تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,582 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,324 |
تحلیل عوامل مؤثر بر خروج سرمایهء مالی از بخش کشاورزی روستاها (مورد: شهرستان دهگلان) | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
دوره 56، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 233-253 اصل مقاله (1.64 M) | ||
نوع مقاله: مستخرج از پایان نامه | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2023.351762.1008569 | ||
نویسندگان | ||
حمید جلالیان* ؛ حسن محمدی؛ حامد قادرمرزی | ||
گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
یکی از مشکلات ساختاری بخش کشاورزی، خروج سرمایههایی است که از این فعالیت در روستاها بهدست میآید. خروج سرمایه عارضهای رو به رشد در اقتصاد روستایی است که اثرات منفی بر توسعه روستاها داشته و شکاف توسعهای بین روستا و شهر را بیشتر میکند؛ درحالیکه نگهداشت و بازچرخانی سرمایههای تولیدشده در روستاها میتواند بستری برای ارتقای شاخصهای توسعه روستایی فراهم نماید. پژوهش حاضر به واکاوی عوامل مؤثر بر خروج سرمایهء انباشته شده از بخش کشاورزی در روستاهای شهرستان دهگلان در استان کردستان پرداخته است. این پژوهش از لحاظ روش، جزو پژوهشهای توصیفی – تحلیلی است. علاوه بر مطالعات کتابخانهای - اسنادی، دادهی لازم با ابزار پرسشنامه محققساخته بهدست آمد. بر اساس فرمول کوکران تعداد 340 نمونه از میان بهرهبرداران کشاورزی در روستاها با روش نمونهگیری طبقهبندی شده انتخاب شدند. برای اطمینان از نرمال بودن داده از آزمونهای کولموگروف اسمیرونوف و ضریب همبستگی در نرمافزار SPSS استفاده شد؛ سپس برای تحلیل عاملی دادهها از روش مدلسازی معادلات ساختاری در نرمافزار smartpls استفاده شدهاست. نتایج پژوهش بیانگر اثر مثبت و معنادار عوامل نهادی - مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی بر خروج سرمایه است. از دیدگاه بهرهبرداران روستایی، مهمترین عامل تأثیرگذار بر خروج سرمایه عامل نهادی - مدیریتی با بار عاملی 315/0 است؛ عوامل اجتماعی و اقتصادی به ترتیب در رتبههای بعدی قرار دارند. در عامل نهادی - مدیریتی مهمترین مؤلفههای تأثیرگذار بر خروج سرمایه عبارتاند از نبود یا حضور غیرموثر نهادهای دولتی در بخش کشاورزی، ضعف حمایتها و تسهیلات این نهادها، و سرمایهگذاری ناکافی دولت در زیرساختهای روستاها. مهمترین عوامل اقتصادی شامل درآمدزایی و اطمینان از بازگشت سرمایه و وجود زمینههای سرمایهگذاری در شهر است و از مهمترین عوامل اجتماعی میتوان به مواردی همچون انگیزه سرمایهگذاری در اقتصاد شهری (به دلیل سوددهی و بازدهی سرمایه، بازگشت سرمایه، حمایتهای دولتی و...)، رفاه و امنیت روانی و اجتماعی سرمایهگذاری در شهر اشاره کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
سرمایهء مالی؛ خروج سرمایه؛ بخش کشاورزی؛ روستا؛ دهگلان | ||
مراجع | ||
افضلی ابرقویی، وجیهه و خانی قریهگپی، نوشین. (1389). علل و آثار فرار سرمایه در اقتصاد ایران، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 2094. اهلرس، اکارت. (1380). شهر، روستا و عشایر. ترجمه عباس سعیدی. تهران: انتشارات منشی. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان کردستان (1398). بازنگری و تهیه سند آمایش استان کردستان. بوبک، هانس. (1390). در بارة مفهوم سرمایهداری بهرهبری. در: سعیدی، عباس، روابط و پیوندهای روستایی- شهری در ایران. صص 33-50. پاپلی یزدی، محمدحسین و ابراهیمی، محمدامیر. (1387). نظریههای توسعه روستایی. تهران: انتشارات سمت. پاپلی یزدی، محمدحسین و رجبی ستاجردی، حسین. (1382). نظریههای شهر و پیرامون. چاپ اول. تهران: انتشارات سمت. تره، آندره و والت، فریدریک. (2016). توسعه منطقهای در روستاها (ابزارهای تحلیلی و سیاستهای عمومی). ترجمه شهرام رئیسی دهکردی. چاپ اول. تهران: انتشارات پیک نور، زمستان 1396. جلالیان، حمید. (1396). جایگاه روستا در برنامهریزی منطقهای. چاپ اول. تهران: انتشارات سمت. داگلاس، مایک. (1998). استراتژیهای ایجاد شبکه منطقهای بهمنظور تقویت پیوندهای میان روستا و شهر (دستور کاری برای پژوهشهای سیاستگذاری با اشاره به کشور اندونزی). مترجم سوسن چارهجو. نشریه علوم اجتماعی، 20، 86-95. دانشنامه مدیریت شهری و روستایی. (1387). چاپ اول. تهران: انتشارات موسسه فرهنگی، اطلاعرسانی و مطبوعاتی. رکنالدین افتخاری، عبدالرضا؛ بدری، سیدعلی و سجاسی قیداری، حمداله. (1393). بنیانهای نظریهای کالبدی مناطق روستایی. چاپ دوم. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. رضوانی، محمدرضا؛ اکبریان رونیزی، سعید رضا و رجایی، سید عباس. (1387). نقش وجوه ارسالی و سرمایهگذاری در توسعه روستایی (دهستان رامشه اصفهان). پژوهشهای جغرافیایی انسانی (پژوهشهای جغرافیایی)، 40 (66)، 1-16. رهنمایی، محمدتقی. (1388). دولت و شهرنشینی (مبانی و اصول کلی نظریه شهر و شهرنشینی). فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی منطقهای، 1 (پیششماره)، 143-165. رهنمایی، محمدتقی و امیریان، سهراب. (1384). مروری بر نقش دولت در گسترش و تمرکز شهرنشینی در ایران. انجمن جغرافیایی ایران، 1، 40-19. رنجبر، محسن (1386). بررسی پدیده فرار سرمایه از ایران (دوره جمهوری اسلامی)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، به راهنمایی احمد موثقی. سعیدی، عباس و عزیزپور، فرهاد. (1383). شبکههای ناحیهای و توسعه محلی با تأکید بر پیوندهای روستایی- شهری؛ نمونه موردی: شبکه تولید شیر در ناحیه لیتکوه (آمل/ مازندران). فصلنامه جغرافیا، 2 (2)، 18-1. سواری ممبنی، آمنه؛ خسروی پور، بهمن؛ برادران، مسعود؛ و یزدان پناه، مسعود. (1396). کاربرد نظریه شغلی اجتماعی در تببین عوامل مؤثر بر تمایل جوانان روستایی پیرامون اشتغال در بخش کشاورزی (موردمطالعه: شهرستان باغملک). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)، 48 (2)، 287-298. شمس، علی؛ قدیمی، مینا؛ میرکزاده، علی اصغر؛ و هوشمندان مقدم فرد، زهرا. (1394). دلایل بیانگیزگی جوانان روستایی به اشتغال در بخش کشاورزی (موردمطالعه: شهرستان بوئینزهرا). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)، 46-2 (4)، 859-869. طالشی، مصطفی؛ جمعهپور، محمود و گنجیپور، محمود. (1394). نقش سرمایهگذاریهای دولت در ظرفیتسازی مناطق روستایی ) نمونه موردی: روستاهای ناحیه آران و بیدگل (. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، 5 (17)، 59-74. طاهرخانی، مهدی و رکنالدین افتخاری، عبدالرضا. (1383). تحلیل نقش روابط متقابل شهر و روستا در تحول نواحی روستایی استان قزوین. مجله مدرس علوم انسانی، 8 (4) پیاپی 35، 79-112. علیپور، علیرضا و موسوی، حبیبالله. (1397). تحلیل اثرات رشد بخش غیر کشاورزی بر مهاجرت نیروی کار از بخش کشاورزی در ایران. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 7 (26)، 189-210. قاسمی سیانی، محمد؛ افراخته، حسن؛ عزیزپور، فرهاد و ریاحی، وحید. (1398). تحلیلی بر یکپارچگی فضایی نواحی روستایی مبتنی بر تحلیل شبکهای جریانهای فضایی (موردشناسی: بخش بن رود و جلگه شهرستان اصفهان). فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری، 9 (31)، 35-52. 10.22111/GAIJ.2019.4694 doi: قادرمرزی، حامد. (1390). گسترش فضایی شهر و تغییر کاربری زمین در روستاهای پیرامونی شهر سنندج؛ طی دوره 1355-1387. فصلنامه مطالعات شهری، (1)1، 76-61. قادرمرزی، حامد. (1394). برنامهریزی راهبردی توسعه اشتغال در نواحی روستایی شهرستان جوانرود. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4 (1)، 130-109. محمدی، هادی؛ فلیحی، نعمت و باقرآبادی، صمد. (1392). تحلیل عوامل مؤثر بر اشتغال بخش کشاورزی (مطالعه موردی شهرستانهای ایلام، کردستان، کرمانشاه و همدان). فصلنامه اقتصاد مالی، 7 (22)، 115-135. 20.1001.1.25383833.1392.7.22.6.7 ِDoi: مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس مسکن. استان کردستان. مرکز آمار ایران. (1395). فرهنگ آبادیهای استان کردستان. سرشماری عمومی نفوس مسکن. مرکز توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری. (1395). کمیته آمار و اطلاعات مناطق روستایی. تهران. مهرگان، نادر؛ و یاوری، کاظم. (1385). جریان سرمایه از بخشهای مولد به بخش خدمات در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه پایدار (پژوهشهای اقتصادی)، 6(2)، 41-57. وارثی، حمیدرضا؛ بیک محمدی، حسن و قنبری، سیروس. (1389). مقایسه خسارات اقتصادی خشکسالی کشاورزی شهرستان نائین با سایر شهرستانهای اصفهان (1378-1382). فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 21 (3)، 21-44. 20.1001.1.20085362.1389.21.3.2.0 Doi: یاوری، کاظم؛ و مهرگان، نادر. (1382). جریانهای سرمایه بخش کشاورزی در اقتصاد ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 11 (41-42)، 53-70.
References Afzali Abarqoui, V., & Khani Qaryeh Gapi, N. (2011). The Causes and Effects of Capital Flight in Iran's Economy. Dunyaye Ekhtesad Newspaper, No. 2094. [in Persian]. Alipour, A. & Mousavi, H. (2017). Analysis of the Effects of the Growth of Non-Agricultural Sector on Labor Migration from the Agricultural Sector in Iran. Space Economy and Rural Development Quarterly, 7 (4), 189-210. [in Persian]. Asongu, S. A., & Nnanna, J. (2020). Governance and the Capital Flight Trap in Africa. Transnational Corporations Review, 12 (3), 276-292. doi:10.2139/ssrn.3601960 Badri, S., kazemi, N., Khodadadi, P. & Mohammadnejad, A. (2021), Rural Society, Vol 30, Issue 2-3. Bobek, H. (2011). About the Concept of Exploitation Capitalism. In: Saiedi, Abbas, rural-urban relations and links in Iran, pp. 33-50. [in Persian]. Center for Rural Development and Underprivileged Areas of the Presidency. (2015). Statistics and Information Committee of Rural Areas, Tehran. [in Persian]. Coudel, E., Devautour, H., Soulard, C. T., Faure, G., & Hubert, H. (Eds.). (2013). Renewing Innovation Systems in Agriculture and Food. How to go towards more sustainability? Wageningen: Wageningen Academic Publisher. Douglas, M. (1998). Strategies for Creating a Regional Network in order to Strengthen the Links between Village and City (a work order for policy research with reference to Indonesia). translated by Sosan Charejo. Journal of Social Sciences, 20, 95-86. [in Persian]. https://sid.ir/paper/490546/fa Douglass, mike (1998). A Regional Network Strategy for Reciprocal Rural urban linkage: An Agenda for Policy Research with Reference to Indonesia. Third World Planning Review, 20 (1). doi:10.3828/twpr.20.1.f2827602h503k5j6 Ehlers, E. (2001). City, Village and Nomads. translated by Abbas Saiedi, Tehran: Monshi Publications. [in Persian]. Encyclopedia of Urban and Rural Management. (2008). first edition, Tehran: Publications of the Cultural, Information and Press Institute. [in Persian]. Feddeke J. W. & liu, W. (2001). Modelling the Determinants of Capital Flows and Capital Flight: With an Application to South African Data from 1960 to 1995. Economic Modelling19, Department of Economics, ERSA, University of the Witwatersrand, Priate Bag 3, Wits 2050, South Africa, 419_444. Gaisford, James D. (1995), International Capital Mobility, the Factor Content of Trade and Leontief Paradoxes. international economic journal, 39,175-178. Gary.B and Roger. T, (2018), Interrogating the Meaning of a Rural Business Through a Rural Capitals Framework. Journal of Rural Studies, 60, Page 1-10. doi:10.1016/j.jrurstud.2018.02.002 Geran, J. M. (2000). Social Capital and Coping with Crisis: A Theoretical Framework Linking Social Networks and Sustainable Livelihoods, For Growth, Crisis and Resilience: Household Responses to Economic Change in Rural Southeast Asia: Evidence from Northern Thailand. Working, PP. 1. Ghasemi Siyani, M., Afarakhte, H., Azizpour, F. & Riahi, V. (2018). An Analysis of the Spatial Integration of Rural Areas Based on a Network Analysis of Spatial Flows (Case Study: Bon Roud and Jolgeh District in Isfahan County). Geography and Urban Planning Quarterly, 21, 35-52. doi: 10.22111/gaij.2019.4694 [in Persian]. Huang, jikun and Scott Rozelle, Honglin WANG (2006), Fostering or Striping Rural China: Modernizing Agriculture and Rural to Urban Capital Flows. The Developing Economies, XLIV-1 (March 2006): 1–26. doi: 10.1111/j.1746-1049.2006.00001.x Jalalian, H. (2016). The place of Village in Regional Planning, first edition, Tehran: Samt Publications. [in Persian]. Le, Q. V., & Zak, P. J. (2006). Political Risk and Capital Flight. Journal of International Money and Finance, 25(2), 308-329. Lene Kjargaard, CH., Kristine, M. & Gunnar lindhaase, S., (2020). Capital Configurations and Trade-offs: How do Families with Children, Wishing to Move to a Rural Area. search for their new location in order to achieve desired forms of capital?. Journal of Rural Studies, 2020, Pages 148-158. doi:10.1016/j.jrurstud.2020.04.025 Management and Planning Organization of Kurdistan Province. (2018). Revision and Preparation of the Kurdistan Province's Development Document. [in Persian]. Mehrgan, N. & Yavari, K. (2006). Capital Flow from the Productive Sector to the Service Sector in Iran's Economy. Economic Research Quarterly, 2, 41-57. [in Persian]. Mohammadi, H., Falihi, N. & Bagherabadi, S. (2012). Analysis of Factors Affecting Employment in Agricultural Sector (Case Study of the Counties of Ilam, Kurdistan, Kermanshah and Hamedan). Journal of Economic Sciences, 7 (22), 115-135. doi: 20.1001.1.25383833.1392.7.22.6.7 [in Persian]. Papoli Yazdi, M., & Ebrahimi, M. A. (2008). Theories of Rural Development. Tehran: Samt Publications. [in Persian]. Papoli Yazdi, M., & Rajabi Sanajerdi, H. (2003). The Theories of City and Periphery. first edition, Tehran: Samt Publications. [in Persian]. Qadermarzi, H. (2011). Spatial Expansion of City and Change of Land Use in Surrounding Villages of Sanandaj City; During the period of 1976-2008. Urban Studies Quarterly, 1, 61-76. [in Persian]. Qadermarzi, H. (2014). Strategic Planning of Employment Development in Rural Areas of Javanrood County. Space Economy and Rural Development Quarterly, 4 (1), 109-130. [in Persian]. Rahman, A., & Westley, J. (2001), The Challenge of Ending Rural Poverty. Development Policy Review,19(4): 553-562. doi: 10.1111/1467-7679.00152 Rahnamaei, M. T., & Amirian, S. (2004). A Review of the Role of Government in the Expansion and Concentration of Urbanization in Iran, Geographical Society of Iran, 1, 19-40. [in Persian]. Rahnamaei, M. T. (2009). Theory of Government and Urbanization (fundamentals and general principles of the theory of city and urbanization). Journal of Geography and Regional Planning, 1, 143-165. [in Persian]. Ranjbar, M. (2008). Investigating the Phenomenon of Capital Flight from Iran (Islamic Republic period). Master's thesis, University of Tehran. Supervisor: Movassaghi, Ahmad. [in Persian]. Rezvani, M., Akbarian Rounizi, S., & Rajaei, Seyed A. (2008). The Role of Remittances and Investment in Rural Development (Ramshe district of Isfahan). Human Geographic Researches, 66, 1-16. [in Persian]. Rodriguez-Pose, A. & Hardy, D. (2015). Addressing Poverty and Inequality in Rural Economy from a Global Perspective. Elsevier, 61: 11-23. doi: 10.1016/j.apgeog.2015.02.005 Ruknuddin Eftekhari, A., Badri, S., & Sojasi Qeidari, H. (2013). Physical Theoretical Foundations of Rural Areas. second edition, Tehran: Publication of Islamic Revolution Housing Foundation. [in Persian]. Saiedi, A., & Azizpour, F. (2004). Regional Networks and Local Development with an Emphasis on Rural-Urban Links; Case example: milk production network in Litkoh district (Amol/Mazandaran). Geography Quarterly, 2 (2), 1-18. [in Persian]. Sawari Mambani, A., Khosravipour, B., Baradaran, M.& Yazdan Panah, M. (2016). The Application of Social Cognitive Theory in Explaining the Influencing Factors on Rural youth's Inclination to the Agricultural Sector (Baghmalek city). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 48 (2), 287-298. [in Persian]. Shams, A., Gadimi, M., Mirakzade, A. & Houshmandan Moghadam Fard, Z. (2014). Reasons for Lack of Motivation of Rural Youth to Work in the Agricultural Sector (Boein Zahra). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46 (2), 859-869. [in Persian]. doi: 10.22059/ijaedr.2016.58038 Statistic Census of Iran. (2015). Settlements in Kurdistan Province. General population and housing census. [in Persian]. Statistical Center of Iran. (2015). General Population and Housing Census, Kurdistan Province. [in Persian]. Taherkhani, M. & Ruknuddin Eftekhari, A. (2004). Analysis of the Role of Mutual Relations between City and Village in Transformation of Rural Areas of Qazvin Province. Modarres Journal of Human Sciences, 35, 112-79. [in Persian]. Taleshi, M., Jomepour, M., & Ganjipour, M. (2014). The Role of State Investments in Capacity Building in Rural of the Country (Case Study: the Villages of Aran Bidgol). Regional Planning Quarterly, 5 (17), 59-74. [in Persian]. Trey, A. & Walt, F. (2016). Regional Development in Villages (analytical tools and public policies). translated by Shahram Raisi Dehkordi, first edition, Tehran: Pik Noor Publications, winter 2016. [in Persian]. Ventura, j. (2011), Bubbles and Capital Flows. journal of economic theory, Crei, Universitat Pompeu Fabra, Ramon Trias Fargas 25-27, 08005 Barcelona, Spain. And also Ventura, Jaume, Bubbles and Capital Flows (November 2002). NBER Working Paper No. w9304, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=347076 Warasi, H., Bay Mohammadi, H.. & Ghanbari, S. (2010). Comparison of the Economic Losses of Agricultural Drought in Naein County with other Counties in Isfahan Province (1999-2003). Journal of Geography and Environmental Planning, 21 (3), 21-44. [in Persian]. dor: 20.1001.1.20085362.1389.21.3.2.0 Yavari, K., & Mehrgan, N. (2003). Capital Flows of the Agricultural Sector in Iran's Economy. Agricultural Economics and Development, 41 & 42, 69-53. [in Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 303 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191 |