سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,693
تعداد مقالات72,239
تعداد مشاهده مقاله129,233,461
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,067,886
احمدی, الهه, شفیعی, سعید. (1402). قاعدۀ زرین اخلاق در ادیان و خاستگاه آن در روایات اسلامی. , 56(1), 165-180. doi: 10.22059/jrm.2023.357950.630436
الهه احمدی; سعید شفیعی. "قاعدۀ زرین اخلاق در ادیان و خاستگاه آن در روایات اسلامی". , 56, 1, 1402, 165-180. doi: 10.22059/jrm.2023.357950.630436
احمدی, الهه, شفیعی, سعید. (1402). 'قاعدۀ زرین اخلاق در ادیان و خاستگاه آن در روایات اسلامی', , 56(1), pp. 165-180. doi: 10.22059/jrm.2023.357950.630436
احمدی, الهه, شفیعی, سعید. قاعدۀ زرین اخلاق در ادیان و خاستگاه آن در روایات اسلامی. , 1402; 56(1): 165-180. doi: 10.22059/jrm.2023.357950.630436

قاعدۀ زرین اخلاق در ادیان و خاستگاه آن در روایات اسلامی

مجله ادیان و عرفان
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 165-180    اصل مقاله (1.21 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2023.357950.630436
نویسندگان
الهه احمدی* 1؛ سعید شفیعی2
1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم قرآن و حدیث ، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث ، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
قاعدۀ زرین اخلاق، که اغلب با عبارت «آن‌چه برای خود می‌پسندی، برای دیگران نیز بپسند» شناخته می‌شود، از دیرباز در ادیان و فرهنگ‌های مختلف مطرح و مورد توجه قرار گرفته است. از میان تعاریف ارائه شده در فرهنگ‌های مختلف و به زبان‌های گوناگون، تعریفی که هری ج. گنسلر در کتابش، اخلاق و قاعدۀ زرین، ارائه کرده است، جامع‌تر و مقبول‌تر می‌نماید: «با دیگران فقط به-گونه‌ای رفتار کنید که رضایت دارید با شما در شرایط مشابه، همان‌گونه رفتار شود». مسألۀ مطالعۀ پیش‌رو، این است که خاستگاه این قاعدۀ اخلاقی چیست و چه خصوصیتی در این قاعده وجود دارد که سبب شده است، صرف‌نظر از نوع دین، فرهنگ و دوران زندگی، مورد توجه مخاطبان و موافقان بسیاری قرار بگیرد. در این مقاله، به روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی منابع اسلامی، روایات موجود در این حوزه و دسته‌بندی آن‌ها، در‌می‌یابیم که علت پویایی و بقای این قاعدۀ اخلاقی در ادیان و مکاتب گوناگون، تمایل عقل و فطرت به مفاهیمی مانند عدالت، تواضع و انصاف است که طبق روایات اسلامی، این مفاهیم، خاستگاه رعایت قاعدۀ زرین اخلاق هستند و در نهایت نتیجه گرفته می‌شود که خاستگاه قاعدۀ زرین اخلاق طبق روایات، فطرت انسان و پذیرش عقلی این قاعده است و از میان گزاره‌های طرح شده توسط جاناتان هایت در مورد ریشۀ مسائل اخلاقی، این مطالعه بر رویکرد ذات‌گرا تأکید می‌کند.
کلیدواژه‌ها
ادیان؛ روایات اسلامی؛ عقل؛ فطرت؛ قاعدۀ زرین اخلاق
مراجع
  1. قرآن‌کریم.
  2. کتاب مقدس.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی؛ الخصال؛ ترجمه احمد فهری زنجانی؛ قم؛ جامعه مدرسین؛ ۱۳۸۲.
  4. ابن بابویه، محمد بن علی؛ الامالی؛ ترجمه محمدباقر کمره‎‌ای؛ تهران؛ کتابچی؛ 1376.
  5. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی؛ تحف ‌العقول؛ ترجمه و تعلیق علی‌اکبر غفاری؛ قم؛ جامعه مدرسین؛ ۱۴۰۴.
  6. ابوحامد، عبدالحمید بن هبة الله بن ابى‌الحدید؛ شرح نهج‌البلاغة لابن ابى‌الحدید؛ قم؛ مکتبة آیت‌الله المرعشی النجفی(ره)؛ 1401.
  7. آمدی، ابوالفتح؛ غررالحکم و دررالکلم؛ تصحیح سید مهدی رجائی؛ قم؛ دارالکتاب‌الاسلامی؛ ۱۴۱۰.
  8. حرعاملی، محمد بن حسن؛ وسائل ‌الشیعه؛ قم؛ موسسه آل‌البیت (علیهم السلام)؛ ۱۴۰۹.
  9. دیلمى، حسن بن محمد؛ أعلام ‌الدین ‌فی ‌صفات ‌المؤمنین‏؛ قم؛ مؤسسة آل‌البیت (علیهم السلام)؛ ۱۳۷۳.
  10. شریف الرضی، محمد بن حسین؛ نهج ‌البلاغه؛ ترجمه محمد دشتی؛ قم؛ مشهور؛ 1379.
  11. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع ‌البیان فی تفسیر القرآن؛ ترجمه هاشم رسولی؛ بیروت؛ دارالمعرفه؛ 1408.
  12. طبری، محمد بن جریر بن یزید؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت؛ دارالمعرفه؛ 1412.
  13. طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت؛ دار إحیاء التراث العربی؛ 1389.
  14. فخر رازی، محمد بن عمر؛ التفسیر الکبیر؛ تهران؛ ناشر اساطیر؛ ۱۴۱۲.
  15. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی؛ تفسیر الصافی؛ مصحح حسین اعلمی؛ تهران؛ مکتبه الصدر؛ 1415.
  16. قضاعی، محمد بن سلامه؛ شهاب الاخبار، تصحیح و تعلیق سید جلال‌الدین محدث؛ تهران؛ علمی و فرهنگی؛ ۱۳۶۱.
  17. قمى، على بن ابراهیم‌؛ تفسیر القمی؛ تصحیح طیّب موسوى جزائرى؛ قم؛ دارالکتاب‌؛ 1404.
  18. کراجکى، محمد بن على؛ کنز الفوائد؛ قم؛ دارالذخائر؛ ۱۴۱0.
  19. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری؛ تهران؛ دارالکتب الاسلامیه؛ ۱۴۰۷.
  20. مجلسی، محمدباقر؛ بحارالانوار؛ بیروت؛ دار احیاء التراث العربی؛ ۱۴۰۳.
  21. هایت، جاناتان؛ ذهن درستکار؛ مترجم امین یزدانی و هادی بهمنی؛ تهران؛ نوین توسعه؛ ۱۳۹۸.
  22. شیواپور، حامد؛ محسن اخباری؛ تأملاتی در کاربرد قانون زرین اخلاق در قرآن کریم؛ پژوهش نامه اخلاق؛ شماره 24؛ تابستان 1393.
  23. صالحی، سید محمدحسین؛ قاعده طلایی: معرفی منابع انگلیسی و ارزیابی انتقادی منابع فارسی؛ فصلنامه نقد کتاب؛ شماره 6 – 7؛ تابستان و پاییز 1395.
  24. مختاری، رضا؛ گذری بر شرح حدیث جنود عقل و جهل؛ آیینه پژوهش؛ شماره 58؛ مهر و آبان 1378.
  25. موسوی مطلق، سید محمد و همکاران؛ بررسی قاعده طلایی به عنوان ملاکی عقلانی اخلاقی برای سبک زندگی ایرانی اسلامی؛ دومین همایش ملی سبک زندگی و خانواده پایدار؛ آذر 1395.
  26. شبانی شهرضا، ناهید؛ حسن احمدی زاده؛ بررسی کارکردهای فطرت در اندیشه غزالی در مقایسه با آثار ابن سینا؛ نشریه فلسفه؛ شماره 2؛ پاییز و زمستان 1397.
  27. Gensler, Harry J., Ethics and the Golden Rule, New York: Routledge, 2013.
  28. Justin Parrott, MLIS, The Golden Rule in Islam: Ethics of Reciprocity in Islamic Traditions, Submitted in partial fulfilment for the award of the degree of Masters of Research in Islamic Studies, University of Wales Trinity Saint David, 2018.
Rembert, Ron B., The Golden Rule: Two Versions and Two Views, Journal of Moral Education, 12:2, 19

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 242
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 328





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب