سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,524
تعداد مقالات70,432
تعداد مشاهده مقاله123,974,428
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,101,129
موسوی مقدم, سید محمد, حسینی کوهساری, سید اسحق, صدیقی, حسین. (1402). تبیین نظریه نمادین پل تیلیخ و واکاوی کارایی آن در ساحت قرآن. , 20(3), 203-216. doi: 10.22059/jpht.2023.357852.1005961
سید محمد موسوی مقدم; سید اسحق حسینی کوهساری; حسین صدیقی. "تبیین نظریه نمادین پل تیلیخ و واکاوی کارایی آن در ساحت قرآن". , 20, 3, 1402, 203-216. doi: 10.22059/jpht.2023.357852.1005961
موسوی مقدم, سید محمد, حسینی کوهساری, سید اسحق, صدیقی, حسین. (1402). 'تبیین نظریه نمادین پل تیلیخ و واکاوی کارایی آن در ساحت قرآن', , 20(3), pp. 203-216. doi: 10.22059/jpht.2023.357852.1005961
موسوی مقدم, سید محمد, حسینی کوهساری, سید اسحق, صدیقی, حسین. تبیین نظریه نمادین پل تیلیخ و واکاوی کارایی آن در ساحت قرآن. , 1402; 20(3): 203-216. doi: 10.22059/jpht.2023.357852.1005961

تبیین نظریه نمادین پل تیلیخ و واکاوی کارایی آن در ساحت قرآن

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 20، شماره 3، مهر 1402، صفحه 203-216    اصل مقاله (712.21 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2023.357852.1005961
نویسندگان
سید محمد موسوی مقدم* ؛ سید اسحق حسینی کوهساری؛ حسین صدیقی
گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده
یکی از مسائل مهمّ امروزی فلسفه دین که با دانش‌های زبان‌شناسی، کلام و تفسیر گره خورده است، مسئله‌ی «زبان دین» یا «زبان دینی» است. در عصر حاضر متفکران غربی نوعاً با طرح نظریه‎هایی چون نمادانگاری، کارکردگرایی، تمثیل‌انگاری، و اسطوره‌پنداری زبان دینی را غیر شناختاری و فاقد بار معرفتی دانسته‌اند. در این میان، پل تیلیخ (1886 ـ 1965)، متکلم مسیحی آلمانی‌ـ امریکایی، زبان دین را نمادین می‌داند. از نگاه وی، دین همان شناخت امر متعالی و پیوند قلبی با اوست و چون امر متعالی نامحدود و دست‌نایافتنی است گزاره‎های دینی نمی‎توانند با زبان عادی از آن سخن بگویند و ناچار زبان دین زبان نمادین خواهد بود. در مقالۀ حاضر، پس از تبیین و تحلیل دقیق نظریۀ نمادین پل تیلیخ، از چالش‌های فراوان این نظریه سخن گفته شده است؛ ابهام مفهومی، ابهام در نتایج، تناقض میان نظریه و عملکرد صاحب آن، خلط میان نماد و زبان نمادین، خلط مفهوم و مصداق وجود الهی، و به‌ویژه غیر معرفت‌بخش بودن گزاره‎های دینی از جملۀ این چالش‏هاست. افزون بر این، تفاوت‎ها به لحاظ بستر، آموزه‌ها، چالش‏ها، و راهکارها ‎میان فضای «کتاب مقدس» و «الهیات مسیحی» از یک سو و «قرآن» و «الهیات اسلامی» از سوی دیگر چنان عمیق و اساسی است که به فرض کارآمدی نظریۀ تیلیخ در الهیات مسیحی نمی‌تواند در ساحت قرآن کارایی داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
پل تیلیخ؛ زبان نمادین؛ نمادهای دینی؛ زبان قرآن
مراجع
ـ قرآن کریم

  1. استیور، دان (1393). فلسفۀ زبان دینی. مترجم: ابوالفضل ساجدی. قم: ادیان.
  2. ایلخانی، محمد و میرهاشمی، سید مهدی (1388). زبان نمادین از دیدگاه پل تیلیخ. پژوهش‌های فلسفی دانشگاه تبریز، شمارۀ، صفحات 1-26.
  3. باربور، ایان (1393). علم و دین. مترجم: بهاء‌الدین خرمشاهی. چ 9. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  4. پترسون، مایکل و همکاران (1388). عقل و اعتقاد دینی. چ 6. تهران: طرح نو.
  5. تیلیخ، پل (1375). پویایی ایمان. مترجم: حسین نوروزی. تهران: حکمت.
  6. ــــــــ (1376). الهیات فرهنگ. مترجم: مراد فرهادپور و فضل‌الله پاکزاد. تهران: طرح نو.
  7. ــــــــ (1384)، شجاعت بودن، ترجمه مراد فرهادپور، انتشارات علمی و فرهنگی.
  8. حسینی شاهرودی، سید مرتضی و فخار نوغانی، وحیده (1392)، رابطه زبان دین وصدق، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، پیاپی 47: صفحات 29-53.
  9. حسینی کوهساری، سید اسحاق (1389)، مبانی تفسیر عرفانی، انتشارات زائر، چاپ اول، قم.
  10. خسروپناه، عبد الحسین (1391)، معناشناسی گزاره‌های دینی، کلام اسلامی، ش 83 صفحات 9- 24.
  11. خویی، سید ابوالقاسم (1408ه.ق)، البیان فی تفسیر القرآن، دارالزهراء، بیروت.
  12. دهخدا، علی اکبر (1373)، لغت نامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
  13. رضایی اصفهانی، محمد علی(1392)، منطق قرآن، ج (4)، انتشارات مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، قم، چاپ اول.
  14. ساجدی، ابوالفضل (1392)، زبان قرآن با نگاهی به چالش‌های کلامی تفسیر، انتشارات مؤسسه امام خمینی و سمت، چاپ اول.
  15. سعیدی روشن، محمدباقر (1383)، محمدباقر، کدام دین، کدام زبان دینی؟، پژوهش‎های فلسفی کلامی، دانشگاه قم، دوره 5، ش 20-21: صفحات 3-25.
  16. ــــــــــــــــــــــ (1365)، تحلیل زبان قرآن و روش‌شناسی فهم آن، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، چاپ دوم.
  17. ــــــــــــــــــــــ (1389)، زبان قرآن و مسائل آن. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  18. طباطبایی، سید محمدحسین (1393 ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسۀ الاعلمی.
  19. طهرانی حائری، حمیده و موسوی کریمی، میرسعیده (1392). مفسران قرآن و پل تیلیخ؛ آیا زبان دین معرفت‌بخش است؟. حکمت اسرا، پیاپی 18: صفحات 37- 72.
  20. عسگری یزدی، علی و احمدی، مسلم (1393). تبیین و نقد نظریۀ نمادین پل تیلیخ در زبان. فلسفۀ دین، دورۀ 11، ش 3: صفحات 533- 566.
  21. علی‌زمانی، امیرعباس (1375)، زبان دین. دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
  22. فرامرز قراملکی، احد (1378). هندسۀ معرفتی کلام جدید. تهران: مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر.
  23. گیسلر، نورمن (1391). فلسفۀ دین. مترجم: حمیدرضا آیت‌اللهی. تهران: حکمت.
  24. مجتهد شبستری، محمد (1381). نقدی بر قرائت رسمی از دین. چ 2. تهران: طرح نو.
  25. محمدرضایی، محمد و همکاران (1393). علامه طباطبایی و زبان نمادین و انشایی در قرآن. پژوهشنامۀ تفسیر و زبان قرآن، شمارۀ 4: صفحات 95- 114.
  26. موسوی‌راد، جابر (1394). تأملاتی تحلیلی‌ـ انتقادی پیرامون فلسفۀ دین. تهران: سهروردی.
  27. ـــــــــــــــــ (1395). تحلیل و بررسی دیدگاه‌ها دربارۀ زبان دین. کلام اسلامی، شمارۀ 100: صفحات 93- 117.
  28. نصیری، منصور (1391). زبان دین در کتاب مباحثی در کلام جدید. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  29. نقوی، حسین (1389). زبان الهیات از دیدگاه علامه طباطبایی و ویلیام آلستون. قم: مؤسسۀ امام خمینی.
  30. هیک، جان (1381). فلسفه دین. مترجم: بهزاد سالکی. چ 3. تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.
  31. یوسفیان، حسن (1390). کلام جدید. چ 3. انتشارات مؤسسۀ امام خمینی و سمت.
- The Holy Quran

  1. Alizamani, A. A. (1996). The language of religion. Qom: Islamic Propagation Office of Qom Seminary Publishing. (in Persian)
  2. Alston, W. P. (1961). “Tillich’s Conception of a Religious Symbol” in Sidney Hook (ed.). Religious Experience and Truth. New York: New York University Press.
  3. Asgari Yazdi, A. & Ahmadi, M. (2014). Explanation and Criticism of Symbolic Theory of Paul Tillich in Language. Journal of Philosophy of Religion, 11(3). (in Persian)
  4. Barbour, I. (2014). Science and religion. B. Khoramshahi (Trans.). 9th Tehran: University Publishing Center. (in Persian)
  5. Dehkhoda, A. (1994). Dehkhoda dictionary. Tehran: Tehran University Publishing. (in Persian)
  6. Faramarz Garamaleki, A. (1999). Gnostic geometry of the modern theology. Tehran: Modern Science and Thought Cultural Institute Publishing. (in Persian)
  7. Geisler, N. (2012). Philosophy of religion. H.R. Ayatollahi (Trans.). Tehran: Hekmat Publishing. (in Persian)
  8. Hick, J. (2002). Philosophy of religion. 3rd Behzad Saleki (Trans.). Tehran: Al-Hoda International Publishing. (in Persian)
  9. Hosseini Shahroodi, S.M. & Fakhar Noghani, V. (2013). The Relation between Religion and Truthfulness. Religious Thought Quarterly, 47, 29-53. (in Persian)
  10. Husseini Koohsari, S.E. (2010). Principles of mystical interpretation. 2nd Qom: Zaer Publishing.
  11. Ilkhani, M. & Mirhashemi, S.M. (2009). Symbolic Language on the View of Paul Tillich. Journal of Philosophical Research, No. 210. (in Persian)
  12. Khoei, S.A. (1987). Al-bayan fi tafsir al-Quran. Beirut: Dar-al-Zahra Publishing. (in Arabic)
  13. Khosropanah, ´A. (2012). Semantics of Religious Statements. Journal of Islamic Theology, No. 83. (in Persian)
  14. Mohammadrezaie, M. et al. (2014). Allameh Tabatabaie and the Symbolic and Written Language in the Quran. Exegesis and the Language of Quran Bulletin, No. 4. (in Persian)
  15. Mojtahed Shabestrai, M. (2002). A critique of formal reading of religion. 2nd Tehran: Tarheno Publishing. (in Persian)
  16. Moosavi-Rad, J. (2015). Critical-analytic contemplation on religious philosophy. Tehran: Sohrevardi Publishing. (in Persian)
  17. --------------------. (2016). Analysis and Study of the Views on the Language of Religion. Journal of Islamic Theology, No. 100. (in Persian)
  18. Naghavi, H. (2010). The language of theology on the viewpoint of Tabatabaie and William Alston. Qom: Imam Khomeini Institute Publishing. (in Persian)
  19. Nasiri, M. (2012). Language of religion, in the book of issues in modern theology. Qom: Hauza and University Research Institute Publishing. (in Persian)
  20. Peterson, M. et al. (2009). Reason and religious belief. 6th Tehran: Tarheno Publishing. (in Persian)
  21. Rezaie Esfahani, M.A. (2013). The logic of the Quran. Qom: Al-Mostafa (S) International Center for Translation and Publication. Vol. 4. (in Persian)
  22. Saiedi Roshan, M.B. (2010). Language of the Quran and its issues. Qom: Hauza and University Research Institute Publishing. (in Persian)
  23. Saiedi Roshan, M.B. (1986). The analysis of the language of the Quran and its methodological understanding. 2nd Qom: Hauza and University Research Institute and Islamic Culture and Thinking Research Institute Publishing. (in Persian)
  24. --------------------------. (2004). Which Religion, Which Religious Language?. Journal of Philosophical Theology, 5(20-21), 3-25. (in Persian)
  25. Sajedi, A. (2013). The language of the Quran: A look at theological exegesis challenges. Imam Khomeini Institute and Samt Publishing. (in Persian)
  26. Stiver, D. (2014). The philosophy of religious language: sign, symbol and story. A. Sajedi (Trans.). Qom: Adyan Publishing. (in Persian)
  27. Tabatabaie, S.M.H. (1973). Al-mizan fi tafsir al-Quran. Beirut: Al-A´lami Publishing. (in Arabic)
  28. Tehrani Haeri, H. & Mosavi Karimi, M.S. (2013). Quran Exegetes and Paul Tillich; Does the Language of Religion Gives Gnostics?. Journal of Hekmat-e-Asra, No. (in Persian)
  29. Tillich, Paul (1961). “The Religious Symbol”, in: Religious Experience and Truth, edited by Sidney Hook. New York: New York University Press.
  30. ---------------- (1996). Dynamics of faith (H. Noroozi, Trans.). Tehran: Hekmat Publishing.
  31. ---------------- (1997). Theology of culture (M. Farhadpoor & F. Pakzad, Trans.). Tehran: Tarheno Publishing.
  32. ---------------- (2005). The Courage to be (M. Farhadpoor, Trans.). n.p.: Scientific and Cultural Publishing.
  33. Wittgenestein, L. (2001). Philosophical Investigation, tr, G.E.M. Anscomble (3rded). Oxford: Blackwell.
  34. Yoosefian, H. (2011). Modern theology (3rd). n.p.: Imam Khomeini Institute and Samt Publishing. (in Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 203
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 158


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب