای توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته شده است. نخبگان سیاسی و فکری خاورمیانه نیز مانند دیگر مناطق کم‌توسعه جهان، به‌عنوان «سوژه‌هایی» که در پی ایجاد تغییر در موقعیت این کشورها در نظم جهانی و بهبود وضع آنها بودند، وارد کارزار شدند. این «سوژه‌ها» بیش از آنکه عاملیت مستقل داشته باشند، خود محصول گفتمان‌های اروپامدار به‌ویژه گفتمان نوسازی و توسعه و مارکسیسم بودند که نظم جهانی را تشکیل می‌دادند. هدف اصلی این مقاله پاسخ دادن به دو پرسش پژوهشی زیر است: 1. چگونه گفتمان‌های برآمده از نظم بین‌الملل اروپامدار قوام یافته‌اند؟ 2. چرا نخبگان ضداستعمار این منطقه با وجود مخالفت با چنین رویکردی، در نهایت زیر سیطره نگاه اروپامدار قرار گرفتند و به سوژه-موقعیت بدل شدند؟ در فرضیه پژوهش استدلال می‌شود که دیدگاه اروپامداری و شرق‌شناسی در میان نخبگان و روشنفکران خاورمیانه با وجود رویکرد ضداستعماری آنان به بازتولید رویه‌های اروپامدار در کشورهای منطقه منجر شده است. با استفاده از چارچوب نظری پسااستعمارگرایی به‌ویژه اندیشه‌های ادوارد سعید و گایاتری اسپیواک به تحلیل گفتمان نخبگان شرق اسلامی که از 1960 تا 1970 به‌دنبال جبران پس‌افتادگی بودند، می‌پردازیم. یافته‌های پژوهش نشان داد که حتی نخبگان ضداستعماری در این دو دهه، با همه تلاش‌های پیگیر خود حاملان نظمی شدند که در قالب گفتمان مسلط خود را آشکار می‌ساخت.
کلیدواژه‌ها
ادوارد سعید؛ اروپامداری؛ خاورمیانه؛ شرق‌شناسی؛ مطالعات فرودستان
عنوان مقاله [English]
Middle Eastern Elites, the Subjects of the Eurocentric International Order
نویسندگان [English]
Elahe Kolaee1؛ Javad bayat Mirgaloye2
1Professor, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2A PhD Candidate, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Iran
چکیده [English]
During the last two centuries, particularly in the post-World War II period, many former colonies in the Middle East have gained independence. However, there is a growing gap between countries—dichotomized into different groups in the international system such as Developed or Undeveloped, North or South, First World or Third World, Center or Periphery, West or East, and so on. The Middle East or ‘the Islamic East’ is one of the regions which have been suffering from either drastic backwardness or dependent development. In postcolonial discourse, the epistemological agency of the non-European world is revived and the one-sided narration of westerners about the whole world is not the only source of knowledge. Intellectual and political elites of the newly independent societies as ‘nationalist and anticolonialist subjects’ entered into battle in order to change the subordinate position of these countries in the international order and find ways to overcome the problem of underdevelopment and dependence on the western countries, but these so-called ‘Middle Easterners subjects’ as referred to in this paper were unable to be independent subjects and actually became subjected to the influence of the external forces. Most Middle Eastern intellectual and political elites had to change their attitudes and activities due to eurocentrism, especially in the area of foreign policy and international relations. As the subjects of the Eurocentric international order, they unconsciously cooperated with the forces which intended to maintain the existing international order, despite the fact that they were initially trying to change this superior-subordinate arrangement in protest against its unequal nature.  The so-called subjectivity of  these elites has led  to an even expanding backwardness in many parts of the region.
The authors’ main objective is to answer the following research questions:  1. How have the postcolonial discourses, which have originated from the Eurocentric international order been reinforced? 2. Why were the anti-colonial elites of the Middle East ultimately influenced by the Eurocentric view in spite of their initial opposition to eurocentrism? In the research hypothesis, it is argued that the worldview of eurocentrism of the Middle Eastern elites and intellectuals have acted as positive reinforces of the Eurocentrism perspective and orientation in the Middle Eastern countries. To answer these questions, they use the framework of the theories of post-colonialism, and draw conclusions from Spivak's discussions of the subalterns and domination, Edward Said's writings on the subject of Orientalism, and the discourse of the elites of the so-called Islamic East who had struggled to confront the challenge of backwardness of their countries during the 1960-1970 period. The findings of the research showed that even some of the staunchest anti-colonial political elites and intellectuals—in spite of their rebellion against imperial powers and critical views of the Eurocentric attitudes of the westerners—ended up as the subjects of the European-dominated international order. Such results are valuable for understanding the persistent backwardness of countries in the Middle East which are confronted with this challenge in different ways and varying degrees of severity.
کلیدواژه‌ها [English]
Edward Said, Eurocentrism, Middle East, Orientalism, Subalterns Studies
مراجع
الف) فارسی

  1. آبراهامیان، یرواند. (1388) ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم لیلایی. تهران: نی.
  2. اسپیواک، گایاتری چاکراوارتی. (1397) آیا فرودست می‌تواند سخن بگوید؟ ترجمه ایوب کریمی. تهران: فلات.
  3. انصاری، منصور؛ مسعود درودی. (1393) «مطالعات پسااستعماری، تلاش متن‌محور در جهت وارونه‌سازی چشم‌اندازها (با تأکید بر بازشناسی رویکردهای متفاوت)،» جستارهای سیاسی معاصر، 5، 2: 1-23. در: https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_1407.html  (26 تیر 1401).
  4. بالتا، پل؛ رولو کلورین. (1370) مغرب بزرگ، از استقلال تا سال 2000، ترجمه عباس آگاهی. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
  5. بلاوت، جیمز ام. (1389) هشت تاریخ‌دان اروپامحور، ترجمه ارسطو میرانی و به‌یان رفیعی. تهران: امیرکبیر.
  6. پاری، بنیتا. (1391) نهادینه کردن مطالعات پسااستعماری، در «مطالعات پسااستعماری»، ترجمه جلال فرزانه‌دهکردی و رامین فرهادی. تهران: دانشگاه امام صادق.
  7. ترنر، برایان اس. (1386) شرق‌شناسی، پسامدرنیسم و جهانی شدن، ترجمه سعید وصالی. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
  8. تقی‌زاده طبری، اباصالح. (1388) «اصلاحات در مکتب نوسازی (از نوسازی تا پسانوسازی)،» ره‌آورد سیاسی، 7، 24 و 25: 91-106. در: http://ensani.ir/fa/article/220659 (26 تیر 1401).
  9. حکیمی، هادی؛ محمدتقی معبودی. (1396) «تحلیلی بر تئوری نوسازی توسعه،» فصلنامه توسعه راهبرد، 13، 51: 59-29. در: http://rahbord-mag.ir/Article/13970404195748112950 (26 تیر 1401).
  10. جیروند، عبدالله. (1368) توسعه اقتصادی. تهران: مولوی.
  11. ساعی، احمد. (1385) «مقدمه‌ای بر نظریه و نقد پسااستعماری،» مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 73: 154-133. در: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=60762 (26 تیر 1401).
  12. ساعی، احمد. (1390) مسائل سیاسی و اقتصادی جهان سوم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی.
  13. سعید، ادوارد. (1395) شرق‌شناسی، ترجمه عبدالرحیم گواهی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  14. سردار، ضیاءالدین. (1387) شرق‌شناسی، ترجمه محمدعلی قاسمی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  15. گاندی، لیلا. (1391) پسااستعمارگرایی، ترجمه مریم عالم‌زاده و همایون کاکاسلطانی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  16. گرامشی، آنتونیو. (1400) دفترهای زندان، ترجمه حسن مرتضوی. تهران: چشمه.
  17. گیکاندی، سایمون. (1391) پساساختارگرایی و گفتمان پسااستعماری، در «مطالعات پسااستعماری»، ترجمه جلال فرزانه‌دهکردی و رامین فرهادی. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
  18. مارش، دیوید؛ جری استوکر. (1392) روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاج‌یوسفی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  19. مک‌فی، الکساندر لئون. (1398) شرق‌شناسی، ترجمه مسعود فرهمندفر. تهران: مروارید.
  20. معینی‌علمداری، جهانگیر. (1385) «هویت و تأویل: در جستجوی یک هویت پسااستعماری،» فصلنامه مطالعات ملی، 7، 1: 33-52. در: https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=42917 (26 تیر 1401).
  21. میلز، سارا. (1382) گفتمان، ترجمه فتاح محمدی. زنجان: هزاره سوم.
  22. میلیکن، جنیفر. (1385، آذر) «مطالعه گفتمان در روابط بین‌الملل، نقد پژوهش و روش،» ترجمه حمیرا مشیرزاده، پژوهش حقوق عمومی، 8، 21: 260-209. در: https://qjpl.atu.ac.ir/article_2816.html (26 تیر 1401).
  23. هینه‌بوش، ریموند؛ انوشیروان احتشامی. (1390) سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه، ترجمه مرتضی صباح و رحمن قهرمان‌پور. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
ب) انگلیسی

  1. Abdel-Malek, Anouar. (1981) Civilization and Social Theory. London:
  2. Ashcroft, Bill, et al. (2005) Post-Colonial Studies: The Key Concept. London & New York: Routledge
  3. Ansari, Hamed. (1986) The Stalled Society. Albany, NY: State University of New York Press.
  4. Byrne, Jeffrey James. (2009) “Our Own Special Brand of Socialism: Algeria and the Contest of Modernity in the 1960s‌,” Diplomatic History 33, 3: 427-447, <DOI:10.1057/9780230392786_4>.
  5. Carver, Michael. (2011) A Correct and Progressive Road: U.S.-Turkish Relation, 1945-1964, A PhD Dissertation in History, Bowling Green State University, Ohio, USA. Available at: https://etd.ohiolink.edu/apexprod/rws_etd/ send_file/ send?accession=bgsu1300992155&disposition=inline (Accessed 8 October 2022).
  6. Edens, David; and William Snavely. (1970) “Planning for Economic Development in Saudi Arabia‌,” Middle East Journal 24, 1: 17-30. Available at: https://www.jstor.org/stable/i398307 (Accessed 2 August 2022).
  7. Eisenstadt, Shmuel Noah. (1996) Modernization: Protest and Change. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
  8. Guha, Ranajit, ed. (1982) Subaltern Studies I. Oxford & New Delhi: Oxford University Press.
  9. Harrison, David. (1991) The Sociology of Modernization and Development. London: Routledge.
  10. Harris, Lillian Craig. (1986) Libya: Gadhafi’s Revolution and the Modern State. Boulder, Colorado: Westview Press. 
  11. Hiddleston, Jane. (2009) Understanding Postcolonialism. Stocksfield: Acumen.
  12. Hinnebusch, Raymond. (1981) “Egypt under Sadat: Elites, Power Structure, and Political Change in a Post-Populist State‌,” Society for Study of Social Problems 28, 4: 442-464, <DOI:2307/800057>.
  13. Hobson, John (2012) The Eurocentric Conception of World Politics, Western International Theory 1760-2010. Cambridge: Cambridge University Press.
  14. Hodgson, Marshall G. (1993) The Venture of Islam. Berkeley, CA: University of California Press.
  15. Hooks, Bell. (1990) “Marginality as a Site of Resistance‌,” in Russell Fergusen, et al., eds. Out There: Marginalization and Contemporary Cultures. Cambridge, MA: MIT, 152-190.
  16. Kandil, Hazem. (2016) The Power Triangle: Military, Security, and Politics in Regime Change. Oxford: Oxford University Press.
  17. Kesseiri, Raida. (2005) Ideologised Foreign Policy and the Pragmatic Rationale: The Case of Algeria under Houari Boumedienne, 1965-1978, A PhD Dissertation in Middle Eastern Studies, the University of Leeds, UK. Available at: https://core.ac.uk/download/pdf/40033451.pdf (Accessed 8 May 2022).
  18. Mccully, Burse. (1940) English Education and the Origins of Indian Nationalism. New York: Columbia University Press.
  19. Parry, Benita. (2004) “The Institutionalization of Postcolonial Studies,”The Cambridge Companion to Postcolonial Literary Studies, 66-80, <DOI:10.1017/CCOL0521826942.004>.
  20. Pelt, Adrian. (1970) Libyan Independence and the United Nations: A Case of Planned Decolonization. New Haven: Yale University Press, 168-170, <DOI:11017/S0021853700000402>.
  21. Pipes, Daniel. (1992) Greater Syria: The History of an Ambition. Oxford: Oxford University Press.
  22. Rami, Ginat. (1997) Egypt's Incomplete Revolution: Lutfi Al-Khuli and Nasser's Socialism in the 1960s. London: Routledge.
  23. Robinovitch, Itamar. (1972) Syria under the Baath, 1963-1966. Jerusalem: Israel University Press.
  24. Rostow, Walt W. (1960) The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto. Cambridge and New York: Cambridge University Press.
  25. Spivak, Gayatri Chakravorty. (1985, Winter-Spring) "Can the Subaltern Speak? Speculations on Widow-Sacrifice," Wedge 7/8: 120-130. Available at: https://abahlali.org/files/Can_the_subaltern_speak.pdf (Accessed 3 October 2023).
  26. Spivak, Gayatri. (1987) “Three Women’s Text and a Critique of Imperialism,” Critical Inquiry 12, 1: 243-261. Available at: https://www.jstor.org/ stable/ 1343469 (Accessed 3 August 2022).
  27. St John, Ronald B. (2008) “The Changing Libyan Economy, Causes and Consequences,” Middle East Journal 62, 1: 75-91. Available at: https://www.researchgate.net/publication/233583356_The_Changing_Libyan_Economy_Causes_and_Consequences (Accessed 2 August 2022).
  28. Tipps, Dean. (1976) Modernization theory and the Comparative Study of Societies: A Critical Perspective. New York: Free Press.
  29. Torrey, Gordon H.; and John F. Delvin. (1965) “Arab Socialism‌,” Journal of International Affairs 19, 1: 47-62. Available at: https://www.jstor.org/ stable/ i24362871 (Accessed 2 August 2022).
  30. Vandewalle, Dirk. (2006) A History of Modern Libya. Cambridge: Cambridge University Press.
  31. Yodfat, Aryeh. (1971) “The End of Syria’s Isolation‌,” The World Today 27, 8: 329-339. Available at: https://www.jstor.org/stable/40394532 (Accessed 2 August 2022).
  32. Young, Robert. (2003) Postcolonialism: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
  33. Ziai, Aram. (2012) “Postcolonial Perspectives on Development,” Center for Development Research, University of Bonn, ZEF Working Paper Series, 103. Available at: https://www.econstor.eu/bitstream/10419/88339/1/773389075.pdf (Accessed 2 August 2022).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 112
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 103


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب