پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,870 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,417,250 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,186,749 |
بررسی نقش سرعت باد و فشار هوا بر هویت مکانی و پراکنش فضایی تپه های ماسه ای در ایران | ||
| محیط شناسی | ||
| مقاله 1، دوره 49، شماره 3، آذر 1402، صفحه 255-277 اصل مقاله (3.59 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jes.2023.347480.1008351 | ||
| نویسندگان | ||
| غلامحسن جعفری* 1؛ خدیجه خان حسنی2 | ||
| 1گروه جغرافیای دانشکده علوم انسانی دانشگاه زنجان | ||
| 2گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، ایران | ||
| چکیده | ||
| بررسی هویت مکانی و پراکندگی عوارض ماسه‌ای وابسته به شناخت مهم‌ترین عامل موثر دینامیکی آن، یعنی باد است. بدین منظور ارتباط آن با شکل‌گیری مراکز فشار با پتانسیل‌های متفاوت که منجر به ایجاد باد در سرعت‌های مختلف، به صورت ماهانه، فصلی و سالانه می‌شود، باید بررسی گردد. در این مقاله موقعیت مکانی تپه‌های ماسه‌ای در ارتباط با کانون‌های فشار و سرعت باد، به صورت توصیفی-تحلیلی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به‌این منظور ابتدا در نقشه‌های توپوگرافی ایران، مناطق دارای انواع عوارض ماسه‌ای، مشخص گردید. با آماره‌ی میانگین، نقشه‌های سرعت باد و فشار سطح دریا طی بازه زمانی سی ساله (2020-1990) ترسیم و در ارتباط با مقر تپه‌های ماسه‌ای، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. سرعت باد از ماه اپریل به خصوص در مناطق مرکزی، شرقی و جنوب‌شرقی کشور روند افزایشی دارد و در ماه می در دشت کویر به ۵ متربرثانیه نیز می‌رسد. در ماه ژوئن با کاهش فشار، در همه قسمت‌های شرق و جنوب شرق سرعت باد بیشتر می‌شود. با کاهش فشار در مناطق مرکزی و حوضه‌های داخلی، سرعت باد و در نتیجه مقدار جابجایی توده‌های ماسه‌ای به حداکثر خود می‌رسد. در ماه سپتامبر شرایط استقرار سیستم‌های کم فشار گرمایی یا سیکلونی در مقر تپه‌های ماسه‌ای فراهم می‌شود؛ ولی به دلیل تفاوت‌های ناچیز فشار این مناطق با نواحی اطراف، سرعت باد کمتر از آستانه لازم برای جابجایی مواد است. در فصول سرد سال با توجه به استقرار سیستم‌های آنتی‌سیکلونی، سرعت باد کاهش می‌یابد و سرعت باد به زیر آستانه جابجایی مواد می‌رسد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عارضه‌های بادی؛ باد؛ فشار؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the Role of Wind Speed and Air Pressure on the Spatial Identity and Spatial Distribution of Dunes in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Gholam Hassan Jafari1؛ khadijeh khanhasani2 | ||
| 1Department of geography, faculty of Humanist sciences, university of Zanjan | ||
| 2Department of geography, Faculity Hiumanits, university of Zanjan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Investigating the spatial identity and distribution of sand features depends on knowing the most critical dynamic factor affecting them. For this purpose, it is necessary to investigate the relationship of sand effects with the formation of pressure centers in different potentials, which lead to the creation of the wind, monthly, seasonally, and annually, at different speeds. In this article, the location of dunes relative to the centers of pressure and wind speed is evaluated descriptively. By average wind speed and pressure statistics, maps of wind speed and sea level pressure were drawn over thirty years and analyzed concerning the headquarters of the dunes. The wind speed increased from April, especially in the central, eastern, and southeastern regions of the country, and in May, it reaches 5m/s in the Kavir plain. In June, as the pressure decreases, the wind speed increases in all parts of the east and southeast. With the reduction of pressure in the central areas and internal basins, the wind speed and, as a result, the displacement of sand masses reaches their maximum. In September, the conditions for establishing low thermal pressure or cyclone systems are provided in the headquarters of the dunes. However, due to the minor pressure differences between these areas and their surrounding places, the wind speed is lower than the threshold required to move materials. In the cold seasons, due to the establishment of anticyclonic systems, the wind speed decreases and reaches below the material movement threshold. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Wind forms, Wind, Pressure, Iran | ||
| مراجع | ||
|
Ahmadi, H., Feyznia, S., Ekhtasasi, M. R., & Ghanei Bafghi, M. J. (2001). The origin of the sand dunes of the south of Bafgh Geography: Desert: Volume 6, No. 2, from 33 to 50.
Alaei-Taleghani, M. (2013). Geomorphology of Iran, Gomes Publishers Tehran, 360.
Duniway, M. C., Pfennigwerth, A. A., Fick, S. E., Nauman, T. W., Belnap, J., & Barger, N. N. (2019). Wind erosion and dust from US drylands: a review of causes, consequences, and solutions in a changing world. Ecosphere, 10(3), e02650.
Ekhtesaci, M., & Dadfar, S., Tajamulian, M., & Shah-bandari, R. (2009). Investigating the relationship between the UDI sand transport homogeneity index and the shape of sand dunes, a case study of sand dunes in Bafaq city, the second national conference on wind erosion and Dust storms, Yazd.
Ghaemi Bafghi, M. J., & Yarahmadi, A. R. (2011). Investigation of the granulometric relationship of sand dunes sediments with prevailing wind direction (Case study: Hassanabad Bafgh Citadel), Geography: Geographical Information, No. 8, from 57-61.
Hermas, E., Leprince, S., & El-Magd, I. A. (2012). Retrieving Sand Dune Movements Using Sub-Pixel, Correlation of Multi-Temporal Optical Remote Sensing Imagery, Northwest Sinai Peninsula, and Egypt. Remote, Sensing of Environment, 121: 51- 50.
Jarrah, M., Mayel, S., Tatarko, J., Funk, R., & Kuka, K. (2020). A review of wind erosion models: Data requirements, processes, and validity. Catena, 187, 104388.
Jebali, A., & Zare Chahouki, A. (2021). Evaluation of Wind Erosion Risk in Abarkouh Plain Using Landsat Satellite Imageries. Desert Management, 9(3), 17-32.
Khalifeh, E., Kavianpour, M. R., Pakparvar, M., & Vafaee, S. (2007). Methods of Satellite Images and Wind Analysis in Identifying the Sources of Sand Hills (Ardestan Study Area), Iranian Rangeland and Desert Research Quarterly, Volume14, Number 2, Pages 204-221.
Maqsoodi, M. (2016). Knowing the processes affecting the development and transformation of sand features (Case study: Chale Sirjan sand features). Geographical Researches, 38(56): 149-160.
Mashhadi, N., Alavi Panah, S. K., & Ahmadi, H. (2002). Geomorphological study of Lot yardlands, Biyaban, 7(2): 25-43.
Maghsoudi, M., geravand, F., Abdinejad, B. R., & Pirani, P. (2020). Monitoring Changes in Sand Dunes by Analyzing Satellite Images and Wind Station Data (Case Study: Zahak Erg Region in the East of Sistan Plain). Geography and Environmental Planning, 31(3), 131-148.
Maghsoudi, M., Fathollahzadeh, M., & Ganjaeian, H. (2021). Monitoring changes in wind speed and their effect on the displacement of sand dunes in the Lut Desert. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 30(118), 113-126. Mohammadnia, M., AmirAhmadi, A., & ZanganeAsadi M. (2019). Investigation of the Potential of Sedimentation in Geomorphologic Facies in Gonabad Township Using Wind Tunneland IRIFR1 Model. GeoRes. 2019; 34 (4): 577-586.
Nazari-Samani, A. A., Abbasi, H. R., Ahmadi, H., & Rahdari, M. R. (2017). Quantitative Modeling of Height and Distance between Sand Hills Using Geomorphometric Studies in the Inner Deserts of Iran, Iranian Journal of Rangeland and Desert Research, Volume 24, pp. 210-223.
Negaresh, H., & Latifi, L. (2008). Geomorphological Analysis of the Progress of Sand Hills in the East of Sistan Plain in Recent Drought Years, Geography and Development, No. 12, pp. 43-60.
Pearce, K. I., & Walker, I. J. (2005). Frequency and magnitude biases in the ‘Fryberger’model, with implications for characterizing geomorphically effective winds. Geomorphology, 68(1-2), 39-55.
Shrestha, D.P. (2008). Guidelines for monitoring and assessment of wind erosion at site level: prepared for the ACSAD, Damascus, Syria. Enschede, ITC, 2008.
Silvestro, S., Fenton, L. K., Vaz, D. A., Bridges, N. T., & Ori, G. G. (2010). Ripple migration and dune activity on Mars: Evidence for dynamic wind processes. Geophysical Research Letters, 37(20).
Tavakoli-Fard, A., Ghasemieh, H., Nazari-Samani, A. A., & Mashhadi, N. (2014). Analysis of the activity of sand dunes in Kashan sand dunes using Lancaster index, Journal of Desert Ecosystem Engineering, Volume 3, Number 5, Page 37 48.
Teng, Y., Zhan, J., Liu, W., Sun, Y., Agyemang, F. B., Liang, L., & Li, Z. (2021). Spatiotemporal dynamics and drivers of wind erosion on the Qinghai-Tibet Plateau, China. Ecological Indicators, 123, 107340.
Tsoar, H., Levin, N., Porat, N., Maia, L. P., Herrmann, H. J., Tatumi, S. H., & Claudino-Sales, V. (2009). The effect of climate change on the mobility and stability of coastal sand dunes in Ceará State (NE Brazil). Quaternary Research, 71(2), 217-226.
Yamani, M. (2002). The role of local low pressure cells in the establishment of sand complexes in Iran (case study: Bandrig Kashan). Planning and preparation of space. 6 (4):155-133.
Zaady, E., Dody, A., Weiner, D., Barkai, D., & Offer, Z. Y. (2009). A comprehensive method for aeolian particle granulometry and micromorphology analyses. Environmental monitoring and assessment, 155(1), 169-175.
Zomorodian, M. Jm (2012). Geomorphology of Iran, first volume: construction processes and internal dynamics, Ferdowsi University of Mashhad Publications, 251 p. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 135 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 245 |
||