سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,693
تعداد مقالات72,243
تعداد مشاهده مقاله129,247,668
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,085,786
سعادتمند, مهدی, بابایی, علی. (1402). تحول «تجرید» ادراکی در سه سیر فلسفی (نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی). , 56(1), 97-113. doi: 10.22059/jitp.2023.357824.523408
مهدی سعادتمند; علی بابایی. "تحول «تجرید» ادراکی در سه سیر فلسفی (نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی)". , 56, 1, 1402, 97-113. doi: 10.22059/jitp.2023.357824.523408
سعادتمند, مهدی, بابایی, علی. (1402). 'تحول «تجرید» ادراکی در سه سیر فلسفی (نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی)', , 56(1), pp. 97-113. doi: 10.22059/jitp.2023.357824.523408
سعادتمند, مهدی, بابایی, علی. تحول «تجرید» ادراکی در سه سیر فلسفی (نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی). , 1402; 56(1): 97-113. doi: 10.22059/jitp.2023.357824.523408

تحول «تجرید» ادراکی در سه سیر فلسفی (نگاه ماهوی، اصالت وجود وحدت تشکیکی و وحدت شخصی)

فلسفه و کلام اسلامی
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 97-113    اصل مقاله (555.35 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2023.357824.523408
نویسندگان
مهدی سعادتمند* 1؛ علی بابایی2
1استادیار، گروه معارف اسلامی،دانشگاه یزد، یزد، ایران
2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
چکیده
اهمیت مسأله «تجرید»، در پیدایش ادراکات و تعیین حدود و ویژگی‌های آن است. پرسش اینکه: با تغییر در مبانی فلسفی، تجرید چه معنا و کارکردی می‌یابد؟ در نگاه ماهوی تجرید به تقشیر از ماده معنا می‌شود و ضمن قوام بخشیدن به علم، چگونگی تولد ادراکات سه‌گانه، انواع معقولات و نفی اضافی بودن علم را توضیح می‌دهد. در سیر دوم یعنی اصالت وجود با رویکرد تشکیکی، علم حقیقتی وجودی، متحد با نفس و رو به تعالی دارد. تجرید به این معناست که علم و عالم با یکدیگر از مرتبه‌ای جدا شده و به مرتبه‌ای دیگر راه می‌یابند. با گذر از وحدت تشکیکی به وحدت شخصیه‌ی وجود، علم به ظهور و تجرید هم به پیراستگی آن ظهور از خفا یا ظهور پایین‌تر معنا می‌شود. متناسب با سیرهای سه‌گانه، فرایند تجرید با عبور از کثرت، به وحدت و به خود علم نزدیک‌تر ‌می‌گردد تا سرانجام در سیر سوم با ظهور علمی یکی می‌شود.
کلیدواژه‌ها
تجرید؛ علم؛ سیرماهوی؛ وحدت تشکیکی؛ وحدت شخصی
مراجع
     قرآن کریم

  1. آشتیانی، جلال الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1378.
  2. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‌، 1380.
  3. ابن سینا، حسین بن عبدالله، التعلیقات، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، 1404.
  4. ابن سینا، حسین بن عبدالله، الإلهیات من کتاب الشفاء، تحقیق علامه حسن‌زاده آملی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1376.
  5. ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفاء (الطبیعیات)، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)، 1405.
  6. ابن عربی، محی­الدین، فصوص الحکم‏، قاهره‏، دار إحیاء الکتب العربیة، 1946.
  7. ارشد ریاحی، علی ؛ واسعی، صفیه، ارتباط مراتب وجود با مراتب ادراک از نظر ملاصدرا، مطالعات اسلامی: جستارهایی در فلسفه و کلام، دانشگاه فردوسی، دوره 43، شماره 1، شماره پیاپی 1، صص 45-9، بهار و تابستان 1390.
  8. ایجی، عضدالدین، شرح المواقف، قم، الشریف الرضی، بیتا.
  9. بلانیان، محمدرضا ؛ مرتضی حاج حسینی، فرایند حصول شناخت آدمی در فلسفه صدرالمتألهین شیرازی، حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره 5، شماره 3، شماره پیاپی 3، صص 24-1، پاییز 1393.
  10. جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، تحقیق حمید پارسانیا، قم، مرکز نشر اسرا، 1396.
  11. جهامی، جیرار، موسوعة مصطلحات الفلسفة عند العرب، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، 1998.
  12. حائری مازندرانی، محمدصالح، حکمت بوعلی سینا، تهران، انتشارات علمی،1362.
  13. دایه، فایز، معجم المصطلحات العلمیة العربیة للکندی و الفارابی و الخوارزمی و إبن سینا و الغزالی، بیروت، دار الفکر، 1410.
  14. سبزواری، هادی بن محمد، أسرار الحکم فی المفتتح و المختتم، قم، مطبوعات دینی، 1383.
  15. سجادی، جعفر، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379.
  16. سجادی، جعفر، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران، امیر کبیر، 1375.
  17. سعادت مصطفوی، حسن، شرح اشارات و تنبیهات، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1387.
  18. سوزنچی، حسین، امکان وحدت شخصیه وجود در حکمت متعالیه، نامه حکمت: شماره 6، صص 87-67، پاییز و زمستان 1384.
  19. شیرازی‌، قطب الدین‌، حکمة الإشراق (تعلیقه ملاصدرا)، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1392.
  20. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، قم: مکتبة المصطفوی، 1368.
  21. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1360.
  22. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، المبدأ و المعاد، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
  23. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تحقیق و تصحیح حامد ناجی اصفهانی، تهران، انتشارات حکمت، 1420.
  24. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، المشاعر، ترجمه و شرح امام قلی بن محمد علی عماد الدوله، تهران، طهوری، 1363الف.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 285
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 272





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب