تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,650 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,278 |
روش شناسی رویکردِ خوانشی نصر حامد ابوزید از اندیشه عبدالقاهر جرجانی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 6، دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1402، صفحه 99-116 اصل مقاله (999.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2023.359080.612691 | ||
نویسندگان | ||
رسول دهقان ضاد* 1؛ الهام بابلی بهمه2 | ||
1گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
2گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. | ||
چکیده | ||
بررسی سیر تحولی اندیشه های اسلامی بیانگر توجه متفکران با رویکردهای گوناگون به متون دینی است. همین امر، سبب شکل گیری علوم مختلف بر مبنای جهان بینی دینی گردیده تا اینکه علوم مشترک متأثر از آن شدند. این تأثیر و تأثر در حوزه اندیشه، به ویژه در زمینه علوم بلاغی بسترساز بسیاری از تحولات شد. یکی از متفکران نواندیشِ معاصر عربی، نصر حامد ابوزید (۱۹۴۳ م) است که با گزینش تئوری های هرمنوتیکی به تطبیق مطالعات خود در اندیشه بلاغی عبدالقاهر جرجانی (۴۷۱ هـ) پرداخت. در پرتو اهمیت مسئله که شناخت الگوی فکری جرجانی و بهره برداری های صورت گرفته از آراء ایشان توسط ابوزید با رویکردهای فکری – انتقادی جدید است، مقاله حاضر کوشیده است تا با رویکرد کیفی و به روش استقرایی به استخراج محلِ استنادهای ابوزید از آراء جرجانی، بررسی ریشه های فکری و نحوه خوانش این آراء در اندیشه او بپردازد. نتایج تحقیق حاکی از این است که نصر حامد با یک رویکرد انتقادی و دو روش: استناد به اندیشه متفکران و هرمنوتیک نسبی گرایی به تحلیل میراث اسلامی می پردازد. وی با خوانش و تغییر روش فکری جرجانی در فهم متن، او را در نسبیگرایی در فرهنگ عربی پیشگام میداند. ابوزید با انتساب مؤلفه هایی همچون خواننده محوری، نفیِ قصد متکلم، نفیِ معنای ظاهری و نفیِ استلزامِ معنایی در عبارت های دارای معنای مجازی، تعدد قرائت، تعدد متکلم و برابری اعجاز با برداشتِ نواندیشانه به اندیشه جرجانی، وی را جریان ساز رویکردی انتقادی در حوزه فکر معاصر عربی می داند. | ||
کلیدواژهها | ||
عبدالقاهر جرجانی؛ نصر حامد ابوزید؛ اندیشه؛ نسبیگرایی؛ خوانش | ||
مراجع | ||
ا. پالمر، ریچارد (۱۳۷۷)، علم هرمنوتیک: نظریه تأویل در فلسفههای شلایر ماخر، دیلتای، هایدگر، گادامر، ترجمۀ محمد سعید حنایی کاشانی، تهران، هرمس.
احمدی، بابک (۱۳۷۵)، ساختار و تأویل متن: شالودهشکنی و هرمنوتیک، تهران، مرکز.
جرجانی، عبدالقاهر (1992)، دلائل الإعجاز، تعلیق: محمود محمد شاکر، القاهره، مکتبه الخانجی.
جهانگیری، علی (۱۴۰۱)، آسیمههای معنا: بررسی دیدگاههای عبدالقاهر جرجانی پیرامون زبان، نظریه ادبی و هرمنوتیک، تهران، نقره.
حقاین، جمعة (۲۰۱۶)، «الخطاب التأویلی الحدیث: نصر حامد أبو زید أنموذجا»، أطروحة دکتوراه فی النقد الأدبی، کلیة اللغة والأدب العربی والفنون، جامعة باتنة.
صفوی، کوروش (۱۳۹۲)، معنیشناسی کاربردی، تهران، همشهری.
طاهری کل کشوندی، مسلم (۱۳۹۷)، نصر حامد ابوزید: روششناسی و تحلیل آثار، چاپ اول، ناشر العتبة العباسیة المقدسة / المرکز الإسلامی للدراسات الإستراتیجیة.
نصر حامد، ابوزید (۱۳۸۱)، معنای متن: پژوهشی در علوم قرآنی، ترجمۀ مرتضی کریمینیا، چاپ دوم، تهران، طرح نو.
نصر حامد، أبوزید (۱۹۹۵)، النص، السلطة الحقیقة: الفکر الدینی بین إرادة المعرفة وإرادة الهیمنة، الطبعة الأولی، الناشر: المرکز الثقافی العربی.
نصر حامد، أبوزید (۲۰۰۵)، إشکالیات القراءة وآلیات التأویل، الطبعة السابعة، الناشر: المرکز الثقافی العربی.
نصر حامد، أبوزید (۲۰۱۰)، التجدید والتحریم والتأویل بین المعرفة والخوف من التکفیر، الطبعة الأولی، الناشر: المرکز الثقافی العربی.
واعظی، احمد (۱۳۸۰)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران، مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
واعظی، احمد (۱۳۹۷)، نظریه تفسیر متن، چاپ سوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
الهی راد، صفدر (۱۳۹۵)، آشنایی با هرمنوتیک، تهران، سمت.
Ahmadi, B., (1996). Text structure and interpretation: breaking the foundation and hermeneutics, Third edition,Vol 2, Publisher: Center Publishing. [In Persian]. ElahI Rad, S., (2016). Familiarity with hermeneutics, First Edition. Publisher:samt. [In Persian]. Haqayen, j., (2016). Modern exegetical discourse: Nasr Hamed Abu Zaid as a model, PhD thesis in literary criticism, Faculty of Arabic Language, Literature and Arts, University of Batna. [In Arabic]. Jahangiri, A., (2022). Disorders of meaning: Examining of abdol Qahir Jurjani's views on language, literary theory and hermeneutics, second edition, Tehran:noghreh.[In Persian]. Jorjani, A.Q, (1992). Secrets of rhetoric, Description:Shaker.M.M, Cairo. Khanji library. [In Arabic]. Nasr Hamed. A. (1995). The text, the real authority: religious thought between the will to know and the will to dominate. First Edition. Publisher: Arab Cultural Center. [In Arabic]. Nasr Hamed. A., (2002). The meaning of the text: a research in Quranic sciences, Translator: Morteza Karimi Nia, second edition, Publishers: New design publications.[In Persian]. Nasr Hamed, A., (2005). Problems of reading and interpretation mechanisms. The seventh edition, Publisher: Arab Cultural Center.[In Arabic]. Nasr Hamed, A., (2010). Renewal, prohibition and interpretation between knowledge and fear of thinking, First edition. Publisher: Arab Cultural Center. [In Arabic]. Palmer, R., (1998). Hermeneutics: theory of interpretation in the philosophies of Schleier Macher, Dilthey, Heidegger, Gadamer. Translator: Mohammad Saeed Hanani Kashani. First edition. Publishers: Hermes .[In Persian]. Safavi, K., (2013). Applied semantics.second edition, Publishers: Hamshahri Publications.[In Persian]. Taheri Kol Keshundi, M., (2018). Nasr Hamed Abu Zaid: methodology and analysis of works, first edition, Publishers: alatabat alabasiat almoghadasat, Islamic Center for Strategic Studies. [In Persian]. Vaezi, A., (2001). An introduction to hermeneutics, first edition Publishers: Islamic Culture and Thought Research Institute Publishing Center.[In Persian]. Vaezi, A., (2018). Theory of text interpretation, Third edition, Qom, Research institute of the seminary and university. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 348 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 232 |