سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,240
تعداد مقالات67,866
تعداد مشاهده مقاله115,402,512
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,170,713
جواهری, فاطمه. (1402). پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی ایران. , 12(4), 495-513. doi: 10.22059/jisr.2023.361330.1418
فاطمه جواهری. "پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی ایران". , 12, 4, 1402, 495-513. doi: 10.22059/jisr.2023.361330.1418
جواهری, فاطمه. (1402). 'پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی ایران', , 12(4), pp. 495-513. doi: 10.22059/jisr.2023.361330.1418
جواهری, فاطمه. پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی ایران. , 1402; 12(4): 495-513. doi: 10.22059/jisr.2023.361330.1418

پیمایش های ملی و نظام دانش جامعه شناسی ایران

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 3، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 49، اسفند 1402، صفحه 495-513    اصل مقاله (735.48 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2023.361330.1418
نویسنده
فاطمه جواهری*
گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
طی سال‌های اخیر مدیران سازمان‌های دولتی ایران به‌منظور شناسایی نگرش‌ها و گرایش‌های مردم و شاید ادارۀ بهتر امور کشور به انجام پیمایش‌های ملی روی آورده‌اند. این نوع پژوهش اغلب توسط دانش‌آموختگان جامعه‌شناسی و با تکیه بر ظرفیت دانش جامعه‌شناسی کشور انجام شده است. هدف این مطالعه شناسایی نسبت میان پیمایش‌های ملی و نظام دانش جامعه‌شناسی کشور است.
این موضوع با تکیه بر رویکرد بازاندیشانه و براساس دو معیار مبناگرا و برساخت‌گرا در چهار سطح (شامل تولید متن علمی، افزایش ظرفیت‌های پژوهشی، رقابت پارادایم‌های پژوهشی، و انجمن علمی) مطالعه شده است. به این منظور از روش مطالعۀ اسنادی، مصاحبه‌های عمیق با مطلعان کلیدی و نظرخواهی از اعضای هیئت‌علمی گروه‌های جامعه‌شناسی دانشگاه‌های مختلف کشور استفاده شده است.
اطلاعات به‌دست‌آمده حاکی از آن است که پیمایش‌های ملی در سطح توصیف نگرش‌ها و گرایش‌های مردم، اطلاعات سودمندی در اختیار پژوهشگران و جامعه شناسان کشور قرار داده و به شناسایی وجوهی از واقعیت‌های مربوط به ترجیحات، انتظارات و جهت‌گیری‌های مردم کمک کرده است. اطلاعات پیمایش‌های ملی در تولید متن علمی به‌ویژه کتاب و مقاله هم تأثیر داشته و پاره‌ای ظرفیت‌های پژوهشی جدید را در نظام دانش جامعه‌شناسی ایران ایجاد کرده است. اما دستاورد پیمایش‌های ملی آن‌طور که انتظار می‌رود منشأ یک مفهوم‌سازی متناسب با مسائل و شرایط خاص جامعۀ ایران نیست یا در خدمت شکل‌گیری یک جریان فکری تازه یا ایده‌پردازی خاص درباره یکی از وجوه جامعۀ ایران به‌کار گرفته نشده است.
درنهایت به‌نظر می‌رسد سهیم‌شدن پیمایش‌های ملی در چرخۀ تولید دانش نیازمند پیش‌نیازهایی در درون نظام علم و در محیط بیرون از آن است و این ظرفیت هنوز به قدرکفایت محقق نشده است. مادامی که چنین امکانی ایجاد نشده، سودمندی پیمایش‌های ملی در سطح رفع نیازهای مقطعی دستگاه‌های اجرایی یا انجام تحلیل‌های گذرا از امور جاری متوقف خواهد ماند.
کلیدواژه‌ها
ایران؛ بازاندیشی؛ پژوهش اجتماعی؛ پیمایش ملی؛ نظام دانش جامعه‌شناسی
عنوان مقاله [English]
National surveys and knowledge system of sociology of Iran
نویسندگان [English]
Fatemeh Javaheri
Department of Sociology, Faculty of Humanities, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]
In recent times, official administrators of diverse organizations in Iran have embraced the implementation of nationwide surveys in an effort to discern the attitudes and inclinations of the populace for the purpose of more efficiently coordinating societal matters. Sociology graduates have conducted the majority of this type of research, utilizing the nation's sociological knowledge capacity. Analyzing the connection between national surveys and the sociological knowledge system in Iran is the primary objective of this text.
This matter has been examined through the lens of constructivism and two fundamentalist and constructivist criteria for assessing scientific accomplishments, in accordance with a reflexivity framework. An examination of the impact of national surveys on the advancement of sociological knowledge within the nation has been conducted across four dimensions: the contribution of national surveys to the production of scientific literature; their role in bolstering research capabilities; their implications in the face of competing research paradigms; and their influence on the Iranian Sociological Association. The present investigation was carried out by means of semi-standardized in-depth interviews involving 29 key informants, the distribution of an electronic questionnaire to a minimum of 120 faculty members affiliated with the sociology departments of universities in Iran, and a review of existing research that incorporated pertinent information, statistics, and figures.
The results suggest that national surveys have achieved a certain degree of success initially, specifically in the domain of scientific text production. With the aid of the data, sociologists and researchers have analyzed the values, attitudes, preferences, and behavior of individuals in a variety of fields and published their findings in the form of scientific books and articles. As anticipated, this research approach has not yielded any regionalized conceptualizations or ideas regarding sociological concepts, nor has it contributed to the emergence of a novel school of thought or a particularized understanding of the challenges confronting Iranian society.
The involvement of national surveys in the knowledge production cycle appears to necessitate the establishment of conditions within the sociological knowledge system and in the external environment, specifically the public sphere. However, these prerequisites have yet to be fulfilled. In the absence of intermediary links or a collection of facilitating factors, research data derived from the research texts will not penetrate the scientific community or the field of sociological knowledge.
کلیدواژه‌ها [English]
National survey, Social research, Sociological knowledge system, Rethinking, Iran
مراجع
  • آدورنو، تئودور (1387). جامعه‌شناسی و پژوهش تجربی، فصلی از کتاب جامعه‌شناسی انتقادی: آدورنو، هابرماس، هورکهایمر، مارکوزه، نویمان. گردآورنده: پل دکانرتون. ترجمه: حسن چاووشیان. تهران: اختران.
  • آزاد ارمکی، تقی و ملکی، امیر (1386). تحلیل ارزش‌های سنتی و مدرن در سطوح خرد و کلان. نامۀ علوم اجتماعی، 30، 97-121.
  • اباذری یوسف (1387). خرد جامعه‌شناسی. تهران: طرح نو.
  • بشیریه حسین (1398). اینجا تا ناکجا، تهران: نشر نی.
  • شاهرکنی، نازنین (1378). دربارۀ جامعه‌شناسی مردم‌مدار. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 8(1)، 168-201. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351901.1386.8.1.6.4
  • توفیق، ابراهیم (1396) دربارۀ نظام دانش. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
  • رستم‌وندی، تقی، پیروزمند، علیرضا و عباس‌پور، ابراهیم (1399). میزگرد مجتمع آسیب حکمرانی و آسیب اجتماع. فصلنامۀ علوم انسانی اسلامی، 9(34)، 188-202.
  • جانسون، چالمرز (1363). تحول انقلابی: بررسی نظری پدیدۀ انقلاب. ترجمۀ حمید الیاسی. تهران: امیرکبیر.
  • جانعلی‌زاده چوب‌بستی حیدر و علیزاده، مصطفی (1393). اجتماع علمی در جامعه‌شناسی ایران: تراکم اخلاقی یا آنومی. فصلنامۀ جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 2(1)، 9-41. https://doi.org/10.22080/ssi.2014.1082
  • طالبان، محمدرضا (1394). معضلۀ پیشرفت جامعه‌شناسی: مورد مطالعات انقلاب. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 16(4)، 60-92. https://doi.org/10.22054/qjss.2012.890
  • خستو، زهرا و عبداللهی، حمید (1391). اجتماع علمی در دانشگاه‌های ایران: مطالعۀ موردی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 4، 24-59. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351901.1391.13.4.2.1
  • غفاری، غلامرضا و جعفری‌مقدم، محسن (1398). علوم انسانی، تحولات گفتمانی، و برنامه‌ریزی توسعه در ایران: 1392-1357، مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 11(3)، 75- 107. https://doi.org/10.22035/isih.2020.2880.3222
  • قانعی‌راد، محمدامین (1382). ناهم‌زمانی دانش: روابط علم و نظام‌های اجتماعی-اقتصادی در ایران، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
  • قانعی‌راد، محمدامین (1385). وضعیت اجتماع علمی در ایران. نامۀ علوم اجتماعی، 27، 26-55.
  • قانعی‌راد، محمدامین و خسرو خاور، فرهاد (1390). ذهنیت‌های پژوهشگران برجستۀ علوم پایه دربارۀ اجتماع علمی در ایران. مجلۀ آموزش عالی ایران، 4(3)، 4-17.
  • قنبری باغستان، عباس، میری، سید حسین و کلانتری، عبدالحسین (1399). چرایی اسلامی‌سازی دانش، تعمقی در منطق و استدلال طرفداران اسلامی‌سازی. فصلنامۀ نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 10(1)، 139-158. https://doi.org/10.22059/jstmt.2020.254167.1188
  • کاظمی‌‌پور، عبدالحمید و گودرزی، محسن (1401). چه شد: داستان افول اجتماع در ایران. تهران: اگر.
  • مردیها، مرتضی (1382). فضیلت عدم قطعیت: در علم شناخت اجتماع. تهران: طرح نو.
  • مرزبان، احسان (1396). کمی و کیفی: تأملی بر امکان ادغام روش‌شناسی‌های کمی و کیفی. روش‌شناسی علوم انسانی، 90(23)، 119-140.
  • نوریس، کریستوفر (1389). شناخت‌شناسی: مفاهیم کلیدی در فلسفه. ترجمۀ ناصرالدین علی تقویان. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
 

  • Abazari, Y. (2009). Wisdom of Sociology. Tehran: Tarh-e Now. (In Persian)
  • Khastoo, Z., & Abdolali, H. (2013). Scientific community in Iran universities: case study of social science faculty at Allameh Tabatabei university. Iranian Journal of Sociology, 13(4), 24-59. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351901.1391.13.4.2.1 (In Persian)
  • Adorno, T. (2008). Sociology and Empirical Research, chapter in book: Critical Sociology: Adorno, Habermas, Horkheimer, Marcuse, editor in chief: Dkanrton, Traslated by: H. Chavoshian. Tehran: Akhtaran. (In Persian)
  • Bashiriyeh, H. (2019). From there to noland. Tehran: Nashreney. (In Persian)

·         Shahrokni, N. (1999). Regarding public Sociology. Journal of Iran Sociology, 1, 168-201. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351901.1386.8.1.6.4 (In Persian)

  • Calhoun, C. (2007). Sociology in America: an introduction, in Calhoun C. (ed) Sociology in America, A History, Chicago: The University of Chicago Press: 1-38.
  • Norris, C. (2009). Epistemology: key concepts in philosophy. Translated by: Ali Taghviyan. Tehran: Institute for Cultural, Social and Civilization Studies. (In Persian)
  • Farasatkhah, M. (2020). Humanities and social effects. Tehran: Institute for Humanities and Cultural studies. (In Persian)
  • Girard, J., & Girard, J. (2015). Defining knowledge management: Toward an applied compendium. Online Journal of Applied Knowledge Management, 3(1).

·         Ghaffary, Gh., & Jafari Moghadam, M. (2019). Interdisciplinary studies in the humanities, humanities, discourse transformations and development planning in Iran 1979-2013. Journal of Interdisciplinary Studies in Humanities, 3(11), 75-107. https://doi.org/10.22035/isih.2020.2880.3222 (In Persian)

·         Ghanbari Baghestan, A., Miri, S. M., & Kalantari, A. (2020). Logic and reason of Islamization of knowledge: a systematic review. Quarterly of Muslim Thinkers' Social Theory, 18(10), 9-30. https://doi.org/10.22059/jstmt.2020.254167.1188 (In Persian)
  • Ghanaian, M. A. (2003). Asynchrony of knowledge: communication science & socio-economic systems in Iran. Tehran: National Research Institute for Social Policy. (In Persian)
  • Ghaneirad, A. (2007). Academic community in Iran. Journal of Social Sciences Letter, 27, 26-55. (In Persian)
  • Ghaneirad, A., & Khosrokhavar, F. (2011). Attitudes of prominent basic sciences researchers toward academic community in Iran. Journal of Iranian Higher Education, 4(3), 4-17. (In Persian)
  • Janalizadeh Chobbasti, H., & Alizadeh, M. (2015). Scientific community in the Iranian sociology; Moral Density or Anomie? Journal of Sociology of Social Institutions, 5(2), 9-41. https://doi.org/10.22080/ssi.2014.1082 (In Persian)
  • Johnson, C. (1984). Revolutionary change. Translated by: H. Elyasi. Tehran: Amir Kabir. (In Persian)
  • Kazemipoor, A., & Goodarzi, M. (2023). What is happened? Story of Iran social disintegrity. Tehran: Agar. (In Persian)
  • Mardiha, M. (2004). Uncertainty Virtu: knowledge about society. Tehran: Tarh-e Now. (In Persian)
  • Marzban, E. (2017). Quantitative or Qualitative: Reflection on possibility to integrate quantitative or qualitative methodology. Quarterly Methodology of Social Sciences and Humanities, 90(23), 119-140. (In Persian)
  • Merton, R.(1973). The Normative Structure of Science. In Merton, Robert K. (ed.), The Sociology of Science: Theoretical and Empirical Investigations. Chicago: University of Chicago.
  • Roostamvandi, T., Pirozmand, A., & Abbaspour, E. (2021). Facing with on deficiency in governmentality & Society. Journal of Islamic Humanities, 34(9), 188-202. (In Persian)
  • Taleban, M. (2016). The problem of sociology progress: case study on revolution studies. Journal of Iranian Sociology, 4(16), 60-92. https://doi.org/10.22054/qjss.2012.890 (In Persian)
  • Tofigh, E. (2017). About science organization. Tehran: Institute for Cultural, Social and Civilization Studies. (In Persian)
  • Urrutia, O. (2013). The role of think tanks in the definition and application of defence policies and strategies. Revista del Instituto Español de Estudios Estratégicos, 2(2013), 1-33.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 63
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 35


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب