پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,696,767 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,927,653 |
تفنن ساختار و تنوع مضامین در ملمعات نور‌الدین عبدالرحمن بن احمد جامی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آذر 1402، صفحه 21-36 اصل مقاله (1.06 M) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2023.256097.979 | ||
| نویسندگان | ||
| حجت رسولی* 1؛ شلیر احمدی2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات عربی، ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2گروه زبان و ادبیات عربی، ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نور‌الدین عبدالرحمن بن احمد جامی، ملقب به خاتم الشعرا، شاعر توانای ایرانی قرن نهم هجری قمری است که به دو زبان فارسی و عربی تسلط داشته است. دربارۀ تسلط جامی به زبان عربی، همین بس که الفوائد الضیائیة فی شرح الکافیة، مشهور به شرح جامی در نحو از وی بر‌جای مانده است. وی توانسته است مضامین ادب عربی را به‌خوبی به زبان فارسی بسراید و علاوه بر آثار ارزشمند در نظم و نثر به زبان‌های فارسی و عربی و منظومه‌های متعدد فارسی، اشعار ملمع نیز از خویش بر‌جای بگذارد که خود از زمینه‌های ارزشمندی است که شاعران فارسی‌زبان در آن طبع‌آزمایی کرده‌اند. اشعار ملمع جامی استمرار ملمع‌سرایی شاعران دوزبانه است که در عین حال در تکوین و تحول ملمعات در عصر خویش ایفای نقش کرده است. دربارۀ ملمع‌سرایی شاعران فارسی‌زبان، همواره این سؤال مطرح است که آنان در تحول صنعت ملمع، چه نقشی ایفا کرده‌اند و از حیث ساختار و مضمون چه نوآوریهایی بدان افزوده‌اند؟ این سؤال دربارۀ ملمعات جامی نیز به ذهن پژوهشگران می‌خلد؛ از این رو، بررسی ملمعات جامی و تحلیل ساختار و مضامین آن به‌منظور دستیابی به میزان تنوع و نو‌آوری او در آنها موضوع این نوشتار است که با مراجعه به دیوان وی و با تحلیل ساختار ملمعات آن انجام پذیرفته است. بر‌اساس بررسی انجام‌شده، می‌توان به این نتیجه رسید که جامی در انواع ملمع از نظر ساختاری طبع‌آزمایی کرده و مضامین مختلف تغزل و وصف و مدح را موضوع ملمعات قرار داده و نوآوریهایی در ساختار آنها داشته است که به‌نوعی می‌توان آن را تفنن در سرایش شعر تلقی کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملمع؛ شعر عربی؛ شعر فارسی؛ جامی؛ دوزبانگی | ||
| مراجع | ||
|
ابن منظور (۱۹۹۹)، لسان العرب، ج 1، 5، 6، 12 و 13، ط۳، بیروت ، دار إحیاء التراث العربی و مؤسسة التاریخ العربی.
تاج الحلاوی، علی بن محمد (۱۳۴۱)، دقایق الشعر، تصحیح سیدمحمد کاظم امام، تهران، دانشگاه تهران.
التهانوی، محمدعلی (۱۹۹۶)، کشاف اصطلاحات العلوم و الفنون، تقدیم و اشراف و مراجعة رفیق العجم، بیروت، مکتبة لبنان و ناشرون.
جاجرمی، محمد بن بدرالدین (۱۳۳۷ش)، مونس الأحرار فی دقایق الأشعار، به اهتمام: میر صالح طبیبی، تهران، انجمن آثار ملی.
جامی، نور‌الدین عبدالرحمن (۱۳۴۱)، دیوان، ویرایش هاشم رضی، تهران، پیروز.
جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۹۷۹)، الصحاح (تاج‌اللغة و‌صحاح‌العربیة)، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، ج 3، ط۲، بیروت، دارالعلم للملایین.
خبازها، رضا (1392)، «بررسی تطبیقی غزلهای ملمع جامی با غزلهای ملمع سعدی و حافظ»، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، ش 19، 149-169.
رادویانی، محمد بن عمر (۱۳۶۲)، ترجمان البلاغة، تصحیح احمد آتش، تهران، اساطیر.
رامی تبریزی، حسن بن محمد (۱۳۴۱ش)، حقایق الحدایق، تصحیح سیدمحمد کاظم امام، تهران، دانشگاه تهران.
رسولی، حجت (۱۳۹۴)، ملمع در شعر فارسی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
رشیدالدین وطواط (۱۳۰۸)، حدایق السحر فی دقایق الشعر، تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران، کتابخانۀ کاوه.
صفا، ذبیح‌اللّه (۱۳۷۸)، تاریخ ادبیات در ایران، ج ۵ ، چ ۱۱، تهران، فردوس.
الفراهیدی، خلیل بن احمد (۱۳۸۳)، العین، تحقیق مهدی المخزومی، فاضل السامرائی، ج 3، قم، اسوه.
موسی، احمد (1388ش)، «الملمعات فی الشعر الفارسی»، الدراسات الأدبیة، شمارۀ پیاپی 67 و 68 و 79، صص373- 400.
موسی، احمد (1381)، پارسی‌گویان عربی‌سرا از آغاز تا عبدالرحمن جامی(معرفی و شرح اشعار عربی آنان)، رسالۀ دکتری، زیرنظر امیرمحمود انوار، تهران، دانشگاه تهران.
همایی، جلال‌الدین (۱۳۶۳)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ ۲، تهران، توس.
Al Farahidi, Khalil bin Ahmad (1383), Al-Ain, Mahdi al-Makhzoumi's research, Fazel al-Samrai, vol. 3, Qom, Aswah. [In Arabic]. Al-Thanavi, Mohammad Ali (1996), Kashf terms of sciences and arts, presented and reviewed by Rafiq al-Ajam, Beirut, Lebanese Library and Publishers. [In Arabic]. Homayi, Jalaluddin (1363), Rhetorical Techniques and Literary Industries, Ch. 2, Tehran, Tos.[In Persian]. Ibn Manzoor (1999), Arabic Language, Vol. 1, 5, 6, 12 and 13, Vol. 3, Beirut, Dar Ihiya al-Tarath al-Arabi and Est.[In Arabic]. Jajarmi, Mohammad bin Badraldin (1337), Muns al-Ahrar fi Dqaiq al-Ashaar, edited by: Mir Saleh Tabibi, Tehran, National Art Association. [In Persian] Jami, Nooruddin Abdulrahman (1341), Diwan, edited by Hashim Razi, Tehran, Pirouz. [In Persian] Johari, Ismail bin Hammad (1979), Al-Sahah (Taj al-Lagha and Sahah al-Arabiya), research by Ahmed Abd al-Ghafoor Attar, Vol. 3, Vol. [In Arabic]. Khabazaha, Reza (2012), "Comparative analysis of Jami's ghazals with Saadi and Hafez's ghazals", Persian poetry and prose stylistics (Bahar Adab), vol. 19, 149-169. [In Persian]. Musa, Ahmad (2001), Persian speakers of Arabic poetry from the beginning to Abdurrahman Jami (introduction and description of their Arabic poems), doctoral dissertation, under the supervision of Amir Mahmoud Anwar, Tehran, University of Tehran. [In Persian]. Musa, Ahmed (1388), "Al-Malma'at in Al-Sha'ar al-Farsi", Literary Studies, serial numbers 67, 68 and 79, pp. 373-400. [In Persian]. Radovyani, Mohammad bin Omar (1362), Tarjan al-Balagha, edited by Ahmad Atash, Tehran, Asatir. [In Persian]. Rami Tabrizi, Hasan bin Mohammad (1341), Haqqaiq al-Hadaiq, edited by Seyyed Mohammad Kazem Imam, Tehran, University of Tehran. [In Persian]. Rashid al-Din Vatawat (1308), Hadaiq al-Sahar fi Daqayq al-Shaar, edited by Abbas Iqbal Ashtiani, Tehran, Kaveh Library. [In Persian]. Rasouli, Hojjat (2014), Melmae in Persian Poetry, Tehran, Shahid Beheshti University. [In Persian]. Safa, Zabihullah (1378), History of Literature in Iran, Vol. 5, Ch. 11, Tehran, Ferdous. [In Persian]. Taj al-Halawi, Ali bin Mohammad (1341), Daqayq al-Shaar, edited by Seyyed Mohammad Kazem Imam, Tehran, University of Tehran. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب