پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,132,913 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,238,831 |
روش شناسی حکمت عملی تدبیر معماری در فرهنگ ایرانی اسلامی | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 3، آذر 1403، صفحه 97-112 اصل مقاله (925.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2023.361039.1204 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید احمد پور* 1؛ یحیی بوذری نژاد2 | ||
| 1استادیار گروه معماری ،دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه مازندران ، بابلسر ، ایران | ||
| 2دانشیار ، گروه مطالعات اسلامی ، دانشکده علوم اجتماعی ، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران | ||
| چکیده | ||
| ژوهش حاضر درصدد بررسی «روش شناسی حکمت عملی تدبیر معماری در فرهنگ ایرانی اسلامی» است. زیرا به یک معنا، معماری را می‌توان در زمره «حکمت» به حساب آورد؛ زیرا هم در بستری از «دانش» تحقق می‌یابد و هم نیازمند «تدبیر» است؛ معماری ظهور سنخی از جهان‌نگری است که محصول فرهنگ جوامع انسانی تلقی می‌شود و همزمان «انتقال‌دهنده فرهنگ» نیز می‌باشد. سئوال اصلی تحقیق حاضر آن است که مکتب حکمی، جهان‌نگری و نظام ارزشی اسلامی با چه روشی امر معماری را در فرهنگ ایرانی در دو حوزه نظر و عمل تدبیر کرده است؟ در پاسخ، فرهنگ اسلامی، معیارهایی برای حکیمانه بودن امور مربوط به زیست انسانی تعیین کرده است که قاعدتاً امر معماری نیز نمی‌تواند فارغ از آن معیارها باشد؛ از یک‌سو متعالی بودن حکمت به اتصال آن به عالم امر و دریافت افاضه و رحمت الهی تلقی شده است و از سوی دیگر با جریان‌های رقیب خود درگیر می‌شوند و نظام تدبیری خاصّی را پیش می‌کشند. سازگاری عقل و وحی از مشخصه‌های حکمت عملی اسلامی در تدبیر امر معماری تلقی می‌گردد. نظام تدبیری که بر اثر اتصال به منظومه‌ی معرفتی وحیانی تعارضی با دستاوردهای عقلانی بشری پیدا نمی‌کند. به‌طور خاص، در ایران به دلیل عقبه شیعی خود و حوزه تعامل بین نقل و عقل و شهود که حکیمان مسلمان، دائما آن را تئوریزه کرده و حکمت را در ابعاد مختلف حیات انسانی امتداد داده و با آن زندگی کرده‌اند ظرفیت قابل توجهی را برای پی‌افکندن تدابیر حکیمانه زیست انسانی پیش‌روی نظام حکمرانی جامعه اسلامی قرار داده است.در این پژوهش به روش شناسی حکمت عملی تدبیر معماری در فرهنگ ایرانی اسلامی می‌پردازیم.. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روش شناسی؛ حکمت عملی؛ تدبیر معماری؛ فرهنگ ایرانی اسلامی؛ معماری ایرانی اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا (1404ه.ق)، الشفاء (الطبیعیات)، به تحقیق سعید زاید، ج2، قم: مکتبة آیة الله مرعشی.
ابن سینا، (1326) تسع رسائل فی الحکمة والطبیعیات، قاهره: دارالعرب.
ابن فارس، (1389 و 1404) معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، ج2، مصر: مطبعة المصطفی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
ارسطو (1378) اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
اشرافی، نسیم (۱۴۰۱). چیستی فلسفه معماری اسلامی (تحلیل فلسفه مضاف در معماری مبتنی بر تئوری دیده‌بانی). پژوهش‌های معماری اسلامی. ۱۰ (۲) :۶۷-۸۴ ( در پاراگراف اول بخش 2 پیشینه تحقیق اشاره شده است )
بوذری نژاد، یحیی (1395) روش شناسی حکمت عملی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
حائری یزدی، مهدی (1394) هرم هستی، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، چاپ سوم با اضافات.
حلی (1382) کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قسم الهیات، قم: موسسه امام صادق علیه السلام.
حلی (1982) نهج الحق وکشف الصدق، تعلیق عین الله حسنی ارموی، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
خرمشاهی، بهاءالدین (1377)، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج1، تهران: انتشارات ناهید و دوستان.
زمانی، محبوبه ؛ فرکیش، هیرو (1398) « جستاری در باب معماری مبتنی بر حکمت متعالیه »، معماری شناسی زمستان، شماره 13 ، صص 158 تا 176
شعرانی، ابوالحسن (بی‌تا) شرح فارسی تجرید الاعتقاد، ج1،تهران: انتشارات اسلامیة.
شیرازی، قطب الدین، (1369) درة التاج، به اهتمام و تصحیح سید محمد مشکوه، تهران: انتشارات حکمت.
طباطبایی، محمدحسین (1374) المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طوسی، خواجه نصیر و علامه حلی (1371) جوهر النضید، تصحیح محسن بیدارفر، قم: انتشارات بیدار، چاپ پنجم.
فارابی، ابونصر (1405) فصول منتزعه، تحقیق و تصحیح از دکتر فوزی نجار، تهران: المکتبة الزهراء.
فارابی، ابونصر (1408) المنطقیات، تحقیق محمدتقی دانش پژوه، قم: مکتبة ایه الله مرعشی، الطبعة الاولی.
فیومی، احمدبن محمد (1414)، المصباح المنیر، قم دارالهجرة.
لاهیجی، ملاعبدالرزاق (1372) سرمایه ایمان، به کوشش صادق لاریجانی، بی جا، انتشارات الزهراء.
مظفر، محمدرضا (1375)، اصول الفقه، ج۱، قم: موسسه اسماعیلیان.
میرغلامی، مرتضی، میرفخرائی اشرف السادات، انصاری مجتبی (۱۳۹۹) تحلیلی بر روش های فهم هنر و معماری اسلامی. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، ۵ (۱) :۳۷-۵۲
نقره کار، سلمان (۱۴۰۰). چهل گام تا تدوین «مکتب معماری اسلامی» - (درجستجوی الگویی برای بهره‌مندی جامع از آموزه‌های «حکمت اسلامی» در «معماری»). پژوهش‌های معماری اسلامی.; ۹ (۴) :۱۲۳-۱۳۹
محمد مهدی عبداله زاده (1394) ، نشریه مطالعات معماری ایران ، پاییز و زمستان ، شماره8؛ 96-112
زهره تفضلی(1396) ، مطالعات معماری ایران پاییز و زمستان ، شماره 12؛ 122-131
Alexander, Christopher, 1979, The Timeless Way of Building. Oxford: Oxford University Press.
Krier , Leon (2009). "The Architecture of Community". Island Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 817 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |
||