
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,622 |
تعداد مقالات | 71,534 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,862,509 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,905,190 |
سیر تطور مکاتب اقتصادی و الزام شکلگیری مکتبی نوین (مسئله شناسی و بیان شواهد تجربی) | ||
فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی | ||
دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 61، آذر 1402، صفحه 4-30 اصل مقاله (944.72 K) | ||
نوع مقاله: مقالات پژوهشی- کیفی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jed.2023.367439.654285 | ||
نویسنده | ||
محمود متوسلی* | ||
استاد بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هر تحقیق علمی با مسئلهای آغاز میشود و گاه طرح یک سؤال جدید، خود یک نوآوری بزرگ در فرایند انجام تحقیقات است. مرور بن انگارهها و ساختمان فکری مکاتب اقتصادی در سیر تطورشان از مکتب کلاسیک با بنیانگذاری آدام اسمیت گرفته تا مکتب تاریخی آلمان، مکتب اتریش و مکتب نهادی، نشان میدهد که اگرچه تمامی این مکاتب وعده آرامش و امنیت بشریت را سر دادهاند، اما انسانِ برخوردار از نبوغ و قوای پیچیده ذهنی، ظرفیتها، توانمندیها و مهارتها، گمشده در تمامی آنها است. انسانی که بنا به گفته کانت، غایت خلقت او، تحقق آزادی در هر دو وجه سلبی و ایجابی است. آزادی سلبی بهعنوان وجهی از آزادی که مسئولیت تحقق آن بر دوش حاکمیتهاست و مستلزم فراهم آمدن شرایط مناسب در محیط پیرامونی برای انتخاب آزادانه است، آزادی که در پناه حاکمیت قوانین و مقررات و یا به تعبیری نهادهای بیرونی، امکان نظم دهی به تعاملات انسانی را فراهم ساخته و فرد را از تعدی و تعرض دیگران در امان میدارد؛ اما آزادی در وجه ایجابی آن دربردارنده معنای عمیقتری است. بهواقع عدم مسخ انسان در هر اندیشه، نظام و ایدئولوژی است که ساختهوپرداخته و دستساز انسانی است، آزادی که امکان گذر از دلبستگیها و تعلقات جهان محسوسات را فراهم نموده و تمام تلاش فرد را معطوف به شناخت خویشتن خویش مینماید؛ شناختی که دستیابی به آن، گمشدهی بشر مدرن امروزی است. با تحقق این وجه از آزادی است که امکان سلطه بر اندیشهها و چارچوبهای فکری فراهمشده و درنتیجهی این آرامش درونی، زمینه خلق و خلاقیت و اعتلای روح، هم برای خود فرد و هم برای دیگران فراهم میگردد. حال پرسش اینجاست که کدامیک از این مکاتب توانسته است آزادی از سلطه قدرتها و تعدیهای بیرونی و آزادی برای اعتلای درونی را برای بشر تأمین و تضمین نماید؟ مسئولیت تحقق این مأموریت و آرمان بشریت بر عهده کیست؟ گویا دنیای کنونی و نظامهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جریان، پرداختن به این مسئولیت خطیر را رها کردهاند و به حدیترین و نازلترین وجه حقوق انسانی یعنی حقوق طبیعی و آزادی بدون قید و شرط تحت عنوان "لیبرالیسم اقتصادی" بسنده کردهاند و آنچه را که مغایر با ماهیت واقعی انسانی است بهاجبار بر او تحمیل نمودهاند. آنچنانکه مرور شواهد و مصادیق عینی بسیار از اندیشمندان و فلاسفه مهم نشان میدهد که تمامی نظامهای اقتصادی که در تدارک شادمانی، آرامش و رفاه برای بشریتاند، نهتنها سلطه کشورهای قدرتمند بر دیگر کشورها و بر هم نوعان خود را ترویج کردهاند، بلکه نگاه ابزارگرایانه به انسان را که «بالذات برای تعالی» آفریده شده است را اساس برای حفظ ایدئولوژی موردنظر خویش قرار دادهاند و از تجلی روح آزادی و آزادگی در این جوامع خبری نیست. لذا پرداختن به این غفلت مهم در مکاتب اقتصادی و تشریح آن با قرارگیری در موضعی بیطرفانه و با استناد به شواهد علمی و عینی، مسئله مهم در این مقاله است. | ||
مراجع | ||
Arendt, H. (1989). Lectures on Kant's political philosophy. University of Chicago Press. Boland, L. A. (1986). Economic methodology: Theory and practice. The Generation of Scientific Administrative Knowledge. Claeys, G. (2000). The" survival of the fittest" and the origins of social darwinism. Journal of the History of Ideas, 61(2), 233-240. Commons, J. R., & Parsons, K. H. (1950). Economics of collective action. Hannah, A. (1968). The Crisis in Culture: Its Social and Its Political Significance. In: Judgment. Husserl, E. (1970). The crisis of European sciences and transcendental phenomenology: An introduction to phenomenological philosophy. Northwestern University Press. Kant, I. (2017). Kant: The metaphysics of morals. Cambridge University Press. Kirzner, I. M. (2002). The meaning of the market process: Essays in the development of modern Austrian economics. Routledge. Lachmann, L. M. (1991). Austrian economics: a hermeneutic approach. 1994), London: Routledge, 276-290. Lewin, P., & Boettke, P. J. (1994). The Elgar Companion to Austrian Economics. Madison, G. B. (1989). Hayek and the interpretive turn. Critical Review, 3(2), 169-185. Mill, J. S. (1836). On the definition and method of political economy. The philosophy of economics, 41-58. Motavaseli, M. Saeedi kia, M (2014) "Economics of the Austrian school; Market order and entrepreneurial creativity. Tehran: Cheshme press. [In Persian] Motavaseli, M. Vahabi Abyaneh, M (2022). Adam Smith's political philosophy; Empiricism and thinking, a turning point and the beginning of economic development in the world. Tehran; Institutionalist Press. [In Persian] Motavaseli, M. Vahabi Abyaneh, M (2022). Institutionalism: The Economics of Collective Action; Economic realism based on legal foundations. Tehran: Imam Sadegh University Press. [In Persian] Motavasseli, M. (2015). An epistemological look at the place and origin of novelty in economic development. Journal of Entrepreneurship Development, 8(3), 413-431. https://doi.org/10.22059/jed.2015.53200[In Persian] Sen, A. (1998). Human development and financial conservatism. World development, 26(4), 733-742. Smith, C. (2006). Adam Smith's political philosophy: the invisible hand and spontaneous order. Routledge. Von Mises, L. (1972). The anti-capitalistic mentality. Ludwig von Mises Institute. Von Mises, L. (1996). Human action. A Treatise on Economics, 4. Weber, M. (2007). Objectivity and Understanding in Economics. In D. M. Hausman (Ed.), The Philosophy of Economics: An Anthology (3 ed., pp. 59-72). Cambridge University Press. https://doi.org/DOI: 10.1017/CBO9780511819025,004 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 937 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 494 |