پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,790 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,263,207 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,005,102 |
توسعه الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی و مدیریت در مناطق آزاد با تأکید بر فشارهای محیط زیستی | ||
| مدیریت دولتی | ||
| دوره 16، شماره 1، 1403، صفحه 182-205 اصل مقاله (847.33 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jipa.2023.366838.3412 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدجواد امیری* 1؛ وحید مقدم‌زاده2؛ غلامرضا نبی بیدهندی3 | ||
| 1استادیار، گروه برنامه‌ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری تخصصی، گروه برنامه‌ریزی محیط زیست، پردیس بین‌المللی ارس، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 3استاد، گروه برنامه‌ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: منطقه آزاد ارس که با مناطق حفاظت شده ارسباران، پناهگاه حیات وحش کیامکی و منطقه حفاظت شده دیزمار محصور شده است، معضلات و مشکلات محیط زیستی بسیاری دارد که یکی از آن‌ها در نظر نگرفتن اصول محیط زیستی منطقه در توسعه اقتصادی است. به همین دلیل امکان تحقق توسعه شهری پایدار و یکپارچه را در این منطقه با مشکلات زیادی مواجه کرده که از مرحله تهیه طرح تا اجرا را شامل می‌شود. با توجه به اینکه منطقه مورد مطالعه، در شمال غربی کشور، به‌عنوان پل ارتباطی با منطقه قفقاز و اروپای شرقی، می‌تواند برای توسعه روابط اقتصادی نقش مهمی ایفا کند، پژوهش حاضر با هدف مدیریت یکپارچه شهرهای منطقه آزاد ارس با محوریت مدیریت محیط زیست (طبیعی، انسانی و فیزیکی) طراحی شده است. روش: این پژوهش به‌لحاظ هدف بنیادی است؛ زیرا در پی ارائه و توسعه الگوی برنامه‌ریزی محیط زیست، در خصوص مدیریت یکپارچه شهری مناطق آزاد و به‌طور خاص، منطقه آزاد ارس است. همچنین کاربردی است؛ زیرا الگوی پیشنهادی در منطقه آزاد ارس اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر مدیران، مسئولان و کارشناسان تصمیم‌گیر منطقه آزاد ارس، به تعداد۲۹۰ نفر بود. واحد تحلیل در این پژوهش سازمان‌های دولتی و خصوصی در منطقه آزاد ارس، نظیر سازمان منطقه آزاد، اداره منابع طبیعی و محیط زیست، بنیاد مسکن، اداره آب و فاضلاب بود. شیوه نمونه‌گیری، به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی انجام گرفت و حجم نمونه ۱۶۶ نفر بود که این تعداد، از بین مدیران، مسئولان و کارشناسان تصمیم‌گیر در شهرهای جلفا، نوردوز، قلی‌بیگلو و خدا آفرین انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، به دو شیوه کیفی (کتابخانه‌ای) و کمّی (پرسش‌نامه محقق‌ساخته پاسخ بسته) و ابزار تحلیل اطلاعات نیز، نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس نسخۀ ۲۳ و تاپسیس فازی بود. یافته‌ها: بر اساس برنامه‌ریزی مدیریت بحران در منطقه، کلیه نقاط ضعف و تهدیدهای مدیریت محیط زیست یکپارچه در منطقه به‌عنوان فشار شناخته شدند و تمامی آن‌ها (به‌جز دو عامل وجود مسئله بیکاری و وجود فضاهای ناامن در شهر و پیامد آن‌ها و قاچاق کالا یا تردد غیرقانونی از مرز، شامل قاچاق کالاهای مصرفی و مواد سوختی در حد متوسط قرار داشتند که در شرایط قبل از وقوع بحران است)، در شرایط اضطراری و در مرحله تغییر وضعیت قرار داشتند. نتایج آزمون تاپسیس فازی نشان داد که تخریب مناطق محیط زیستی حساس به‌منظور توسعه اقتصادی، تغییر کاربری اراضی محیط زیستی به‌منظور ایجاد اشتغال، سوءاستفاده کشورهای هم‌جوار در خصوص ایجاد آلودگی در مناطق به‌دلیل‌عدم وجود تفکر حفاظت از محیط زیست در مدیران منطقه، از مهم‌ترین تأثیرهای فشارهای محیط زیست شهری در شرایط اضطراری هستند. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش در دو بخش برنامه‌ریزی مدیریت بحران و برنامه‌ریزی اقتضایی ارائه شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده و نقش مناسب تعدیل اثرهای اقتصادی و اجتماعی بر توسعه یکپارچه محیط زیست منطقه آزاد ارس از طریق هماهنگی بین سازمان‌ها، بسترسازی و وحدت فرماندهی، پیشنهادهایی ارائه شد که یکپارچگی درون‌سازمانی، نهادی و برنامه‌ای را دربرمی‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگو؛ یکپارچه؛ برنامه‌ریزی؛ مدیریت محیط زیست منطقهای و فشارهای محیط زیست | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Development of an Integrated Model of Planning and Management in Free Zones with an Emphasis on Environmental Pressures | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Javad Amiri1؛ Vahid Moghaddamzadeh2؛ Gholamreza Nabi Bidhendi3 | ||
| 1Assistant Prof., Department of Environmental Planning, Faculty of Environment, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Ph.D. Candidate, Department of Environmental Planning, Aras International Campus, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 3Prof., Department of Environmental Planning, Faculty of Environment, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective Nestled amidst the Arasbaran protected areas, Kiamaki wildlife sanctuary, and Dizmar protected area, the Aras Free Zone is a region teeming with environmental diversity and ecological significance. However, this region faces significant environmental challenges, primarily due to the overlooking of environmental principles in its economic development processes. This neglect has hindered the realization of sustainable and integrated urban development, affecting everything from initial planning stages to the actual implementation of development projects. Goal: The Aras Free Zone, positioned in the northwest of Iran, serves as a critical conduit to the Caucasus region and Eastern Europe, thereby holding a pivotal role in fostering economic relations. This research is dedicated to the comprehensive management of the cities within the Aras Azad region, emphasizing a balanced approach to environmental management that encompasses the natural, human, and physical dimensions. The objective is to design a framework that facilitates integrated urban management, thereby promoting sustainable development in the area. Methods This study is foundational in its aim to devise an environmental planning model tailored for the integrated urban management of free zones, with a specific focus on the Aras Free Zone. Its practicality is underscored by the implementation of this model within the zone itself. The research surveyed a demographic comprising 290 managers, officials, and decision-making experts affiliated with the Aras Free Zone. Analysis was conducted across both public and private organizations within the zone, including the Free Zone Organization, Natural Resources and Environment Department, Housing Foundation, and Water and Sewage Department, among others. A random sampling technique was employed to select 166 individuals from the cities of Jolfa, Nordoz, Qolibeyglo, and Khoda Afarin. Data collection was conducted through both qualitative (library research) and quantitative (a researcher-designed questionnaire) methods, while data analysis utilized SPSS version 23 and Topsis Fuzzy techniques. Results Crisis management planning within the region unveiled that all identified weaknesses and threats to integrated environmental management are perceived as significant pressures. Except for issues related to unemployment and the presence of unsafe urban spaces along with their consequences and the smuggling of goods or illegal trafficking, most pressures were deemed to be at a critical level, particularly in pre-crisis conditions. The application of the TOPSIS fuzzy test revealed key issues, such as the destruction of environmentally sensitive areas for economic development, land use changes detrimental to the environment aimed at job creation, and pollution caused by neighboring countries due to a lack of environmental stewardship among regional managers. These factors are classified as urgent environmental pressures requiring immediate attention. Conclusion The research outcomes are presented through two lenses: crisis management planning and contingency planning. The findings underscore the necessity of adjusting economic and social impacts for the integrated development of the Aras Free Zone's environment. This adjustment should be achieved through enhanced coordination between organizations, the establishment of a unified command structure, and the creation of collaborative platforms. Recommendations include fostering intra-organizational, institutional, and programmatic integration to address the identified challenges effectively. This comprehensive approach aims to pave the way for sustainable development within the Aras Free Zone, ensuring environmental integrity while promoting economic growth. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Model, Integrated, Planning, Regional environmental management and environmental pressures | ||
| مراجع | ||
|
امیری، پویا و میرزاپور، مهدی (1397). تحلیل معیارهای مدیریت یکپارچه شهری (مطالعه موردی: تهران). نشریه جغرافیای سرزمین، 15(58)، 17-30.
امیری، مجتبی؛ پورموسوی، سید موسی و صادقی، منصوره (1392). مطالعه آسیبهای اجتماعی ناشی از حاشیه‌نشینی در منطقه 19 شهرداری تهران از دیدگاه مدیران شهری. نشریه اقتصاد و مدیریت شهری، 2(5)، 119-137.
دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد (۱۳۸۴). مصوبات هیئت وزیران.
رمضانی فرخد، احمد (1393). برنامه‌ریزی و مدیریت شهری: مطالعه مروری مقالات مدیریت یکپارچه شهری. کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری.
رهنورد، فرج الله (1389). جایگاه مناطق آزاد در برنامه‌ریزی منطقهای ایران. مجله فرایند مدیریت و توسعه، 74، 45- 60.
سهرابی، محمد؛ رضوانی، علی اصغر و رجبی، آزیتا (1398). بازنگری در قوانین و مقررات شهری و تأثیر آن در تحقق مدیریت یکپارچه شهری تهران با تأکید بر یک مدل راهبردی پایدار. فصلنامه علمی ـ پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 11(14)، 185-204.
صارمی‌رسولی، بابک؛ بافنده‌زنده، علیرضا و نجائی، آرزو (1398). مدل‌سازی توسعه صنعتی پایدار در منطقه آزاد ارس. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 14(55)، 49-74.
عزیزی، محمدمهدی؛ ایوبی اردکان، محمد و نوری، نسرین (1390). نقش قوانین و مقررات در تحقق مدیریت یکپارچه در مجموعه شهری تهران. مجله آرمان‌شهر، 6(1)، 117-128.
قالیباف، محمدباقر و کرمی، مهرداد (1390). توسعه منطقهای در نواحی مرزی شمال غربی ایران (نمونه موردی: منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی ارس). برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، 15(3 )،133-149.
کاظمیان، غلامرضا و میرعابدینی، زهره (1390). آسیب‌شناسی مدیریت یکپارچه شهری در تهران از منظر سیاستگذاری و تصمیم‌گیری شهری. نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، 46، 27-38.
منصوری، محمدرضا؛ عبدالهی، کریم و کسمرادیان‌کنگاوری، اکرم (1397). ارزیابی عملکرد شهرداری کوهدشت در بین شهرداری‌های استان لرستان. فصلنامه پروژه‌نامه مطالعات راهبردی علوم‌انسانی و اسلامی، 2(17)، 95-106.
موسوی، سیدنورالله و زیاری، کرامت‌الله (1397). ارزیابی تأثیرگذاری عوامل مؤثر بر مدیریت یکپارچه شهری در ایران، مطالعه موردی: شهر اهواز. نشریه مطالعات عمران شهری، 6(2)، 94-112.
نصیری، اسماعیل و ناصر مقبل، مهدی (1393). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی شهرهای کوچک در طی دو دهه اخیر (مطالعه موردی: شهر گرمدره). مطالعات مدیریت شهری، 6(19)، 44-53.
References Acuto, M. & Leffel, B. (2020). Understanding the global ecosystem of city networks. Sage journals, 58(9). Amiri, M., Pourmosavi, seyed Musaa & Sadeghi, M. (2013). The study of social damage caused by marginalization in the 19th district of Tehran municipality from the point of view of city managers. Journal of Economics and Urban Management, 2(5), 119-137. Amiri, P. & Mirzapour, M. (2018). Analysis of integrated urban management criteria (case study: Tehran). Journal of geography of the land, 15(58), 17-30. (in Persian) Azizi, M., Ayoubi, A. & Nouri, N. (2011). The role of laws and regulations in the realization of integrated management in the urban complex of Tehran. Armanshahr magazine, 6(1), 117-128. (in Persian) Bratland, D., Kvande, H. & Bin, W. Q. (1987). Ionic species in cryolite-sodium pyrophosphate melts. Acta Chem. Scand., Ser. A41: 377-380. Elmqvist, T., Andrsson, E., Frantzeskaki, N., McPhearson, T., Olsson, P., Gaffney, O., Takeuchi, K. & Folke, C. (2019). Sustainability and resilience for transformation in the urban century. Nature sustainability Journal, 2(12), 267-273. Ferry, M., Kah, S. & Bachtler, J. (2018). Integrated territorial development: new instruments–new results? Ghalibaf, M. B. & Karmi, M. (2011). Regional development in the northwestern border areas of Iran (A case study of Aras Industrial Free Zone). Space Planning and Design (Teacher of Humanities), 15(3), 133-149. (in Persian) Hwang, C.L. & Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. Springer-Verlag, New York. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-642-48318-9 Kazemian, Gh.R. & Mirabedini, Z. (2011). Pathology of integrated urban management in Tehran from the perspective of urban policy and decision-making. Journal of Fine Arts - Architecture and Urbanism, 46, 27-38. (in Persian) Knox, P.L. & Marston, S.A. (2016). Human Geography: Places and Regions in Global Context. Pearson, New York. Mansouri, M.R., Abdolahi, K. & Kasmoradian Kangavari, A. (2018). Evaluation of the performance of Kohdasht municipality among the municipalities of Lorestan province. Quarterly Journal of Strategic Studies of Humanities and Islamic Sciences, 2(17), 95-106. (in Persian) Medirose, E. & Zwet, A.V.D. (2020). Evaluating Integrated Sustainable Urban Development Strategies: a methodological framework applied in Portugal. European Planning Studies, 28(3), 563-582. Milojevic, B. (2018). Integrated Urban Planning in theory and practice. DOI:10.7251/STP1813323M Mosavi, S.N.A. & Ziari, K.A. (2018). Evaluation of the influence of effective factors on integrated urban management in Iran, case study: Ahvaz city. Journal of Urban Studies, 6(2), 94-112. (in Persian) Nasiri, E. & Naser Maghbal, M. (2014). Analysis of the factors affecting the physical development of small cities during the last two decades (case study of Garmdare city). Urban Management Studies, 6(19), 44-53. (in Persian) Rahnavard, F.A. (2010). The position of free zones in Iran's regional planning. Journal of management and development process, 74, 45-60. (in Persian) Farrokhed Ramadani, A. (2014). Urban planning and management: a review of integrated urban management articles. National Conference on Urban Planning and Management. Saremi Rasouli, B., Bafandehzendeh, A. & Nejaee, A. (2009). Modeling sustainable industrial development in Aras Azad Zone. Iranian Management Sciences Quarterly, 14(55), 49-74. (in Persian) Secretariat of the Supreme Council of Free Zones (2005). Council of Ministers approvals. Sohrabi, M., Rezvani, A.A. & Rajabi, A. (2009). Revision of urban laws and regulations and its effect on the realization of integrated urban management of Tehran with an emphasis on a sustainable strategic model. The scientific-research quarterly of new attitudes in human geography, 11(14), 185-204. (in Persian) United Nations General Assembly (UNGA). (2020). A 75-Year Journey Towards the Future We Want. https://www.un.org/pga/74/2020/07/07/op-ed-the-un-general-assembly-a-75-year-journey-towards-the-future-we-want/. (in Persian) Zhang, Y., Jin, Z. & Sikand, M. (2021). The top-of-atmosphere, surface and atmospheric cloud radiative kernels based on ISCCP-H datasets: Method and evaluation. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 126(24). DOI: 10.1029/2021JD035053 Ziari, K. & Behrozfar, M. (2021). A Pattern for an Integrated Urban Development Management System Using an Urban Planning Approach (Case study: Bandar Abbas). Ontology pace international Journal, 10(4), 67-80. Zwet, A.V.D. & Ferry, M. (2019). Integrated Sustainable Urban Development Strategies in the European Union: Added Value and Challenges: The Urban Dimension. In book: Territorial Cohesion (pp.111-129). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 71 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4 |
||