پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,774 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,250,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,996,503 |
اقدامات و چالش‌های نخبگان سیاسی ایران در بهره‌گیری از دانش آمریکایی‌ها در صنعت نفت (از 1322 تا 1344قمری) | ||
| پژوهش‌های علوم تاریخی | ||
| دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 33، شهریور 1402، صفحه 1-20 اصل مقاله (532.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2023.361498.473644 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشته جهانی* 1؛ محمدامیر احمدزاده2 | ||
| 1استاد مدعو گروه تاریخ دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و مباحث مطروحه در آثار و اسناد نخبگان سیاسی پسامشروطه ایران، بحث از تحولات اقتصادی آمریکا بویژه صنعت نفت بوده است. پس از اکتشاف اولیه نفت در ایران در دورۀ مظفرالدین‌شاه قاجار، شاهد ظهور و بروز نخبگان سیاسی هستیم که بتدریج تمایل داشتند در این عرصه به الگوی پیشرفت آمریکا (به مثابه نیروی سوم) اتکا کنند و از این روش و راهکارها برای ترقی ایران بهره بگیرند. نوشتار حاضر با رویکرد تحلیل تاریخی و بر اساس تفسیر متون مطبوعاتی و اسناد منتشر نشده در پی آن است تا روشن سازد چگونه ترقی‌خواهان و اصحاب رسانه توانستند مقامات دولتی را متقاعد کنند که از آمریکا در صنعت نفت الگوبرداری کنند؟ دستاورد بحث نشان می‌دهد که ایرانیان بعد از انقلاب مشروطه و به دنبال نوشته‌های متجددین با شکوفایی صنعت نفت آمریکا و تأثیر آن بر اقتصاد این کشور آگاه شدند که این سنخ از آگاهی‌ها سبب شد تا نخبگان علمی و سیاسی بیش از پیش به ناآگاهی فنی ایرانیان در حوزه صنعت نفت و وضعیت نابسامان مدیریتی منابع زیرزمینی خود پی ببرند. بدین ترتیب، ضمن کسب رویکرد مقایسه‌ای و تطبیقی درباره دستاورد آمریکا و ایران از حوزه نفت، به انتقاد و نگارش متون انتقادی برای اثرگذاری بر اذهان دولتمردان پرداختند. دولتمردان ایران نیز متاثر از فضای نوشتارهای متجددین و به دنبال اخذ آگاهی‌ها و درک اهمیت این مسئله بر آن شدند تا به کمک دیپلمات‌های خود در آمریکا گام‌های عملی برای الگوبرداری و ورود دستاوردهای آمریکا به ایران بردارند که در این مسیر با چالش‌های متعدد عوامل خارجی مواجه شدند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دورۀ مشروطه؛ صنعت نفت؛ نخبگان سیاسی؛ آمریکا؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Actions and challenges of Iran's political elites in taking advantage of American knowledge in the oil industry (from 1322 to 1344) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fereshte Jahani1؛ Mohammad Amir Ahmadzadeh2 | ||
| 1Sessional lecturer of Department of History Payam Noor University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor of the History Department of the Humanities and Cultural Studies Research Institute, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most important challenges and debates raised in the works and documents of Iran's post-constitutional elites has been the discussion about American economic developments, especially in oil industry. After the initial discovery of oil in Iran during the period of Muzafar al-Din Shah Qajar, we witnessed the emergence of Political elites who gradually wanted to rely on the American model (as a third force) if progress in this field and to use these methods and appriaches for the development of iran. This present article is written with a historical approach and based on the interpretation of press texts and unpublished documents, tries to clarify how progressives and media groups managed to convince government officials to take advantage of in the oil industry as a model. Documents and debates show that Iranians, following the constitutional revolution the writtings of the modernists became aware of the prosperity and flourishing of American oil industry and its impact of the country's economy, thes awarness, in turn caused the scientific and political elites to realise more than ever the ignorance of Iranians in the field of oil industry and the chaotic situation of management their underground resources. In thid way, while adopting comparative approaches about achievements of America and Iran began criticized and writing critical texts to influence the Iranian polititians and statemen. the statemen of iran were affected by the atmosphere of modernist writings and sought to obtain information and understand the importance of this issue, so that with the help of their diplomats in America, they took practical steps to emulate and bring Americans achievements to Iran | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Constitutional period, oil industry, political elites, America, Iran | ||
| مراجع | ||
|
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1300 ش، کارتن 23، پوشه 2، شمارۀ 245-250.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1301 ش، کارتن 23، پوشه 1، شمارۀ 123-126.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1303 ش، کارتن 9، پوشه 3، شمارۀ 509-511.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1303 ش، کارتن 9، پوشه 37، شمارۀ‌های 47، 130، 156، 147، 168، 185، 344، 380، 170، 419، 486، 560، 576.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1325 ق، کارتن 24، پوشه 12، شمارۀ 1.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1329 ق، کارتن 20، پوشه 1، شماره‌های 51، 72، 81، 197، 392-400، 564-569، 607.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1337 ق، کارتن 10، پوشه 4، شمارۀ 6.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1337 ق، کارتن 10، پوشه 4، شمارۀ 23، 24.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1339 ق، کارتن 59، پوشه 13، شمارۀ 2.
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)،1302 ش، کارتن 33، پوشه 68، شمارۀ 2-6
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)،1339 ق، کارتن 47، پوشه 48، شمارۀ 19-21.
آدمیت، فریدون (1348)، امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی.
بهار، محمدتقی (1378)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی، ج 1، تهران: زوار.
بیگدلی، علی (1377)، ترورهای سیاسی در تاریخ ایران، ج 1، تهران: سروش.
جهانی، فرشته (1400)، مواجهه ایرانیان با فناوری‌های نوین در آمریکا و نتایج آن، مجله تاریخ علم، دورۀ 19، ش 12، صص 329-353.
روزنامۀ ایران نو (1328 ق)، شمارۀ 188.
روزنامۀ چهره‌نما (1324 ق)، سال 2، شمارۀ 13.
روزنامۀ چهره‌نما (1324 ق)، سال 2، شمارۀ 5.
روزنامۀ چهره‌نما (1324 ق)، سال 3، شمارۀ 26.
روزنامۀ حکمت (1326 ق)، شمارۀ 604.
روزنامۀ مجلس (1327 ق)، سال 32.
روزنامۀ مرد آزاد (1341 ق)، شمارۀ 31.
روزنامۀ مرد آزاد (1342 ق)، شمارۀ 109.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 32165/230.
ساعتچیان، علیرضا (1397)، ایرانیان از نگاه آمریکاییان؛ ایران عهد قاجار در روزنامه‌های آمریکا، ترجمه و گردآوری علیرضا ساعتچیان، تهران: نگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
طالبوف، عبدالرحیم (1356)، کتاب احمد، با مقدمه و حواشی باقر مؤمنی، تهران: شبگیر.
فرمانفرماییان، منوچهر (1373)، از تهران تا کاراکاس نفت و سیاست در ایران، تهران: تاریخ ایران.
مجله بهار (1340 ق)، سال 2، شمارۀ 9،8.
معتصم السلطنه، فرخ (1345)، خاطرات سیاسی فرخ، تهران: جاویدان.
موجانی، علی (1375)، گزیده اسناد روابط ایران و آمریکا، تهران: وزارت امور خارجه.
موحد، محمد‌علی، (1349)، نفت ما و مسایل حقوقی آن، تهران: خوارزمی.
یوسفی‌فر، شهرام (1376)، قتل ایمبری کنسولیار آمریکا از سقاخانه تهران و پیامدهای آن بر صحنه سیاست داخلی و خارجی ایران، پانزده خرداد؛ دورۀ اول، شمارۀ 28: صص 25-73.
Adamiyat, Fereydoun (1969), Amirkabir and Iran, Tehran: Khwarazmi. [in persian]. Bahar Newspaper (1340 AH), year 2, number 8,9. Bahar, Mohammad Taghi (1999), A brief history of political parties, Vol. 1, Tehran: Zavar. [in persian]. Bigdeli, Ali (1998), Political assassinations in the history of Iran, Vol. 1, Tehran: Soroush. [in persian]. Čehreh-namā newspaper " (1324 AH), year 2, number 5. [In Persian]. Čehreh-namā newspaper (1324 AH), year 2, number 13. [In Persian]. Čehreh-namā newspaper (1324 AH), year 3, number 26. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1300, Carton 23, folder 2, number 245-250.[In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1301, Carton 23, folder 1, number 123-126. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1303, Carton 9, folder 3, number 509-511. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1303, Carton 9, folder 37, numbers 47, 130, 156, 147, 168, 185, 344, 380, 170, 419, 486, 560, 576. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1325 AH, Carton 24, Folder 12, Number 1. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1329 AH, Carton 20, Folder 1, Numbers 51, 72, 81, 197, 392-400, 564-569, 607. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1337 AH, Carton 10, Folder 4, Number 6. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1337 AH, Carton 10, Folder 4, No. 23, 24. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Astadukh), 1339 AH, Carton 59, Folder 13, Number 2. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Estadukh), 1302, Carton 33, folder 68, number 6-2 Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs (Astadukh), 1339 AH, Carton 47, Folder 48, Number 19-21. [In Persian]. Farmanfarmaian, Manouchehr (1373), from Tehran to Caracas, oil and politics in Iran, Tehran: Tarikh Iran. [in persian] Ḥekmat newspaper (1326 AH), number 604. [In Persian]. Iran-e Nū Newspaper (1328 AH), No. 188. [In Persian]. Jahani, Fereshte (1400), Iranians' exposure to new technologies in the United States and their results Based on Press and Unpublished Documents (Case study of telegraph and telephone), History of Science, Volume 19, Vol. 12, pp. 329-353. [in persian]. Maǰles newspaper (1327 AH), year 32. [In Persian]. Mard-e Azad newspaper (1341 AH), number 31. [In Persian]. Mard-e Azad newspaper (1342 AH), number 109. [In Persian]. Mo‘tasīm ul-Salṭaneh, Farruḵ (1345), Farruḵ's Political Memoirs, Tehran: Javidan. [in persian] Mojani, Ali (1375), selected documents of Iran-US relations, Tehran: Ministry of Foreign Affairs. [in persian] Movahed, Mohammad Ali, (1349), Our oil and its legal issues, Tehran: Kharazmi. [in persian] National Library and Documents Organization of Iran (SAKMA), Document No. 32165/230. [In Persian]. Saatchian, Alireza (2017), Iranians from the eyes of Americans; Ahed Qajar's Iran in American Newspapers, translated and compiled by Alireza Saatchian, Tehran: a look at the translation and publication of Parse book. [In Persian]. Talibov, Abdur Rahim (1356), Ahmed's book, with an introduction and footnotes by Bagher Momeni, Tehran: Shabgir. [in persian] Yousefifar, Shahram (1376), the murder of the American consul Imbri from Tehran's brothel and its consequences on the domestic and foreign politics of Iran, 15 Khordad; First period, number 28: pp. 25-73. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 114 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 130 |
||