سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,692
تعداد مقالات72,232
تعداد مشاهده مقاله129,200,067
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,029,851
کاظمی, مرضیه, میرباقری فرد, سید علی اصغر. (1402). تحلیل و بررسی تطبیقی انسان‌شناسی در آراء مولوی و ابن‌عربی. , 56(1), 75-94. doi: 10.22059/jrm.2023.355381.630424
مرضیه کاظمی; سید علی اصغر میرباقری فرد. "تحلیل و بررسی تطبیقی انسان‌شناسی در آراء مولوی و ابن‌عربی". , 56, 1, 1402, 75-94. doi: 10.22059/jrm.2023.355381.630424
کاظمی, مرضیه, میرباقری فرد, سید علی اصغر. (1402). 'تحلیل و بررسی تطبیقی انسان‌شناسی در آراء مولوی و ابن‌عربی', , 56(1), pp. 75-94. doi: 10.22059/jrm.2023.355381.630424
کاظمی, مرضیه, میرباقری فرد, سید علی اصغر. تحلیل و بررسی تطبیقی انسان‌شناسی در آراء مولوی و ابن‌عربی. , 1402; 56(1): 75-94. doi: 10.22059/jrm.2023.355381.630424

تحلیل و بررسی تطبیقی انسان‌شناسی در آراء مولوی و ابن‌عربی

مجله ادیان و عرفان
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 75-94    اصل مقاله (590.9 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2023.355381.630424
نویسندگان
مرضیه کاظمی* 1؛ سید علی اصغر میرباقری فرد2
1دانش‌آموختۀ دکترا، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده
در عرفان اسلامی، شناخت انسان از ارکان مهم دستیابی به معرفت حقیقی به شمار می‌رود و به همین دلیل توجه به دیدگاه‌های انسان‌شناختی عرفا در تبیین مبانی و اصول بینش عرفانی آنان دارای اهمّیت بسیاری است. ما در این پژوهش، مولوی و ابن‌عربی را به‌عنوان نمایندگان سنّت اول و دوم عرفانی در نظرگرفته‌ایم؛ مولوی به‌عنوان عارف بزرگ سنّت اول که وسیع‌ترین مجال را برای طرح دیدگاه‌های این سنّت در حوزۀ انسان‌شناسی فراهم کرده‌است و محیی الدین ابن‌عربی به‌عنوان چهرۀ برجستۀ سنّت دوم عرفانی که آرا و اندیشه‌های عرفانی وی، الهام‌بخش بسیاری از بزرگان عرفان و ادب اسلامی بوده‌است. مقالۀ حاضر، از طریق مقایسه و تطبیق دیدگاه‌های مولوی و ابن‌عربی دربارۀ کلیّات مبانی انسان‌شناسی، بررسی مراتب انسان و تبیین ویژگی‌های انسان‌های کمال یافته، به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا نظام فکری و مبانی عرفانی این دو عارف پرآوازه، متفاوت از یکدیگر‌اند.
کلیدواژه‌ها
انسان‌شناسی؛ مولوی؛ ابن‌عربی؛ سنّت اوّل عرفانی؛ سنّت دوم عرفانی
مراجع
 قرآن کریم؛ ترجمۀ محمد مهدی فولاد وند؛ تهران؛ دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی؛ 1387.

  1. آشتیانی، سیدجلال الدین؛ شرح مقدمۀ قیصری در عرفان اسلامی؛ قم؛ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیۀ 1370.
  2. ............................................؛ ختم ولایت در اندیشه ابن­عربی؛ کیهان اندیشه؛ شماره 26؛ 1368.
  3. ..........................................؛ شرح گلشن راز (ابن­ترکه)؛ تصحیح کاظم دزفولیان؛ تهران؛ نشر آفرینش؛ 1375.
  4. ابن­عربی، محیی الدین محمد؛ انشاء الدوائر؛ تصحیح مهدی محمد ناصرالدین؛ لیدن؛ مطبعه بریل؛ 1336ق.
  5. ........................................................؛ الفتوحات المکیه (اربع مجلدات)؛ بیروت؛ دارصادر؛ بی­تا.
  6. ......................................................؛ الفتوحات المکیه؛ تحقیق عثمان یحیی؛ بیروت؛ دارإحیاء التراث العربی؛ 1994م.
  7. .....................................................؛ فصوص الحکم؛ تهران؛ انتشارات الزهرا؛ 1370.
  8. ....................................................؛ مجموعه رسائل ابن­عربی )مجلدان)؛ بیروت؛ دار إحیاء التراث العربی؛ 1367ق.
  9. ..................................................؛ رسائل ابن­عربی (ده رسالۀ فارسی شدۀ ابن عربی)؛ تصحیح نجیب مایل هروی؛ تهران؛ مولی؛ 1375.
  10. افلاکی، احمد بن اخی؛ مناقب العارفین؛ آنکارا؛ [بی­نا]؛ 1959م.
  11. ایزوتسو، توشیهیکو؛ صوفیسم و تائویسم؛ ترجمۀ محمد جواد گوهری؛ تهران؛ روزنه؛ 1385.
  12. بابارکنای شیرازی، مسعود بن عبدالله؛ نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص؛ تصحیح رجبعلی مظلومی؛ تهران؛ مؤسسه مطالعات اسلامی مک­گیل؛ 1359.
  13. براند راتکه و جان اوکین؛ مفهوم ولایت در دوران آغازین اسلام؛ ترجمه مجدالدین کیوانی؛ تهران؛ نشر مرکز؛ 1379.
  14. بهاء الدین ولد، محمّد بن حسین؛ معارف مجموعه مواعظ و سخنان سلطان العلماء؛ تصحیح بدیع الزمان فروزانفر؛ تهران؛ طهوری؛ 1352.
  15. پارسا، خواجه محمد؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح جلیل مسگرنژاد؛ تهران؛ مرکز نشر دانشگاهی؛ 1366.
  16. ترمذی، محمد بن علی؛ ثلاثة مصنفات للحکیم الترمذی؛ به اهتمام براند راتکه؛ بیروت؛ النشرات الاسلامیه؛ 1992م.
  17. ........................................؛ ختم الاولیاء؛ تصحیح عثمان اسماعیل یحیی؛ بیروت؛ مهد الآداب الشرقیه؛ 1422ق.
  18. جامی، عبدالرحمن؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح عاصم ابراهیم الکیالی؛ بیروت؛ دارالکتب العلمیة؛ 1425ق.
  19. ................................؛ نفحات الانس من حضرات القدس؛ تصحیح محمود عابدی؛ تهران؛ اطلاعات؛ 1370.
  20. ...............................؛ نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص؛ تصحیح سید جلال الدین آشتیانی؛ تهران؛ سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد؛ 1370.
  21. جعفری، محمد تقی؛ تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی؛ تهران؛ انتشارات اسلامی؛ 1362.
  22. جندی، مؤیدالدین؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح سید جلال الدین آشتیانی؛ قم؛ بوستان کتاب؛ 1423ق.
  23. جهانگیری، محسن؛ محیی الدین ابن­عربی، چهرۀ برجستۀ عرفان اسلامی؛ تهران؛ انتشارات دانشگاه تهران؛ 1367.
  24. جیلی، عبدالکریم؛ الانسان الکامل؛ تصحیح ابوعبدالرحمن بن عویضه، بیروت؛ دارالکتب العلمیه؛ 1418ق.
  25. چیتیک، ویلیام؛ عوالم خیال؛ ترجمۀ قاسم کاکایی؛ تهران؛ هرمس؛ 1385.
  26. خوارزمی، تاج الدین حسین؛ جواهر الاسرار و زواهر الانوار؛ تصحیح محمد جواد شریعت؛ تهران؛ مشعل؛ 1360.
  27. ...............................؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح علامه حسن­زاده آملی؛ تهران؛ بوستان کتاب؛ 1379.
  28. دهباشی، مهدی و میرباقری فرد، سید علی اصغر؛ تاریخ تصوف 1؛ سمت؛ تهران؛ 1393.
  29. رحیمیان، سعید؛ تجلّی و احکام آن در عرفان محیی­الدین ابن­عربی؛ مطالعات عرفانی؛ شمارۀ 9؛ 1388.
  30. .............................؛ تجلّی و ظهور در عرفان نظری؛ قم؛ مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم؛ 1376.
  31. ...........................؛ مبانی عرفان نظری؛ تهران؛ سمت؛ 1393.
  32. زرین­کوب، عبدالحسین؛ جستجو در تصوّف ایران؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1369.
  33. سرّاج طوسی، ابونصر؛ اللّمع فی التصوّف؛ تصحیح رینولد آلن نیکلسون؛ لیدن؛ مطبعة بریل؛ 1914م.
  34. سپهسالار، فریدون؛ رساله در شرح حال مولانا؛ تصحیح سعید نفیسی؛ تهران؛ اقبال؛ 1368.
  35. شبستری، شیخ محمود؛ گلشن راز؛ کرمان؛ انتشارات خدمات فرهنگی کرمان؛ 1382.
  36. شهیدی، جعفر؛ شرح مثنوی؛ تهران؛ علمی و فرهنگی؛ 1373.
  37. عین القضات همدانی، عبدالله بن محمد؛ تمهیدات؛ تصحیح عفیف عسیران؛ تهران؛ دانشگاه تهران؛ 1371.
  38. فرغانی، سعیدالدین؛ مشارق الدراری؛ تصحیح سید جلال الدین آشتیانی؛ قم؛ مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی؛ 1379.
  39. فروزانفر، بدیع الزمان؛ احادیث مثنوی؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1347.
  40. ...................................؛ زندگانی مولانا جلال الدین محمد؛ تهران؛ زوار؛ 1376.
  41. ..................................؛ شرح مثنوی شریف؛ تهران؛ زوّار؛ 1388.
  42. قونوی، صدرالدین؛ اعجاز البیان فی تفسیر أم القرآن؛ تصحیح سید جلال الدین آشتیانی؛ قم؛ دفتر تبلیغات اسلامی؛ 1381.
  43. ..............................؛ الفکوک؛ نسخۀ خطی 727؛ قونیه؛ کتابخانه یوسف آغا؛ بی­تا.
  44. ..............................؛ النصوص؛ تصحیح سید جلال الدین آشتیانی؛ تهران؛ مرکز نشر دانشگاهی؛ 1371.
  45. قیصری، داوود؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح سید جلال الدین آشتیانی؛ تهران؛ علمی و فرهنگی؛ 1375.
  46. کاشانی، عبدالرزاق؛ اصطلاحات الصوفیه؛ تصحیح عاصم ابراهیم الکیالی؛ تهران؛ دارالکتب العلمیه؛ 1426ق.
  47. .................................؛ شرح فصوص الحکم؛ قم؛ بیدار؛ 1370.
  48. کاشانی، عزّالدین محمود؛ مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة؛ تصحیح جلال الدین همایی؛ تهران؛ نشر هما؛ 1393.
  49. کلابادی، ابوبکر محمد بن ابراهیم؛ التعرّف لمذهب التصوّف؛ قاهره؛ مطبعة السعادة؛ 1933م.
  50. مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد؛ شرح التعرّف لمذهب التصوّف؛ تهران؛ تصحیح محمد روشن؛ اساطیر؛ 1373.
  51. مطهری، مرتضی؛ انسان کامل (مجموعه آثار شهید مطهری)؛ تهران؛ صدرا؛ 1377.
  52. موحد، محمّدعلی؛ فصوص الحکم؛ تهران؛ نشر کارنامه؛ 1385.
  53. مولوی، جلال­الدین محمد­بن­محمد؛ مثنوی معنوی؛ تصحیح رینولد آلن نیکلسون؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1364.
  54. ............................................................؛ مجالس سبعه؛ تصحیح توفیق سبحانی؛ تهران؛ کیهان؛ 1372.
  55. ...........................................................؛ فیه ما فیه؛ تصحیح بهمن نزهت؛ تهران؛ سخن؛ 1393.
  56. میرباقری فرد، سید علی اصغر؛ عرفان عملی و نظری یا سنّت اوّل و دوم عرفانی؛ پژوهش­های ادب عرفانی؛ شمارۀ دوم؛ 1391.
  57. میرباقری فرد، سید علی اصغر و رئیسی، احسان؛ هستی­شناسی در سنت اول و دوم عرفانی؛ ادیان و عرفان؛ سال پنجاه و سوم؛ شماره اول؛ 1399.
  58. میبدی، رشیدالدین ابوالفضل؛ کشف الاسرار و عدة الابرار؛ به اهتمام علی اصغر حکمت؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1361.
  59. نسفی، عزیز بن محمّد؛ الانسان الکامل؛ تصحیح ماژیران موله؛ تهران؛ طهوری؛ 1386.
  60. ......................................؛ بیان التنزیل؛ تصحیح سید علی اصغر میرباقری فرد؛ تهران؛ انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ 1379.
  61. .....................................؛ کشف الحقایق؛ تصحیح سید علی اصغر میرباقری فرد؛ تهران؛ سخن؛ 1391.
  62. هجویری، علی بن عثمان؛ کشف المحجوب؛ تصحیح وژو کوفسکی؛ تهران؛ طهوری؛ 1371.
  63. همایی، جلال الدین؛ مولوی نامه؛ تهران؛ نشرهما؛ 1369.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 329
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 316





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب