![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,682,128 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,912,059 |
دیدگاه ملاصدرا دربارۀ رئیس حکومت و ویژگیهای او، بر پایۀ کتاب مبدأ و معاد | ||
فلسفه | ||
دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 40، شهریور 1402، صفحه 225-240 اصل مقاله (530.9 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2023.350307.1006757 | ||
نویسندگان | ||
محمد ملائی ایولی* 1؛ علیاصغر زَکوی2 | ||
1دانشآموختۀ دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، نجفآباد، ایران. | ||
2دانشیار گروه معارف دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مازندران، ساری، ایران. | ||
چکیده | ||
تشکیل حکومت بهمنظور دستیابی بشر به اهداف فردی و اجتماعی خود، یک ضرورت عقلانی است؛ اما بحث دربارۀ حق حاکمیت و ویژگیهای حاکم همواره ازجمله مباحث چالشبرانگیز بوده است. هدف از این نوشتار، واکاوی آراء ملاصدرا دربارۀ رئیس حکومت و خصوصیات اوست. پرسش اصلی این است که از منظر ملاصدرا حق حاکمیت بر جامعۀ اسلامی برای چه کسی ثابت است و چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟ این مطالعه از نوع پژوهش تحلیل محتواست که با مراجعه بر منابع مکتوب آن حکیم متأله و مبانی فلسفی وی، با تکیه بر کتاب مبدأ و معاد انجام میگیرد. با گردآوری دادهها و با عنایت به برخی مبانی فکری ملاصدرا معلوم شد که از نظر وی اولاً، وجود رئیس حکومت برای ادارۀ جامعه و سوقدادن افراد به سعادت و کمال حقیقی بشر یک ضرورت است و ثانیاً، از آنجا که حق حاکمیت بالذات از آن خداوند است، تنها فردی حق حاکمیت بر مردم را دارد که مأذون و منصوب از جانب او باشد؛ چنین فردی بر پایۀ قاعدۀ امکان اشرف بهترتیب یا نبی خداست که با تکیه بر دانش لدنی خود، سعادت حقیقی و راه رسیدن به آن را بهدرستی میشناسد یا امام مأذون و منصوب از طرف اوست. وی سپس برخی از ویژگیهای حاکم را برمیشمارد. | ||
کلیدواژهها | ||
رئیس حکومت؛ سعادت بشر؛ مبدأ و معاد؛ ملاصدرا | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
اسماعیلزاده نوقی، محبوبه؛ محمدحسین مهدوینژاد و بیوک علیزاده (1394)، «استمرار ولایت بعد از خاتمیت بر اساس حکمت ملاصدرا»، حکمت صدرایی، س 3، ش 2، بهار و تابستان، 23-35.
اکبریان، رضا (1386)، «مقایسۀ میان نظر ملاصدرا و فارابی دربارۀ رئیس اول مدینه»، خردنامه، ش 47، 16-44.
داوری اردکانی، رضا (1378)، «رئیس اول مدینه در نظر ملاصدرا»، نامۀ فرهنگ، پاییز، ش 31، 66-71.
زکوی، علیاصغر (1384)، بسیطة الحقیقه از نظر ملاصدرا و منادشناسی لایبنیتز، قم، بوستان کتاب.
ملاصدرا (1302)، مجموعة الرسائل التسعة، الواردات القلبیة فی معرفة الربوبیة، قم، مکتبة المصطفوی.
ــــــــــــــ (1340)، رسالۀ سه اصل، تصحیح سیدحسین نصر، تهران، دانشگاه تهران.
ــــــــــــــ (1360)، اسرار آیات و انوار البینات، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه اسلامی.
ــــــــــــــ (1366)، تفسیر القرآن الکریم، ج 4، قم، بیدار.
ــــــــــــــ (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة، ج 4، 6 و 7، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
ــــــــــــــ (1381)، مبدأ و معاد، ترجمۀ احمد حسینی اردکانی، چ 2، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــــــ (1383)، الشواهد الربوبیه، ترجمۀ جواد مصلح، تهران، سروش.
ــــــــــــــ (1388)، شرح اصول کافی، ترجمۀ محمد خواجوی، ج 1 و 2، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1396)، بررسیهای اسلامی، بهکوشش هادی خسروشاهی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه.
علیزاده سالطه، عزیز (1387)، «انسانشناسی صدرا و تأثیر آن در اثبات مسئلۀ ولایت»، علوم سیاسی، س 11، ش 43، پاییز، 139-157.
فارابی، ابونصر (بیتا)، آراء اهل مدینه الفاضلة و مضاداتها، محقق علی بومحلم، بیروت، الهلال.
مصطفوی، سیده زهرا (1385)، نوآوریهای فلسفی صدرالمتألهین (ترجمه و شرح رسالۀ شواهد الربوبیه)، تهران، بصیرت.
مطهری، مرتضی (1386)، مجموعه آثار، ج 6، تهران، صدرا.
میردامادی، سیدمحمدحسین و علی ارشد ریاحی (1398)، «تأثیر مبانی فلسفی ملاصدرا بر امامشناسی او»، تحقیقات کلامی، س 7، ش 24، 105-120. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 246 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 219 |