پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,231 |
| تعداد مقالات | 67,769 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,227,766 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,974,376 |
از فلسفۀ زیبایی تا انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی | ||
| پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران | ||
| مقاله 8، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 25، اسفند 1402، صفحه 139-165 اصل مقاله (464.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2023.363295.459834 | ||
| نویسنده | ||
| طیبه عزت اللهی نژاد* | ||
| استادیار پژوهشکده هنر، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات | ||
| چکیده | ||
| هدف: زیبایی و زیبایی‌شناسی سیر تحول و تطور تامل برانگیزی در تاریخ جهان دارد، بطوری که فرهنگ‌های شناخته شدۀ پیش از تاریخ مکتوب مانند چین، مصر، ایران، آفریقا و اروپا مصادیق آن را منش‌ها، رفتارها و فضیلت‌های انسانی می‌دانستند و از سویی دیگر زیبایی را با ساخته‌ها، عملکردها، مهارت‌ها، مخلوقات و اشیاء طبیعی؛ جانوران، درختان و شکل‌های صخره‌ها توصیف می‌کردند. اما تاریخ زیبایی در غرب پر از فراز و نشیب است و از یونانیان باستان که زیبایی را محصول تفکر و اندیشۀ هنرمند می‌دانست تا آگوستین فیلسوف غربی در قرون وسطی که در توصیف زیبایی از آموزۀ ابتکاری «افاضه» از هستی مطلق شکل می‌گیرد، نظریۀ زیبایی در زیبایی‌شناسی قرون وسطی، به شکلی نسبتا تصنعی به منزلۀ جانشینی برای علائق زیبایی‌شناختی مفید و منشا اثر بود. سال1790م کتاب مهم امانوئل کانت[1] فیلسوف آلمانی و چهرۀ شاخص در فلسفۀ مدرن قرن هیجدهم به نام نقد قوۀ حکم منتشر شد که امروزه یکی از مهم‌ترین منابع زیبایی‌شناسی شناخته می‌شود. وی در دورۀ ماقبل انتقادی تفکر خود رسالۀ کوچکی با عنوان ملاحظات در باب امر زیبا و امر والا[2] (1764)نوشت که در آن عمدتا به تاملات اجتماعی و انسان‌شناختی می‌پرداخت. کانت منکر اصول ذوق بود و اعتقاد داشت، احکامی که در مورد زیبایی صادر می‌کنیم، فقط متکی بر لذت بوده و تماما ذهنی است و صرفا برای مطالعات تجربی (انسان‌شناسی یا تاریخ) کارکرد دارد، کانت در مبحث استتیک تغییرات گسترده‌ای را بوجودآورد و آن‌را به یک نظریۀ مرتبط با هنر و زیبایی تبدیل کرد.( ماسیکا،2011: 3) در نقد کانت، حس پایین‌تر از شناخت و درک قرار می‌گیرد و ذوق مبتنی بر پایۀ اخلاقی نیست و حکم به زیبایی چیزی، حکم ذوقی است و وی ذوق قوۀ داوری را دربارۀ زیبایی می‌داند. تا اواخر قرن نوزدهم بر اثر نظریات کانتی در فرهنگ و مطالعات غربی هنر و آثار هنری مصداق زیبایی‌شناسی بود و همچنین درک زیبایی نیز به ارزش‌ها با تجربۀ حسی از اشیا یا حوادث بستگی داشت. در اواخر قرن با رواج مطالعۀ انسان‌شناسی هنر مباحث زیبایی‌شناسی نیز همزمان مطرح شد و افق دیدگاه جدیدی در مباحث زیبایی‌شناسی پدید آمد. نظریۀ زیباشناختی کانت نظامند و جامع بود، وی تجربه و احکام را در مورد زیبایی طبیعی و هنر را به مفاهیم اساسی معرفت‌شناسی، ما بعدالطبیعه و اخلاق ربط می‌داد. تداوم این میراث در زیبایی‌شناسی بعد از او کاملا به چشم می‌خورد، هدف این پزوهش واکاوی سیر تحول فلسفۀ زیبایی تا انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی است و پرسش آن بر این مبناست که چه تحولات تاریخی در اندیشه و فلسفۀ زیبایی از دورۀ باستان تا انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی روی داده است؟ روش شناسی: روش تحقیق این پژوهش، تحلیلی- توصیفی با رویکردی کیفی با محوریت تحولات تاریخی براساس منابع مکتوب است. یافته ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین تحولات پدیدآمده در قرن نوزدهم انسان‌شناسی با دو نگرش تطورگرایانه و اشاعه‌گری (گسترش) در سال‌های1880-1930توام است، بطوری‌که نگرش تطور‌گرایی بر رشد قدرت(ذاتی) زیبایی‌شناسی در انسان متمرکز است و رشد یا عدم آن‌را منوط به اصول سلسله مراتبی و مرحله‌ای است و اشاعه‌گرایی بر گسترش مولفه‌های زیبایی در جوامع مختلف تاکید دارد تا اینکه با ظهور انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی در دوران معاصر به مولفه‌های زیبایی بومی و جامعۀ خالق در پژوهش‌ها بیشتر توجه شد و زیبایی از منظر جامعۀ خالق مورد نقد و بررسی قرار گرفت | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زیبایی؛ زیبایی‌شناسی؛ فلسفه؛ انسان‌شناسی؛ انسان شناسی زیبایی‌شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| From the philosophy of beauty to the anthropology of aesthetics | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tayebeh Ezatollahinejad | ||
| Art Faculty,Research Institute of Culture, Arts and CommunicationsزAssistant Professor | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: Beauty and aesthetics have a thought-provoking course of evolution and development in the history of the world, in such a way that the known cultures before written history such as China, Egypt, Iran, Africa and Europe considered its examples to be human characters, behaviors and virtues, and on the other hand, beauty was constructions, functions, skills, creatures and natural objects; Animals, trees and rock shapes were described. But the history of beauty in the West is full of ups and downs, and from the ancient Greeks, who considered beauty to be the product of the artist's thinking, to Augustine, the western philosopher in the Middle Ages, who described beauty from the innovative doctrine of "Afaza" of absolute existence, the theory of beauty in The aesthetics of the Middle Ages, in a relatively artificial way, served as a substitute for the useful aesthetic interests and the origin of the work.In 1790, the important book of Immanuel Kant, a German philosopher and a leading figure in the modern philosophy of the 18th century, called Critique of the Power of Judgment, was published, which is known as one of the most important sources of aesthetics today. In the pre-critical period of his thinking, he wrote a small treatise entitled Considerations on the Beautiful and the Noble (1764), in which he mainly focused on social and anthropological reflections. Kant denied the principles of taste and believed that the judgments we issue about beauty are only based on pleasure and are completely subjective and only work for empirical studies (anthropology or history). Kant made extensive changes in the subject of aesthetics and made it It became a theory related to art and beauty. (Masika, 2011: 3) In Kant's criticism, sense is lower than knowledge and understanding, and taste is not based on moral foundation, and the judgment of the beauty of something is a judgment of taste, and taste is the power of judgment. knows about beauty. Until the end of the 19th century, as a result of Kant's theories, in Western culture and studies, art and works of art were examples of aesthetics, and the understanding of beauty also depended on the values with the sensory experience of objects or events. At the end of the century, with the spread of the study of anthropology of art, the topics of aesthetics were also raised at the same time, and a new perspective appeared in the topics of aesthetics. Kant's aesthetic theory was systematic and comprehensive, he related experience and judgments about natural beauty and art to the basic concepts of epistemology, metaphysics and ethics. The continuation of this legacy in aesthetics after him is clearly visible, the purpose of this thesis is to analyze the evolution of the philosophy of beauty to the anthropology of aesthetics, and the question is based on what historical developments have occurred in the thought and philosophy of beauty from the ancient period to the anthropology of aesthetics? Methodology: The research method of this study is analytical-descriptive with a qualitative approach centered on historical developments based on written sources. Findings: The findings show that the most important developments in the 19th century of anthropology are related to the two attitudes of evolutionism and diffusion (expansion) in the years 1930-1880, so that the evolutionism approach focuses on the growth of the (intrinsic) aesthetic power in humans, and its growth or lack thereof depends on hierarchical principles. And it is a stage, and diffusionism emphasizes on the expansion of the components of beauty in different societies, until with the emergence of aesthetic anthropology in the contemporary era, more attention was paid to the components of native beauty and the creative society in researches, and beauty was criticized from the perspective of the creative society | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Beauty, aesthetics, philosophy, anthropology, anthropology of aesthetics | ||
| مراجع | ||
|
اسفندیاری، سیمین(1392).تطبیق زیبایی‌شناسی در فلسفه افلاطون و دکارت، فلسفه بهار و تابستان، سال چهل و یکم(1)،67 – 84 .
بالینی، مونیک ژودی (1389)، «زیبایی‌شناسی و امرقدسی در ملانزی، ترجمه: ناصرفکوهی»، مجموعه مقالات اولین و دومین هم‌اندیشی انسان‌شناسی هنر، فرهنگستان هنر، 135-153.
پاپاس، نیکلاس(1389) راهنمای جمهوری افلاطون، مترجم بهزاد سبزی، تهران: حکمت.
تاونزند، دبنی (1393). فرهنگنامۀ تاریخ زیبایی‌شناسی. تهران: فرهنگستان هنر.
جاناوی، کریستوفر(1391)، دانشنامه زیبایی‌شناسی (ویراسته گات، بریس)، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی و همکاران: تهران انتشارات فرهنگستان هنر.
جل، آلفرد (1390)، هنر و عاملیت، مترجم: احمد صبوری، تهران: فرهنگستان هنر.
رحیمی، فاطمه(1397).جهان متن و زیبایی‌شناسی دریافت در پوئتیک ارسطو و پوئتیک مدرن امبرتو اکو، هنرهای تجسمی(هنرهای زیبا)، 23(4)،13-20 .
شاه‌پسند، الهه؛ مرتضوی، سید محمد(1396).جستاری در آفت زینت‌ها(با تاکید بر زینت‌های محسوس)، الهیات هنر تابستان، (9)، 139- 164.
کانت، ایمانوئل (1388)، نقد قوۀ حکم، مترجم: عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی.
عزت‌اللهی نژاد، طیبه(1394) آوای مو: انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی بومی در خودتزیینی زن ترکمنی روستای دویدوخ، فصلنامه مطالعات انسان‌شناسی ایران، (9)،27-47.
عزت‌اللهی نژاد، طیبه(1399) خودتزیینی زنان ترکمن؛ درآمدی بر انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
غفاری، ابوالحسن، (1394). زیبایی‌شناسی و هنر در افلاطون، قبسات، زمستان، ( 78)، 61-84..کرافورد، دانلد دابلیو(1386). کانت و زیبایی‌شناسی؛ درج در دانشنامه زیبایی‌شناسی، ج سوم، تهران: فرهنگستان هنر.مسگری، احمدعلی و ساعتچی، سیدمحمد مهدی(1392) تحول زیبایی‌شناسی در فلسفه هگل، شناخت، شماره69:127-145.
مومنی، ناصر؛ گنجور، مهدی(1396)، تبیین جایگاه هنر در رهیافت فلسفی- دینی، بهمن،:47-72.نواب، محمدحسین(1394). در سنت اسلامی، اصالت با زیبایی است یا فلسفۀ هنر؟، قبسات زمستان، (78)، 115 - 138.
Åhrén, Eva (2009), Death, Modernity, and the Body: Sweden 1870-1940, Sweden: University Rochester.
Bateson, Gregory (2006), "Style, Grace, and Informationin Primitive Art", Howard & Perkins, Morgan, The Anthropology of Art: AReader, (pp.78-90) Malden: Blackwell.
Beckler, Howard. (1982), Art Worlds, London: University of California.
Blocker, H. G. (1995), "The Aesthetics of Primitive Art", Journal of Aesthetics and Art Criticism 53 (3): 321-323.
Coote, Jeremy. (1989), 'The Anthropology of Aesthetics and the Dangers of "Maquetcentrism"', JASO, XX, 3, 229-43.
Crawford, Donald W. (2016). Kant and aesthetics; Inserted in the Encyclopaedia of Aesthetics, Vol. 3, Tehran: Farhangistan Honar. (in Persian)
David Eller, Jack (2007), Introducing Anthropology of Religion Culture to the Ultimate, UK: Routledge.
Esfandiari, Simin (2012). Application of aesthetics in the philosophy of Plato and Descartes, Spring and Summer Philosophy, 41st year (1), 67-84.(in Persian)
Ezatollahinejad, Taybeh (2014) The sound of hair: the anthropology of native aesthetics in the self-decoration of a Turkmen woman of Doydokh village, Iranian Anthropology Studies Quarterly, (9), 27-47. (in Persian)
Ezatollahinejad, Taybeh (2019) Turkmen women's self-decoration; An introduction to the anthropology of aesthetics, Tehran, Research Institute of Culture, Art and Communication. .(in Persian)
Fratto, F. T. (1978),"Undefining Art: Irrelevant Categorization in the Anthropology of Aesthetics", Dialeatiaal Anthropology, 2: 129-38.
Fratto, F. T. (1985), "The Anthropology of Aesthetics", Dialeatiaal Anthropology, 1/2: 27-41.
Forge, A. (1978), A Village in Bali. Face Values: Some Anthropological Themes, A. Sutherland, London: British Broadcasting Corporation.
Forge, Anthony (2006), "The AbelamArtist", Howard & Perkins, Morgan, The Anthropology of Art: AReader,(pp.109-121)Malden: Blackwell.
Ghaffari, Abulhasan, (2014). Aesthetics and art in Plato, Qobsat, Winter, (78), 61-84. .(in Persian)
Grenfell, Michael and Hardy, Cheryl. (2007), Art Rules Pierre Bourdieu and the Visual Arts, USA: Berg.
Guss, David M. (1989), To Weave and Sing: Art, Symbol, and Narrative in the South American Rain Forest, Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
Hallen, B. (2000), The good, The bad and the beautiful Discours values in Yourba culture, USA: Indian University.
Hammermeister, K. (2002), The German Aesthetic Tradition, UK: Cambridge University. -Marc, Alexandre (1998), African Art: The World Bank Collection, USA: World Bank.
Janavi, Christopher (1391), Encyclopaedia of Aesthetics (edited by Ghat, Brace), translated by Manouchehr Sanei Dere Bedi et al.: Tehran Farhangistan Art Academy Publications.(in Persian)
Jell, Alfred. (2010), Art and agency, translator: Ahmad Sabouri, Tehran: Art Academy.(in Persian)
Jopling, C. F. (1971), Art and Aesthetics in Primitive, New York: E. P. Dutton.
Kant, Immanuel. (1388), Criticism of the power of judgment, translator: Abdul Karim Rashidian, Tehran: Ney. (in Persian)
Lawa, B. (1974), "Some Aspects of Yoruba Aesthetics", British Journal of Aesthetics, 3: 239-49.
Layton, R. (2003)," Art and Agency: A Reassessment", The Journal of the Royal Anthropological Institute, 9, 3 (Sep), 447-464.
Leach, Edmund (1958), "Magical Hair",Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland88,147-64.
Leach, Edmond R (1967),"Aesthetics, in The Institutions of Primitive Society", edited by E. E. Evans-Pritchard, Oxford: Basil Blackwell: 25-38.
Leach, Edmond (1973), "Levels of Communication and Problems of Taboo in The Appreciation of Primitive Art", Forge Antony, Primitive Art & Society, New York: Oxford: 221-234.
Marc, Alexandre (1998), African Art: The World Bank Collection, USA: World Bank.
Mascia-Lees, Frances E (2011), A Companion to the Anthropology of the Body and Embodiment, USA: Blackwell.
Maquet, J. (1979), Introduction to Aesthetic Anthpopology, Malibu: Undena Publications.
Margolis, J. and More, T. R. (1999). The philosophy of Interpretation. Oxford.
Mauss, Marcel (1966), The Gift, Forms and Functions of Exchange in Archaic Societies,T ranslated by Ian Gunnison, London Cohen & West.
Mauss, Marcel [1926] [1947] (2000), Manuel d’ ethnographie,edited by Jean-Marie Tremblay, Payot: Paris.
Mesgari, Ahmad Ali and Saatchi, Seyyed Mohammad Mahdi (2012) Evolution of Aesthetics in Hegel's Philosophy, Cognition, No. 69:127-145. (in Persian)
Momini, Naser; Ganjur, Mehdi (2016), explaining the place of art in the philosophical-religious approach, Bahman,: 72-47.(in Persian)
Morphy, Howard (1998), Aboriginal Art A&I (Art and Ideas), London: Phaidon
Morphy, Howard (1992), "Aesthetics in a Cross-Cultural Perspective: some reflections on Native American basketry", JASO 1992, Vol. 23, No. 1:1-16.
Morphy, Howard & Perkins, Morgan (2006), Primitivism, Art, and Artifacts, Malden: Blackwell: 125-128.
Nawab, Mohammad Hossein (2014). In the Islamic tradition, is authenticity with beauty or is it the philosophy of art?, Qabsat Zamin, (78), 115-138.(in Persian)
O’Hanlon, Michael (1995), "Modernity and the ‘‘Graphicalization’’ ofMeaningNew Guinea Highland Shield Design in Historical Perspective", Journal of the Royal Anthropological Institute, 1: 469–492.
O’Hanlon, Michael (2006), Modernity and the ‘‘Graphicalization’’ of Meaning New Guinea Highland Shield Design in Historical Perspective, Howard & Perkins, Morgan, The Anthropology of Art: AReader, (pp.387-406) Malden: Blackwell.
Otten, Ch. M. (1971), Anthropology and Art: Readings in Cross-Cultural Aesthetics, New York: the Natural History.
Papas, Nicholas (2010) Guide to Plato's Republic, translated by Behzad Sabzi, Tehran: Hikmat. .(in Persian)
Pouivet , Roger (2000) ,"On the Cognitive Functioning of Aesthetic Emotions", Leonardo, 33, 1: 49-53.
Rogers, Richard. 2009. The End of the Virtual. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Rahimi, Fatemeh (2017). The world of text and the aesthetics of reception in Aristotle's classics and Umberto Eco's modern classics, visual arts (fine arts), 23(4), 13-20. .(in Persian)
Shahpasand, goddess; Mortazavi, Seyyed Mohammad (2016). An inquiry into the plague of adornments (with an emphasis on tangible adornments), Theology of Summer Art, (9), 164-139 (in Persian)
Stout, D. B. (1971), Aesthetics in Primitive Society, in Jopling: 30-34.Ill: 68-79.
Tatarkovic, Vladislav (2007). Thomas Aquinas' history of aesthetics, translated by Mina Nabai, Aesthetics, Summer, No. 19: 49-64 (in Persian)
Thompson, Robert Farris(1992) (1971), Black Gods and Kings: Yoruba Art at UCLA, USA: University of California.
Thompson, R. F. (2006), "Yoruba Artistic Criticism", Howard & Perkins, Morgan, The Anthropology of Art AReader (pp.249-262), Malden: Blackwell.
Townzand, Debni (2014). Dictionary of the history of aesthetics. Tehran: Art Academy. (in Persian)
Van Damme, W. (1991), "Some Notes On Defining Aesthetics In The Anthropological Literature", JASO 22: 167-181.
Van Damme, W. (1996), Beauty in Context: Towards an Anthropological Approach to Aesthetics, New York: leiden.
Van Damme, W. (2010), "Ernst Grosse and the "Ethnological Method" in Art Theory", Philosophy and Literature,Vol 34, No 2, October : 302-312.
Van Gennep, A. [1909] (1960)(2012), Les rites de passage, USA: University of Chicago Press.
Voss, S. M. (1977), "Claud Lévi-StraussL: The Man and His Works", The Nebraska Anthropologist, Vol 3 :21-38.
Wiseman, Boris (2007), Le´ vi-Strauss, Anthropology and Aesthetics, UK: Cambridge University.
Yarwood, Doreen (2011), Illustrated Encyclopedia of World Costume (Dover Fashion and Costumes), USA: Courier Coporation.
Young, David. E (1982),"Aesthetic Response as Coping Behavior: An Anthropological Perspective", Studies in Art Education, 24, 1: 5-15. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 109 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4 |
||