تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,926 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,491 |
ماهیّت فهم اجتماعی نصوص از دیدگاه شهید صدر | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 13، شماره 2، تیر 1402، صفحه 71-86 اصل مقاله (681.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.356813.1599 | ||
نویسندگان | ||
محمد آقائی* 1؛ فرزانه نجفی2 | ||
1استادیار گروه امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران. | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
چکیده | ||
فهم اجتماعی نصوص از دیدگاه شهید صدر، نظریهای فقهی-سیاسی است که ساحتهای مختلف زندگی سیاسی-اجتماعی و اقتصادی فرد مسلمان را دربرگرفته است و او بهدنبال فهم نصوص شرعی، با تکیه بر ظهورات غیرلفظی است. وی ذهنیت هماهنگ، بر پایه ارتکازات عمومی میان خردمندان از افراد نوع خویش را در فرایند فهم دلیل وارد و پس از فهم لفظی و تعیین دلالتهای وضعی و سیاقی نصوص، دریافت اجتماعی را بر آن حاکم ساخته و مفهوم غایی نص را در بستر ارتکاز اجتماعی مشترک موجود، که متناسب با مناسبت حکم و موضوع است، ارائه کرده است. با پذیرفتن این نظریه میتوان مراد شارع در حوزه تکالیف فردی و موقعیت خاص راویان را بدون وارد شدن به ورطۀ قیاس، با استناد به قرینه ارتکاز و فهم اجتماعی، به گستره نظریهای فقهی سیاسی تبدیل کرد. پژوهش حاضر با کاربست روش تحلیل اسنادی، چارچوب نظری خاص خود را برای تقریر اندیشه فقهی سیاسی شهید صدر معرفی کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ارتکاز؛ سیرۀ عقلا؛ شهید صدر؛ ظهور غیرلفظی؛ ماهیت اجتماعی؛ نص | ||
مراجع | ||
آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409ق). کفایة الاصول. قم: مؤسسۀ آل البیت لاحیاء التراث.
انصاری، مرتضی (1418ق). مطارح الانظار. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
خوئی، سید ابوالقاسم (1368ق). اجود التقریرات. چاپ دوم. تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی دینی.
حکیم سید منذر (1388). مجتمعنا فی فکر و تراث الشهید محمد باقر الصدر. تهران: المجمع التقریب بین المذاهب الاسلامیه.
الرفاعی، عبدالجبار (1422ق). منهجالشهید الصدر فی تجدید الفکرالاسلامی، دمشق: دارالفکر.
زاهدی، جعفر (1362). شرح کفایة الاصول. مشهد: نشر کتابفروشی جعفری.
صائب، عبدالحمید (2008). الشهید محمد باقر الصدر، من فقهالاحکام الی فقهالنظریات. بیروت.
صدر، محمدباقر (1405). بحوث فی علم الاصول. چاپ اول. المجمع العلمی للشهید الصدر.
صدر، محمدباقر (1407ق). بحوث فی شرح العروة الوثقی. المجمع العلمی للشهید الصدر.
صدر، محمدباقر (1395ق). معالم الجدیدة للاصول. نجف اشرف: مطبعه النعمان.
صدر، محمدباقر (1406ق). دروس فی علم الاصول. بیروت: دارالکتب اللبنانی.
صدر، محمدباقر (1434ق). بحوث اسلامیه و مواضیع اخری. نجف: دارالکتاب الاسلامی.
صدر، محمدباقر (1417ق). اقتصادنا. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
صدر، محمدباقر (بیتا). فلسفتنا. المؤتمر العالمی للإمام الشهید الصدر (قُدِّسَ سِرُّه).
صدر، محمدباقر (1421ق). لإسلام یقود الحیاة. قم: مرکز الأبحاث و الدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر.
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1362). منطق نوین. تهران: آگاه.
طباطبائی حکیم، سیدمحسن (بیتا). منهاج الصالحین. نجف اشرف: مؤسسۀ آلالبیت للطباعة و النشر.
طباطبایی حکیم، محمدتقی (1979). الاصول العامة للفقه المقارن. چاپ دوم. نجف اشرف: مؤسسۀ آل البیت للطباعة و النشر.
عبد الساتر، محمد (1423ق). بحوث فی علم الاصول. قم: مدین.
عراقی، ضیاءالدین (1414ق). مقالات الاصول. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1390). سیری کامل در اصول فقه. محمد دادستان. فیضیه.
فیض، علیرضا (1380). مبادی فقه و اصول. تهران.
محمدی، علی (1390). شرح اصول فقه. دارالفکر.
مصطفوی، حسن (1402ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مرکز الکتاب للترجمة و النشر.
مطهری، مرتضی (1379). جامعه و تاریخ. تهران: صدرا.
مظفر، محمدرضا (بیتا). المنطق. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
مظفر، محمدرضا (بیتا). اصول الفقه. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
مغنیه، محمدجواد (بیتا). فلسفات اسلامیه. بیروت: دارالجواد.
مغنیه، محمدجواد (1379). فقه الامام جعفر الصادق. قم: مؤسسۀ انصاریان.
مکارم شیرازی، ناصر (1411ق). انوار الاصول. قم: مدرسۀ امام امیر المؤمنین علیه السلام.
مکارم شیرازی، ناصر (1370). قواعد الفقهیه. قم: مدرسه امام علی ابن ابیطالب علیه السلام .
موسوی بجنوردی، سید حسن (1413ق). القواعد الفقهیة. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
موسوی خمینی، سید روح الله (1367). تهذیب الاصول. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
موسوی خمینی، سید روح الله (1368). البیع. قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان.
وهبه مصطفی زحیلی (1424ق). اصول الفقهالاسلامی. دمشق.
هاشمی شاهرودی، سید محمود (1417ق). بحوث فی علم الأصول. قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 264 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 216 |