
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,213,257 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,041,961 |
خوانش تطبیقی داستان و فیلم «شبهای روشن» داستایفسکی با رویکرد نئوفرمالیسم | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 3، دوره 14، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 39-63 اصل مقاله (588.78 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2023.365551.1229 | ||
نویسندگان | ||
شیرزاد طایفی* 1؛ پوریا میرآخورلی2 | ||
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مطالعات اقتباسی در ایران به دلیل عدم توجه به مبانی نظری مناسب، دچار خلاء بزرگی است که منجر به فراگیر نشدن این مبحث بینارشتهای در میان پژوهشهای فارسی شده است. حال این پژوهش با نگاهی آسیبشناسانه وضع موجود و به کارگیری رویکردی مناسب، درصدد است علاوه بر طرح و پیشنهاد رویکردی مناسب برای پژوهشهای اقتباسی، به تحلیل تطبیقی یکی از آثار اقتباسی و بررسی موردی آن نیز بپردازد. در این پژوهش، رویکرد نئوفرمالیسم(Neo-formalism) که قابلیت طرح در هر دو رسانهی ادبیات و سینما را دارد، مبنای روایتشناسانه قرار گرفته و با تکیه بر آن به خوانش تطبیقی زمان و مکان در داستان و فیلم «شبهای روشن» فئودور داستایفسکی و سعید عقیقی و فرزاد موتمن پرداخته شده است. رویکرد نئوفرمالیسم عناصر شکلی را به گونهای مورد بحث قرار میدهد که مخاطب نقشی فعال و موثر در روند روایتپردازی دارد. داستان «شبهای روشن» داستایفسکی، اثری است که در قرن نوزدهم روسیه میگذرد. برمبنای این داستان، سعید عقیقی فیلمنامهای با همین عنوان نوشته و تبدیل به فیلم شده است. باتوجه به این که زمان و مکان در فیلمنامهی سعید عقیقی نسبت به اثر اصلی تغییر یافته، اثری بومی و ایرانی بهشمار میرود. در مقالهی پیشرو تغییر زمان و مکان اثر ادبی از روسیهی قرن نوزدهم به تهران قرن بیستویکم از منظر نئوفرمالیسم مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین بحث میشود چگونه داستان بلندی از داستایفسکی با تغییر زمان و مکان به زیستبوم و فرهنگ ایرانی، همچنان عناصر مهم خود را حفظ میکند و اثری شاخص و مهم تلقی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
نئوفرمالیسم؛ روایتشناسی؛ خوانش تطبیقی؛ زمان و مکان؛ بومیسازی؛ شبهای روشن | ||
مراجع | ||
منابع و مآخذ
الیوت، کامیلا(1394). بازاندیشی مباحث رمان و فیلم. گروه مترجمان. چ اول. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
بوردول، دیوید(ج1: 1385). روایت در فیلم داستانی. ترجمهی سیدعلاءالدین طباطبایی. چ دوم. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
بوردول، دیوید(1391). «فصل اول هنر فیلم»، مفاهیم نقد فیلم. ترجمهی مجید اسلامی. چ ششم. تهران: نی. تامپسون، کریستین(1391). «فصل اول شکستن حفاظ شیشهای»، مفاهیم نقد فیلم. ترجمهی مجید اسلامی. چ ششم. تهران: نی.
پرینس، جرالد(1395). روایتشناسی. ترجمهی محمد شهبا. چ دوم. تهران: مینوی خرد.
داستایفسکی، فئودور(1395). شبهای روشن. ترجمهی سروش حبیبی. تهران: ماهی.
دنسیگر، کن(1394). ایدهی کارگردان. ترجمهی نفسیه سادات. چ اول. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
ژوو، ونسان(1394). بوطیقای رمان. ترجمهی نصرت حجازی. چ اول. تهران: علمی و فرهنگی.
ساعدی، غلامحسین(1388). عزاداران بیل. چ اول. تهران: نگاه.
سیگر، لیندا(1388)، نگارش فیلمنامهی اقتباسی. ترجمهی عباس اکبری. چ دوم. تهران: نیلوفر.
شهبا، محمد(1393). عناصر روایت در مجموعههای تلویزیونی. چ اول. تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
کوری، گریگوری(1393). تصویر و ذهن. ترجمهی محمد شهبا. چ اول. تهران: مینوی خرد.
کورت، وسلی(1391). زمان و مکان در داستان مدرن. ترجمهی فرناز گنجی و محمدباقر اسماعیلپور. چ اول. تهران: آوند دانش.
کیسبی یر، آلن(1368). درک فیلم. ترجمهی بهمن طاهری. چ دوم. تهران: فیلم
لاج، دیوید(1394). هنر داستاننویسی. ترجمهی رضا رضایی. چ چهارم. تهران: نی.
لوته، یاکوب(1388). مقدمهای بر روایت در سینما و ادبیات. ترجمهی امید نیکفرجام. چ دوم. تهران: مینوی خرد.
هومن، فرزاد(1396). از شبهای روشن؛ نقد، گفتوگو، فیلمنامه. به کوشش میلاد دارایی و مجتبی آقابابایی. چ اول. تهران: سفیدسار.
Fanger, Donald(1998). Dostoevsky and Romantic Realism. ed. ct.Genette, Gerard(1988). Narrative Discourse Revisited. translated by Jane E.Lewin, London: Cornell University Press.
Mast, Gerald(1983). Film/Cinema/Movie: A Theory of Experience. Chicago: University of Chicago Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 698 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 58 |