سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,522
تعداد مقالات70,400
تعداد مشاهده مقاله123,954,858
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,088,100
عرب صالحی, محمد, پیشوایی, فریده. (1402). کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن. , 20(3), 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
محمد عرب صالحی; فریده پیشوایی. "کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن". , 20, 3, 1402, 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
عرب صالحی, محمد, پیشوایی, فریده. (1402). 'کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن', , 20(3), pp. 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
عرب صالحی, محمد, پیشوایی, فریده. کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن. , 1402; 20(3): 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976

کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 20، شماره 3، مهر 1402، صفحه 217-230    اصل مقاله (678.37 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
نویسندگان
محمد عرب صالحی1؛ فریده پیشوایی* 2
1گروه منطق فهم دین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، تهران، ایران
2گروه قرآن و حدیث، پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا(س)، قم، ایران
چکیده
تبیین کارکردهای دین یا آموزه‏های آن از جمله «توحید» و لوازم آن از مسائل اثرگذار فلسفۀ دین است. در این زمینه، مسئلۀ این پژوهش تبیین کارکردها و لوازم توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت قرآن است و هدف نشان دادن تأثیرات توحید اجتماعی در پیش‏فرض‏های نظری علم اقتصاد، مفاهیم اقتصادی، نوع نگرش به برخی احکام اقتصادی، و اهداف علم اقتصاد بر اساس قرآن است. روش تحقیق اتکا بر ظهور آیات دالّ بر توحید اجتماعی، آیات دربردارندۀ مضامین اقتصادی، و مراجعه به تفاسیر اجتماعی با رویکرد تحلیلی‌ـ استدلالی است. کارکردهای الهیاتی توحید اجتماعی در پیش‏فرض‏های علم اقتصاد با محوریت قرآن در مردود ‏‏بودن نظام‏های اقتصادی غیر الهی، اعتقاد همگانی به تأثیر مشیت خداوند در امور اقتصادی و نتایج اجتماعی آن، و ارائۀ تحلیلی مستدل از سنت‏های الهی در اقتصاد به وقوع می‏پیوندد. در کارکرد تحولیِ توحید اجتماعی مفاهیم اقتصادی هویتی توحیدی‌ـ اجتماعی می‏یابند و جاودانگی و فراتاریخی بودن احکام اقتصادی اسلام برای همۀ جوامع ثابت می‏شود. نیز طراحی نظام اقتصادی در جهت تحقق عبودیت اجتماعی و استقلال اقتصادی جوامع دو کارکرد توحید اجتماعی در هدف علم اقتصاد است. این بازتفسیر از توحید ظرفیت علم اقتصاد را ارتقا می‌دهد و گامی به جلو در مسیر اسلامی‏سازی و تأمین مباحث نظری آن خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
آیات قرآن؛ توحید اجتماعی؛ فلسفه علم اقتصاد؛ کارکرد؛ لوازم
مراجع
ـ قرآن کریم. مترجم: ناصر مکارم شیرازی.

  1. اکاشا، سمیر (1398). درآمدی بر فلسفۀ علم. مترجم: ابوالفضل حقیری قزوینی. تهران: امیرکبیر.
  2. بسته‏نگار، محمد (1378). مناره‏ای در کویر (مجموعه مقالات آیت‌الله طالقانی). جلد اول: توحید و استبداد. چ 2. تهران: قلم.
  3. توکلی، محمدجواد (1389). درآمدی بر چیستی، قلمرو، و چشم‏اندازهای فلسفۀ اقتصاد اسلامی. معرفت اقتصاد اسلامی، سال 2، شمارۀ 3، 65 ـ 92.
  4. جوادی آملی، عبدالله (1388). جامعه در قرآن؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم. چ 2. قم: اسراء.
  5. ___________ (1389). ولایت فقیه. محقق: محمد محرابی. چ 9. قم: اسراء.
  6. حقی بروسوی، اسماعیل (بی­تا). تفسیر روح البیان. بیروت: دارالفکر.
  7. خامنه­ای، سیدعلی (1356). مقاله روح توحید نفی عبودیت خدا؛ دیدگاه توحیدی (مجموعه مقالات). به کوشش مصطفی ایزدی و قاسم مسکوب. بی‏چا. بی‏جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  8. خامنه‏ای، سید علی (1392). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن. چ 34. قم: صهباء.
  9. خسروپناه، عبدالحسین (1385). مجموعه مقالات فلسفه‏های مضاف (مقالۀ فلسفۀ فلسفه اسلامی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  10. خمینی، روح‏الله (1389). ‏‏صحیفۀ امام: مجموعه آثار امام خمینی‏‏(ره)‏‏ (بیانات، پیام‏ها، مصاحبه‏ها، احکام، اجازات‏‏ شرعی، و نامه‏ها). چ 5. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی‏‏(ره).
  11. سیدقطب (1425). فی ظلال القرآن. چ 35. بیروت: دارالشروق.
  12. شیبانی، محمد (1413). نهجالبیان عن کشف معانی القرآن. قم: الهادی.
  13. صادقی تهرانی، محمد (1388). ترجمان فرقان: تفسیر مختصر قرآن کریم. قم: شکرانه.
  14. صدر، سید محمدباقر (1385). اقتصادنا. محقق: مکتب الإعلام الإسلامی. شعبۀ خراسان. بی‏چا. قم: بوستان کتاب مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی.
  15. طباطبایی، سید محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چ 2. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  16. طالقانى، سید محمود (1360). تبیین رسالت برای قیام به قسط؛ مجموعۀ شش سخنرانی آیت‌الله طالقانی. بی‏چا. تهران: بنیاد فرهنگی آیت‌الله طالقانی با همکاری شرکت انتشار.
  17. ـــــــــــــــــــ (1362). پرتوى از قرآن. چ 4. تهران: شرکت سهامى انتشار.
  18. عیاشى، محمد ‏بن مسعود (1380 ق). التفسیر (تفسیر العیاشی). تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
  19. فضل‌الله، محمدحسین (1419). من وحی القرآن. بیروت: دارالملاک.
  20. قرائتى، محسن (1388). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگى درس‏هایى از قرآن.
  21. مصباح، مجتبی (1381). فلسفۀ اخلاق. چ 9. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  22. مغنیه، محمدجواد (1424). التفسیر الکاشف. قم: بوستان کتاب.
  23. مکارم شیرازی، ناصر (1360). خطوط اقتصاد اسلامى. قم: مدرسه الامام على بن ابى‏طالب(ع).
  24. ــــــــــــــــــ (1371). تفسیر نمونه. چ 10. قم: دار الکتاب الاسلامیه.
  25. موسوی ثمرین، سید سعید (1390). فلسفۀ علم اقتصاد اسلامی. کتاب ماه علوم اجتماعی، سال 15، شمارۀ 44 و 45، 61 ـ 64.
  26. میرمعزی، سید حسین (1388). فلسفۀ علم اقتصاد اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  27. هادوی‌نیا، علی‌اصغر (1386). فلسفۀ اقتصاد در پرتو جهان‏‌بینی قرآن کریم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  28. یوسفی، احمدعلی (1395). نظام اقتصاد مقاومتی، الگویی الهام‏بخش از نظام اقتصادی اسلام. قم: نگاه فارسی.
  29. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای https://khamenei.ir/
- Holy Quran.

  1. Akasha, S. (2018). An introduction to the philosophy of science. translated by Abulfazl Haghiri Qazvini. Tehran: Amir Kabir. (in Persian)
  2. Ayashi, M. (2001 AH). Al-Tafsir (Tafsir Al-Ayashi. Tehran: Al-Elmiyyah Al-Islamiyah Library. (in Persian)
  3. Bastenegar, M. (1999). A minaret in the desert, collection (Ayatollah Taleghani's articles) first volume: monotheism and tyranny. Tehran: Qalam. (in Persian)
  4. Eyzadi, M. & Moskob, Q. (1977). Monotheistic Perspective (Collection of Articles; Essay on the Spirit of Monotheism Denying God's Obedience). Seyyed Ali Khamenei. Farhang Islamic Publishing House. (in Persian)
  5. Fazlullah, M. H. (1419). Men Wahi Al-Qur'an. Beirut: Dar al-Mulak. (in Arabic)
  6. Hadoinia, A. A. (2016). Economic Philosophy in the Light of the Worldview of the Holy Quran. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
  7. Haghi Brosavi, I. (n.d). Tafsir Ruh al-Bayan. Beirut: Dar al-Fikr. (in Arabic)
  8. Javadi Amoli, A. (2009). Society in the Qur'an; Thematic interpretation of the Holy Qur'an. Qom: Isra'a. (in Persian)
  9. --------------------- (2010). Velayat al-Faqih. research: Mohammad Mehrabi. Qom: Isra'a. (in Persian)
  10. Khamenei, S. A. (2012). Outline of Islamic thought in the Qur'an. 34th Qom: Sohba. (in Persian)
  11. Khomeini, R. (2010). Sahife Imam: Collection of works of Imam Khomeini(RA) (statements, messages, interviews, edicts, Sharia permits and letters). Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute(RA). (in Persian)
  12. Khosropanah, A. H. (2016). Collection of articles on Mozaf philosophy (Essay on the philosophy of Islamic philosophy). Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
  13. Makarem Shirazi, N. (1981). Lines of Islamic Economics. Qom: Madrasa al-Imam Ali bin Abi Talib(a.s.). (in Persian)
  14. ------------------------ (1992). Sample interpretation. Qom: Dar al-Kitab al-Islamiya. (in Persian)
  15. Mirmoazi, S. H. (2008). Philosophy of Islamic Economics. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
  16. Misbah, M. (2002). Philosophy of Etics. Qom: Publications of Imam Khomeini Educational Research Institute. (in Persian)
  17. Moghniyeh, M. J. (2003). Al-Tafsir al-Kashif. Qom: Bostan Kitab. (in Arabic)
  18. Mousavi Samarin, S. S. (2013). Philosophy of Islamic Economics. Book of the Month of Social Sciences, 15(44 & 45), 61-64. (in Persian)
  19. Qaraati, M. (2008). Tafsir Noor. Tehran: Cultural Center of Lessons from the Qur'an. (in Persian)
  20. Reiss, J. (2013). Philosophy of economics: A contemporary introduction. New York: Routledge.
  21. Sadeghi-Tehrani, M. (2009). Tafsir Al-Farqan: A brief interpretation of the Holy Qur'an. Qom: Shokarane. (in Arabic)
  22. Sadr, S. M. B. (n.d). Igtesadona: Islamic Information Library. Khorasan Branch. Qom: Bostan Kitab. (in Arabic)
  23. Seyyed Qutb (2004). In the Shadows of the Qur'an. Beirut: Dar al-Shoroq. (in Arabic)
  24. Shibani, M. (1992). Nahj al-Bayan on discovering the meanings of the Qur'an. Qom: Al-Hadi. (in Arabic)
  25. Tabatabaei, S. M. H. (2013). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Al-Alami Press Institute. (in Arabic)
  26. Taleqani, S. M. (1983). Explanation of the mission for rising in installments; A collection of six lectures by Ayatollah Taleghani. Tehran: Ayatollah Taleghani Cultural Foundation in collaboration with publishing company. (in Persian)
  27. ------------------ (1985). Ray of the Qur'an. Tehran: Publishing Company. (in Persian)
  28. Tawakoli, M. J. (2009). Introduction to the nature, scope and prospects of Islamic economic philosophy. Islamic Economic Knowledge, Vol. 3, 2(3), 65-92. (in Persian)
  29. Yousefi, A. A. (2015). The Resistance economic system is an inspiring model of the economic system of Islam. Qom: Negah Farsi. (in Persian)
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 367
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 182


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب