تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,132,645 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,238,531 |
از زوپیر تا شاه نصرانی گداز؛ بن مایۀ نیرنگ در چهار روایت تاریخی و ادبی | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
دوره 14، شماره 2، شهریور 1403، صفحه 43-58 اصل مقاله (871.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2023.361312.1205 | ||
نویسندگان | ||
محمود فضیلت* 1؛ عبدالرضا سیف2؛ آراد غلامی3 | ||
1استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2استاد زبان و ادب فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
ادبیات از آن رو که تجلی گاه و بازتاب دهندۀ واقعیت های زندگی و آرمان های انسان است، پیوسته تحت تأثیر تاریخ قرار می گیرد؛ از این رو، می توان ریشۀ بسیاری از داستان ها و روایت های ادبی را در حوادث و روایت های تاریخی جست و جو کرد. در این پژوهش، بر چهار روایت تاریخی و ادبی که نوع خاصی از نیرنگ و فریب که با آسیب رساندن به خود همراه است، بن مایه یا موضوع مکرر آن ها به شمار می آید، تمرکز می کنیم: روایت تاریخی زوپیر مربوط به عصر هخامنشی، روایت تاریخی رزم پیروز با هپتالیان مربوط به دوران ساسانی، داستان زاغان و بومان در کلیله و دمنۀ بهرام شاهی و داستان شاه نصرانی گداز در دفتر نخست مثنوی معنوی. در راستای به دست دادن یک دید جامع، در ابتدا خلاصه ای از هر یک از این چهار روایت بیان می نماییم (سطح توصیفی پژوهش) و سپس به تبیین اشتراکات و افتراقات آن ها می پردازیم (سطح تحلیلی پژوهش). گردآوری داده ها در پژوهش حاضر، متناسب با موضوع و روش آن، به شیوۀ کتابخانه ای صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهند که توطئۀ اصلی در این چهار روایت یکسان است؛ اما پردازش آن ها متفاوت است. افزون بر این، می توان روایت تاریخی زوپیر را منبعی کهن برای سه روایت دیگر دانست؛ منبعی که تا کنون مورد غفلت واقع شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
بن مایه؛ تحلیل تطبیقی؛ زوپیر؛ کلیله و دمنه؛ مثنوی؛ نیرنگ | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 689 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 361 |