پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,863 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,396,114 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,164,853 |
تبیین مبتداسازی غیرضمیرگذار فارسی بر پایه دستور گفتمانی نقشی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 26، شهریور 1402، صفحه 103-133 اصل مقاله (958.43 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2023.344562.666788 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن طاهری1؛ علی علیزاده* 1؛ حامد مولایی کوهبنانی2 | ||
| 1گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2گروه زبانشناسی و مطالعات ترجمه، دانشکده ایران شناسی دکتر حسین تجدد، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین ترتیب سازهای جملات حاوی عناصر مبتدا شده در فرآیند مبتداسازی غیرضمیرگذار در زبان فارسی بر اساس دستور گفتمانی نقشی است. از آنجا که این دستور قائل به مفاهیمی نظیر حرکت نیست، به دنبال تبیین پایه زایشی این فرآیند نیز خواهیم بود. لذا در پژوهش حاضر و به جهت نیل به اهداف فوق، نحوه نگاشت عناصر زبانی جملات حاوی عناصر مبتداسازی‌شده غیرضمیرگذار فارسی در قالب‌های ساختواژی-نحوی در چهار جایگاه مطلق: ابتدایی، ثانویه، میانی و پایانی و بی‌نهایت جایگاه نسبی معرفی‌شده در دستور گفتمانی نقشی مدنظر قرار گرفت و بر اساس سازوکارهای تعیین ترتیب سازهای دستور گفتمانی نقشی مورد تحلیل واقع گردید. روش انجام کار به‌صورت توصیفی- تحلیلی است و داده‌ها برگرفته از نمونه‌های منتخب از گفتار و متون نوشتاری فارسی است که پس از معرفی سازوکارهای دستور گفتمانی نقشی، بر اساس اصول این نظریه مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. روش تعیین ترتیب سازهای به کار گرفته‌شده در پژوهش حاضر، روش پویای رویکرد دستور گفتمانی نقشی است که با الهام از روش تعیین ترتیب سازهای گرین برگ گرفته‌شده و در آن به جای سه مقوله فاعل، مفعول و فعل، به ترتیب مفاهیم اثرگذار، اثرپذیر و محمول، ترتیب سازهای زبان‌های دنیا را تعیین می‌نمایند. نتایج حاکی است از آنجا که در ساخت نشان‌داری چون مبتداسازی غیرضمیرگذار، با عنایت به نیت ارتباطی سخنگو، عناصر مختلفی شامل عناصر موضوعی و غیر موضوعی و حتی محمول می‌توانند سازه مبتدا واقع گردند و از طرف دیگر، با توجه به اینکه بر اساس اصول این دستور، سازه تأکیدی در سطح بینافردی در اولویت ورود به قالب‌های ساختواژی- نحوی قرار می‌گیرد، لذا فرآیند مبتداسازی غیرضمیرگذار حاصل حرکت نبوده بلکه عنصر مبتدا شده به‌صورت پایه زایشی در همان جایگاه اصلی خود تولید می‌شود. نتایج همچنین نشان می‌دهد که دستور گفتمانی نقشی با مراجعه به اصول سه‌گانه تصویرگونگی، تمامیت دامنه و ثبات نقشی در تعیین آرایش سازهای جملات حاوی عناصر مبتداسازی شده فارسی روشی مناسب و کارآمد در تعیین ترتیب سازهای این فرایند است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دستور گفتمانی نقشی؛ مبتداسازی غیرضمیرگذار؛ ساخت اطلاعی؛ زبان فارسی؛ تأکید | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Non-Pro.Making Persian Topicalization Based on Functional Discourse Grammar | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Taheri1؛ Ali Alizadeh1؛ Hamed Mowlaei Kuhbanani2 | ||
| 1Department of Linguistics, Faculty of Literature and Humanities of Ferdowsi University Of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| 2Department of Linguistics and Translation Studies, Faculty of Iranian Studies, Dr. Hossein Tadgand, Vali Asr University (AJ), Rafsanjan, Rafsanjan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The main purpose of this study is to explain the word order of topicalized constituents in non-pro.making persian topicalization based on Functional Discourse Grammar. Since this grammar does not believe in concepts such as movement, we will also seek to explain this process in base-generated procedures. Therefore, in this study, in order to achieve the above goals, the method of mapping the linguistic elements of sentences containing non-pro.making Persian topicalized constituents in morphosyntactic templates in four absolute initial, second, medial and final positions and infinite relative ones presented in Functional Discourse Grammar was considered. This study is based on a descriptive-analytical method and the examples are taken from selected samples of Persian speech and written texts, which after introducing the mechanisms of this grammar,have been analyzed based on the principles of this theory. The method of determining the order of constituents used in the present study is the dynamic method of FDG that is inspired by the method of determining the word order of Greenberg. In this approach instead of three categories of subject, object and verb, respectively, the concepts of actor, undergoer and predicate, determine the word order of the languages of the world. The results indicate that in marked constituents such as topicalization, considering the communicative intention of the speaker, various elements including ,thematic and non-thematic elements and even predicates can be topicalized and on the other hand, considering that, based on the principles of this grammar, the topicalized constituent in the interpersonal level is given priority in entering morphosyntactic templates, so the topicalization process is not the result of movement, but the topicalized element is produced in base-generated procedures in the same position. The results also show that Functional Discourse Grammar is an appropriate and efficient method by referring to the three principles of iconicity, domain integrity and functional stability in determining the constituent arrangement of sentences containing non-pro.making Persian topicalization. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Functional Discourse Grammar, Non-Pro.Making Topicalization, Information Structure, Persian language, Focus | ||
| مراجع | ||
|
اروجی، محمدرضا (1391). حرکت سازه به ابتدای جمله در زبان فارسی: مبتداسازی یا کانونی‌سازی؟. ویژه‌نامه فرهنگستان، 8 ، 188، صص-212.
دبیرمقدم، محمد (1384). پیرامون را در زبان فارسی، پژوهشهای زبان‌شناختی فارسی، مرکز نشر دانشگاهی، صص83-146.
دبیرمقدم، محمد (1392). رده‌شناسی زبان‌های ایرانی، تهران، سمت.
دبیرمقدم، محمد (1369). پیرامون «را» در زبان فارسی. نشریه زبانشناسی، 1 (7)، صص 1-60.
راسخ‌مهند، محمد (1389). واژه‌بست‌های فارسی در کنار فعل، پژوهشهای زبانشناسی، 2 (2)، صص 75-85.
زندی، بهمن و روشن، بلقیس (1382). بررسی کاربرد انواع گروه‌های اسمی در جایگاه مبتدا در جمله‌های نوشتاری کودکان فارسی‌زبان، پیک نور، 5، صص19-26.
شریفی، شهلا (1383). بررسی آرایش واژه‌ها در زبان فارسی معاصر بر اساس ملاحظات رده‌شناختی، رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد.
عزیزیان، یونس (1394). تحلیل و بررسی مبتداسازی، اسنادیسازی و شبهاسنادیسازی در زبان فارسی از منظر دستور ساختاری، رساله دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس.
معزی‌پور، فرهاد (1398). بحثی در باب چپ‌نشانی فارسی و چالش‌های نظری آن برای دستور نقش و ارجاع، پژوهشهای زبانشناسی، 11 (2) ، صص 45-64.
مولایی کوهبنانی، حامد (1396). بررسی ترتیب سازهای جمله و تبیین فرآیند خروج در زبان فارسی بر پایه دستور گفتمانی نقشی، رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد.
مولایی کوهبنانی، حامد، علیزاده، علی، و شریفی، شهلا. (1399). تبیین پردازشی فرآیند خروج بند موصولی بر پایه دستور گفتمانی نقشی، پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، (20)، صص 311-330.
Azizian, Y., 2016. Analyzing & Describing Topicalization, Cleft & Pseudo-cleft in Persian from the Viewpoint of Construction Grammar. Linguistics PhD Thesis, Tehran:Tarbiat Modares University.[In Persian]. Butler, Ch., 2003. Structure And Function: A Guide to Three Major Structural- Functional. Amsterdam &Philadelphia PA: Benjamins. Comrie, B., 1989. Language Universal & Linguistic Typology (2nd ed). Chicago. The University of Chicago Press. Croft, W., 2001. Radical Construction Grammar: Syntactic Theory In Typological Perspective. Oxford: Oxford University Press. Croft, W., 2003. Typology And Universals. Cambridge: Cambridge University Press. Dabirmoghadam, M., 1990. About “ra” in Persian. Journal of Linguistics. 7 (1). 1-60.[In Persian]. Dabirmoghadam, M., 2005. About “ra” In Persian. Peisian Linguistic Studies, 83-146.[In Persian]. Dabirmoghadam, M., 2013. Typology Of Iranian languages. Tehran: Samt. [In Persian]. Dik, B., & Siewierska, A., 2007. The implementation of grammatical functions in Functional Discourse Grammar. Journal of Alfa, São Paulo, 51 (2). 269-292. Dik, S. C., 1997. The Theory Of Functinal Grammar: Questions Of Contrast & Context. Advances In Functional Grammar. Foris, 297-223. Fanselow, G., DamirĆavar., 2002. “Distributed deletion”. Theoretical Approaches to Universals (LinguistikAktuell/Linguistics Today 49), 65-107. Amsterdam: John Benjamins. Givón, T.,1984. Syntax: a Functional-Typological Introduction. Volume I. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. Givón. T.,1978. Definiteness And Referentiality. Universal Of Human Language, 291-331. Greenberg, H.,1963 . Some Universals of Grammar with Particular Reference to the Order of Meaningful Elements. Universals of Human Language. 73-113. Hengeveld, K., 2013. A New Approach to Clausal Constituent Order. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. Hengeveld, K., & Mackenzie, L. (2005). Dynamic Expression In Functional Discourse Grammar. Mouton de Gruyter, 53-86. Hengeveld, K., & Mackenzie, L. (2005). Interpersonal Functions, Representational categories, & Syntactic Templates In Functional Discourse Grammar. Amsterdam: Benjamins. Hengeveld, K., & Mackenzie, L.,2008. Functional Discourse Grammar: A Typologically-Based Theory of Language Structure. Oxford: Oxford University Press. Kahnemuyipour, A., Shabani, M., 2018 “Split Noun Phrase Topicalization in Eshkevarat Gilaki”. The Linguistic Review. Kahnemuyipour, A., Shabani, M. 2018 “Split Topicalization with(out) Resumption”. University of Toronto Mississauga & University of Guilan. Proceedings of the 2018 Annual Conference of the Canadian Linguistic Association. Keizer, E.,2015 . A Functional Discourse Grammar for English. Oxford: Oxford University Press. Lambrecht, K.,1994 . Information Structure & Sentence Form: Topic, Focus, & the Mental Representations of Discourse Referents. Cambridge: Cambridge University Press. Lambrecht, K., 2001. Language Typology & Language Universals. An International Handbook. Vol. 2. Berlin: de Gruyter. 1050-1078. Mackenzie, L. & Olbertz, H.,2013, . Casebook in Functional Discourse Grammar. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. Moezipour, F., 2019. Discussion On Persian Left Arrangement and its Theoretical Challenges For Role & Reference Grammar. Linguistic studies, 11 (2), 45-64.[In Persian]. Mowlaei Kuhbanani, H.,2017. Persian Word Order & Constituent Extraposition Explanation Based On FDG. PhD Thesis. Ferdowsi University Of Mashhad.[In Persian]. Mowlaei Kuhbanani, H., Alizadeh, A., & Sharifi, Sh.,2020. Processing Explanation of Persian Clause Extraposition Process Based on FDG. Journal of Comparative Linguistic Research, (20). 311-330.[In Persian]. Nespor, M., & Vogel, I.,1986. Prosodic Phonology. Dordrecht: Foris Publications. Núia, A., Keizer, E., & Payrato, L. , 2014. The interaction between context and grammar in Functional Discourse Grammar. Pragmatics. 185-201. Oruji, M., 2012. Constituent movement to the beginning of the sentence in Persian: topicalization or focalization?. Journal Of Persian Academy. (8). 188-212.[In Persian]. Ott, D. 2011. Local Instability: The Syntax of Split Topics. Doctoral Dissertation. Cambridge, MA: Harvard University. Prince, E.,1998. “On the Limits of Syntax, with Reference to Topicalization & Left-Dislocation”. Cullicover, P., McNally, L. (Eds.), Syntax & Semantics, (29), 281–302. Rasekhmahand, M.,2010. Persian Clitics Near Verbs. Linguistic studies, 2 (2), 75-85.[In Persian]. Schiffrin, D., Tannen, D., Hamilton, H. E., 2008. The Handbook of Discourse Analysis. John Wiley & Sons. Sharifi, Sh., 2004. New Persian Word Order Based On Typological Issues. PhD,Thesis. Ferdowsi University Of Mashhad.[In Persian]. Zandi, R. & Roshan, B.,2003 . Investigating the Use of Different NPs in Topic Position in Written Sentences of Persian Speaking Children. Journal of Peyk Noor (Humanities), 5. 19-26.[In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 71 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 106 |
||