سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,504
تعداد مشاهده مقاله124,123,386
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,231,508
باقری, حمید. (1402). شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی‌بن محمد کُلینی رازی. , 56(1), 109-130. doi: 10.22059/jqst.2023.349130.670072
حمید باقری. "شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی‌بن محمد کُلینی رازی". , 56, 1, 1402, 109-130. doi: 10.22059/jqst.2023.349130.670072
باقری, حمید. (1402). 'شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی‌بن محمد کُلینی رازی', , 56(1), pp. 109-130. doi: 10.22059/jqst.2023.349130.670072
باقری, حمید. شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی‌بن محمد کُلینی رازی. , 1402; 56(1): 109-130. doi: 10.22059/jqst.2023.349130.670072

شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی‌بن محمد کُلینی رازی

پژوهش های قرآن و حدیث
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 109-130    اصل مقاله (981.33 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2023.349130.670072
نویسنده
حمید باقری*
استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
علی‌بن محمد بن ابراهیم بن أبان کُلینی رازی مشهور به «عَلّان کلینی» از راویان امامی عصر غیبت صغری است. از میان رجالیان متقدم، تنها نجاشی شرح حال او را آورده و بر وثاقتش تصریح کرده‌است. از او که داییِ شیخ کلینی معرفی شده، روایات بسیاری در الکافی نقل شده‌است. بخش قابل توجهی از این روایات در «کتاب الحُجّة» الکافی است. نظر به اینکه شیخ کلینی روایات کتابش را از منابع مکتوب پیشینی گردآورده، این پرسش مطرح است که منبع مکتوب او در نقل این روایات کدام کتاب بوده‌است. اهمیت شناسایی این منابع از آن‌روست که از جمله معیارهای محدثان متقدم، نقل از کتاب‌های قابل اعتماد بوده‌است. این مقاله می‌کوشد تا با گردآوری این روایات و تحلیل آن‌ها، این فرضیه را ارزیابی کند. شواهد محتوایی و سندی این روایات، نقل آن‌ها از کتاب أخبار القائم (علیه السلام) علان کلینی را تقویت می‌کند. محتوای بخش قابل توجهی از این روایات دربارۀ امام زمان (ع) است که با عنوان کتاب وی همسویی کامل دارد.
کلیدواژه‌ها
عَلّان کُلینی؛ علی‌بن محمد کُلینی رازی؛ کتاب أخبار القائم (ع)؛ منابع الکافی؛ منابع مکتوب شیعه
مراجع

 

قرآن کریم.

  1. ابن داود حلی، رجال ابن داود؛ تحقیق: جلال الدین حسینی ارموی؛ تهران؛ دانشگاه تهران؛ 1383ق/1342ش.
  2. ابن طاووس، علی‌بن موسی؛ مهج الدعوات ومنهج العبادات؛ قم؛ دار الذخائر؛ 1411ق.
  3. اردبیلی، احمد؛ مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان؛ تحقیق: آغا مجتبی عراقی و همکاران؛ قم؛ مؤسسة النشر الإسلامی.
  4. اردبیلی، محمد‌بن علی؛ جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الإسناد؛ بیروت؛ دار الأضواء؛ 1403ق.
  5. اشعری قمی، سعد‌بن عبدالله؛ کتاب المقالات و الفِرَق؛ تحقیق: محمدجواد مشکور؛ تهران؛ مرکز انتشارات علمی و فرهنگی؛ 1361ش.
  6. باقری، حمید؛ «"منبع معتبر" و نشانه‌های آن نزد محدّثان مُتقدّم امامی: نگاهی به جایگاه "منبع مکتوب" در حدیث‌پژوهی قُدما»؛ پژوهش‌های قرآن و حدیث؛ دورة 47؛ شمارة 1؛ فروردین 1393ش.
  7. بحرالعلوم، سید مهدی؛ رجال السید بحر العلوم المعروف بـالفوائد الرجالیة؛ تحقیق: محمد صادق بحرالعلوم؛ طهران؛ مکتبة الصادق؛ 1363ش.
  8. بروجردی، سید علی؛ طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال؛ تحقیق: سید مهدی رجائی؛ قم: مکتبة آیة الله العظمى المرعشی النجفی؛ 1410ق.
  9. بهایی عاملی، محمّد‌بن حسین؛ مشرق الشمسین وإکسیر السعادتین؛ تحقیق: سید مهدی رجائی؛ مشهد؛ بنیاد پژوهش­های اسلامی؛ 1429ق.
  10. تستری، محمد تقی؛ قاموس الرجال؛ قم؛ مؤسسة النشر الاسلامی؛ 1425ق.
  11. تفرشی، سید مصطفی؛ نقد الرجال؛ قم؛ موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث؛ 1418ق.
  12. حائری مازندرانی، محمد‌بن اسماعیل؛ منتهی المقال فی أحوال الرجال؛ قم؛ موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث‏؛ 1416ق.
  13. حرعاملی، محمد‌بن حسن؛ وسائل الشیعة؛ قم؛ مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث؛ 1414ق.
  14. حلی، حسن‌بن یوسف، إیضاح الإشتباه؛ تحقیق: محمد حسون؛ قم؛ مؤسسة النشر الاسلامی؛ 1411ق.
  15. ----------؛ خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال؛ تحقیق: جواد قیومی؛ قم؛ مؤسسة نشر الفقاهة؛ 1417ق.
  16. حمادی، عبدالرضا و حسینی، سید علیرضا؛ «بازشناسی منابع کلینی در تدوین کافی»؛ حدیث پژوهی؛ سال ششم؛ شمارۀ یازدهم؛ بهار و تابستان 1393ش.
  17. حموی، یاقوت بن عبدالله؛ مُعجم البُلدان؛ بیروت؛ دار إحیاء التراث العربی؛ 1399ق/1979م.
  18. خراسانی کرباسی، محمدجعفر؛ إکلیل المنهج فی تحقیق المطلب؛ تحقیق: سید جعفر حسینی اشکوری؛ قم؛ دار الحدیث؛ 1425ق.
  19. خزاز قمی رازی، علی‌بن محمد؛ کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر؛ تحقیق: سید عبداللطیف حسینی؛ قم؛ انتشارات بیدار؛ 1401ق.
  20. خویی، سید ابوالقاسم؛ معجم رجال الحدیث؛ بی‌جا؛ 1413ق.
  21. شبیری، سید محمدجواد؛ أصول الرجال؛ نجف؛ دار البذرة؛ 1439ق/2018م.
  22. شفتی، سید محمدباقر موسوی؛ الرسائل الرجالیة؛ تحقیق: سید مهدی رجائی؛ اصفهان؛ مکتبة مسجد السید باصفهان؛ 1417ق.
  23. شهیدثانی، حاشیة خلاصة الأقوال؛ چاپ شده در رسائل الشهید الثانی؛ تحقیق: رضا مختاری؛ قم؛ بوستان کتاب؛ 1422ق.
  24. صدوق، محمد‌بن علی‌بن بابویه؛ الأمالی؛ قم؛ مؤسسة البعثة؛ 1417ق.
  25. ----------؛ التوحید؛ تحقیق: سید هاشم حسینی طهرانی؛ قم؛ مؤسسة النشر الإسلامی.
  26. ----------؛ علل الشرائع؛ تحقیق: سید محمدصادق بحرالعلوم؛ نجف؛ منشورات المکتبة الحیدریة؛ 1385ق.
  27. ----------؛ عیون أخبار الرضا (ع)؛ تحقیق: حسین اعلمی؛ بیروت؛ مؤسسة الأعلمی للمطبوعات؛ 1404ق.
  28. ----------؛ کتاب من لا یحضره الفقیه؛ تحقیق: علی اکبر غفاری؛ قم؛ مؤسسة النشر الإسلامی؛ چاپ دوم؛ 1404-1413ق.
  29. ----------؛ کمال الدین وتمام النعمة؛ تحقیق: علی اکبر غفاری؛ قم؛ مؤسسة النشر الاسلامی؛ 1405ق.
  30. طبری، محمد بن جریر؛ دلائل الإمامة؛ قم؛ مؤسسة البعثة؛ 1413ق.
  31. طریحی، فخرالدین؛ جامع المقال فیما یتعلق بأحوال الحدیث والرجال؛ تحقیق: محمد کاظم طریحی؛ بیروت؛ مؤسسة التاریخ العربی؛ 1432ق.
  32. طوسی، محمد‌بن حسن؛ رجال الطوسی؛ تحقیق: جواد قیومی اصفهانی؛ قم؛ مؤسسة النشر الاسلامی؛ 1415ق.
  33. ----------؛ کتاب الغیبة؛ تحقیق: عبادالله طهرانی و علی احمد ناصح؛ قم؛ مؤسسة المعارف الاسلامیة؛ 1411ق.
عاملی، محمد‌بن حسن‌بن زین الدین؛ إستقصاء الإعتبار فی شرح الإستبصار؛ قم؛ مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث؛ 1419ق.

عبدالرسول غفار، الکلینی والکافی؛ قم؛ مؤسسة النشر الاسلامی؛ 1416ق.

  1. فاضل استرآبادی، محمد‌بن علی استرآبادی؛ منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال المعروف بـالرجال الکبیر؛ چاپ سنگی؛ 1306ق.
  2. ----------، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال المعروف بـالرجال الکبیر، قم؛ موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث؛ 1422ق.
  3. فیض کاشانی، الوافی؛ تحقیق: ضیاء الدین حسینی؛ اصفهان؛ منشورات مکتبة الامام أمیر المؤمنین علی علیه السلام العامة؛ 1406ق.
  4. کاظمی، محمد امین؛ هدایة المحدثین إلی طریقة المحمدین المعروف بـمشترکات الکاظمی؛ تحقیق: سید مهدی رجائی؛ قم؛ مکتبة آیة الله العظمى المرعشی النجفی؛ 1405ق.
  5. کلباسی، ابوالمعالی؛ الرسائل الرجالیة؛ تحقیق: محمدحسین درایتی؛ قم؛ دارالحدیث؛ 1422ق.
  6. کلباسی، ابوالهدی؛ سماء المقال فی علم الرجال؛ تحقیق: سید محمد حسینی قزوینی؛ قم؛ مؤسسة ولی العصر للدراسات الاسلامیة؛ 1419ق.
  7. کلینی، محمد‌بن یعقوب؛ الکافی؛ تحقیق: علی اکبر غفاری؛ طهران؛ دار الکتب الإسلامیة؛ 1363ش.
  8. مازندرانی، محمدصالح؛ شرح أصول الکافی؛ تحقیق: سید علی عاشور؛ بیروت؛ دار إحیاء التراث العربی؛ 1421ق/2000م.
  9. مامقانی عبدالله، تنقیح المقال فی أحوال الرجال؛ تحقیق: محمدرضا مامقانی؛ قم؛ مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث؛ 1431ق.
  10. ----------؛ تنقیح المقال فی أحوال الرجال؛ چاپ سنگی.
  11. مجلسی، محمدتقی؛ روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه؛ تحقیق: حسین موسوی کرمانی و علی پناه اشتهاردی؛ قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور؛ 1406ق.
  12. مجلسی، محمدباقر؛ مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ تحقیق: سید هاشم رسولی؛ تهران؛ دار الکتب الإسلامیة؛ 1363ش.
  13. المعلم، محمدعلی علی صالح؛ أصول علم الرجال بین النظریة والتطبیق (تقریراً لبحث سماحة آیة‌الله الحاج الشیخ مسلم الداوری)؛ مؤلف؛ 1416ق.
  14. میرداماد، التعلیقة علی أصول الکافی؛ تحقیق: مهدی رجائی؛ قم؛ الخیام؛ 1403ق.
  15. ----------، الرواشح السماویة؛ تحقیق: غلامحسین قیصریه ها و نعمت الله جلیلی؛ قم؛ دار الحدیث؛ 1422ق.
  16. نجاشی، احمد‌بن علی؛ رجال النجاشی (فهرست أسماء مصنفی الشیعة)؛ تحقیق: سید موسی شبیری زنجانی؛ قم؛ مؤسسة النشر الاسلامی؛ 1416ق.
  17. نراقی، احمد؛ عوائد الأیام؛ قم؛ مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی؛ 1417ق.
  18. نعمانی، محمد‌بن ابراهیم؛ الغیبة؛ تحقیق: فارس حسون کریم؛ قم؛ أنوار الهدى؛ 1422ق.
  19. نوبختی، حسن‌بن موسی؛ فِرَق الشیعة؛ تحقیق: سید محمدکاظم موسوی؛ کربلاء؛ مرکز کربلاء للدراسات والبحوث؛ 1439ق.
  20. نوری طبرسی، حسین؛ خاتمة مستدرک الوسائل؛ قم؛ مؤسسة آل­البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث؛ 1415ق.
  21. وحید بهبهانی؛ تعلیقة علی منهج المقال؛ چاپ شده در منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال؛ چاپ سنگی؛ 1306ق.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 264
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب