سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,504
تعداد مشاهده مقاله124,122,575
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,230,594
روکی, زهره, محمدی, حسین, زندی, رحمان. (1402). نقش تغییرات کاربری اراضی بر شکل‌گیری دمای سطح زمین در شهرها مطالعه موردی: شهر اصفهان. , 55(3), 1-17. doi: 10.22059/jphgr.2023.361681.1007779
زهره روکی; حسین محمدی; رحمان زندی. "نقش تغییرات کاربری اراضی بر شکل‌گیری دمای سطح زمین در شهرها مطالعه موردی: شهر اصفهان". , 55, 3, 1402, 1-17. doi: 10.22059/jphgr.2023.361681.1007779
روکی, زهره, محمدی, حسین, زندی, رحمان. (1402). 'نقش تغییرات کاربری اراضی بر شکل‌گیری دمای سطح زمین در شهرها مطالعه موردی: شهر اصفهان', , 55(3), pp. 1-17. doi: 10.22059/jphgr.2023.361681.1007779
روکی, زهره, محمدی, حسین, زندی, رحمان. نقش تغییرات کاربری اراضی بر شکل‌گیری دمای سطح زمین در شهرها مطالعه موردی: شهر اصفهان. , 1402; 55(3): 1-17. doi: 10.22059/jphgr.2023.361681.1007779

نقش تغییرات کاربری اراضی بر شکل‌گیری دمای سطح زمین در شهرها مطالعه موردی: شهر اصفهان

پژوهش های جغرافیای طبیعی
دوره 55، شماره 3، آبان 1402، صفحه 1-17    اصل مقاله (1.71 M)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2023.361681.1007779
نویسندگان
زهره روکی1؛ حسین محمدی* 1؛ رحمان زندی2
1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
گسترش و توسعه شهرها و افزایش شهرنشینی یکی از ویژگی‌های کنونی و عصر حاضر جوامع انسانی به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه است. تراکم و ازدیاد جمعیت در شهرها منجر به گسترش و توسعه نواحی شهری و تغییر در کاربری اراضی شهری گردیده است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور نسبت به شناخت الگوها و بررسی تغییرات مکانی دمای سطح زمین در مناطق مختلف شهر اصفهان اقدام شد. با استفاده از معادلات حرارتی و الگوریتم مرکز مشابهت، دمای سطح زمین برای دوره‌های 1365 تا 1401 محاسبه گردیده است. برای ارزیابی تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی محدوده موردمطالعه که شامل کاربری‌های ساخته‌شده، باغات، پوشش گیاهی، و اراضی فاقد پوشش گیاهی می‌باشد از طبقه‌بندی نظارت‌شده روش بیشترین مشابهت استفاده‌شده است. نتایج حاصل از مقایسه کاربری اراضی سال 1365 تا 1401 در محدوده مطالعاتی نشان می‌دهد که، در طی دوره مذکور کاربری مسکونی 94/175 کیلومترمربع افزایش داشته و کاربری باغات 28/74 کیلومتر روند کاهشی را نشان می‌دهد. همچنین در کاربری پوشش گیاهی شاهد کاهش 03/39 کیلومتری و در کاربری مناطق فاقد پوشش گیاهی 75/217 کیلومتر کاهش را شاهد هستیم. نتایج حاصل از بررسی دمای سطح زمین، نشان‌دهنده گسترش دمای سطح زمین در دوره مطالعاتی در شهر اصفهان می‌باشد. بر این اساس در دوره موردمطالعه، در نواحی شرق و جنوب شرق دمای سطح زمین در حال گسترش بودند. بررسی خطوط هم‌دما بیانگر این است که دمای سطح زمین در اطراف شهر ازنظر دمایی و وسعت افزایش قابل‌توجهی پیدا کردند
کلیدواژه‌ها
دمای سطح زمین؛ کاربری اراضی؛ شهرنشینی؛ جزیره حرارتی شهر؛ شهر اصفهان
مراجع
  1. احمدی، محمود و رودباری، عباسعلی. (1396). شناسایی دمای سطح زمین شهری مبتنی بر رویکرد زیست‌محیطی (مطالعه موردی: کلان‌شهر اصفهان). جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 28 (3)، 1-20. DOI: 10.22108/GEP.2017.98318.0
  2. احمدی، عبدالمجید؛ اکبری، ابراهیم؛ جمال‌آبادی، جواد و آل محمد، مریم. (1401). تأثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر شکل‌گیری دمای سطح زمین نمونه موردی: شهر قاین. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،22(64)، 79-93.
  3. DOI: 10.52547/jgs.22.64.79
  4. خدمت زاده، علی؛ موسوی، میرنجف؛ محمدی ترکمانی، حجت و محمدی، میرصادق. (1400). تحلیلی بر تغییرات کاربری زمین و شکل‌گیری جزایر حرارتی در حریم شهر ارومیه با استفاده از سنجش‌ازدور. فصلنامه علمی برنامه‌ریزی منطقه، 11 (41)، 119- 134.  doi:10.30495/jzpm.2021.3965
  5. رنگزن، کاظم؛ فیروزی، محمدعلی؛ تقی زاده، ایوب و مهدی زاده، رامین. (1390). بررسی و تحلیل نقش کاربری اراضی در شکل‌گیری دمای سطح زمین با استفاده از RS و GIS نمونه موردی شهر اهواز. اولین سمینار کاربرد GIS در برنامه‌ریزی اقتصادی، اجتماعی، شهری.
  6. ساسان پور، فرزانه؛ ضیاییان، پرویز و بهادر، مریم. (1392). بررسی رابطه کاربری و پوشش اراضی و دمای سطح زمین شهر تهران، جغرافیا، 11 (39)، 270-256.
  7. سلطانی مقدس، ریحانه. (1398). پیامدهای مکانی-فضایی تغییر کاربری اراضی سکونتگاه‌های روستای (مطالعه موردی شهرستان قرچک-استان تهران). نشریه برنامه‌ریزی توسعه کالبدی،6 (2)، 94-74. doi: 10.30473/psp.2019.6069
  8. سبحانی، بهروز و میلاد، منصوری. (1402). واکاوی نقش تغییرات دما در کاربری‌های اراضی شهری با استفاده از تصاویر ماهواره لندست (مطالعه موردی شهرستان آمل). مطالعات علوم محیط‌زیست، 8(4)، 7437-7448 . doi:  10.22034/jess.2023.392524.2000
  9. عقیلی نسب، سیده زهرا؛ محمدزاد، مرجان؛ سلمان ماهینی، عبدالرسول و زارعی، حسین. (1393). تحلیل دمای سطح زمین شهری با استفاده از سنجش‌ازدور و رابطه آن با توسعه دوست دار محیط‌زیست. محیط‌زیست و توسعه،4(8) 88-79. doi: 20.1001.1.20089597.1393.5.10.6.1
  10. عابدینی، موسی؛ قلعه، احسان؛ آقازاده، نازفر، محمدزاه و شیشه گران، مریم. (1401). پایش دمای سطح زمین و بررسی رابطه کاربری اراضی با دمای سطح با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و TM. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۲ (۶۷)، ۳۷۵-۳۹۳.   doi: ‎ 10.52547/jgs.22.67.375
  11. فیضی زاده، بختیار. (1396). مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر سیستم فرسایش در حوضه سد علویان با استفاده از تکنیک‌های سنجش‌ازدور و GIS. 3(11)، 38-21.  Dio:20.1001.1.23833254.1396.4.11.2.3
  12. قدسی، زهره و بهبهانی افضلی، خسرو. (1396). آشنایی با پدیده گرمایی در شهرها و راهکارهای پیشگیری از آن نمونه موردی شهر تهران. کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، معماری و شهرسازی.
  13. کرمی، مختار؛ قاسم‌آبادی، جلال و اسدالهی، ابوذر (1397). بررسی تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و ارتباط آن با پارامترمی اقلیمی، مطالعه موردی شهرستان بجنورد. فصلنامه پژوهش‌های علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، 2(13).
  14. مزیدی، احمد و حسینی، فاطمه سادات. (1394). تأثیر تغییر کاربری و پوشش زمین بر جزیره گرمایی در منطقه شهری یزد با استفاده از دادهای سنجش‌ازدور، جغرافیا و توسعه، 38، 1-12.:10.22111/gdij.2015.1926 Doi
  15. مزیدی، احمد؛ امیدوار، کمال؛ مظفری، غلامعلی و تقی زاده، زهرا. (1398). آشکارسازی تغییرات جزیره گرمایی شهر اصفهان با تأکید بر توسعه شهری. کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، 7(1)، 21-39.
  16. ملکی، سعید؛ شجاعیان، علی و فرهمند، قاسم (1397). ارزیابی تغییرات فضایی-زمانی دمای سطح زمین در ارتباط با کاربری‌های شهری مطالعه موردمطالعه شهر ارومیه. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی «سپهر»، 27(105)، 197-183. .  https://doi.org/10.22131/sepehr.2018.31488
  17. Ahmadi, M., & Dadashi, A. (2017). The Identification of Urban Thermal Islands based on an Environmental Approach, Case Study: Isfahan Province. Geography and Environmental Planning, 28(3), 1-20. doi: 10.22108/gep.2017.98318.0 [In Persian].
  18. Ahmadi, A., akbari, E., jamalabadi, J., & alemohammad, M. (2022). Impact of land use and vegetation on the formation of thermal islands Case Study: Qainat City. Journal of Applied Researches in geographical Sciences; 22 (64), 79-93 DOI:10.52547/jgs.22.64.79 [In Persian].
  19. Abedin, M., Ghale, E., Aghazadeh, N., & mohamadzadeh sheshegaran, M. (2023). Monitoring the surface temperature and studying the land use relationship with surface temperature using OLI and TM image sensors (Case study: Meshginshahr city). Journal of Applied Researches in geographical Sciences, 22 (67), 375-393. doi: ‌ 10.52547/jgs.22.67.375 [In Persian].
  20. Adel Effat, H., & Abdel Kader, O. (2014). Change detection of urban heat islands and somere lated parameters using multi- temporal Landsat images; a case study for Cairo city. journal of Urban Climate, 10, 171-188. DOI:10.1016/j.uclim.2014.10.011
  21. Allison, E. W. (1989). Mmonitoring drought affected vegetation with AVHRR Digest-Internation Geoscience and Remote Sensing Symposium, 4,1965-1967.
  22. Chen, Q., Ren. J., Li,Z., & Ni, C. (2009). Urban Heat Island Effect Research in Chengdu City Based on MODIS Data. In Proceedings of 3rd International Conference on Bioinformatics and Biomedical Engineering, ICBBE, Beijing, China, 11–13, 1-5. DOI:10.1109/ICBBE.2009.5163730
  23. Fan, Fenglei., Wang, Yunpeng., & Wang, Zhishi. (2008). Temporal and spatial change detecting (1998-2003) and predicting of land use and land cover in Core corridor of PearlRiver Delta (China) by using TM and ETM+images. Environmental Monitoring and Assessment, 137(1), 127-147.DOI: 10.1007/s10661-007-9734-y
  24. Feizizadeh, B. (2017). Modeling the Trends of the Land Use/Cover Change and Its Impacts on the Erosion System of the Allavian Dam Based on the Remote Sensing and GIS Techniques. Hydrogeomorphology, 4(11), 21-38. Dio:  20.1001.1.23833254.1396.4.11.2.3[In Persian].
  25. Guo, G., Wu, Z., Xiao, R., Chen, Y., Liu, X., & Zhang, X. (2015). Impacts of urban biophysical composition on land surface temperature in urban heat island clusters. Landscape and Urban Planning, 135 (3), 1–10. DOI:10.1016/j.landurbplan.2014.11.007
  26. MODIS Data. In Proceedings of 3rd International Conference on Bioinformatics and Biomedical Engineering, ICBBE 2009. Beijing, China, 11–13, 1-5.
  27. Kassa, A. (1990). Droughy risk monitoring for Sudan using NDVI, 1882-1993.A Dissertation submitted to the University College London.
  28. Kashki, A., Karami, M., Zandi, R., & Roki, Z. (2021). Evaluation of the effect of geographical parameters on the formation of the land surface temperature by applying OLS and GWR, A case study Shiraz City, Iran. journal Urban Climate, (37), 100832. DOI:10.1016/j.uclim.2021.100832
  29. Kogan, F.N. (1993). United States droughts of late 1980s as seen by NOAA polar orbiting. DOI: 10.1109/IGARSS.1993.322522
  30. Khedmatzadeh, A., mousavi, M., Mohamadi Torkamani, H., & Mohammadi, M. S. (2021). An Analysis of Land Use Changes and Thermal Island Formation in Urmia City exclusion Using Remote Sensing. Regional Planning, 11(41), 119-134. doi: 10.30495/jzpm.2021.3965 [In Persian].
  31. Liu, L., & Zhang, Y. (2011). Urban heat island analysis using the Landsat TM data and ASTER data: A case study in Hong Kong. Remote Sensing, 3(7), 1535-1552. DOI:10.3390/rs3071535
  32. Manabe, B. S., Knutson T. R., Stouffer, R. J & Del worth T. L. ) 2001). exploring natural and anthropogenic variation of climate. Q. J. R. Meteor. Soc, 127, 1-24. DOI:10.1002/qj.49712757102
  33. Mallick, J., Kant, Y., & Bharath, B.D. (2008), Estimation of land surface temperature over Delhi using Landsat-7 ETM+. Joural of the Indian geograplay union,12 (3),131-140.
  34. Mazidi, A., & Hoseini, F. S. (2015). Effects of Changing Land Use and Land Cover on the Heat Island in Urban Area of Yazd Using Remote Sensing Data. Geography and Development, 13(38), 1-12. doi: 10.22111/gdij.2015.1926[In Persian].
  35. Mazidi, A., Omidvar, C., Mozafari, G. A., & Taghizadeh, Z. (2019). Revealing the Changes in Esfahan Heat Island Considering Urban Development. The Journal of Geographical Research on Desert Areas, 7(1), 21-39. [In Persian].
  36. Maleki, S., Shojaeean, A., & Farahmand, G. (2018). Assessment of temporal-spatial variability of Heat Islands in relation to urban uses-Case study: Urmia City. Scientific-Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 27(105), 183-197.‌  https://doi.org/10.22131/sepehr.2018.31488 [In Persian].
  37. Nonomura, A., Kitahara, M., & Masuda T. (2009). Impact of land use and land cover changes on theambient temperature in a middle scale city, Takamatsu, in Southwest Japan. Journal of environmental management, 90(11), 3297-3304. DOI:10.1016/j.jenvman.2009.05.004
  38. Rozenstein, O., Qin, Z., Derimian, Y., & Karnieli, A. (2014). Derivation of land surface temperature for Landsat-8 TIRS using a split window algorithm. Sensors, 14(4), 5768-5780. https://doi.org/10.3390/s140405768
  39. Streutker, d. r. (2002). Satellite-measured growth of the urban heat island of Houston, TX. Remote sensing ofenvironment, 85: 282-289. DOI:10.1016/S0034-4257(03)00007-5
  40. Shi, Y., Katzschner, L., & Ng, E. (2017). Modelling the fine-scale spatiotemporal Pattern of Urban heat island effect using land use regression approach on a megacity Science of the Total Environmment 618(8). 1461-1486. DOI:10.1016/j.scitotenv.2017.08.252
  41. Sobrni, J. A., Jimenez-Munoz, J.C., & Paolini, L. (2004). Land surface temperatuee retrieval from LANDSAT TM 5.Remote Sensing of environment, 90(4), 434-440. https://doi.org/10.1016/j.rse.2004.02.003
  42. Soltanimoghadas, R. (2019). Spatial Consequences of Land Use Change in Rural Settlements (Case Study: Qarchak County, Tehran Province). Physical Social Planning, 6(2), 79-94. doi: 10.30473/psp.2019.6069 [In Persian].
  43. sobhani, B., & mansori, M. (2024). Analyzing the role of temperature changes in urban land uses using Landsat satellite images (Case study of Amol city). Journal of Environmental Science Studies, 8(4), 7437-7448. doi: 10.22034/jess.2023.392524.2000[In Persian].
  44. Srivastava, P.K., Majumdr, T.J., & Bhattacharya, A.K. (2009). Surfaacetemperature estimatiomn in Singhbhum Shear thermal infrared data. Advances in space research, 4, 1563-1574. https://doi.org/10.1016/j.asr.2009.01.023
  45. Serrano, A., Mateos, V.L., & Garcia, J. A. (1999). Trend Analysis of Monthly Precipitation over the Iberian Peninsula fir the Period 1921-1995. Phys. Chem. EARTH(B), 24, 1-2: 85-90. https://doi.org/10.1016/S1464-1909(98)00016-1
  46. Wang, Y. Ch., Hu, B., Myint, S.W., Feng, Ch., CHOW, Ch.W. T. L., & Passy, P. F. (2018). Patterns of land change and their potential impacts on land surface temperature change in Yangon, Myanmar. Scince of The Total Environment, 643, 738-750. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.06.209
  47. Wang, R., Cai, M., Ren, Ch., Bechtel, B., XU, Y., & Ng, E. (2019). Detecting multi-temporal land cove change and land surface temperature in pearI River Delta by adopting IocaI climate zone. Urban Climate, 28, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.uclim.2019.100455
  48. Xiao, R.B., Ouyang, Z.Y., Zheng, H., Li, W.F., Schienke, E.W., & Wang, X.K. (2007). Spatial Pattern of impervious surfaces and their impacts on land surface temperature in Beijing, China. Journal of National Library of Medicine, National Institute of Health, U.S, 19, 250- 256.https://doi.org/10.1016/S1001-0742(07)60041-2
  49. Xingping, Wen., Xiaofeng, Yang., & Guangdao, Hu. (2011). Relationship Between Land Cover Ratio and Urban Heat Island from Remote Sensing and Automatic Weather Stations Data. J Indian Soc Remote Sens, 39, 193–20. https://doi.org/10.1007/s12524-011-0076-4
  50. Yuan, J., & Bauer, M.E. (2011). Comparison of impervious surface area and normalized difference vegetatinon index as indicators urban heat island effects in normalized imagery. Remote sensing of Environment, 106(3), 375-386. https://doi.org/10.1016/j.rse.2006.09.003
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 343
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 342


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب