سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,693
تعداد مقالات72,243
تعداد مشاهده مقاله129,247,603
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,085,694
مهدی پور, حسن. (1402). ‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی. , 56(1), 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464
حسن مهدی پور. "‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی". , 56, 1, 1402, 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464
مهدی پور, حسن. (1402). '‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی', , 56(1), pp. 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464
مهدی پور, حسن. ‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی. , 1402; 56(1): 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464

‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی

مجله ادیان و عرفان
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 9-28    اصل مقاله (490.6 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2023.363806.630464
نویسنده
حسن مهدی پور*
استادیار، گروه عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
چکیده
ابن‌عربی، از یک سو، دربارۀ «خودگرایی سرشتی» سخن می‌گوید و تأکید می‌ کند، سرشت انسان چنان است که گرایش حاکم بر اعمالش، کسب خیر فردی است، و آدمی خود می‌داند که ثمرۀ هر عملی، از لحاظ مادی یا معنوی، به خود او باز می‌گردد؛ اما شیخ اکبر از سوی دیگر، بر «دیگرگرایی اخلاقی» با محوریت شفقت و کاستن از درد و رنج‌های همۀ انسان‌ها تأکید می‌کند. مسئله مقالۀ حاضر این است که چگونه سازگاری‌ میان خودگرایی سرشتی و دیگرگرایی اخلاقی امکان‌پذیر است؟ به‌منظور پاسخ به این پرسش با روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا خودگرایی سرشتی بر اساس مبانی عرفانی ابن‌عربی دربارۀ مظهریت خاص اسمایی انسان‌ها و استعدادهای اعیان ثابته‌شان و فردانیت‌ آنها از حیث سلوک معنوی و نیز غایت شخصی‌شان تبیین می‌شود؛ آنگاه با تکیه بر دیدگاه ابن‌عربی دربارۀ خلقت انسان‌ها به صورت الهی و یگانگی بنیادین‌شان، دیگرگرایی اخلاقی بر مبنای حرمت ذاتی انسان‌ها و بازگشت خیر هر عمل خیرخواهانه به خود فرد، البته با وسعت دادن معنای «خود» به‌ «خود کلی»، توجیه می‌شود و در نهایت، با تأکید بر توقف خیر و سعادت فردی بر خیر و سعادت جمعی، سازگاری مذکور نشان داده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
خلقت انسان به صورت الاهی؛ خودگرایی سرشتی؛ دیگرگرایی اخلاقی؛ سعادت فردی و جمعی؛ مظهریت اسمایی
مراجع
      قرآن کریم.

  1. ابن‌ترکه، صائن‌الدین على؛ شرح فصوص‌الحکم، ج2؛ قم؛ بیدار؛ 1378.
  2. ابن‌عربی، محیى‌الدین؛ الفتوحات المکیه؛4 جلد؛ بیروت؛ دار الصادر؛ بی‌تا.
  3. ــــــــــــــــــــ؛ فصوص‌الحکم؛ تعلیقات ابوالعلاء عفیفی؛ قاهره؛ دار إحیاء الکتب العربیه؛ 1946.
  4. مبراون، شارلو آر؛ «غیرگرایی»؛ دانشنامه فلسفه اخلاق؛ ویراسته پل ادواردز/دونالد ام. بورچروت؛ ترجمه و تدوین: انشاء‌الله رحمتی؛ تهران؛ سوفیا؛ 1392.
  5. آرام، علیرضا؛ سیداحمد فاضلی؛ منابع معرفت اخلاقی در اندیشه ابن‌عربی؛ تأملات اخلاقی؛ شماره 1؛ بهار 1399.
  6. پالمر، مایکل؛ مسائل اخلاقی؛ ترجمه علی‌رضا آل‌بویه؛ تهران؛ سمت و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ 1389.
  7. جامى، عبد‌الرحمن؛ شرح فصوص‌الحکم؛ بیروت؛ دار الکتب العلمیه؛ 1425ق.
  8. جندی، مویدالدین؛ شرح فصوص‌الحکم؛ تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی؛ قم؛ بوستان کتاب، 1423ق.
  9. ریچلز، جیمز؛ فلسفه اخلاق؛ ترجمه آرش اخگری؛ تهران؛ حکمت؛ 1387.
  10. ژکس؛ فلسفه اخلاق؛ ترجمه ابوالقاسم پورحسینی؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1362.
  11. شاکری زواردهی، روح‌الله؛ زینت کیانی؛ بررسی نسبت خودگرایی اخلاقی و خودگرایی روان‌شناختی؛ پژوهش‌نامه اخلاق؛ شماره 16؛ تابستان 1391.
  12. شجاری، مرتضی؛ مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌عربی؛ تأملات فلسفی؛ شماره 6؛ تابستان 1389.
  13. فرانکنا، ویلیام کِی؛ فلسفه اخلاق؛ ترجمه هادی صادقی؛ طه؛ 1383.
  14. قیصری، داوود، شرح فصوص‌الحکم، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی؛ تهران؛ علمی و فرهنگی؛ 1375.
  15. کاشانی، عبدالرزاق؛ شرح فصوص‌الحکم؛ قم؛ بیدار؛ 1370.
  16. مک‌اینتایر، السدر؛ «خودگرایی و غیرگرایی[نوع دوستی]»؛ دانشنامه فلسفه اخلاق؛ ویراسته پل ادواردز/دونالد ام. بورچروت؛ ترجمه و تدوین: انشاء‌الله رحمتی؛ تهران؛ سوفیا؛ 1392.
  17. مهدی‌پور، حسن؛ تحلیل مفاهیم «خود» و «دیگری» بر اساس مبانی عرفانی ابن‌عربی؛ ادیان و عرفان؛ شماره 2؛ پاییز و زمستان 1399.
  18. ــــــــــــــــ؛ اصول زیست عارفانه در اندیشه ابن‌عربی؛ پژوهش‌نامه عرفان؛ شماره 27؛ پاییز و زمستان 1401.
  19. نارویسون، یان؛ «خودگرایی اخلاقی»؛ دانشنامه فلسفه اخلاق؛ ویراسته پل ادواردز/دونالد ام. بورچروت؛ ترجمه و تدوین: انشاء‌الله رحمتی؛ تهران؛ سوفیا؛ 1392.
  20. هولمز، رابرت ال؛ مبانی فلسفه اخلاق؛ ترجمه مسعود علیا؛ تهران؛ ققنوس؛ 1385.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 238
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 356





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب