تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,579 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,996 |
اثربخشی برنامۀ تحلیل رفتار کاربردی بر مهارتهای اجتماعی و هیجانی کودکان درخودمانده | ||
فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی | ||
مقاله 8، دوره 14، شماره 1، 1402، صفحه 115-128 اصل مقاله (694.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/japr.2023.337714.644173 | ||
نویسندگان | ||
مریم شکوهی راد1؛ سوسن رحیم زاده* 2 | ||
1کارشناس ارشد، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، مازندران ، ایران | ||
2استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهرانجنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: با هدف دستیابی به روشی مؤثر برای بهبود و افزایش مهارتهای اجتماعی، ارتباطی و زندگی روزمرۀ کودکان درخودمانده، پژوهش حاضر به بررسی روش تحلیل رفتار کاربردی بر مهارتهای اجتماعی و هیجانی این کودکان پرداخت. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات، نیمهآزمایشی با گروه کنترل و آزمایش و مدل تحلیل کوواریانس بود. جامعۀ آماری این پژوهش را 48 نفر از پسران داوطلب 4 تا 11 سالۀ درخودماندۀ سال 1400-1399 ساکن شهر تهران تشکیل دادند که از میان آنها، 24 نفر انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 12 نفر) قرار گرفتند. برای جمعآوری دادههای پژوهش، از پرسشنامۀ سنجش مهارتهای اجتماعی و هیجانی کودکان پیشدبستانی (KIST) استفاده شد. برنامۀ تحلیل رفتار کاربردی در هشت جلسۀ یکساعته و هفتهای دو بار به شکل انفرادی برای گروه آزمایش اجرا شد. یافتهها: تجزیه و تحلیل دادهها با نرمافزار SPSS-24 و روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافتهها نشان داد برنامۀ تحلیل رفتار کاربردی، تأثیر معناداری بر مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کودکان درخودمانده دارد و زندگی روزمرۀ آنها را بهبود میبخشد (05/0> p). نتیجهگیری: نتایج در مرحلۀ پیگیری نشان داد تأثیر برنامۀ تحلیل رفتار کاربردی بر مهارتهای اجتماعی و هیجانی کودکان درخودمانده از ثبات و پایداری برخوردار بوده، اما مهارتهای ارتباطی نسبت به پسآزمون کاهش داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل رفتار کاربردی؛ کودکان درخودمانده؛ مهارتهای اجتماعی و هیجانی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
احمدی، ج.، صفری، ط.، عرب بافرانی، ح.، همتیان، ز.، و خلیلی، ز. (۱۳۹۳). اثربخشی بازی نقش و تحلیل رفتار کاربردی: افزایش رفتارهای اجتماعی در کودکان درخودماندگی. تحقیقات علوم رفتاری.12(3)، 359-351.
برند، ح.، و ابراهیمپور، م. (1395). تأثیر آموزش تحلیل رفتار کاربردی بر بهبود رشد کلامی و مهارتهای اجتماعی کودکان درخودماندگی. اولین کنفرانس بینالمللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی. مدیریت و روانشناسی. 25 خرداد، 1395 تهران.
پوشنه، ک.، و آبشناسان، س. (1396). مقایسۀ تأثیر روشهای تحلیل رفتار کاربردی با روش پاسخمحور و تلفیقی بر افزایش خزانۀ واژگان کودکان با اختلال طیف درخودماندگی چهار تا ششساله. فصلنامۀ کودکان استثنایی. ۱۷(۱)، ۱46-۱37.
تازیکه، ط.، افروز، غ. ع.، و قاسمزاده، س. (1394). اثربخشی اسبسواری درمانی بر مهارتهای اجتماعی کودک دارای اوتیسم. فصلنامۀ تعلیم و تربیت استثنایی. 1(129)، 38-33.
تفرشی، ف.، محمدی، م.، شریفی ساکی، ش.، احمدی، ه.، کریمی، ر.، و آخته، م. (1395). اثربخشی آموزش تحلیل رفتار کاربردی به والدین بر افزایش خودیاری کودکان مبتلا به اختلال درخودماندگی. فصلنامۀ سلامت روان کودک. ۳(۱)، 18-9.
جهاندار، س.، و کاکابرایی، ک. (1397). تأثیر آموزش تحلیل رفتار کاربردی بر رشد مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال طیف درخودماندگی. توانمندسازی کودکان استثنایی. 4(2)، 98-89.
حسینخانزاده، ع.، حقیقی، ن.، و شباهنگ، ر. (1397). مقایسۀ تأثیر تحلیل رفتار کاربردی و بازیدرمانی بر مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودماندگی. تعلیموتربیت استثنایی. ۶(۱۵۵)، 20-13.
حسینیان، ن. (1392). روش تحلیل رفتار کاربردی در درمان کودکان درخودماندگی. فصلنامۀ اختلالات ارتباطی گفتار و زبان. 2(2)، 25-23.
دادستان، پ. (1389). روانشناسی مرضی، تهران: انتشارات سمت.
دادستان، پ.، عسگری، ع.، رحیمزاده، س. و بیات، م. (1389). پرسشنامۀ غربالگری اختلالهای اجتماعی و هیجانی کودکان پیشدبستانی. فصلنامۀ روانشناسی تحولی. ۷(25)، 26-7.
رافعی، ط. (1396). کودکان مبتلا به درخودماندگی. تهران: دانژه.
رنگانی، ا.، همتیعلمدارلو، ق.، شجاعی، س.، و اصغرینکاح، م. (1394). اثربخشی مداخلۀ بازیدرمانی عروسکی بر مهارتهای اجتماعی دانشآموزان پسر با اختلال اوتیسم. فصلنامۀ روانشناسی افراد استثنایی. 5(6)، 93-73.
هاشمی، م.، و یاقوتی، ف. (1395). اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر رشد اجتماعی کودکان مبتلا به درخودماندگی. نهمین کنگرۀ بینالمللی رواندرمانی (اجلاس آسیایی در بستر ارزشهای فرهنگی). 27 اردیبهشت 1395، تهران.
وکیلیزاده، ن.، عابدی، ا.، و محسنیاژیه، ع. (1396). بررسی روایی و پایایی فارسی پرسشنامه غربالگری زودهنگام ویژگیهای درخودماندگی در کودکان نوپا. فصلنامۀ علمی پژوهشی توانبخشی. 18(3)، 193-182.
References Ahmadi, S. J., Safary, T., Arab Baferani, H. R., Hemmatian, M., & Khalili, Z. (2014). Effectiveness of role playing and Applied Behavior Analysis: Increases social behavior in children with autism. Journal of Research in Behavioral Sciences, 12(3), 351-359. (in Persian) Beck, K. B., Conner, C. M., Breitenfeldt, K. E., Northrup, J. B., White, S. W., & Mazefsky, C. A. (2020). Assessment and treatment of emotion regulation impairment in autism spectrum disorder across the life span: current state of the science and future directions. Child and adolescent psychiatric clinics of North America, 29(3), 527-542. https://doi.org/10.1016/j.chc.2020.02.003 Beiting, M., & Maas, E. (2021). Autism-Centered Therapy for Childhood Apraxia of Speech (ACT4CAS): A Single-Case Experimental Design Study. American Journal of Speech-Language Pathology, 30(3S), 1525–1541. https://doi.org/10.1044/2020_AJSLP-20-00131 Coelho, V. A., Sousa, V., & Marchante, M. (2015). Development and Validation of the Social and Emotional Competencies Evaluation Questionnaire. Journal of Educational and Developmental Psychology, 5(1), 139-147. http://dx.doi.org/10.5539/jedp.v5n1p139 Conner, C. M., Golt, J., Righi, G., Shaffer, R., Siegel, M., & Mazefsky, C. A. (2020). A Comparative Study of Suicidality and Its Association with Emotion Regulation Impairment in Large ASD and US Census-Matched Samples. Journal of autism and developmental disorders, 50(10), 3545–3560. https://doi.org/10.1007/s10803-020-04370-1 Dadsetan, P. (2010). Morbid Psychology. Tehran: Samt. (in Persian) Dadsetan, P., Asgari, A., Rahimzade, S., & Bayat, M. (2010). Kindergarten Inventory of Social / Emotional Tendencies. Developmental Psychology Quarterly, 7(25), 7-26. (in Persian) Dixon, M. R., Paliliunas, D., Barron, B. F., Schmick, A. M., & Stanley, C. R. (2019). Randomized controlled trial evaluation of ABA content on IQ gains in children with autism. Journal of Behavioral Education, 30, 455- 477. https://doi.org/10.1007/s10864-019-09344-7 Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta‐analysis of school‐based universal interventions. Child Development, 82(1), 405–432. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01564.x Fami Tafreshi, F., Mohammadi, M. R., Sharifi Saki, S., Ahmadi, H., Karimi, R., & Aakhte, M. (2016). Effectiveness of training applied behavior analysis to parents on increasing self-help of children with autism. Journal of Child Mental Health, 3(1), 9-18. (in Persian) Flippin, M. (2018). 2022 Using father-mediated intervention to increase responsive parental behaviors and child communication in children with autism spectrum disorder: a pilot study. Journal of Clinical and Translational Science, 2(Suppl1), 50. https://doi.org/10.1017/cts.2018.192 Fombonne, E. (2018). The rising prevalence of autism. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 59(7), 717–720. https://doi.org/10.1111/jcpp.12941 Fowler, K., & O’Connor, C. (2021). ‘I just rolled up my sleeves’: Mothers’ perspectives on raising girls on the autism spectrum. Autism, 25(1), 275-287. https://doi.org/10.1177/1362361320956876 Gies, L. (2019). Joint attention and social imitation skills in children with autism spectrum disorder. Doctoral dissertation. psychology department, The Ohio state university. Hossein Khanzadeh, A., Haghighi, N., & Shabahang, R. (2018). Comparison of the effect of applied behavior analysis and play therapy on the behavioral problems of children with autism spectrum disorder. Exceptional Education, 155(18), 13-20. (in Persian) Hosseinian, N. (2012). Applied behavior analysis method in the treatment of children with autism. Journal of Speech and Language Communication Disorders, 2(2), 25-23. (in Persian) Ip, H. H., Wong, S. W., Chan, D. F., Byrne, J., Li, C., Yuan, V. S., ... & Wong, J. Y. (2018). Enhance emotional and social adaptation skills for children with autism spectrum disorder: A virtual reality enabled approach. Computers & Education, 117(25), 1-15. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2017.09.010 Jahandar, S. 1. Kakbaraee, K. (2018) The Effect of Applied Behavioral Analysis on social skills development of children with autism spectrum disorder. Empowering Exceptional Children, 9(2), 89-98. (in Persian) Kemp, C. W. (2022). Understanding Autism: We Know so Much More; We Still Know so Little! In Advising Preservice Teachers through narratives from students with disabilities (pp. 69-93). Pennsylvania, IGI Global. Kendellen, K., & Camiré, M. (2020). Going beyond the interview: Methodological considerations for “getting at” life skills transfer using a longitudinal integrated qualitative approach. Qualitative research in sport, Exercise and Health, 12(1), 91-107. https://doi.org/10.1080/2159676X.2019.1593231 Lai, M., Anagnostou, E., Wiznitzer, M., Allison, C., & Baron-Cohen, S. (2020). Evidence-based 2020support for autistic people across the lifespan: maximizing potential, minimizing barriers, and optimizing the person–environment fit. The Lancet Neurology, 19(5), 434–451. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(20)30034-X Lovaas, O. I., & Smith, T. (2003). Early and intensive behavioral intervention in autism. In A. E. Kazdin & J. R. Weisz (Eds.), Evidence-Based Psychotherapies for Children and Adolescents (pp. 325–340). New York City, The Guilford Press. Marshall, A. P. (2022). Graduate training in school psychology: applied behavior analysis and autism spectrum disorder. Doctoral Dissertation. Fordham University. Mazefsky, C. A., Herrington, J., Siegel. M., Scarpa, A., Maddox, B. B., Scahill, L., & White, S. W. (2013). The Role of emotion regulation in autism spectrum disorder. Journal of American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 52(7): 679-688. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2013.05.006 McGill, O., & Robinson, A. (2020). “Recalling hidden harms”: autistic experiences of childhood applied behavioral analysis (ABA). Advances in Autism, 7(4), 269-284. https://doi.org/10.1108/AIA-04-2020-0025 Miller, D. C., Micgie, A., & Miller, M. A (1997). Kindergarten inventory of social/ emotional tendencies (KIST). New York: Kindergarten interventions and diagnostic services. Peters-Scheffer, N., Didden, R., Korzilius, H., & Sturmey, P. (2011). A meta-analytic study on the effectiveness of comprehensive ABA-based early intervention programs for children with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(1), 60–69. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2010.03.011 Poushaneh, K., & Abshenasan, S. (2017). The Effect of Integrated Applied Behavior Analysis (ABA) & Pivotal response treatment (PRT) Method on Vocabulary Development of Children with Autism Ages 4 to 6. Journal of Exceptional Children, 17(1), 137-146. Rafei, T. (2016). Children with autism. Tehran: Danje Publications. (in Persian) Rangani, A., Hemti Alamdarlo, G., Shojaei, S., & Asghari Nikah, M. (2015). The effectiveness of puppet plays therapy intervention on the social skills of male students with autism disorder. Psychology of Exceptional People, 5(20), 73-93. (in Persian) Di Rezze, B., Duku, E., Szatmari, P., Volden, J., Georgiades, S., Zwaigenbaum, L., ... & Pathways in ASD Study Team. (2019). Examining trajectories of daily living skills over the preschool years for children with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 49, 4390-4399. https://doi.org/10.1007/s10803-019-04150-6 Rieffe, C., O’Connor, R., Bülow, A., Willems, D., Hull, L., Sedgewick, F. & Blijd-Hoogewys, E. (2021). Quantity and quality of empathic responding by autistic and non-autistic adolescent girls and boys. Autism: The International Journal of Research and Practice, 25(1), 199–209. https://doi.org/10.1177/1362361320956422 Sambandam, E., Rangaswami, K., & Thamizharasan, S. (2014). Efficacy of ABA program for children with autism to improve general development, language and adaptive behavior. Indian Journal of Positive Psychology, 5(2), 192-195. Samson, A. C., Phillips, J. F., Parker, K. J., Shah, S., Gross, J. J., & Harden, A.Y. (2014). Emotion dysregulation and the core features of autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 44(7), 1766-1772. https://doi.org/10.1007/s10803-013-2022-5 Sneed, L. (2022). Treatment Efficacy of Parent-Led ABA for Children with autism and their parents. Doctoral dissertation. Walden University. Snow, M. S., Hudspeth, E. F., Gore, B., & Seale, H. A. (2007). A comparison of behaviors and play themes over a six-week period: two case studies in play therapy. International Journal of Play Therapy, 16(2), 147- 159. https://doi.org/10.1037/1555-6824.16.2.147 Starling, J., & Dossetor, D. (2009). Pervasive developmental disorders and psychosis. Current Psychiatry Reports, 11(3), 190–196. https://doi.org/10.1007/s11920-009-0030-0 Taziki T, Afrooz G, Ghasemzide S. (2015). Effectiveness of Helping Early Literacy with Practice Strategies on Reading Skills of Dyslexic Children. Journal of Exceptional Education, 1(129), 33-38. Tiwari, R., Shandilya, M., & Charak, S. (2022). Assistive technology to support children with autism spectrum disorder. In assistive technologies for assessment and recovery of neurological impairments (pp. 25-47). Pennsylvania, IGI Global. Vakilizadeh, N., Abedi, A., & Mohseni Ezhiyeh, A. (2017). Investigating Validity and Reliability of Early Screening for Autistic Traits-Persian Version (ESAT-PV) in Toddlers. Scientific Research Quarterly of Rehabilitation, 18(3), 182-193. (in Persian) Volkmar, F. R., State, M., & Klin, A. (2009). Autism and autism spectrum disorders: diagnostic issues for the coming decade. Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines, 50(1-2), 108–115. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2008.02010.x Yates, K., & Le Couteur, A. (2016). Diagnosing autism/autism spectrum disorders. Pediatrics and Child Health, 26(12), 513-518. https://doi.org/10.1016/j.paed.2016.08.004 Yi, Z., & Dixon, M. R. (2020). Developing and enhancing adherence to a telehealth aba parent training curriculum for caregivers of children with autism. Behavior Analysis in Practice, 14(1), 58–74. https://doi.org/10.1007/s40617-020-00464-5 Yo, J. P., Zhang, X. W., Liu, Y. J., Wang, X. F., You, C. X., & Hao, Y. J. (2021). ABI5 regulates ABA-induced anthocyanin biosynthesis by modulating the MYB1-bHLH3 complex in apple. Journal of Experimental Botany, 72(4), 1460-1472.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 608 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 542 |