پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,978 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,553 |
حقیقت و واقعیت در پراگماتیسم پیرس و جیمز | ||
| فلسفه | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 40، شهریور 1402، صفحه 127-145 اصل مقاله (703.92 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2022.349412.1006748 | ||
| نویسنده | ||
| عطیه زندیه* | ||
| استادیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| حقیقت و واقعیت از مباحث بنیادی فلسفی است که پراگماتیست‌ها دربارۀ آن مباحث ویژه‌ای مطرح کرده‌اند. در این مقاله آرای پیرس و جیمز در این خصوص با هم تطبیق داده می‌شود تا به این سؤال پاسخ داده شود که چرا با اینکه پیرس بنیان‌گذار پراگماتیسم است، جیمز از شهرت گسترده‌تری برخوردار است؛ تفکر او بیشتر پی‌گرفته می‌شود و از او نیز به‌عنوان مؤسس پراگماتیسم نام می‌برند؟ آنچه باعث این مسئله شده، نظرگاهی است که این دو دربارۀ نظریۀ حقیقت اتخاذ کرده‌اند؛ از‌این‌رو، بررسی حقیقت و واقعیت از لحاظ معنا، اقسام، معیار و جایگاه آنها در پراگماتیسم، هم نظر آنان را در مورد این دو مبحث به‌خوبی بازگو می‌کند و هم به پرسش این مقاله پاسخ می‌دهد. پراگماتیسم بر اصل پراگماتیکی استوار است که پیرس واضع آن بوده و جیمز نیز آن را پذیرفته است. آنان با اصل پراگماتیکی، آثار و نتایج عملی مفاهیم را می‌سنجند. تمایز این دو فیلسوف در این است که پیرس اصل پراگماتیکی را اصلی منطقی دانسته، با نظریۀ معنا مرتبط می‌سازد و جیمز آن را با نظریۀ حقیقت گره می‌زند و این باعث می‌شود پراگماتیسم جیمز در صدر تفکرات پراگماتیستی بعدی قرار گیرد. افزون بر این، در این مقاله به این پرسش نیز می‌پردازیم که آیا پراگماتیسم آنان در نظریۀ واقعیت و حقیقت، توانسته است خود را از قید فلسفۀ متافیزیکی برهاند؟ پاسخ این پرسش آن است که پیرس و جیمز دیدگاه‌های مؤثر وجدیدی در فلسفه مطرح کرده و برخی از اصول فلسفۀ متافیزیکی را به چالش کشیده‌اند؛ اما با این همه، هنوز در چارچوب تفکر متافیزیکی می‌اندیشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیرس؛ جیمز؛ حقیقت؛ واقعیت؛ معیار مطابقت؛ اصل پراگماتیکی | ||
| مراجع | ||
|
جیمز، ویلیام (1370) پراگماتیسم، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
زندیه، عطیه (1397)، «اصل پراگماتیکی: عالی‌ترین مرحلۀ وضوح در پراگماتیسم پیرس»، فلسفه، سال 46، ش 2، پاییز و زمستان، 23- 41.
Almeder, Robert (1985), “Peirce's Thirteen Theories of Truth”, Transactions of the Charles S. Peirce Society, Winter,Indiana University, Winter, Vol. 21, No. 1, 77-94. Hartshorne, Charls, P. Weiss, and A. Burks eds. (1931) Collected Papers of CharlsSanders Peirce, vol 5, 7, 8 and 15, Cambridge, MA: Belknap press of Harvard. Capps, J. (2019) “The pragmatic theory of truth” in The Stanford encyclopedia of philosophy, https://plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/truth-pragmatic/ Hookway, Christopher (1992), Peirce, ed. Ted Honderich, London and New York: Routledge. Misak, Chery (2004), Truth and the End of Inquiry: A Peircean Account of Truth, NewYork, Oxford. Wiener, P. Philip (1958), Charles s. Peirce: selected Writings, New York: Dover. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 146 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185 |
||