پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,452,697 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,222,775 |
پیشبینی روند تغییرات در تعداد موالید و نسبت جنسی در بدو تولد در کشور ایران: تحلیل سری زمانی | ||
| بررسی مسائل اجتماعی ایران | ||
| دوره 14، شماره 1، آبان 1402، صفحه 233-258 اصل مقاله (1.34 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2023.95165 | ||
| نویسنده | ||
| نصیبه اسمعیلی* | ||
| استاد یار جمعیت شناسی دانشگاه تهران. تهران. ایران | ||
| چکیده | ||
| کاهش باروری و موالید یک مساله مهم و استراتژیک در کشور ایران بوده که در سالهای اخیر مورد توجه برنامهریزان و سیاستگذاران واقع شده است. پیامدهای منفی کاهش باروری نظیر سالخوردگی جمعیت، کاهش در اندازه کلی جمعیت، افزایش در نسبت جنسی در بدو تولد و ... حرکت به سمت برنامههای حمایتی دوستدار خانواده با هدف افزایش باروری را سبب شده است. آگاهی از پیامدهای یک تصمیمگیری قبل از اجرایی شدن آن و بهرهمندی از دانش پیشبینی برای استخراج روند تغییرات در فرآیندهای جمعیتی نظیر تعداد موالید و نسبت جنسی در بدو تولد میتواند در برنامهریزیها راهکاری تاثیرگذار باشد. لذا هدف اصلی مقاله حاضر تحلیل و پیشبینی روند تغییرات در تعداد کل موالید، دختر، پسر و نسبت جنسی در بدو تولد در کشور ایران با استفاده از روش تحلیل سری زمانی برای ده سال آینده (1410-1401) میباشد. شبیهسازیها در نرم افزار متلب و بر پایه داده‌های مرکز آمار ایران انجام شده است. نتایج به دست آمده از شبیه سازی نشان از کاهش تعداد موالید در ده سال آینده در کشور ایران دارد، به صورتی که تعداد کل موالید، دختر و پسر در سال 1400 به ترتیب از مقادیر 1116212، 540254، 575958 با یک روند کاهشی به ترتیب به اعداد 1077600، 525700 ، 551100 در سال 1410 خواهند رسید. در حالیکه روند تغییرات در نسبت جنسی در بدو تولد در محدوده نرمال است. نتایج شبیهسازی زنگ خطر و هشداری برای برنامهریزان و سیاستگذاران جهت ارائه برنامههای حمایتی جامع و دقیق دوستدار خانواده جهت کاهش موالید در کشور ایران میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاهش تعداد موالید؛ نسبت جنسی در بدو تولد؛ تحلیل سری زمانی؛ پیشبینی؛ برنامههای حمایتی دوستدار خانواده | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Predicting the trend of changes in the number of births and the sex ratio at birth in Iran: Time series analysis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nasibeh Esmaeili | ||
| Assistant Professor of Demography, University of Tehran, Tehran ,Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The reduction in fertility and the number of births, and its macro-level consequences in Iran is a strategic problem that has recently attracted the attention of policymakers. The negative consequences of declining fertility, such as aging of the population, the decrease in size of the population, and the increase in the sex ratio at birth have caused a movement toward family-friendly programs aimed at increasing fertility. Predicting the consequences of a decision before its implementation based on knowledge of demographic processes such as the number of births and the sex ratio at birth can facilitate planning. To this end, in this paper a time series based modeling approach is utilized for to predict the trend of changes in the total number of births, girls, boys, and sex ratio at birth for the next 10 (2021-2031) years. The simulations are carried out in MATLAB software using the data from Statistical Centre of Iran. The results obtained from the simulations show a decrease in the number of births in the next ten years in Iran. Notably, by 1410 the total number of births is expected to decrease from 1116212 to 1,077,600, with the number of girls decreasing from 540254 to 525700 and the number of boys decreasing from 575958, to 551100. The trend representing the change in the sex ratio at birth is within the normal range. The results serve as a warning to policymakers to administer comprehensive, accurate and family-friendly support programs preventing a steep decline in the population size. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Reduction in the number of births, sex ratio at birth, Time series analysis, Prediction, family-friendly support programs | ||
| مراجع | ||
|
افشاری، زهرا (1394)، برابری جنسیتی و باروری در ایران، زن در توسعه و سیاست، دوره 13، شماره 2، 262-245.
اسمعیلی (1400)، تجزیه و تحلیل سیستمی عوامل موثر بر باروری پایین با رویکرد مدلسازی عامل بنیان- مطالعه موردی استان تهران، پایان نامه دکتری جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
اسمعیلی، نصیبه (1402)، کاربرد هوش مصنوعی در مطالعات جمعیت شناسی، نخستین کنگره بین المللی جمعیت پایدار، آینده مطمئن و دومین جشنواره هنر در مامایی، ۲۴-۲۵ آبان، بجنورد، ایران.
بهنام، جمشید (1384)، جمعیت شناسی عمومی، جلد دوم، تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
بهادری منفرد، ایاز؛ سوری، حمید؛ محرابی، یدالله؛ رحمتی رودسری، محمد؛ اسماعیلی، علیرضا؛ صالحی، مسعود و علی دل پیشه (1391)، ارائه الگوئی برای پیشبینی روند مرگ ناشی از سوانح ترافیکی در ایران، پژوهش در پزشکی، دوره 36، شماره 5، صص 7-11.
بگی، میلاد، صادقی، رسول و علی حاتمی (1400)، تمایل به فرزندآوری در ایران: تعیین‌کننده‌ها و محدودیت‌ها، فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، سال 1، شماره 4، 59-79.
حامی، مهیار و مریم تقوی جلودار (1395)، اثر رشد اقتصادی بر نرخ باروری کل در ایران (1392-1363)، مجله زنان مامایی و نازایی ایران، دوره 19، شماره 45، 28-20.
رستگار خالد، امیر و میثم محمدی (1394)، تغییرات فرهنگی و اُفت باروری در ایران (برپایه تحلیل ثانوی داده های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان)، جامعه شناسی کاربردی، سال26، شماره 2، صص 180-159.
دلیری، حسن (1397)، تاثیر متغیرهای اقتصادی بر نرخ باروری در استانهای ایران، پژوهشهای اقتصاد و توسعه منطقهای، سال 25، شماره 15، 95-68.
دری نجف آبادی، زهرا، مهرآرا، محسن، غفاری، فرهاد و کامبیز هژبرکیانی (1401)، بررسی تأثیر اشتغال زنان بر باروری، مدلسازی اقتصاد سنجی، دوره 7، شماره 2، 153-181.
سرائی، حسن (1390)، روش‌های مقدماتی تحلیل جمعیت (با تاکید بر باروری و مرگ و میر)، انتشارات دانشگاه تهران.
ساسانی پور، محمد و حجیه بی بی رازقی نصرآباد (1400)، تاثیر اپیدمی کووید 19 بر وضعیت باروری در ایران، فصلنامه جمعیت، سال 28، شماره 115-116، 24-1.
سازمان ثبت احوال ایران(1397؛ 1398؛ 1399؛ 1400). داده‌های ثبت ولادت 1397؛ 1398؛ 1399؛ 1400 قابل دسترس در
شهبازین، سعیده؛ آزاده غالمی و صفیه شهبازین (1393)، نقش ترجیح جنسی در رفتار باروری زنان شهرستان کنگاور، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره 22، شماره6، صص 133-142.
شجاعی، جواد و بهجت یزد خواستی (1396)." مرور سیستماتیک مطالعات کاهش باروری در دو دهه اخیر"، مطالعات راهبردی زنان، دوره 19، شماره 75: 159-137.
شاکری، محمد تقی، یوسفی، راضیه؛ قلیان اول، مهدی؛ سالاری، مریم؛ امینی، مریم و امیر مازیار حمیدی (1399)، توزیع سنی، روند و پیشبینی مرگ‌و‌میر کودکان زیر 5 سال استان خراسان رضوی در سالهای 1391-96: تحلیل سری زمانی، مجله اپیدمویولوژی ایران، دوره 16، شماره 4: صص 343- 351.
صادقی، رسول و نورالدین فراش (1398)، تفاوتهای قومی در ارزش و ترجیح فرزند زنان در شهر ماکو، مجله پرستاری و مامایی، دوره 17، شماره 2، صص 131-140.
صادقی، رسول و نصیبه اسمعیلی (1399)، تحلیل چندسطحی همبسته‌های فردی و استانی باروری در ایران، مطالعات راهبردی زنان، دوره 23، شماره 90: 65-37.
صادقی، رسول و مریم رضایی (1398)، بررسی تأثیر جهتگیریهای ارزشی فرهنگی بر نوع نگرش به ازدواج جوانان در شهر تهران ، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 18، شماره 45: 105-81.
صادقی، رسول (1395)، تحلیل بسترهای اجتماعی فرهنگی کاهش باروری در ایران، راهبردی اجتماعی، فرهنگی ، دوره 5، شماره 30: 246-217.
عسگری ندوشن، عباس و محمد جلال عباسی شوازی (1384)، تحلیل نهادی باروری، نامه علوم اجتماعی، شماره 25، 75-25.
عباسی، زهره، کشاورز، زهره، عباسی شوازی ، محمد جلال و عباس عبادی (1397)، تبیین عوامل تاثیرگذار بر رفتار باروری از دیدگاه متخصصین: یک مطالعه کیفی، دو ماهنامه کومش، دوره21، شماره 1؛ 163-155.
عباسی شوازی، محمدجلال و رسول صادقی (1385)، " قومیت و باروری: تحلیل رفتـار بـاروری گروههای قومی در ایران" ، نامه علوم اجتماعی، شماره 28 :58-29
عباسی شوازی، محمد جلال و حجیه بی بی رازقی نصر آباد (1389)، الگوها و عوامل موثر بر فاصله ازدواج تا اولین تولد در ایران، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره5، شماره9، 07-75.
عباسی شوازی، محمد جلال و زهره خواجه صالحی (1392)، سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اجتماعی، و تحصیلات زنان بر تمایل به فرزندآوری (مطالعه موردی شهر سیرجان)، زن در توسعه و سیاست، دوره 11، شماره 1، صص 45-64.
عباسی شوازی، محمد جلال و نصیبه اسمعیلی (1400)،، معرفی مدلسازی عامل‌بنیان در تبیین باروری پایین، دو فصلنامه مطالعات جمعیتی، دوره 7، شماره1، صص 292-257.
عباسی شوازی، محمد جلال و نصیبه اسمعیلی (1401)، شبیه سازی رفتار باروری زنان استان تهران با استفاده از رویکرد مدلسازی عامل بنیان، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 17، شماره 33، صص 77-111.
علیزاده اقدم، محمد باقر؛ آقایاری هیر، توکل؛ سلطانی بهرام، سعید و نسرین انصاری اوزی (1401)، " تبیین ارتباط مصرف رسانهای و دینداری با رفتار باروری زنان (مورد مطالعه: زنان متاهل 15-49 ساله، شهر تبریز)، جامعه شناسی فرهنگ و هنر، دوره4، شماره 1، 83-100.
فتحی، الهام، جاوید، نور محمد و مجتبی نصیری پور (1401)، روند باروری در ایران از سال 1396 تا 1400، گزارش تهیه شده در جمعیت، نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران.
فروتن، یعقوب؛ سیدمحسن سعیدی مدنی، عباس عسکری ندوشن و ربابه اشکاران (1393)، الگوها و تعیین کننده های ترجیح جنسیتی در شهرستان نکا استان مازندران، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 9، شماره 17، صص 171-197.
فروتن، یعقوب و حمید رضا بیژنی (1400)، بی‌فرزندی در ایران: یافته‌ها و راهکارها، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 16، شماره 32، 203-177.
فروتن، یعقوب و ربابه اشکاران (1397)، بررسی جمعیت شناختی و فرهنگی - اجتماعی ترجیح جنسیتی در ایران، جامعه شناسی کاربردی، دوره 29، شماره 4، ص 59-78.
کاوه فیروز، زینب؛ عباسی شوازی، محمد جلال؛ سراج زاده، سید حسین و نگار رمضی (1400)، " رابطه دینداری و ارزشهای خانواده با تمایلات و قصد فرزندآوری در میان زنان متاهل شهر تهران"، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 10، شماره 2، 587-623.
کاظمی، سیمین (1399)، روند تغییر نسبت جنسی تولد و حذف دختران: زمینهها و عوامل، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال 15، شماره 13، صص 289-320.
کلباسی اصفهانی، فهمیه؛ هاشمیان، بهزاد؛ احمدی سهرابی، احمد و سهیلا نیک بخش (1399)، تحلیل جامعه شناختی نگرش والدین نسبت به ترجیح جنسی ترجیح مند براساس نظریه GT، نشریه علمی فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، دوره 30، شماره 50، صص 7-26.
مرادی، هادی و محمد دولتخواه (1401)، علل و پیامدهای تک فرزندی در ایران، معرفت، سال 31، شماره 12، 79-66.
منصوریــان، محمدکریــم و اعظــم خوشــنویس (1385)، ترجیحــات جنســی و گرایــش زنان همســردار به رفتــار باروری: مطالعه موردی شــهر تهران، مجله علوم اجتماعی و انســانی شیراز، دوره ،24 شماره ،2 پیاپی ،47 صص: 129-146 .
مهرگان، محمدرضا، ابویی اردکان، محمدرضا، صادقی آرانی، زهرا، نظری، محسن و امید زورمند(1395)، شبیه سازی رفتار خرید ناگهانی دربازار: رویکرد مدلسازی مبتنی برعامل ، مدیریت فردا، سال،15 شماره ،48 صص: .35-64.
محمودی، محمد جواد، احراری، مهدی و علی نکو نسبتی (1394)، اقتصاد و باروری (نظریه ها و نقدها)، مطالعات راهبردی زنان، دوره 18، شماره 69، 245-213.
محمودیان، حسین؛ کوچانی اصفهان، مسعود و سعید مقدس (1394)، مصرف رسانه، مدیریت بدن و رفتار باروری، راهبرد فرهنگ، شماره 34: 173-196.
مدیری، فاطمه و حجیه بی بی رازقی نصر آباد (1394)، بررسی رابطه دینداری و قصد باروری در شهر تهران، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 10، شماره 20، صص 163-128.
مدیری، فاطمه و علی رحیمی (1395)، ترجیح جنسی و نقش نگرشهای جنسیتی در شکل گیری آن، ، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 11، شماره 22، صص 9-41.
مرکز آمار ایران (1399)، شیب نزولی میزان باروری کل در ایران از 96 تا 98 ، قابل دسترس در:
مرکز آمار ایران ( 1399). روند میزان باروری در ایران (1396،1397،1398،1399) ، قابل دسترس در:
نیازی، محسن، تورنچی پور، فاطمه، نوروزی، میلاد و اسماء عسگری کویر (1395)، فراتحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر باروری در ایران، برنامه ریزی توسعه و رفاه اجتماعی، دوره 7، شماره 29، 119-69.
Abbasi-Shavazi, M. J.; P. McDonald and M. Hosseini- Chavoshi (2009). The Fertility Transition in Iran: Revelution and Reproduction, Springer.
Aghajanian, A. and A. H. Mehryar (1999). Fertility transition in the Islamic Republic of Iran:1967 – 1996, Asia-Pacific Population Journal, (24): 21-42.
Ahlburg, D. A. (1995). Simple versus complex models: Evaluation, accuracy and combining, Mathematical Population Studies, 5(3): 281–290.
Alho, J. M. and B,D. Spencer (2005), Statistical Demography and Forecasting. Berlin–Heidelberg. Springer
Box, G ., and Jenkins, G (1994) Time series analysis, forecasting and control, 3rd ed. San Francisco: Holden-Day.
Burch, T. (2003). Demography in a new key: a theory of population theory, Demographic Research, 9(11): 263–284.
Burch, T. (2018). Model-Based Demography: Springer Open.
Chen, W. and Li, M. (2010). Long-term demographic consequence of China’s high sex ratio at birth, Population and Development (in Chinese) 16(4): 33–37.
Chun, H . (2019). South Korea case study report on the Success story of sex ratio at birth transition, UNFPA Global Programme to prevent son preference and undervaluing of girls.
Cai, Y., and Lavely, W. (2003). China’s missing girls: Numerical estimates and effects on population growth. China Review, 3(2): 13–29.
Courgeau, D. (2012). Probability and social science: Methodological relationships between the two approaches Methodos series: Dordrecht: Springer.
Chen, R., and Zhang, L. (2019). Imbalance in China’s sex ratio at birth: A review, Journal of Economic Surveys ,33(3): 1050–1069
Demeny, P. (2015). Sub-replacement fertility in national populations: Can it be raised? Population Studies a Journal of Demography, 69(1): 77-85.
Gu, B., and Li, Y .(1995). Sex Ratio at Birth and Son Preference in China, Asia Journal, 2(1): 87-108.
Hyndman, R. J., & Athanasopoulos, G. (2018). Forecasting practice. OTexts.
Hajnal, J. (1955). The prospects for population forecasts, Journal of the American Statistical Association, 50(270): 309–322.
Husby, T., and Visser, H .(2021), Short- to medium-run forecasting of mobility with dynamic linear models, Demographic Research, 45 (28); 871–902.
Kashyap, R., and Villavicencio, F. (2016), The Dynamics of Son Preference, Technology Diffusion, and Fertility Decline Underlying Distorted Sex Ratios at Birth: A Simulation Approach, Demography, 53 (5), 1261–1281.
Keilman, N., Quang Pham ,D,. and Hetland,A (2002), Why population forecasts should be probabilistic - illustrated by the case of Norway, Demographic Research, 16(15); 409-454.
Lutz, W. (2012). Demographic Metabolism: A predictive theory of socio-economic change. Population and Development Review, 38(s1); 283-301.
Lesthaeghe, R.J.(2022). The second demographic transition: also a 21st century Asian challenge? China Population and Development Studies, 6(No): 228-236.
LinHo, S, Xie ,M., and Goh, TN. (2002), A comparative study of neural network and Box-Jenkins ARIMA modeling in time series prediction, Computers & Industrial Engineering , 42(2–4): 371–375
Orrell, D. (2007). The future of everything: The science of prediction. New York: Thunders Mouth Press.
Smith, S. K. (1997). Further thoughts on simplicity and complexity in population projection models. International Journal of Forecasting, 13 (4): 557–565.
Prybutok, V.R, Yi ,J., and Mitchell , D. (2000), Comparison of neural network models with ARIMA and regression models for prediction of Houston’s daily maximum ozone concentrations; European Journal of Operational Research, Elsevier, 122(1): 31–40
Rindfuss, R., and M. K. Choe. (2015). Low and Lower Fertility, Springer
Singh, K, Sajjad, M., and WonAhn, Ch. (2015). Simulating Population Dynamics with an Agent Based and Microsimulation Based Framework. International Conference on Applied Social Science Research: 335-339.
Shang, H.L (2012), Point and interval forecasts of age-specific life expectancies: A model averaging approach, Demographic Research, 27(21); 593-644.
Wilson, B., and Bell, M .(2004), Australia’s uncertain demographic future, Demographic Research, 11(8); 195-234.
Zhao, Z., Zhu, Y., and Reimondos, A .(2013), Could changes in reported sex ratios at birth during and after China’s 1958-1961 famine support the adaptive sex ratio adjustment hypothesis?, Demographic Research, 29 (33),886-903.
Zhang, Z., and Li, Q .(2020). Population aging caused by a rise in the sex ratio at birth, Demographic Research, 43 (32): 969-992
Zaidi, B,. and Morgan, F .(2017). The Second Demographic Transition Theory: A Review and Appraisal, PMC and Research Funder Policies | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 272 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 158 |
||
