پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,033 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,502,683 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,843 |
تحلیل«انطباق‌پذیری فرهنگی» بر بستر قالی‌های «طرح گلستان» سدۀ دوازدهم هجری از ورای پارچههای غیاث در دورۀ صفوی و منسوجات «گل‌وبوته دار» گورکانیان هند | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 3، دوره 28، شماره 4، دی 1402، صفحه 35-48 اصل مقاله (6.94 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.361885.667147 | ||
| نویسنده | ||
| سمانه کاکاوند* | ||
| دانشیار گروه فرش، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| حکومت گورکانیان هند به انحاء گوناگون با ادوار پادشاهی ایران تماس فرهنگی داشته است. روابط نزدیک دو کشور در دورۀ صفویان اگرچه در ظاهر سیاسی بود؛ اما تأثیر شگرفی در سطوح فرهنگی گذارد. طرح گلستان تزویجی از دولایه شبکه‌ای و دسته‌گل‌های چیده شده در ردیف‌های افقی است. پی‌جویی علل فراوانی این طرح از ورای روابط فرهنگی ایران و هند هدف اصلی پژوهش است. چه عواملی موجبات رونق طرح «گلستان» در سدۀ دوازدهم هجری در ایران را فراهم نموده است؟ تاریخ هنر ایران به روایت شواهدی تصویری پذیرش الگوهای «دیگری» و بومی‌سازی آن را در وجوه فرهنگ «خودی» گواهی می‌دهد. از آن میان الگوهای «گل‌وبوته» ازجمله تلاقی‌های فرهنگی است. گمان می‌رود دفعۀ نخست اهداء قطعاتی از پارچههای غیاث‌الدین نقش‌بند طرح بافته‌های دستگاهی هندی را متحول نمود و بار دوم با ورود منسوجات هندی در عصر نادری، الگوی «گل‌وبوته‌ای» رونق یافت. پژوهش از انواع کیفی بوده و روشی توصیفی- تحلیلی را در بستری تاریخی اتخاذ نموده است. گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای بوده است. یافته‌ها حاکی از رجعت الگوی «گل‌وبوته» از عصر صفوی و از خلال منسوجات «غیاث» به هند و سپس بازگشت به بافت فرهنگی ایران دارد. از نگاهی دیگر نظرگاه از دید پرنده در قالی باغی به دید ناظر استحاله یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بافته‌های داری؛ الگوی گل‌وبوته؛ نیمۀ دوم سدۀ دوازدهم هجری؛ پارچههای غیاث؛ هنر گورکانیان هند | ||
| مراجع | ||
|
آزاد ارمکی، تقی (1401)، جامعه‌شناسی فرهنگ، چاپ چهارم، تهران: نشر علم.
استرآبادی، میرزا مهدی‌خان (1341)، تاریخ جهانگشای نادری(روزنامچۀ ظفر)، به اهتمام عبدالله انوار، چاپ اول، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
استرآبادی، میرزا مهدی‌خان (1387)، دُرّۀ نادره، به اهتمام جعفر شهیدی، چاپ چهارم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
افسر، کرامت الله (1353)، تاریخ بافت قدیمی شیراز، چاپ نخست، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملّی.
بمانیان، محمدرضا، تقوایی، علی‌اکبر و شریف شهیدی، محمد (1387)، بررسی بنیادهای فرهنگی- محیطی در عناصر کالبدی باغ‌های ایرانی (قبل و بعد از اسلام). علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 10(1)، 103-112.
بنیون، لارنس (1383)، روح انسان در هنر آسیایی، مترجم: محمدحسین آریا(لرستانی)، چاپ اول، تهران: فرهنگستان هنر.
پوپ، آرتور اپهام و اکرمن، فیلیس (1387)، سیری در هنر ایران(از دوران پیش‌ازتاریخ تا امروز)، مترجم: نجف دریابندری، چاپ نخست، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
پوپ، آرتور اپهام (1394)، شاهکارهای هنر ایران، ترجمۀ پرویز ناتل خانلری، چاپ ششم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
حصوری، علی (1385)، مبانی طراحی سنتی در ایران، چاپ دوم، تهران: نشر چشمه.
داعی الاسلام، سید محمدعلی (1362)، فرهنگ نظام(جلد دوم: پ تا آخر حرف خ)، چاپ یکم، تهران:دانش.
دیبا، لیلا (1374)، هنرهای ایران؛ نقاشی زیر لاکی، زیر نظر دبلیو فریه، ترجمۀ پرویز مرزبان، چاپ اول، تهران: فرزان روز،254-243.
ذکاء، یحیی (1341)، غیاث نقش‌بند نقاشی توانا، شاعری خوش‌قریحه و بافنده‌ای چیره‌دست، هنر و مردم، شماره1، 11-7.
فقیه، نسرین (1383)، باغ ایرانی:حکمت کهن، منظر جدید(مجموعه مقالات)، به کوشش فریار جواهریان و آزاده شاه‌چراغی، چاپ نخست، تهران: موزۀ هنرهای معاصر تهران؛26-53.
فکوهی، ناصر (1395)، تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، چاپ دهم، تهران: نشر نی.
کاکاوند، سمانه (1401)، تحلیل طرح «بندی لوزی» به‌عنوان الگوی رایج در قالی عصر زندیه. پیکره، 11(30)، 29-47. doi: 10.22055/pyk.2022.17859
کنگرانی، منیژه(1397)، نقش و نقش‌بند: شرح احوال و آثار غیاث‌الدین علی نقش‌بند یزدی، چاپ اول، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری«متن».
متدین، حشمت‌الله(1396)، استقرار باغ‌های ایرانی، مجموعه مقالات نخستین همایش بین‌المللی باغ ایرانی، به کوشش فریار جواهریان و فاطمه حیدری، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری،77-74.
مروی، محمدکاظم (1364)، عالم‌آرای نادری، به تصحیح محمدامین ریاحی، چاپ یکم، تهران: کتاب‌فروشی زوّار.
مستوفی بافقی، محمد مفید (1340)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران: چاپخانه رنگین.
مسعودی، عباس (1396)، باغ ایرانی: تجزیه‌وتحلیل الگوی مرجع باغ ایرانی، به کوشش فریار جواهریان و فاطمه حیدری، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری،161-154.
ناکامورا، هاجیمه (1378)، شیوه‌های تفکر ملل شرق(جلد اول: هند- چین)، ترجمۀ مصطفی عقیلی و حسین کیانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت.
هاوسگو، جنی (1374)، هنرهای ایران؛ قالی‌بافی، زیر نظر دبلیو فریه، ترجمۀ پرویز مرزبان، چاپ اول، تهران: فرزان روز، 151-118.
URL1: https://bukharamag.com/1394.09.9712.html/2/(access date:2023/05/26). URL2: https://prezi.com/yzi6zklozf3o/melting-pot-vs-salad-bowl/(access date:2023/05/26). URL4: https://collections.vam.ac.uk/item/O176623/textile/ (access date:2023/05/26). URL5: https://collections.vam.ac.uk/item/O73818/fragment/(access date:2023/07/06). URL6: https://www.vam.ac.uk/ (access date:2023/07/06). URL 7: https://collections.vam.ac.uk/item/O455694/textile-fragment-unknown/ (Access Date:2023/06/25) URL 8:https://www.metmuseum.org/art/collection/search/(access date:2023/07/05). URL9.https://collections.vam.ac.uk/item/O475504/hanging-unknown/(access date:2023/07/06). URL10. https://nazmiyalantiquerugs.com/large-18th-century-rare-antique-kurdish-shrub-design-rug-47430/ (Access date: 2023/03/29). URL 11.https://www.hermitagemuseum.org/wps/wcm/connect/(Access date: 2022/07/09). URL 12. https://collections.vam.ac.uk/item/O17687/painting-bishndas/(Access Date: 2023/05/09) URL 13. https://collections.vam.ac.uk/item/O114438/ (Access Date: 2023/05/09) URL 14. https://www.irun2iran.com/persian-gardens-unesco-world-heritage/(Access Date: 2023/07/01) URL15.https://imagesproduction.gardenvisit.com/uploads/images/114982/humayuns_tomb_garden6_original.jpg(access date:2023/06/23) URL16. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/(access date:2023/07/05). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 518 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 297 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب