تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,908 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,476 |
بررسی توزیع سیلابهای کلان حوضه رودخانه اترک | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 2، دوره 49، شماره 3، آبان 1402، صفحه 567-578 اصل مقاله (1.63 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2023.349426.1007460 | ||
نویسندگان | ||
اسداله حجازی* 1؛ حسن افتخار1؛ سعید نگهبان2 | ||
1گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
2گروه جغرافیا، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
چکیده | ||
میشود. رودخانه اترک واقع در شمالشرقی کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و سیلابهای زیادی را دارد. بهمنظور بررسی و توزیع سیلابهای کلان حوضه رودخانه اترک از دادههای آبدهی روزانه 35 ایستگاه هیدورمتری طی بازه زمانی 30 ساله استفاده شد. برای استخراج سیلابهای کلان در منطقه با استفاده از روش آماری موسوم به روش فیلتر عددی برگشتی اقدام به جداسازی رواناب پایه از کل شد. نتایج نشان داد که سری زمانی مستخرج پس از اعمال روش فیلترعددی برگشتی نشان از داشته که در 3 دهه رفتار متفاوتی از سیلابها در حوضه آبریز مشاهده میشود. در دهه نخست سیلابها از شدت بالاتری برخوردار بوده که این شدت بالا از تواتر بالایی نیز برخوردار بوده است. در دهه دوم از حجم سیلابها بهشدت کاسته شده و در دهه سوم حجم سیلابها به مانند دهه نخست بوده اما از نظر زمانی با فواصل بیشتری اتفاق افتادهاند. بررسی شدیدترین سیلابها نشان داد که با افزایش حجم رواناب کل اختلاف بالایی بین آن و رواناب پایه بوجود میآید و رخداد این فرآیند بهصورت ناگهانی بوده و گاها به بیش از 10 برابر رواناب پایه میرسد. حجم بالای دبی در دورههای سیلابی و از طرفی نوسان دههای در رخداد سیلابهای شدید در حوضه آبریز اترک نشان داد که جهت پیشبینی بلندمدت نیز میتوان از روش فیلتر عددی برگشتی استفاده کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
سیل؛ روش فیلتر عددی برگشتی؛ سری زمانی؛ حوضه اترک؛ دبی | ||
مراجع | ||
حجازی، ا.؛ اندریانی، ص.؛ الماسپور، ف. و مختاری اصل، ا. (1394). استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری چندمعیاره و سنجش از دور در محیط GIS برای بررسی مناطق حساس بهوقوع سیلاب درحوضه لیقوان چای. مجله هیدروژئومورفولوژی، 2(3)، ۶۱-۸۰.
خالقی، م.؛ قدوسی، ج.؛ احمدی، ح. و کامیار، م. (1389). بررسی کارایی روش هیدروگراف واحد لحظهای ژئومورفولوژی در برآورد دبی اوج سیلاب. فصلنامه علوم و فنون منابع طبیعی، 5(2)، 3-25.
خلجزاده، م.؛ وهابزاده، ق.؛ فیضنیا، س.؛ نظری سامانی، ع. و موسوی، ر (1400). تعیین شاخصهای فیزیکی و ژئومورفولوژیکی مؤثر بر رخداد انواع جریانهای سیلابی در حوزه آبخیز سد کرج. نشریه علمی-پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز. 31(2)، ۴۶۰-۴۷۸.
سلیمانی، ک.؛ شریفی پور، م. و عبدلی بوژانی، س. (1399). الگوریتم آشکارسازی پهنۀ خسارت سیل با استفاده از تصاویر سنتینل2 (مطالعۀ موردی: سیلاب فروردین 1398 استان گلستان). مجله اکوهیدرولوژی، 7(2)، ۳۰۳-۳۱۲.
شفیعی مطلق، خ. و عبادتی، ن. (1399). پهنهبندی سیلاب و شبیهسازی رفتار هیدرولیک رودخانه با استفاده از نرمافزار HEC-RAS. (مطالعۀ موردی: رودخانۀ مارون-جنوبغرب ایران). مجله اکوهیدرولوژی، 7(1)، ۳۹۷-۴۰۹.
طهماسبی، ق.؛ عزیزی کاوه، ع. و فرجی، م. (1396). مهمترین عوامل مؤثر بر وقوع سیل در شهر ایلام، کنفرانس سالانه پژوهشهای معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
قنبر پور، م.؛ تیموری، م. و غلامی، ش. (1387). مقایسه روشهای برآورد دبی پایه براساس تفکیک هیدروگراف جریان (مطالعه موردی حوضهآبخیز کارون). مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 44(12)، ۱-۱۳.
مصری علمداری، پ. (1400). تحلیل مکانی مخاطره سیلاب در حوضه آبریز قلعه چای عجب شیر با استفاده از GIS و مدلHEC-HMS . مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 10(1)، ۹۳-۱۱۱.
مختاری، د.؛ رضایی مقدم، م. و معزز، س. (1400). تحلیل دینامیکی مخاطره سیلاب در مخروطافکنههای فعال با استفاده از مدل هیدرودینامیکی HEC-RAS و تکنیک ( GISمطالعه موردی: مخروطافکنه لیلان، شمال غرب ایران). مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 9(4)، ۱۶۹-۱۸۵.
نمازیراد، ا.؛ محسنی، ن. و حسینزاده، ر. (1400). شناسایی نواحی مستعد سیلاب در استان گلستان با استفاده از تصاویر سنتینل و مدلسازی هیدرولیکی. مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی، 10(3)، ۴۰-۵۶.
Arattano, M., & Franzi, L. (2004). Analysis of different water-sdiment flow processes in a mountain torrent. Natural Hazards and Earth System Sciences, 4, 783-791. Anusha, N., & Bharathi, B. (2020). Flood detection and flood mapping using multi-temporal synthetic aperture radar and optical data. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 23(2), 207-219. Agnihotri, A. K., Ohri, A., Gaur, S., Das, N., & Mishra, S. (2019). Flood inundation mapping and monitoring using SAR data and its impact on Ramganga River in Ganga basin. Environmental monitoring and assessment, 191(12), 1-16. Dutta, D., Herath, S., & Musiake, K. (2000). Flood inundation simulation in a river basin using a physically based distributed hydrologic model. Hydrological Processes, 14(3), 497–519. Guan, M., & Liang, Q. (2017). A two-dimensional hydro-morphological model for river hydraulics and morphology with vegetation. Environmental Modelling & Software, 88, 10-21. Himayoun, D., & Roshni, T. (2020). Geomorphic changes in the Jhelum river due to an extreme flood event: a case study. Arabian Journal of Geosciences, 13(1), 1-15. Hudson, P. F., & Colditz, R. R. (2003). Flood delineation in a large and complex alluvial valley, lower Panuco basin, Mexico. Journal of Hydrology, 280(1-4), 229-245. Kazakis, N., Kougias, I., & Patsialis, T. (2015). Assessment of flood hazard areas at a regional scale using an index-based approach and Analytical Hierarchy Process: Application in Rhodope Evros region, Greece. Science of the Total Environment, 538, 555-563. Thirumurugan, P., & Krishnaveni, M. (2019). Flood hazard mapping using geospatial techniques and satellite images—a case study of coastal district of Tamil Nadu. Environmental monitoring and assessment, 191, 1-17. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 730 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 682 |