سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,621
تعداد مقالات71,530
تعداد مشاهده مقاله126,856,981
تعداد دریافت فایل اصل مقاله99,900,942
الموسوی, سید احمد, نجابت خواه, مرتضی, تقی زاده, جواد. (1402). مطالعة تحولات تقنینی فرایند ابتکار قانون در حقوق اساسی عراق و مصر. , 53(4), 1941-1960. doi: 10.22059/jplsq.2023.350878.3212
سید احمد الموسوی; مرتضی نجابت خواه; جواد تقی زاده. "مطالعة تحولات تقنینی فرایند ابتکار قانون در حقوق اساسی عراق و مصر". , 53, 4, 1402, 1941-1960. doi: 10.22059/jplsq.2023.350878.3212
الموسوی, سید احمد, نجابت خواه, مرتضی, تقی زاده, جواد. (1402). 'مطالعة تحولات تقنینی فرایند ابتکار قانون در حقوق اساسی عراق و مصر', , 53(4), pp. 1941-1960. doi: 10.22059/jplsq.2023.350878.3212
الموسوی, سید احمد, نجابت خواه, مرتضی, تقی زاده, جواد. مطالعة تحولات تقنینی فرایند ابتکار قانون در حقوق اساسی عراق و مصر. , 1402; 53(4): 1941-1960. doi: 10.22059/jplsq.2023.350878.3212

مطالعة تحولات تقنینی فرایند ابتکار قانون در حقوق اساسی عراق و مصر

فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 53، شماره 4، دی 1402، صفحه 1941-1960    اصل مقاله (460.7 K)
نوع مقاله: علمی-پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2023.350878.3212
نویسندگان
سید احمد الموسوی1؛ مرتضی نجابت خواه* 2؛ جواد تقی زاده3
1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2دانشیار و عضو هیأت علمی گروه حقوق، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
3دانشیار و عضو هیأت علمی گروه حقوق، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده
ابتکار قانون به معنای ارائة پیشنهاد برای وضع یک قانون جدید یا اصلاح قوانین موجود، اولین مرحلة شکل‌گیری قوانین در یک نظام حقوقی به‌شمار می‌آید. هرچند اِعمال صلاحیت تقنینی اصالتاً و بر اساس نظریة تفکیک قوا، از آنِ قوة مقننه است؛ لکن امروزه در نظام‌های پارلمانی و نیمه‌پارلمانی پذیرفته شده که برخی ارکان قوة مجریه نیز می‌توانند در ابتکار قانون نقش‌آفرینی کنند. نظام‌های حاکم بر کشورهای عراق و مصر نیز از جمله نظام‌هایی هستند که در کنار قوة مقننه، قائل به صلاحیت قوة مجریه در فرایند ابتکار قانون شده‌اند. با این وصف و با توجه به اینکه اصل 74 قانون اساسی ایران نیز به موضوع ابتکار قانون و نقش‌آفرینی مشترک قوای مقننه و مجریه در ارائة پیش‌نویس قوانین اختصاص یافته است، در این مقاله تلاش شده تا با به‌کارگیری روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بیان گزارشی از تحولات حقوق اساسی دو کشور عراق و مصر در زمینة ابتکار قانون، در نتیجه‌گیری، آموزه‌های آنها برای اصلاح فرایند مذکور در ایران، از جمله در خصوص نظام‌مند کردن طرح‌های قانونی پیشنهادی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مورد اشاره و بررسی قرار گیرد. 
کلیدواژه‌ها
حقوق اساسی تطبیقی؛ حقوق اساسی عراق؛ حقوق اساسی مصر؛ فرایند ابتکار قانون؛ قوة مقننه؛ لوایح قانونی
مراجع
  1. فارسی
الف) کتاب‌ها

  1. رحیمی، مصطفی (1389)، قانون اساسی مشروطة ایران و اصول دموکراسی. چ چهارم، تهران: نیلوفر.
  2. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1386)، حقوق اساسی. چ نهم، تهران: میزان.
  3. عدل، منصورالسلطنه (1389). حقوق اساسی یا اصول مشروطیت. چ اول، تهران: چشمه.
  4. فتحی، محمد و کوهی اصفهانی، کاظم (1395). اصول قانون اساسی در پرتو نظرات شورای نگهبان (1359-1394). ج2، تهران: پژوهشکدة شورای نگهبان.
  5. فلاح‌زاده، علی‌محمد؛ همتی، مجتبی؛ جواهری طهرانی، محمد؛ فتحی، جواد؛ مزروعی ابیانه، یحیی؛ بهادری جهرمی، علی؛ طحان نظیف، هادی؛ علیزاده، ولی (1391). تفکیک تقنین و اجرا: تحلیل مرزهای صلاحیت تقنینی در روابط قوای مقننه و مجریه. چ اول، تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات ریاست‌جمهوری.
  6. قاضی شریعت‌پناهی، سید ابوالفضل (1398). بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: میزان.
  7. قاضی شریعت‌پناهی، سید ابوالفضل (1383). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. چ دوازدهم، تهران: میزان.
  8. مهرپور، حسین (1387). مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. چ اول، تهران: دادگستر.
 

ب) مقالات

  • جوان آراسته، حسین (1395). تفکیک قوا در نظام سیاسی اسلام و جمهوری اسلامی ایران. فقه و مبانی حقوق اسلامی، 49، 51-67.
  1. سینایی، وحید و زمانی، سمیه (1390). نقش مجالس قانونگذاری در فرایند سیاستگذاری؛ به‌سوی یک الگوی نظری. فصلنامة راهبرد، 58، 65-94.
  2. کدخدایی، عباسعلی و ابریشمی‌راد، محمدامین (1395). رویة شورای نگهبان در خصوص اصول و ضوابط حاکم بر ابتکار قانون. فصلنامه دانش حقوق عمومی، 13، 1-22.
 

  1. عربی
الف) کتاب‌ها

  1. القیسی، عبدالقادر (2016). الأحکام الدستوریه المنظمه لاقتراح القوانین (دراسه مقارنه). الطبعه الاولی، القاهره: المرکز القومی للاصدارات القانونیه.
 

ب) مقالات

  1. باقر القزوینی، محسن (2015). حق مجلس النواب فی تشریع القوانین فی دستور العراق لعام 2005. مجلة اهل البیت، 18، 8-15.
  2. جری، محمد عبد (2018). دور السلطه التنفیذیه فی العملیه التشریعیه فی النظام البرلمانی (دراسه مقارنه فی الدساتیر العراقیه). مجلة الکوفه للعلوم القانونیه و السیاسیه، جامعه الکوفه، العدد 38، 301-317.
  3. حسن، حیدر محمد (2018). اختلال التوازن بین السلطتین التنفیذیه و التشریعیه فی دستور جمهوریه العراق لسنه 2005 (دراسه مقارنه). مجلة العلوم القانونیه، جامعه بغداد، العدد الاول، 239-282.
  4. عباس محسن، محمد (2014). «اقتراح القوانین بین المبادره التشریعیه البرلمانیه و المبادره الحکومیه (مراجعه للنصوص الدستوریه و لقرارات القضاء الاتحادی العراقی). بحث منشور فی الأکادیمیه للدراسات الاجتماعیه و الانسانیه، 11، 68-79.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 286
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 236





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب