تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,696 |
تعداد مقالات | 72,311 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,539,089 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,325,655 |
موسیقی شهری گیلان؛ تولد یک سنت ابداعی | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 6، دوره 28، شماره 3، آبان 1402، صفحه 67-77 اصل مقاله (413.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2023.363094.615785 | ||
نویسنده | ||
آریا تولائی* | ||
کارشناسی ارشد، موسیقی شناسی(اتنوموزیکولوژی،) گروه موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در گیلان با دوگانهی موسیقی شهر و روستا مواجه هستیم. پژوهش حاضر به معرفی و بررسی موسیقیهای شکل گرفته در مراکز شهری گیلان میپردازد. «موسیقی شهری» در برابر «موسیقی روستایی» قرار میگیرد و منظور از آن موسیقیهایی هستند که در شهر توسط نمایندگانی که برآمده از سنت زندگی شهری هستند تولید شده است. موسیقی شهری گیلان محصول یک سنت ابداعی است که در دههی 1320 متولد شده است. مراکز شهری گیلان طی سالهای 1290 تا 1320 تحولاتی را میپذیرند که سبب به وجود آمدن فرهنگ شهری متجددی میشود. این جامعهی تازه شهریشده به دنبال نشان دادن هرچه بیشتر تمایز خود با فرهنگ روستا و از طرف دیگر حفظ سنتهای بومی خود در برابر فرهنگ اقلیتهای قومی مهاجر است. نخستین تلاشها برای تقویت هویت قومی در دهههای 1320 منجر به شکلگیری و تولد گونهای از موسیقی تلفیقی و شهریشده میشود. اطلاعات این پژوهش علاوه بر منابع کتابخانهای به شیوهی میدانی و مصاحبه با افراد مطلع به دست آمده است. استفاده از منابع نظری، به ویژه منابع غیرفارسی، در شکلگیری ایدهی نظری پژوهش نقش به سزایی داشتهاند. نتیجهی پژوهش این است که موسیقی شهری گیلان، تحت تأثیر سه عامل رشد و توسعهی طبقهی شهری متوسط، مقابله با فرهنگ بیگانه و نقش موسیقیدانان مرکزی به وجود آمده است. این موسیقی موجب به وجود آمدن سبکهای متنوع و چشمگیر در موسیقی گیلکی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
موسیقی شهری؛ موسیقی گیلان؛ سنتهای ابداعی | ||
مراجع | ||
[بینام]. (1372). برای مردم بود که خواندم: پای صحبت مهندس احمد عاشورپور خوانندهی زیباترین ترانههای فولکلوریک، دوماهنامهی گیلهوا (2) 6، 11-16.
ـــــــ. (1377). در جستجوی گمشده: مصاحبه با لطفالله مبشری، سروش 373، 21-28.
آبراهامیان، یرواند. (1377). ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی. ترجمهی کاظم فیروزمند، حسن شمسآوری و محسن مدیرشانهچی. تهران: نشر مرکز.
حقانی، حسین. بابک ربوخه و محمد رضایی راد. (1384). آفتاب خیزان، دریا توفان: زندگی و آثار احمد عاشورپور. تهران: نشر چشمه.
خالقی، روحالله. (1395). سرگذشت موسیقی ایران. تهران: مؤسسهی فرهنگی-هنری ماهور.
خسروپناه، محمدحسین. (1396). جمعیت فرهنگ رشت: 1310-1296 شمسی. تهران: انتشارات شیرازه.
دالوند، حمیدرضا. (1386). تاریخ پژوهشهای فرهنگ مردم در ایران (4): نخستین فرهنگستان و بنگاه مردمشناسی (روزگار پهلوی اول)، نشریهی فرهنگ مردم 21-22، 7-33.
ــــــــــــــــ. (1387). تاریخ پژوهشهای فرهنگ مردم و مردمشناسی (5): کارنامهی پژوهشی بنگاه مردمشناسی (1315-1327)، نشریهی فرهنگ مردم 24-25، 178-206.
درویشی، محمدرضا. (1394). نگاه به غرب: بحثی در تأثیر موسیقی غرب بر موسیقی ایران. تهران: مؤسسهی فرهنگی-هنری ماهور. سرتیپپور، جهانگیر. (1371). نامها و نامدارن گیلان. رشت: گیلکان.
ـــــــــــــــــــ. (1396). تاریخ معاصر گیلان: یادداشتهای شادروان جهانگیر سرتیپپور (قسمت اول)، دوماهنامهی گلیهوا 148، 10-15.
ـــــــــــــــــــ. (1397). تاریخ معاصر گیلان: یادداشتهای شادروان جهانگیر سرتیپپور (قسمت هفتم)، دوماهنامهی گلیهوا 154، 8-15.
ـــــــــــــــــــ. (1398)الف. تاریخ معاصر گیلان: یادداشتهای شادروان جهانگیر سرتیپپور (قسمت دهم)، دوماهنامهی گلیهوا 157، 8-16. ـــــــــــــــــــ. (1398)ب. تاریخ معاصر گیلان: یادداشتهای شادروان جهانگیر سرتیپپور (قسمت یازدهم)، دوماهنامهی گلیهوا 158، 6-13. ـــــــــــــــــــ. (1398)ج. تاریخ معاصر گیلان: یادداشتهای شادروان جهانگیر سرتیپپور (قسمت دوازدهم)، دوماهنامهی گلیهوا 159، 6-13. سیدقطبی، سیدمهدی. (1397). پنج سفرنامهی گیلان: به قلم روزنامهنگاران دورهی قاجار و پهلوی. رشت: فرهنگ ایلیا.
طالبی، فرامرز. (1385). تاریخ ارمنیان گیلان. رشت: فرهنگ ایلیا.
ــــــــــــ. (1388). تاریخ تئاتر گیلان (1). رشت: فرهنگ ایلیا. عاشورپور، احمد. (1326). کاتالوگ صفحات ضبطشده در کمپانی کلمبیا. عظیمی، ناصر. (1396). تاریخ گیلان: از ورود شاه عباس اول به گیلان تا پایان انقلاب جنگل. رشت: فرهنگ ایلیا.
ـــــــــــــ. (1399). تاریخ گیلان: از برآمدن سردار سپه تا برافتادن رضاشاه. رشت: فرهنگ ایلیا. علیاکبری، محمد. (1397). دولت و فرهنگ در ایران. تهران: مؤسسهی انتشاراتی روزنامهی ایران.
فخرایی، ابراهیم. (1355). گیلان در گذرگاه زمان. رشت: نشرگیلکان.
فخرایی راد، ارمغان. (1397). بررسی جریانهای احیاگرایانه و اصالتگرایانه در موسیقی مردمی نواحی ایران، پایاننامهی کارشناسی ارشد در رشتهی اتنوموزیکولوژی، دانشگاه هنر تهران، پردیس بینالمللی فارابی.
فوران، جان. (1386). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران. ترجمهی احمد تدین، تهران: رسا.
قلیپور، علی. (1397). پرورش ذوق عامه در عصر پهلوی. تهران: نشر نظر.
کشاورز، کریم. (1299)الف. سرود ملی ما و مارسهیز، مجلهی فرهنگ (1) 4.
ـــــــــــــ. (1299)ب. سرود ملی ما و مارسهیز، مجلهی فرهنگ (1) 5.
کوچکیزاد، کریم. (1388). تاریخ موسیقی گیلان. رشت: نشر گیلکان.
مبشری، لطفالله. (1323). آهنگهای محلی: دفتر اول، ترانههای ساحل دریای مازندران. تهران: انتشارات ادارهی موسیقی.
ــــــــــــــــ. (1332). فولکلور، مجلهی موزیک ایران 6، 16.
ــــــــــــــــ. (1336). صبا و آهنگهای محلی، مجلهی موسیقی 18، 35-40.
ــــــــــــــــ. (1338). آهنگهای محلی گیلان. تهران: انتشارات صداخانهی ملی ایران.
مسعودی، عباس. (1390). یادداشتهای مسافرت گیلان (1307 خورشیدی). به کوشش علی امیری. رشت: فرهنگ ایلیا.
نبوی، نگین. (1388). روشنفکران و دولت در ایران: سیاست، گفتار، و تنگنای اصالت. ترجمهی حسن فشارکی. تهران: نشر و پژوهش و شیرازه کتاب.
نوزاد، فریدون. (1368). تاریخ نمایش در گیلان. رشت: نشر گیلکان.
Hobsbawm, Eric. (1983). Introduction: Inventing Traditions, In The Invention of Tradition, Eric Hobsbawm, Terence Ranger (eds.), London: Cambridge University Press, 1-15. Levingston, Tamara. (1999). Music Revivals: Toward a General Theory, Ethnomusicology 43 (1), 66-85. ________________. (2014). An Expanded Theory for Revivals as Cosmopolitan Participatory Music Making, In Oxford Handbook of Music Revival, Caroline Bithell, Juniper Hill (eds.), London: Oxford University Press, 60-69. Nettl. Bruno. (1978). Some Aspects of the History of World Music in the Twentieth Century: Questions, Problems and Concepts, Ethnomusicology 22 (1), 123-136. __________ . (2015). The Study of Ethnomusicology: Thirty-Three Discussions, 3rd ed, Urbana, Chicago, and Springfield: University of Illinois Press. Ronström, Owe. (2010). Revival Reconsidered, The World of Music 52 (1), 314-329. Rosenberg, Neil V. (1993). Introduction, In Transforming Tradition: Folk Music Revivals Examined, Neil V. Rosenberg (ed.), Urbana, Chicago, and Springfield: University of Illinois Press, 1–25. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 355 |