پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,522,157 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,717 |
بررسی و تحلیل خودشکوفایی در مصیبت‌نامۀ عطار و تبیین آن با نظریّۀ آبراهام مزلو | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 28، اسفند 1401، صفحه 21-44 اصل مقاله (879.21 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2022.342522.1844 | ||
| نویسندگان | ||
| علی غلامی1؛ علی محمدی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
| چکیده | ||
| روند شناخت «خویشتنِ خویش» و رسیدن به کمال و خودشکوفایی، گسترۀ عظیمی از ادبیات به‌ویژه، ادبیات عرفانی ما را به خود اختصاص داده است. عطار به‌عنوان یکی از شاعران عارف، در بیشتر آثار و اندیشه‌های خویش، به شناخت خویشتن و جایگاه والای خودشناسی پرداخته و مراحل رسیدن به کمال و خودشکوفایی و موانع آن را از منظر عرفانی برشمرده است. در میان آثار او، مصیبت‌نامه یکی از درخشان‌ترین و اصلی‌ترین متن‌های کلاسیک ادب عرفانی است که درون‌مایۀ آن «خودشناسی» و «دیدار با خویشتن» است که با سیر در عوالم آفاقی و انفسی، انسان را به کمال و خودشکوفایی فرامی‌خواند و این همان موضوعی است که به اساس مطالعات مکتب انسان‌گرایی در دانش روانشناسی مربوط است. آبراهام مزلو به‌عنوان چهرۀ اصلی مکتب روانشناسی انسان‌گرا، با تأکید بر جنبه‌های مثبت گرایش‌های انسانی و ارائۀ نظریّۀ خودشکوفایی، از منظر علمی و تجربی به بحث در مورد ویژگی‌های انسان سالم و خودشکوفا پرداخته است. در این جستار که با تکیه بر منابع کتاب‌خانه‌ای و به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته؛ همۀ مصیبت‌نامۀ عطار بر اساس نظریّۀ خودشکوفایی مزلو بررسی شده است و برجسته‌ترین ویژگی‌های افراد خودشکوفای مزلو که با شاخصه‌های انسان کامل عطار انطباق دارد، تحلیل و تبیین شده است. در نتیجه، می‌توان دریافت که محور اصلی مصیبت‌نامۀ عطار، حرکت و پویایی و دست‌یابی به شناخت خویش است و سالک فکرت با لوح و ضمیری صاف و خالص برای رشد، پویایی و شکوفایی می‌کوشد که این امر با شاخصه‌های انسان خودشکوفای مزلو قابل انطباق و تبیین است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آبراهام مزلو؛ روانشناسی انسان‌گرا؛ خودشکوفایی؛ عطار؛ مصیبت‌نامه | ||
| مراجع | ||
|
ال.پتری، هربرت (1382)، «آبراهام مزلو و خودشکوفایی»، ترجمۀ جمشید مطهری طشی، معرفت، ش 69، 94-100.
امیری خراسانی، احمد و صرفی، محمد رضا و ایرانمنش، محمد حسین (1393)، «بررسی توصیه‌های اخلاقی ناصرخسرو برپایۀ مزلو»، پژوهش‌نامۀ ادبیات تعلیمی، ش 22، 1 – 32.
باقری خلیلی علی اکبر، محرابی کالی منیره (1390)، «بررسی ادراک واقعیت و پذیرش خود و دیگران در غزلیات حافظ بر اساس نظریّۀ مزلو»، متن‌شناسی ادب فارسی، دورۀ 47، ش 3، 1-17.
برونو، فرانک (1370)، فرهنگ توصیفی روانشناسی، ترجمۀ فرزانۀ طاهری و مهشید یاسایی، تهران، طرح نو.
بهره‌ور، مجید(1388)، «بازخوانی زندگی‌نامۀ مولوی با نظریّۀ سلسله‌مراتب نیازهای مزلو»، مطالعات عرفانی، ش 10، 87-118.
پورجوادی، نصرالله (1371)، «حکمت دیوانگان در مثنوی‌های عطار»، نشر دانش، ش 73، آذر و دی، 2-16.
پورنامداریان، تقی (1394)، دیدار با سیمرغ، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
جلیلی، رضا و نوروز، مهدی (1395)، «مسئله‌مداری در اندیشه و شخصیّت ناصر خسرو»، پژو‌هش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، ش 24، 63-85.
جلیلی، رضا و نوروز، مهدی (1395)، «بررسی ادراک واقعیت در اندیشۀ ناصرخسرو بر پایۀ نظریّۀ خودشکوفایی مزلو»، پژوهش‌نامۀ نقد ادبی و بلاغت، دورۀ 7، ش 1، 41-75.
جلیلی، رضا و فقیه ملک مرزبان، نسرین (1398)، «بررسی تجربۀ اوج عرفانی در غزل‌های بیدل دهلوی بر اساس نظریّۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، دورۀ 15، ش 56، 43-70.
حجازی، بهجت السادات (1389)، طبیبان جان، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
حیدری، حسین و کاردوست فینی، خدیجه (1392)، «بررسی تطبیقی دیدگاه‌های انسان‌شناسی مزلو و مولوی با تأکید بر خودشکوفایی»، پژوهش‌نامۀ عرفان، ش 9، 29 -60.
ذبیح‌نیا در مقالۀ «بررسی مؤلفه‌های خودشکوفایی و کمال‌طلبی در تذکرۀ عرفانی کلام‌الملوک باباجان قزوینی و نظریّات آبراهام مزلو»، ادبیات تعلیمی، دورۀ 11، ش 43، 39-56.
راس، آلن (1375)، روانشناسی شخصیّت؛ نظریّه‌ها و فرآیندها، ترجمۀ سیاوش جمال‌فر، تهران، روان.
رزم‌جو،حسین (1375)، انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی، چ 2، تهران، امیرکبیر.
رندی جی، لارسن و دیوید، ام باس (1397)، روانشناسی شخصیّت، ترجمۀ فرهاد جمهری و همکاران، تهران، رشد.
ریتر، هلموت (1388)، دریای جان، ترجمۀ عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوری، ج 1، تهران، المهدی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1379)، صدای بال سیمرغ، چ 2، تهران، سخن.
ساعدی، سیدمحمد و همکاران (1400)، «بازنمایی و تحلیل ساختارهای مردم‌گرایی در سیرۀ عملی و نظری ابوسعید ابوالخیر با رویکرد نظریّۀ خودشکوفایی مزلو»، ادبیات عرفانی، دورۀ 13، ش 24، 9-39.
شریعت باقری، محمدمهدی (1391)، «مطالعۀ تطبیقی نظریات مولوی و مزلو دربارۀ انسان سالم و کامل»، مطالعات روان‌شناختی، دورۀ 8، ش 33، 131- 145.
شجیعی، پوران (1373)، جهان‌بینی عطار، تهران، ویرایش.
شکرکن، حسین و همکاران (1393)، مکتب‌های روانشناسی و نقد آن، تهران، سمت.
شولتز، دوآن و شولتز، سیدنی الن (1386)، تاریخ روانشناسی نوین، ترجمۀ علی‌اکبر سیف و همکاران، چ 8، تهران، روان.
ـــــــــــــ (1388)، نظریّه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران، ویرایش.
شولتس، دوآن (1393)، روانشناسی کمال، ترجمۀ گیتی خوشدل، تهران، پیکان.
ظهیری‌ناو، بیژن و علایی ایلخچی، مریم و رجبی، سوران (1387)، «بررسی تطبیقی نمودهای خودشکوفایی در مثنوی با روانشناسی انسان‌گرایانۀ آبراهام مزلو»، گوهر گویا، ش 7، 91-124.
عطار، محمد بن ابراهیم (1386)، مصیبت‌نامه، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن.
فروزانفر، بدیع‌الزمان (1388)، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری، ضمیمۀ تذکرةالاولیا عطار، تصحیح رینولد ا. نیکلسون، با مقدمۀ انتقادی محمد قزوینی، تهران، هرمس.
فریامنش، مسعود (1389)، «رویکرد مزلو به دین و معنویت»، اطلاعات حکمت و معرفت، ش 10، 31-35 .
فیست، جس و فیست، گریگوری جی (1388)، نظریه‌های شخصیّت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران، روان.
مزلو، آبراهام (1367)، روانشناسی شخصیت سالم، ترجمۀ شیوا رویگریان، تهران، هدف.
ــــــــــــــ (1371)، به‌سوی روانشناسی بودن، ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد، آستان قدس رضوی.
ــــــــــــــ (1375)، انگیزش و شخصیّت، ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد، آستان قدس رضوی.
ــــــــــــــ (1386)، زندگی در اینجا و اکنون، هنر زندگی متعالی، ترجمۀ مهین میلانی. چ 2، تهران، فراروان.
مهدوی دامغانی، محمود و صادقی، علی‌رضا (1397)، «انسان خودشکوفا و خودشکوفایی سعدی با رویکرد تطبیقی به نظریّۀ مزلو»، ادبیات تعلیمی، دورۀ10، ش 40، 1-35.
مهدی‌پور، حسن (1397)، اخلاق عرفانی عطار، تهران، نگاه معاصر.
میدانی، مرضیه، بخشایش، علی‌رضا (1391)،«بررسی تطبیقی نمودهای انسان‌گرایی در گلستان سعدی با رویکرد روانشناسی انسان‌گرا»، کاوش‌نامۀ زبان و ادبیات فارسی، ش 24، 189-220.
نبی‌لو، علی‌رضا و آصف، احمد(1393)، «بررسی سلسله‌مراتب نیازهای مزلو در گلستان»، متن‌شناسی ادب فارسی، ش 22، 43-66.
نجفی، زهره و مانی، مهنوش و کلانتری، مهرداد (1394)، «بررسی دیدگاه‌های روان‌شناختی عطار بر اساس مکتب انسان‌گرایی با رویکرد میان رشته‌ای»، مطالعات میان‌رشته‌ای علوم انسانی، دورۀ 7، ش2، 149-178.
وست، ویلیام (1383)، روان درمانی و معنویت، ترجمۀ شهریار شهیدی و سلطان‌علی شیرافکن، تهران، رشد.
وولف، دیوید ام (1386)، روانشناسی دین، ترجمۀ محمد دهقانی، تهران، رشد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 410 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 362 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب