وجوب اهداء عضو بیماران مرگ مغزی از نظر فقهی

رضوان طلب, محمدرضا; حسن زاده, محمد

doi:10.22059/jjfil.2023.349613.669437

فهرست نشریات

فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

فهرست مجلات علمی- پژوهشی دانشگاه تهران

نحوه ارسال مقاله برای مجله- ثبت نام در سامانه- فراموش کردن رمز عبور

تعداد نشریات	158
تعداد شماره‌ها	6,252
تعداد مقالات	68,009
تعداد مشاهده مقاله	116,077,839
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	90,847,989

	وجوب اهداء عضو بیماران مرگ مغزی از نظر فقهی
فقه و مبانی حقوق اسلامی
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 49-65 اصل مقاله (603.63 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2023.349613.669437
نویسندگان
محمدرضا رضوان طلب^* ¹؛ محمد حسن زاده²
¹دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
²دانشجوی دکترا، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
اهداء عضو، مسئله‌ای مستحدثه و نوین با اهمیتی مضاعف و چالش‌هایی فراوان است. یافته های این مقاله، نظری متفاوت با دیگر آراء فقهای شیعه است. در این پژوهش با اتکاء بر وجوب حفظ نفس محترمه ازطریق ادلۀ چهارگانۀ احکام شرعی، وجوب اهداء عضو بیماران مرگ مغزی و پیوند اعضاء آنها برای حفظ نفس محترمه ای که برای ادامه ی حیات خود نیاز به پیوند دارد، اثبات شده است. حکم وجوب در حالی است که نظرات تمامی فقهاء تشیع تاکنون بر مساله جواز یا حرمت اهداء عضو متمرکز بوده است. ضمن بررسی شبهاتی که برای حکم به جواز وارد شده است، این پژوهش ادله مدعیان حرمت اهداء عضو را مخدوش می‌نماید. امید آن است این کاوش فقهی، جان‌های زیادی را نجات دهد و مصداق آیۀ ۳۲ مائده «وَ مَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا» قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
اهداء عضو؛ اهداء عضو بیماران مرگ مغزی؛ پیوند اعضاء؛ حفظ نفس محترمه
عنوان مقاله [English]
Legal Obligation of Brain-Dead Patients’ Organ Donation from the Jurisprudential Perspective
نویسندگان [English]
Mohammad Reza Rezvantalab¹؛ mohammad hasanzadeh²
¹Associate Professor, Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.
²PhD Student, Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Organ donation is a newly-raised legal issue with double importance and many challenges. What has been achieved in this article is an alternative opinion different from the opinions of other Shi'a jurists. In this research, relying on the necessity of preserving the respected soul through the four evidences of the Shari'a rulings, it has been proved that the organ donation of brain-dead patients and their organ transplantation is obligatory to preserve the respected soul who needs a transplant to continue living. This ruling is deemed as obligatory while the opinions of all Shi'ite jurists have been focused on the issue of permissibility or prohibition of organ donation. While investigating the doubts that have been brought up regarding the ruling for the permissibility, this research degrades the evidence of the claimants of the prohibition of organ donation. It is hoped that this jurisprudential survey will save many lives and become an example of the verse 32 of Sūrat al-Mā’ida, "And whoever saves a live is as though he has saved all the mankind.
کلیدواژه‌ها [English]
organ donation, organ transplantation, brain-dead patients’ organ donation, preservation of the respected soul

مراجع
قرآن کریم. آقابابایی، اسماعیل؛ پیوند اعضاء از بیماران فوت شده و مرگ مغزی؛ قم؛ پژوهشگاه علم و فرهنگ اسلامی؛ ۱۳۸۷ ابن منظور، جمال الدین؛ لسان العرب؛ بیروت؛ نشر الدار الصادر؛ ۱۴۱۴ اصفهانی، محمد؛ کشف اللثام عن قواعد الاحکام؛ قم؛ انتشارات الجماعة المدرسین بقم موسسة نشر الاسلامی؛ ۱۳۸۲ انصاری، مرتضی؛ مکاسب المحرمة؛ قم؛ انتشارات مطبوعات دینی؛ ۱۳۹۴ تبریزی، جواد؛ احکام جامع مسائل پزشکی؛ قم؛ انتشارات دار الصدیقة الشهیدة؛ ۱۳۹۰ حرانی، حسن؛ تحف العقول؛ قم؛ انتشارات آل علی علیه السلام؛ ۱۳۹۳ حر عاملی، محمد؛ وسائل الشیعة؛ تهران؛ انتشارات کتابچی؛ ۱۳۸۶ سیستانی، علی؛ توضیح المسائل؛ مشهد؛ انتشارت قلم آذین رضا؛ ۱۳۹۱ خامنه‌ای، علی؛ اجوبة الاستفتائات؛ تهران؛ انتشارات انقلاب اسلامی؛ ۱۴۰۰ خمینی، روح الله؛ تحریر الوسیله؛ قم؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ ۱۳۶۸ ----------؛ المکاسب المحرمة؛ قم؛ انتشارات موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی؛ ۱۳۸۶ خوئی، ابوالقاسم؛ اجود التقریرات؛ قم؛ نشر صاحب الامر؛ ۱۳۷۷ ----------؛ موسوعة الامام الخوئی؛ نجف؛ نشر موسسه احیاء آثار امام خوئی؛ ۱۳۹۷ شبیری زنجانی، موسی؛ رساله توضیح المسائل؛ قم؛ نشر دفتر آیت الله شبیری زنجانی؛ ۱۳۸۶ صافی گلپایگانی، لطف الله؛ توضیح المسائل؛ قم؛ آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها؛ ۱۳۸۵ طباطبایی، سید محمد حسین؛ تفسیر المیزان؛ تهران؛ انتشارات امیر کبیر؛ ۱۳۷۸ طوسی، محمد؛ الاستبصار فیما اختلف الاخبار؛ قم؛ انتشارات دار الکتب الاسلامیه؛ ۱۳۷۶ طوسی، محمد؛ تهذیب الاحکام؛ قم؛ انتشارات نور وحی؛ ۱۳۸۶ عاملی، زین الدین؛ مسالک الافهام؛ قم؛ انتشارات بنیاد معارف اسلامی؛ ۱۳۸۱ عاملی، محمد بن مکی؛ الشیعة؛ قم؛ انتشارات آل البیت علیهم السلام؛ ۱۳۷۷ فاضل لنکرانی، محمد جواد؛ بررسی فقهی حقوقی تلقیح مصنوعی؛ قم؛ مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام؛ ۱۳۹۱ فاضل هندی، محمد؛ کشف اللثام؛ قم؛ انتشارات جامعه مدرسین قم؛ ۱۳۸۲ قائنی، محمد؛ تقریرات درس خارج؛ قم؛ انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)؛ ۱۳۹۴ کلینی، محمد؛ اصول الکافی؛ قم؛ انتشارات اسوه؛ ۱۳۷۵ گودرزی، فرامرز؛ مهرزاد کیانی؛ پزشکی قانونی؛ تهران؛ سازمان سمت؛ ۱۳۹۲ مجلسی، محمد باقر؛ بحار الانوار؛ قم؛ انتشارات دارالفکر الاسلامیة؛ ۱۳۸۶ محقق حلی، جعفر؛ شرائع الاسلام؛ قم؛ انتشارات بنیاد معارف اسلامی؛ ۱۳۸۵ مشکینی، علی؛ مصطلحات الفقه؛ قم؛ نشر موسسه دار الحدیث؛ ۱۳۹۳ معلوف، لویس؛ المنجد فی اللغه؛ قم؛ ذوی القربی؛ ۱۳۸۰ مکارم شیرازی، ناصر؛ توضیح المسائل؛ تهران؛ انتشارات هاتف؛ ۱۳۸۵ ----------؛ دایرة المعارف فقه مقارن؛ قم؛ انتشارات امام علی علیه السلام؛ ۱۳۸۵ نائینی، محمد حسین؛ تقریرات خارج اصول؛ قم؛ انتشارات اسلامی؛ ۱۴۱۷ نجفی، محمد حسن؛ جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام؛ قم؛ الجماعة المدرسین بقم موسسة الاسلامی؛ ۱۳۹۷ نوری همدانی، حسین؛ رساله توضیح المسائل؛ تهران؛ انتشارات آدینۀ سبز؛ ۱۳۹۵ ----------؛ هزار و یک مسئله فقهی؛ قم؛ موسسه تحقیقاتی مهدی موعود عج الله تعالی فرجه الشریف؛ ۱۳۸۸ وحید بهبهانی، محمدباقر؛ الرسائل الفقهیه؛ قم؛ نشر موسسه علامه بهبهانی؛ ۱۳۷۷ وحید خراسانی، حسین؛ توضیح المسائل؛ قم؛ نشر مدرسه الامام باقرالعلوم علیه السلام؛ ۱۳۸۶ سایت انجمن اهداء عضو ایرانیان، تاریخچه پیوند اعضاء در ایران و جهان. https://ehdacenter.ir/archive/article/2759596/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87 سایت اندیشکده فقه و حقوق اسلامی، اهداء و پیوند اعضا. http://www.olgou.ir/ archive/feghh/moaser/3233A5392/%87546AA/BB
آمار تعداد مشاهده مقاله: 225 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 244

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

وجوب اهداء عضو بیماران مرگ مغزی از نظر فقهی