پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,455,758 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,225,591 |
روش‌شناسی ترجمۀ مقولات فرهنگی در خطبه قاصعه - مقایسۀ ترجمه‌های آیتی و شهیدی با تکیه‌بر چارچوب نظری نیومارک | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 4، دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1402، صفحه 57-79 اصل مقاله (611.58 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2022.341395.612540 | ||
| نویسندگان | ||
| عزت ملاابراهیمی1؛ زهرا رضائی* 2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران، ایران. | ||
| 2گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در نظریه‌پردازی‌های نوین در حیطۀ مطالعات ترجمه، به عناصر فرهنگی و بومی متن مبدا توجه ویژ‌های می‌گردد. یکی از مدل‌های ارزیابی ترجمۀ مقولات فرهنگی، الگوی پیشنهادی پیتر نیومارک (1988) می‌باشد. این جستار با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس نظریه نیومارک به بررسی و نقد شیوۀ ترجمۀ مفاهیم فرهنگی موجود در خطبۀ صد و نود و دوم نهج‌البلاغه (خطبه قاصعه) ترجمه‌های آیتی و شهیدی می‌پردازد. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان ترجمۀ‌پذیری عناصر فرهنگی از زبان مبدأ (عربی) به زبان مقصد (فارسی) و بازتاب آن در ترجمه‌های مورد نظر است. نتایج این جستار گویای آن است که در این خطبه، بیشترین فراوانی مقولات فرهنگی از نوع «نهادها، آداب و رسوم» و پس از آن «بوم‌شناسی» و «بعد مادی فرهنگی» بوده‌است و پربسامدترین روش‌ها در ترجمۀ مفاهیم فرهنگی، به ترتیب «انتقال»، «معادل فرهنگی» می‌باشد. شایان ذکر است شهیدی در ترجمۀ خود از راهکار فرآیندهای تلفیقی –که ناشی از تعلیقات پایانی کتاب است- بهرۀ زیادی برده، راهکاری که در ترجمه آیتی مغفول مانده است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظریۀ نیومارک؛ ترجمه آیتی؛ ترجمه شهیدی؛ خطبه قاصعه؛ نهج‌البلاغه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Translability of Cultural Elements in Qasea Sermon of Nahj al-Balagha - Comparison of Ayati and Shahidi Translations with Consider to Newmark Theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ezzat Molla Ebrahimi1؛ Zahra Rezaee2 | ||
| 1Department of Arabic Language and Literature, University of Tehran. , Tehran, Iran. | ||
| 2Department of Arabic Language and Literature, University of Tarbiyat Modares, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the models for evaluating the translation of cultural elements in texts is the model proposed by Peter Newmark (1988). Using a descriptive-analytical method and based on Newmark's theory, this article examines and criticizes the method of translating cultural elements in the 192 sermon of Nahj al-Balaghah (Qasea sermon) in Ayati and Shahidi translations. The purpose of this study is to investigate the translatability of cultural elements from the source language (Arabic) to the target language (Persian) and its reflection in the translations. The results of this study show that in this sermon, the highest frequency of cultural elements such as “Organization, Customs”, “ecology” and “Material Culture”. The most common methods used to translate cultural concepts in both translations are “Transcribe” and “Cultural Equivalent”. Of course, it is worth mentioning that Shahidi has benefited a lot in his translation from the solution of “Couplet” -which is the result of the final comments of the book; a solution that has been neglected in the Ayati translation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Newmark Theory, Ayati Translation, Shahidi Translation, Qasea Sermon, Nahj al-Balagha | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید‌بن‌محمد (1428). شرح نهج‌البلاغه، تحقیق محمدإبراهیم، طبعة الأولی، بغداد، دارالکتب‌العربی.
ابن‌منظور، محمد‌بن‌مکرم (1414). لسان العرب، چ3، بیروت، دارصادر.
آذرنوش، آذرتاش (1391). فرهنگ معاصر عربی فارسی، چ14، تهران، نشر نی.
ألبیر، أمبارو أورتادو (2007). الترجمة و نظریاتها: مدخل إلی علم الترجمة، ترجمة علی ابراهیم المنوفی، چاپ اول، قاهره: المرکز القومی للترجمة.
آیتی، عبدالمحمد (1378). ترجمۀ نهج‌البلاغه، تهران، بنیاد نهج‌البلاغه.
بستانی، فواد افرام (1375). فرهنگ ابجدی، تهران، اسلامی.
حیدری، احمد (1393). «إشکالیات نقل الخصوصیات الثقافیة فی روایات نجیب محفوظ المترجمة إلى الفارسیة فی ضوء نظریة نیومارک»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات عربی.
خویگانی، محمد (1398). «بررسی ترجمۀ کهنِ خطبه شقشقیه -تصحیح عزیزالله جوینی- از منظر الگوی نقد ترجمه نیومارک»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، دورۀ 6، ش12، صص61-98.
خویگانی، محمد (1396). «ترجمۀ عربی مقوله‌های فرهنگی داستان «فارسی شکر است» از محمدعلی جمال‌زاده براساس نظریه نیومارک»، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال7، ش17، صص125-147.
روشنفکر، کبری و هادی نظری‌منظم و احمد حیدری (1392). «چالش‌های ترجمه‌پذیری عناصر فرهنگی در رمان «اللّصّ و الکلاب» نجیب محفوظ؛ مقایسه دو ترجمه با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک»، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، ش8، سال3، صص13-34.
سلیمی، علی و روژین نادری (1395). «حفظ شکل و انتقال معنا در ترجمۀ نهج‌البلاغه بررسی مقابله‌ای ترجمۀ فیض‌الإسلام و شهیدی»، پژوهش‌نامه نهج‌البلاغه، سال4، ش13، صص47-62.
شهیدی، سیدجعفر (1378). ترجمۀ نهج‌البلاغه، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
صالح‌آبادی، محمدحسین(1388). «رویارویی امامان(ع) با یک ارزش جاهلی(النار و لاالعار)»، حدیث اندیشه، ش89، صص19-40.
صفوی، محمدرضا(1388). ترجمۀ قرآن کریم، قم، نشر معارف.
فیض‌الاسلام، سیدعلی‌نقی اصفهانی (1379). ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، جلد4، چ5، تهران، انتشارات فقیه.
قائمی، مرتضی و اکرم ذوالفقاری (1395). «گواه‌نمایی در خطبۀ قاصعه»، لسان مبین، سال8، ش26، صص103-128.
قائمی، مرتضی و رسول فتحی‌مظفری (1393). «مطالعۀ تطبیقی ترجمه‌های تصاویر کنایی دنیا در خطبه‌های نهج‌البلاغه»، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال4، ش11، صص113-154.
کیادربندسری، فاطمه (1396). «آسیب‌شناسی ترجمۀ عناصر فرهنگی در داستان‌های ترجمه شده ادبیات مقاومت باتکیه بر چارچوب نظری نیومارک»، رساله دکتری زبان و ادبیات عرب.
کیادربندسری، فاطمه و حامد صدقی (1398). «چگونگی ترجمۀ عنصر فرهنگی «فرهنگ مادی» در ترجمه‌های عربی به فارسی باتکیه بر چارچوب نظری نیومارک»، پژوهش‌های تطبیقی زبان و ادبیات ملل، ش15، سال5، صص37-56.
کیادربندسری، فاطمه و حامد صدقی (1396). «چگونگی ترجمه‌پذیری عنصر فرهنگی «نهادها، آداب و رسوم» در ترجمه‌های عربی به فارسی باتکیه بر چارچوب نظری نیومارک»، ادب عربی، ش2، سال9، صص199-216.
موسوی گرمارودی، سیدعلی (1384). ترجمۀ قرآن کریم. تهران، قدیانی.
نیازی، شهریار و زینب قاسمی (1397). الگوهای ارزیابی ترجمه، تهران، دانشگاه تهران.
نیومارک، پیتر (1390). دوره آموزش فنون ترجمه، ترجمۀ منصور فهیم و سعید سبزیان، چ3، تهران، رهنما.
هاشمی، محمدرضا و نادیا غضنفری‌مقدم (1393). «بومی‌سازی مدل پنج‌گانه عناصر فرهنگی نیومارک با زبان و فرهنگ فارسی»، مطالعات زبان و ترجمه، ش2، صص1-21.
The Holy Quran.[In Arabic]. Newmark, P., (1988). A Textbook of Translation, London: Prentice HaH International, 1st Published.[In Persian]. Nahj al-Balagha. [In Arabic]. Aiti, A. M., (1999). Translation of Nahj al-Balagha, Tehran, Nahj al-Balagha Foundation. [In Persian]. Albir, A. H, (2007). Translation and Theories: Introduction to the Science of Translation, translated by Ali Ebrahim al-Munafi, first edition, Cairo: Al-Marqas al-Qoumi for translation.[In Arabic]. Azarnoosh, A., (2012). Persian Arabic Contemporary Culture, Ch. 14, Tehran, Nei Publishing House. [In Persian]. Bustani, F. A., (1375). Farhang Abjadi, Tehran, Islamic. [In Persian]. Faizul Islam, S. A. N. E. (2000). Translation and explanation of Nahj al-Balagha, Volume 4, Chapter 5, Tehran, Faqih Publications. [In Persian]. Ghaemi, M. and Fathi Mozafari, R. (2013). "Comparative study of the translations of ironic images of the world in Nahj al-Balagha sermons", Translation Researches in Arabic Language and Literature, Year 4, No. 11, pp. 113-154. [In Persian]. Ghaemi, M. and Zulfiqari, A., (2015). "Evidence in Qasa'a sermon", Lasan Mobin, year 8, no. 26, pp. 103-128. [In Persian]. Hashemi, M. R. and Ghazanfari Moghadam, N., (2013). "Indigenization of Newmark's five model of cultural elements with Persian language and culture", Language and Translation Studies, Vol. 2, pp. 1-21. [In Persian]. Heydari, A., (2013). "Problems of Transmitting Cultural Characteristics in Najib Mahfouz's Narratives Translated to Persian in the Light of Newmark's Theory", Master's Thesis of Arabic Language and Literature. [In Arabic]. Ibn Abi al-Hadid, A. I. M., (1428). Description of Nahj al-Balagha, research: Mohammad Ibrahim, first edition, Baghdad, Dar al-Kitab al-Arabi. [In Arabic]. Ibn Manzoor, M. B, M., (1414). Lasan al-Arab, Ch3, Beirut, Dar Sader. [In Arabic]. Khoigani, M., (2016). "Arabic translation of the cultural categories of the story "Persian is thanks" by Mohammad Ali Jamalzadeh based on Newmark's theory", translation researches in Arabic language and literature, year 7, no. 17, pp. 125-147. [In Persian]. Khoygani, M., (2018). "Examination of the old translation of Shaqshaqiyah's sermon - Azizullah Jovini's correction - from the perspective of Newmark's translation criticism model", Quran and Hadith Translation Studies, Volume 6, Vol. 12, pp. 61-98. [In Persian]. Kiaderbandsari, F. and Sedekhi, H., (2016). "How the translatability of the cultural element "institutions, customs" in Arabic to Persian translations is based on Newmark's theoretical framework", Arabic Literature, Volume 2, Year 9, pp. 199-216. [In Persian]. Kiaderbandsari, F., (2016). "The Pathology of Translation of Cultural Elements in Translated Stories of Resistance Literature Based on Newmark's Theoretical Framework", Ph.D. Dissertation on Arabic Language and Literature. [In Persian]. Kiaderbandsari, F., and Sedekhi, H., (2018). "How the translation of the cultural element "material culture" in Arabic to Persian translations is based on Newmark's theoretical framework", comparative researches on the language and literature of nations, vol. 15, year 5, pp. 37-56. [In Persian]. Mousavi Garmaroudi, S. A., (2004). Translation of the Holy Quran. Tehran: Qadiani. [In Persian]. Newmark, P., (1988). A Textbook of Translation, London: Prentice HaH International, 1st Published. [In Persian]. Newmark, P., (2011). Translation techniques training course, translation: Mansour Fahim and Saeed Sabzian, Ch3, Tehran: Rahnama. Niazi, S. and Ghasemi, Z., (2017). Models of translation evaluation, Ch2, Tehran: University of Tehran.[In Persian]. Roshanfekr, K., Nazari-Nazari, H., and Heydari, A., (2012). "Challenges of translatability of cultural elements in Najib Mahfouz's novel "Al-Lass and Al-Kalab"; Comparison of two translations based on Newmark's theoretical framework", Translation Researches in Arabic Language and Literature, No. 8, Year 3, pp. 13-34. [In Persian]. Safavi, M. R., (2009). Translation of the Holy Quran, Qom: Maarif Publishing. [In Persian]. Salehabadi, M. H., (2009). "The confrontation of the Imams (a.s.) with an ignorant value (fire and disgrace)", Hadith Andisheh, Vol. 89, pp. 19-40. [In Persian]. Salimi, A., and Naderi, R., (2015). "Preserving form and conveying meaning in the translation of Nahj al-Balagha, a comparative study of the translation of Faiz al-Islam and Shahidi", Nahj al-Balagha Research Journal, year 4, vol. 13, pp. 47-62. [In Persian]. Shahidi, S, J., (1378). Translated by Nahjul Balagha, Tehran, Scientific and Cultural Publications. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 217 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185 |
||