تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,101,234 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,974 |
ارزیابی فصلی شاخصهای جوی آتشسوزی (FWI) جنگل در نواحی رویشی ایران با کاربست برونداد همادی ECMWF-ERA5 | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 15، دوره 49، شماره 3، آبان 1402، صفحه 781-798 اصل مقاله (2.06 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2023.354513.1007500 | ||
نویسندگان | ||
کبری شجاعی زاده1؛ محمود احمدی* 1؛ عباسعلی داداشی رودباری2 | ||
1گروه جغرافیا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانى دکتر على شریعتى، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
روند آتشسوزی جنگل در سالهای اخیر از نظر تعداد و همچنین مساحت در عرصههای طبیعی ایران افزایش قابلتوجهی پیدا کرده است. لذا تهیه نقشه خطر آتشسوزی مناطق آسیبپذیر و تعیین نواحی با ریسک بالای آتشسوزی لازم و ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی و مقایسه محصولات همادی آتشسوزی جوی FWI منتجشده از پایگاه ECMWF-ERA5 در نواحی رویشی ایران است. برای دستیابی به این هدف از محصول ترکیبی ماهوارهای مناطق سوختهشده (FireCCI 5.1.1) با تفکیک افقی 25/0 درجه قوسی طی بازه زمانی 2020-2001 و شاخصهای DC، DMC، FFMC، BUI، ISI و FWI با تفکیک افقی 5/0 درجه قوسی طی دوره آماری (2020-1981) استفاده شده است. نتایج نشان داد، آتشسوزی در نواحی رویشی ایران فصلی بوده و بیشتر در فصل تابستان و سپس پاییز رخ میدهد. بیشترین سطح سوختهشده فصل تابستان و پاییز بهترتیب مربوط به ارسباران با 102 هکتار و زاگرس 1/18 هکتار است. پایینترین سطح سوختهشده نیز در ناحیه ایرانی-تورانی مشاهده شد. بر اساس شاخصهای رطوبتیDC ،DMC و FFMC کاهش رطوبت مواد سوختنی ناشی از افزایش دما و کاهش بارش در تمامی نواحی رویشی ایران بهویژه در فصل پاییز و تابستان مشاهده میشود. شاخص DC دارای بالاترین مقادیر در بین شاخصهای رطوبتی است به گونهای که مقادیر آن از7/358 تا 7/1221 بهترتیب در ناحیه رویشی ارسباران تا خلیج-عمانی متغیر است. شاخصهای رفتار و گسترش آتشسوزی شامل BUI، ISI وFWI در شناسایی مناطق دارای خطر آتشسوزی کارایی مناسبی در فصل بهار داشتند. شاخصDMC با 80/0 بالاترین همبستگی را با مناطق سوختهشده نشان داد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخص خطر آتشسوزی؛ رخداد آتشسوزی؛ کد خشکسالی؛ مواد سوختنی | ||
مراجع | ||
اسکندری، س. و اسکندری، س. (1400). آتشسوزی جنگلهای ایران، پیامدها، روشهای مقابله و راهکارها. انسان و محیطزیست، 19(1)، 175-187.
حیدری، م.؛ عطار روشن، س.؛ جافریان، ا. و عبیات، م. (1400). مدلسازی و پهنهبندی مناطق مستعد آتشسوزی در جنگلهای زاگرس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی بر پایه رگرسیون لجستیک. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 10(2)،43-58.
خانمحمدی، م.؛ رحیمی، م. و کرتولی نژاد، د. (1395). تحلیل خطر آتشسوزی جنگلهای هیرکانی شمالشرق ایران با استفاده از شاخصهای کچ-بایرام و مک-آرتور. تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، 14(1)، 48-57.
دشتی، ش.؛ امینی، ج.؛ احمدی ثانی، ن. و جوانمرد، ع. (1400). پهنهبندی مناطق مستعد آتشسوزی در بومسازگانهای جنگلی زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگلهای سردشت درآذربایجان غربی). مخاطرات محیط طبیعی، 10(30)، 105-126.
رحیمی، د. و خادمی، س. (1397). تحلیل الگوهای همدید خطرآتشسوزی در جنگلهای شمال ایران (استان گلستان). مخاطرات محیط طبیعی، 7(17)، 19-36.
شیخی، م.؛ رحیمی، م. و کابلی، ح. (1392). بررسی خطر آتشسوزی جنگل با استفاده از شاخصهای مبتنیبر پارامترهای اقلیمی (مطالعه موردی: استان مازندران). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان.
عزیزی، م.؛ پوررضا، م. و خسروی، م. (1399). تغییرات زمانی و مکانی رخدادهای آتشسوزی در عرصههای طبیعی استان کرمانشاه و ارتباط آن با عوامل محیطی، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم مهندسی جنگل، دانشگاه رازی کرمانشاه.
مرکز پژوهشهای مجلس شواری اسلامی. (1399). علل، آثار، چالش ها و راهکارهای مقابله با آتشسوزیهای جنگل ها و مراتع کشور، گزارش کارشناسی با شماره 17288، تهران.
موذنی، ن.؛ سیاح نیا، ر. و اسماعیلزاده، ح. (1397). پهنهبندی ریسک آتشسوزی جنگل در بیوم زاگرس (مطالعه موردی استان کردستان). پایان نامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی.
Amiro, B. D., Logan, K. A., Wotton, B. M., Flannigan, M. D., Todd, J. B., Stocks, B. J., & Martell, D. L. (2004). Fire weather index system components for large fires in the Canadian boreal forest. International Journal of Wildland Fire, 13(4), 391-400. Archibald, S., Lehmann, C. E., Gómez-Dans, J. L., & Bradstock, R. A. (2013). Defining pyromes and global syndromes of fire regimes. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(16), 6442-6447. Baidoc, R., & Cornwell, A. R. (2016). Using fine fuel moisture codes to understand the effects of climate change on the eastern boreal forests of Canada. Prairie Perspectives: Geographical Essays, 18, 42-49. Bedia, J., Herrera, S., Gutiérrez, J. M., Zavala, G., Urbieta, I. R., & Moreno, J. M. (2012). Sensitivity of fire weather index to different reanalysis products in the Iberian Peninsula. Natural Hazards and Earth System Sciences, 12(3), 699-708. Blanchi, R., Leonard, J., Haynes, K., Opie, K., James, M., & de Oliveira, F. D. (2014). Environmental circumstances surrounding bushfire fatalities in Australia 1901–2011. Environmental Science & Policy, 37, 192-203 Briggs, C. M., Price, R., & Pearce, H. G. (2005). Spatial prediction of wildfire hazard across New Zealand: a significant upgrade. Landcare Research. Calheiros, T., Pereira, M. G., & Nunes, J. P. (2021). Assessing impacts of future climate change on extreme fire weather and pyro-regions in Iberian Peninsula. Science of The Total Environment, 754, 142233. Chuvieco, E., Aguado, I., Yebra, M., Nieto, H., Salas, J., Martín, M. P., Vilar, L., Martínez, J., Martín, S., Ibarra, P., de la Riva, J., Baeza, J., Rodríguez, F., Molina, J. R., Herrera, M. A., & Zamora, R. (2010). Development of a framework for fire risk assessment using remote sensing and geographic information system technologies. Ecological Modelling, 221(1), 46-58 Di Giuseppe, F., Vitolo, C., Krzeminski, B., Barnard, C., Maciel, P., & San-Miguel, J. (2020). Fire Weather Index: the skill provided by the European Centre for Medium-Range Weather Forecasts ensemble prediction system. Natural Hazards and Earth System Sciences, 20(8), 2365-2378. Dimitrakopoulos, A. P., Bemmerzouk, A. M., & Mitsopoulos, I. D. (2011). Evaluation of the Canadian fire weather index system in an eastern Mediterranean environment. Meteorological Applications, 18(1), 83-93. Dowdy, A. J., Mills, G. A., Finkele, K., & De Groot, W. (2009). Australian fire weather as represented by the McArthur forest fire danger index and the Canadian forest fire weather index (p. 91). Melbourne: Centre for Australian Weather and Climate Research. Grillakis, M., Voulgarakis, A., Rovithakis, A., Seiradakis, K.D., Koutroulis, A., Field, R.D., Kasoar, M., Papadopoulos, A., & Lazaridis, M. (2022). Climate drivers of global wildfire burned area. Environmental Research Letters, 17(4), 045021. Groot, W. J. D., Field, R. D., Brady, M. A., Roswintiarti, O., & Mohamad, M. (2007). Development of the Indonesian and Malaysian fire danger rating systems. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 12, 165-180. Hersbach, H., Bell, B., Berrisford, P., Hirahara, S., Horányi, A., Muñoz‐Sabater, J., Nicolas, J., Peubey, C., Radu, R., Schepers, D., Simmons, A., Soci, C., Abdalla, S., Abellan, X., Balsamo, G., Bechtold, P., Biavati, G., Bidlot, J., Bonavita, M., De Chiara,G., Dahlgren,P., Dee,D., Diamantakis,M., Dragani,R., Flemming,J., Forbes,R., Fuentes,M., Geer, A., Haimberger,L., Healy,S., Hogan,R., Hólm,E., Janisková,M., Keeley,S., Laloyaux,P., Lopez,P., Lupu, C., Radnoti, G., de Rosnay,P., Rozum,I., Vamborg,F., Villaume,S., & Thépaut,J. (2020). The ERA5 global reanalysis. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 146(730), 1999-2049. Karali, A., Hatzaki, M., Giannakopoulos, C., Roussos, A., Xanthopoulos, G., & Tenentes, V. )2014( Sensitivity and evaluation of current fire risk and future projections due to climate change: the case study of Greece, Nat. Hazards Earth Syst. Sci.,14, 143–153 Lawson, B. D., & Armitage, O. B. (2008). Weather guide for the Canadian forest fire danger rating system. Littell, J. S., McKenzie, D., Peterson, D. L., & Westerling, A. L. (2009). Climate and wildfire area burned in western US ecoprovinces, 1916–2003. Ecological Applications, 19(4), 1003-1021. Mansouri Daneshvar, M.R., Ebrahimi, M. & Nejadsoleymani, H. (2019). An overview of climate change in Iran: facts and statistics. Environmental Systems Research, 8(1), 1-10. Miri, M., Masoompour Samakosh, J., Raziei, T., Jalilian, A., & Mahmodi, M. (2021). Spatial and temporal variability of temperature in Iran for the twenty-first century foreseen by the CMIP5 GCM models. Pure and Applied Geophysics, 178(1), 169-184. Oliver, M. A., & Webster, R. (1990). Kriging: a method of interpolation for geographical information systems. International Journal of Geographical Information System, 4(3), 313-332. Penttilä, R., Junninen, K., Punttila, P., & Siitonen, J. (2013). Effects of forest restoration by fire on polypores depend strongly on time since disturbance–a case study from Finland based on a 23-year monitoring period. Forest Ecology and Management, 310, 508-516. Pereira, M. G., Trigo, R. M., da Camara, C. C., Pereira, J. M., & Leite, S. M. (2005). Synoptic patterns associated with large summer forest fires in Portugal. Agricultural and Forest Meteorology, 129(1-2), 11-25. San-Miguel-Ayanz, J., Carlson, J. D., Alexander, M., Tolhurst, K., Morgan, G., Sneeuwjagt, R., & Dudley, M. (2003). Current methods to assess fire danger potential. In Wildland fire danger estimation and mapping: The role of remote sensing data, (pp. 21-61). Sharples, J. J., McRae, R. H., Weber, R. O., & Gill, A. M. (2009). A simple index for assessing fire danger rating. Environmental Modelling & Software, (24(6, 764-774. Steinfeld, D., Peter, A., Martius, O., & Brönnimann, S. (2022). Assessing the performance of various fire weather indices for wildfire occurrence in Northern Switzerland. EGUsphere, 1-23. Tarek, M., Brissette, F. P., & Arsenault, R. (2020). Evaluation of the ERA5 reanalysis as a potential reference dataset for hydrological modelling over North America. Hydrology and Earth System Sciences, 24(5), 2527-2544. Taylor, S. W., & Alexander, M. E. (2006). Science, technology, and human factors in fire danger rating: the Canadian experience. International Journal of Wildland Fire, 15(1), 121-135. Tian, X., McRae, D. J., Jin, J., Shu, L., Zhao, F., & Wang, M. (2010). Changes of forest fire danger and the evaluation of the FWI System application in the Daxing'anling region. Scientia silvae sinicae, 46(5), 127-132. Tyukavina, A., Potapov, P., Hansen, M.C., Pickens, A., Stehman, S., Turubanova, S., Parker, D., Zalles, V., Lima, A., Kommareddy, I., Song, X-P, Wang, L., & Harris, N. (2022) Global trends of forest loss due to fire, 2001-2019. Frontiers in Remote Sensing. Ullah, M. R., Liu, X. D., & Al-Amin, M. (2013). Spatial-temporal distribution of forest fires and fire weather index calculation from 2000 to 2009 in China. Journal of Forest Science, 59(7), 279-287. Van Wagner, C. E., & Pickett, T. L. (1985). Equations and FORTRAN program for the Canadian forest fire weather index system, (Vol. 33). Varela, V., Sfetsos, A., Vlachogiannis, D., & Gounaris, N. (2018). Fire Weather Index (FWI) classification for fire danger assessment applied in Greece. Tethys, 15, 31-40. Yang, Q., Kang, Q., Huang, Q., Cui, Z., Bai, Y., & Wei, H. (2021). Linear correlation analysis of ammunition storage environment based on Pearson correlation analysis. In Journal of physics: Conference series, 1948(1), 012064. IOP Publishing. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,053 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 681 |