پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,255 |
| تعداد مقالات | 68,023 |
| تعداد مشاهده مقاله | 116,164,397 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,931,436 |
تحلیل«انطباق‌پذیری فرهنگی» بر بستر قالی‌های «طرح گلستان» سدۀ دوازدهم هجری از ورای پارچههای غیاث در دورۀ صفوی و منسوجات «گل‌وبوته دار» گورکانیان هند | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 3، دوره 28، شماره 4، دی 1402، صفحه 35-48 اصل مقاله (6.94 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.361885.667147 | ||
| نویسنده | ||
| سمانه کاکاوند* | ||
| دانشیار گروه فرش، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| حکومت گورکانیان هند به انحاء گوناگون با ادوار پادشاهی ایران تماس فرهنگی داشته است. روابط نزدیک دو کشور در دورۀ صفویان اگرچه در ظاهر سیاسی بود؛ اما تأثیر شگرفی در سطوح فرهنگی گذارد. طرح گلستان تزویجی از دولایه شبکه‌ای و دسته‌گل‌های چیده شده در ردیف‌های افقی است. پی‌جویی علل فراوانی این طرح از ورای روابط فرهنگی ایران و هند هدف اصلی پژوهش است. چه عواملی موجبات رونق طرح «گلستان» در سدۀ دوازدهم هجری در ایران را فراهم نموده است؟ تاریخ هنر ایران به روایت شواهدی تصویری پذیرش الگوهای «دیگری» و بومی‌سازی آن را در وجوه فرهنگ «خودی» گواهی می‌دهد. از آن میان الگوهای «گل‌وبوته» ازجمله تلاقی‌های فرهنگی است. گمان می‌رود دفعۀ نخست اهداء قطعاتی از پارچههای غیاث‌الدین نقش‌بند طرح بافته‌های دستگاهی هندی را متحول نمود و بار دوم با ورود منسوجات هندی در عصر نادری، الگوی «گل‌وبوته‌ای» رونق یافت. پژوهش از انواع کیفی بوده و روشی توصیفی- تحلیلی را در بستری تاریخی اتخاذ نموده است. گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای بوده است. یافته‌ها حاکی از رجعت الگوی «گل‌وبوته» از عصر صفوی و از خلال منسوجات «غیاث» به هند و سپس بازگشت به بافت فرهنگی ایران دارد. از نگاهی دیگر نظرگاه از دید پرنده در قالی باغی به دید ناظر استحاله یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بافته‌های داری؛ الگوی گل‌وبوته؛ نیمۀ دوم سدۀ دوازدهم هجری؛ پارچههای غیاث؛ هنر گورکانیان هند | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Cultural Adaptability in Iranian Golestan Rugs of the Twelfth Century AH in the Light of Safavid Ghiyath Textiles and Mughal Paisley Floral Textiles | ||
| نویسندگان [English] | ||
| samaneh kakavand | ||
| Assosiate Professor, Department of Carpet, Faculty of Applied Arts, University of Art, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The multivarious cultural contact of the Mughal dynasty and the Iranian coeval dynasties is historically traceable. Although the Indo-Iranian close relations were political on the surface, they were substantially influential in cultural fields. Golestan design combines a reticular layer and a layer of bunched flowers in horizontal rows. The main purpose of this study is to analyze the high frequency of this design in the light of the Indo-Iranian cultural relations. What are the contributing factors to the prevalence of the use of the Golestan design in Iran during the 18th century? The available pictorial evidence throughout the history of Iranian art indicates the acceptance of the patterns belonging to the “other” and their indigenization within the cultural framework of the “self”. Paisley floral design (gol-o-boteh in Persian) is one of the instances where the Iranian and Indian cultures meet. The assumptions are that first, Ghiyath al-Din ʿAli-yi Naqshband’s (Ghiyath) textiles that were offered to Indians transformed the designs of Indian machine-made woven products and then, the paisley floral pattern was popularized when Indian textiles were imported to Iran in the Naderi period. This is a qualitative descriptive-analytical study, adapting a desk-based method in data gathering. Findings suggest that the paisley floral pattern was sent to India during the Safavid period via Ghiyath textiles and then returned to the cultural context of Iran. To put it in the terminology of garden carpets, the bird’s point of view was replaced by the observer’s point of view. It is believed that the first time, the donation and sending of pieces of Ghiyath Naqshband cloths to India changed the design of Indian woven fabrics, and the second time, with the arrival of Indian textiles in the Nadir era, the "flower and bush" pattern gained a significant boost. The findings indicate the return of the "flower and bush" pattern from the Safavid era to India through the "Ghiyath" textiles and then return to the cultural context of Iran in a rare era. From another point of view, the point of view has been transformed from the bird's view in the garden carpet to the observer's view. The fact that after the various patterns of carpets in the Safavid era, the examples and pictures of the 18th century represent the repetition of a frame pattern, it is questionable what factors have made this happen? The author considers the main reason for the entry of the "flower and bush" design into the domain of Iranian textiles in that period after the conquests of Nadir Shah Afshar, the war of Karnal and the spoils of North Indian textiles. But the study of the life and artistic productions of Ghiyath opened a new project and refuted the previous hypothesis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| loom-made woven products, paisley floral pattern, 18th century, Ghiyath tetxiles, Mughal art | ||
| مراجع | ||
|
آزاد ارمکی، تقی (1401)، جامعه‌شناسی فرهنگ، چاپ چهارم، تهران: نشر علم.
استرآبادی، میرزا مهدی‌خان (1341)، تاریخ جهانگشای نادری(روزنامچۀ ظفر)، به اهتمام عبدالله انوار، چاپ اول، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
استرآبادی، میرزا مهدی‌خان (1387)، دُرّۀ نادره، به اهتمام جعفر شهیدی، چاپ چهارم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
افسر، کرامت الله (1353)، تاریخ بافت قدیمی شیراز، چاپ نخست، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملّی.
بمانیان، محمدرضا، تقوایی، علی‌اکبر و شریف شهیدی، محمد (1387)، بررسی بنیادهای فرهنگی- محیطی در عناصر کالبدی باغ‌های ایرانی (قبل و بعد از اسلام). علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 10(1)، 103-112.
بنیون، لارنس (1383)، روح انسان در هنر آسیایی، مترجم: محمدحسین آریا(لرستانی)، چاپ اول، تهران: فرهنگستان هنر.
پوپ، آرتور اپهام و اکرمن، فیلیس (1387)، سیری در هنر ایران(از دوران پیش‌ازتاریخ تا امروز)، مترجم: نجف دریابندری، چاپ نخست، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
پوپ، آرتور اپهام (1394)، شاهکارهای هنر ایران، ترجمۀ پرویز ناتل خانلری، چاپ ششم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
حصوری، علی (1385)، مبانی طراحی سنتی در ایران، چاپ دوم، تهران: نشر چشمه.
داعی الاسلام، سید محمدعلی (1362)، فرهنگ نظام(جلد دوم: پ تا آخر حرف خ)، چاپ یکم، تهران:دانش.
دیبا، لیلا (1374)، هنرهای ایران؛ نقاشی زیر لاکی، زیر نظر دبلیو فریه، ترجمۀ پرویز مرزبان، چاپ اول، تهران: فرزان روز،254-243.
ذکاء، یحیی (1341)، غیاث نقش‌بند نقاشی توانا، شاعری خوش‌قریحه و بافنده‌ای چیره‌دست، هنر و مردم، شماره1، 11-7.
فقیه، نسرین (1383)، باغ ایرانی:حکمت کهن، منظر جدید(مجموعه مقالات)، به کوشش فریار جواهریان و آزاده شاه‌چراغی، چاپ نخست، تهران: موزۀ هنرهای معاصر تهران؛26-53.
فکوهی، ناصر (1395)، تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، چاپ دهم، تهران: نشر نی.
کاکاوند، سمانه (1401)، تحلیل طرح «بندی لوزی» به‌عنوان الگوی رایج در قالی عصر زندیه. پیکره، 11(30)، 29-47. doi: 10.22055/pyk.2022.17859
کنگرانی، منیژه(1397)، نقش و نقش‌بند: شرح احوال و آثار غیاث‌الدین علی نقش‌بند یزدی، چاپ اول، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری«متن».
متدین، حشمت‌الله(1396)، استقرار باغ‌های ایرانی، مجموعه مقالات نخستین همایش بین‌المللی باغ ایرانی، به کوشش فریار جواهریان و فاطمه حیدری، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری،77-74.
مروی، محمدکاظم (1364)، عالم‌آرای نادری، به تصحیح محمدامین ریاحی، چاپ یکم، تهران: کتاب‌فروشی زوّار.
مستوفی بافقی، محمد مفید (1340)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران: چاپخانه رنگین.
مسعودی، عباس (1396)، باغ ایرانی: تجزیه‌وتحلیل الگوی مرجع باغ ایرانی، به کوشش فریار جواهریان و فاطمه حیدری، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری،161-154.
ناکامورا، هاجیمه (1378)، شیوه‌های تفکر ملل شرق(جلد اول: هند- چین)، ترجمۀ مصطفی عقیلی و حسین کیانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت.
هاوسگو، جنی (1374)، هنرهای ایران؛ قالی‌بافی، زیر نظر دبلیو فریه، ترجمۀ پرویز مرزبان، چاپ اول، تهران: فرزان روز، 151-118.
URL1: https://bukharamag.com/1394.09.9712.html/2/(access date:2023/05/26). URL2: https://prezi.com/yzi6zklozf3o/melting-pot-vs-salad-bowl/(access date:2023/05/26). URL4: https://collections.vam.ac.uk/item/O176623/textile/ (access date:2023/05/26). URL5: https://collections.vam.ac.uk/item/O73818/fragment/(access date:2023/07/06). URL6: https://www.vam.ac.uk/ (access date:2023/07/06). URL 7: https://collections.vam.ac.uk/item/O455694/textile-fragment-unknown/ (Access Date:2023/06/25) URL 8:https://www.metmuseum.org/art/collection/search/(access date:2023/07/05). URL9.https://collections.vam.ac.uk/item/O475504/hanging-unknown/(access date:2023/07/06). URL10. https://nazmiyalantiquerugs.com/large-18th-century-rare-antique-kurdish-shrub-design-rug-47430/ (Access date: 2023/03/29). URL 11.https://www.hermitagemuseum.org/wps/wcm/connect/(Access date: 2022/07/09). URL 12. https://collections.vam.ac.uk/item/O17687/painting-bishndas/(Access Date: 2023/05/09) URL 13. https://collections.vam.ac.uk/item/O114438/ (Access Date: 2023/05/09) URL 14. https://www.irun2iran.com/persian-gardens-unesco-world-heritage/(Access Date: 2023/07/01) URL15.https://imagesproduction.gardenvisit.com/uploads/images/114982/humayuns_tomb_garden6_original.jpg(access date:2023/06/23) URL16. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/(access date:2023/07/05). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 405 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 124 |
||