به‌نظر می‌رسد، قرارداد حمل‌و‌نقل در حقوق تجارت، قراردادی متضمن تعلیق در انشاء است. منظور این نیست که قرارداد میان ارسال‌کننده و متصدی حمل‌و‌نقل قراردادی معلق در انشاء است؛ بلکه به‌نظر می‌رسد این قرارداد متضمن تعهد بهنفع ثالث و حتی تکلیف بهضرر ثالث، یعنی مرسل‌الیه، است و انعقاد این تعهد یا تکلیف، به‌عنوان یک عقد، منوط به‌قبول او است. این قبول، نه در زمان انعقاد قرارداد میان ارسال‌کننده و متصدی، بلکه با ارسال بارنامه یا رسید به مرسل‌الیه، یا بعد از رسیدن کالا به‌مقصد با مطالبه کالا از سوی او، یا با اطلاع به او برای مراجعه و دریافت کالا، به آن تعهد یا تکلیف متصل می‌شود. با حصول معلق‌به و قبول تعهد و تکلیف، رابطه متصدی و مرسل‌الیه منعقد می‌شود. تعلیق در انشاء را در توافق درباره خسارت، به‌مبلغی کمتر یا بیشتر از قیمت کامل کالا، نیز مشاهده می‌کنیم. چون در زمان انعقاد آن توافق هنوز خسارتی وارد نشده است، انعقاد آن در لحظه انعقاد قرارداد حمل‌و‌نقل با اشکال مواجه می‌شود. در‌این‌باره، می‌توان گفت که چون سبب خسارات با قرارداد حمل‌و‌نقل ایجاد شده، پس توافق درباره آن قابل‌انعقاد است. ولی این استناد قابل‌اشکال است. در‌حالی‌که به‌نظر می‌رسد چاره بهتر کار در‌این‌باره، توسل به‌تعلیق در انشاء است. تحلیل تحقیقی حاضر، علاوه بر اثبات درستی فرضیه‌های آن، سبب کشف موارد جدید متعددی از احکام ظریف تعلیق در انشاء می‌شود.
A Legal Analysis of Suspension in Initiative in Commercial Carriage Contracts
نویسندگان [English]
Ahad Gholizadeh Manghutay
Associate Professor, Department of Law, University of Isfahan
چکیده [English]
Seemingly carriage contract in commerce law is a contract including suspension in initiative. This does not mean that contract between consignor and carrier is a contract suspended in initiative but seemingly this contract contains a pledge in favor and a task in detriment of third person i.e. consignee and conclusion of this pledge and task as a contract depends on his acceptance. This acceptance does not affix that pledge or task on conclusion of contract between consignor and carrier but can affix after sending bill of lading or receipt to him or after cargo arrival in destination with demand from the consignee or with notice to him to refer for receipt of cargo. With availability of suspension’s subject and acceptance of pledge and task, the relationship between carrier and consignee concludes. Suspension in initiative can be seen as well in agreement for decrease or increase of damages from full price of cargo. As at the time of that agreement damages are not yet sustained, its conclusion at the moment of carriage contract’s conclusion faces difficulty. In this connection, it can be said that as cause of damage has been created by the carriage contract, so agreement about it is possible. However, this argument is skeptical whereas seemingly resort to suspension in initiative is a better solution to this problem. The present research analysis besides proving the accuracy of its theories, leads to unveiling of various new instances of precise rulings about suspension in initiative.
کلیدواژه‌ها [English]
suspension in initiative, carriage contract, pledge in favor of third party, task in detriment of third party, agreement on damages
مراجع
ابافت، رسول، «قرارداد حمل‌و‌نقل هوایی در حقوق ایران.» دانش حقوق مدنی 7، شماره 2، 1397.
ابهری، حمید، محمد فرزانگان، و سمیه ظهوری، «قواعد و شرایط حاکم بر مطالبه خسارت تأخیر تادیه در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا»، مطالعات حقوق تطبیقی 8، شماره 1، 1396.
احمدآبادی، مصطفی محقق و همایون رضایی‌نژاد، «تأخیر در اجرای تعهد پولی و آثار آن (تحلیل حقوق موضوعه و نقد رویه قضایی)»، پژوهش حقوق خصوصی 7، شماره 26، 1398.
اخلاقی، بهروز، «بحثی پیرامون ماهیت حقوقی قراردادهای حمل‌و‌نقل از دیدگاه حقوق مدنی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 43، 1371.
بادینی، حسن، و شیوا دیلمی، «شرط تضمین پرداخت خسارت»، مطالعات حقوق خصوصی 48، شماره 3، 1397.
باقری، احمد، «ضمان مالم یجب»، مقالات و بررسیها 74، 1382.
باقری، محمود، و صدیقه فهیمی، «بررسی وضعیت حقوقی شروط تحویل یا پرداخت در قراردادهای بلند مدت فروش گاز»، مجله حقوقی بین‌المللی 34، شماره 57، 1396.
پاسبان، محمدرضا، پرویز رحمتی، و سارا غریبی، «تحلیل اقتصادی نهاد وجه التزام با تاکید بر نظام حقوقی کامن‌لا و رومی ژرمن»، دانش حقوق مدنی 3، شماره 2، 1393.
حاتمی، علی‌اصغر، و عبدالرضا صادقی، «شرط وجه التزام غیرعادلانه»، دانش و پژوهش حقوقی 1، شماره 2، 1391.
رنجبر، رضا، و اسماعیل سالاری‌پور، «بررسی ماهیت و مبانی فقهی حقوقی وجه التزام»، فقه و مبانی حقوق اسلامی 3، شماره‌های 8 و 9، 1390.
زنگنه، عبدالحمید اعظمی، حقوق بازرگانی. تهران: بی‌نام، 1353.
زیناب، غلامعلی سیفی، و جواد پیری، «تشکیل عقود وثیقه‌ای به‌اتکای سبب دین»، دیدگاههای حقوق قضایی 23، شماره 82، 1398.
محسنی، سعید، و الناز نهاوندی، «حق در اختیارگرفتن کالا در کنوانسیون CMR و مقایسه آن با قانون تجارت ایران»، مطالعات حقوق تطبیقی 6، شماره 1، 1394.
محقق داماد، سیدمصطفی، «تعهد بهنفع شخص ثالث از نظر شیخ انصاری و دکترین‌های حقوقی معاصر»، تحقیقات حقوقی، شماره 16 و 17، 1374.
محقق داماد، سید مصطفی، و سید محمدحسن ملائکه پورشوشتری، «ماهیت بیمه مسئولیت در حقوق ایران با رویکردی تطبیقی در حقوق انگلیس»، حقوق تطبیقی 10، شماره 2، 1393.
محمدی، سام، «ماهیت حقوقی تعهد بهنفع شخص ثالث» فصلنامه حقوق 39، شماره 1، 1388.
مقصودی، رضا، «تعدیل وجه التزام و نتایج آن در حقوق فرانسه، انگلیس و ایران»، پژوهشنامه حقوقی 2، شماره 2، 1390.
منقوطای، احد قلی‌زاده، «تحلیل حقوقی تعلیق در انشاء و کاربردهای آن در حقوق تجارت»، مطالعات حقوق خصوصی 47، شماره 1، 1396.
----------، «تحلیل حقوقی حکم دارای تضاد مستند به‌اصول متضاد»، فقه و حقوق اسلامی 9، شماره 16، 1397.
نصیری، مرتضی، محمدعیسی تفرشی، و عباداله رستمی چلکاسری، «مطالعه تطبیقی حق تعلیق و حق حبس در حقوق داخلی و قرارداد نمونه فیدیک»، مدرس علوم انسانی: 137-157، 1384.
نقی‌زاده باقی، پیام، «ماهیت حقوقی قرارداد حمل‌و‌نقل و مسئولیت متصدی آن»، تعالی حقوق 4، شماره 13 و 14، 1390.
نمینی، محمود امامی، «بطلان یا صحت تعلیق در اعمال حقوقی»، مطالعات اسلامی 63، 1383.
هدایتکار، علی، و مهدی صادقی شاهدانی، «بررسی قانون اصلاح قانون شخص ثالث در مقایسه با قانون مصوب سال 1347» صنعت بیمه 24، شماره 1 و 2، 1388.
یزدانی، غلامرضا، حقوق تجارت 1: بررسی تحلیلی مقررات قانون تجارت؛ تاجر، معاملات تجارتی و مایه تجارتی. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1397.
یزدانیان، علیرضا، «ویژگی‌های معلق‌علیه در فقه، حقوق ایران و فرانسه»، فقه و مبانی حقوق اسلامی 1، 1388.
Akhmetshin, Elvir, and Kseniya Kovalenko, "Essential Terms of the Contract of Carriage of Goods." TransSiberia 2018 . Moscow: EDP Sciences. 1-7, 2018.
Andersson, Tord, The Contract of Carriage by Sea in Liner Trade- the Swedish and English Law. Master Thesis, Lund: University of Lund, 1999.
Flambouras, Dionysios, "Transfer of Risk in the Contract of Sale involving Carriage of Goods: A Comparative Study in English, Greek Law and the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods." International Trade and Business Law Annual VI, 2001.
Grobarcikova, Anezka, and Jarmila Sosedova, "Carrier's Liability under the International Conventions for the Carriage of Goods by Sea." Transpoert Problems 9, no. 3, 2014.
Hoeks, Maria Anna, Multimodal Transport Law: The Law Applicable to the Multimodal Contract for the Carriage of Goods. Ph.D. Thesis, Rotterdam: Erasmus University, 2009.
Paterson, Alastair R., "An Outline of the Law on Carriage by Air." The Canadian Bar Review, 1954.
Pejovic, Caslav, "Documents of Title in Carriage of Goods by Sea under English Law: Legal Nature and Possible Future Diretions", Journal of Business Law 43, no. 158, 2004.
Yan, Zhu, and Vadim Filimonov, "Comparative Study of International Carriage of Goods by Railway between CIM and SMGS." Frontiers of Law in China 13, no. 1, 2018.
Zou, Ying Y., Delivery of Goods by the Carrier under the Contract of Carriage by Sea; a Focus on China. Rotterdam: Erasmus School of Law, 2005.
