پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,239 |
| تعداد مقالات | 67,853 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,381,699 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,152,960 |
مدل‌سازی توزیع مکانی عرضه و تقاضای خدمت اکوسیستمی تولید آب در حوضة آبخیز ایلام | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| دوره 15، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 131-145 اصل مقاله (1.84 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2023.355169.670377 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه محمدیاری1؛ محسن توکلی* 1؛ اردوان زرندیان2 | ||
| 1گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| 2گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکدة محیط زیست و توسعة پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تولید آب یکی از خدمات باارزش اکوسیستم است که به منزلة فعالیتی کلیدی برای سلامت و مدیریت منابع آب لازم است. در این مطالعه، با استفاده از مدل Water yield نرم‌افزار InVEST عرضه و تقاضای آب در حوضة آبخیز ایلام مدل‌سازی شد. دادههای میانگین بارش سالیانه، تبخیر و تعرق سالیانه، عمق محدودکنندة ریشه، آب در دسترس گیاه، نقشة کاربری اراضی، مصرف آب و برآورد کمیت آب تولیدشده، مرز حوضه، و زیرحوضههای آبخیز ورودیهای این مدل هستند. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد در حوضة آبخیز ایلام سالیانه 45 میلیون متر مکعب آب تولید میشود و بیشترین و کمترین مقدار تولید آب به ترتیب در زیرحوضههای ارغوان با 7 میلیون متر مکعب در سال و چالیمار با 802 هزار متر مکعب در سال است. بر اساس نتایج، تفاوتهای عمده در عرضه و تقاضای آب در زیرحوضههای این حوضة آبخیز وجود دارد. بنابراین برنامهریزان و سیاستگذاران باید در چیدمان آمایشی کاربریها به این موضوع مهم توجه داشته باشند و استفادة پایدار از جنگلهای غنی در زیرحوضههای با عرضة بیشتر، مانند زیرحوضة ارغوان، را در دستور کار خود قرار دهند. نتایج ارائه‌شده در این پژوهش ضمن نشان دادن اهمیت مدل‌سازی تقاضای آب سطحی و استفاده از آن در سیاستهای کلان تخصیص آب، به مثابة یک دستورالعمل، میتواند به مدیران و برنامهریزان شهر ایلام در اتخاذ تصمیمات معقول در مدیریت اکوسیستم و استفادة صحیح از زمین در منطقه کمک کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تغییرات کاربری اراضی؛ تقاضای آب؛ خدمات تولیدی اکوسیستم؛ عرضة آب؛ InVEST | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Modeling the Spatial Distribution of the Supply and Demand of Water Provision Ecosystem Service in Ilam Watershed | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Mohammadyari1؛ Mohsen Tavakoli1؛ Ardavan Zarandian2 | ||
| 1Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Agricultural, Ilam University, Ilam, Iran | ||
| 2Research Group of Environmental Assessment and Risks, Research Center for Environment and Sustainable Development (RCESD), Department of Environment, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Water provision service is one of the most valuable ecosystem services that is important as a key service for the healthfulness and management of water resources. In this study, using the Water Yield model of InVEST software, the water supply and demand in Ilam watershed was modeled. The data related to average annual precipitation, annual evaporation and transpiration, root limiting depth, water available for plants, land use map, water consumption and estimation of water provision quantity, basin boundary, and subbasins of the watershed were the inputs of this model. The results of model application showed that in Ilam watershed, 45 million cubic meters of water provided annually, with the highest and lowest water provision volumes being in Arghavan (7 million cubic meters) and Chalimar (802 thousand cubic meters) subbasins, respectively. According to results, there are great differences in the water supply and demand in the subbasins of this watershed. Therefore, planner and policymakers should pay attention to this important issue in the layout of land uses and foresee sustainable use of rich forests in the high yield subbasins such as Arghavan subbasin. The results provided in this study, along with showing the importance of modeling surface water demand and its used in macro-policies of water allocation, can function as a guideline and help the managers and planners of Ilam city to adopt reasonable decisions in managing ecosystem and correctly using land in this area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ecosystem Provision Services, Land Use Change, Water supply, Water demand, InVEST | ||
| مراجع | ||
|
املایی، زهرا؛ شراره پورابراهیم؛ مجید مخدوم (1400). «مدل‌سازی مکانی عرضه و تقاضای خدمت تولید آب سطحی در حوضۀ آبریز هراز»، محیط زیست طبیعی، 74(3)، ص 475 ـ 489.
توکلی، محسن؛ حیدر ابراهیمی (1397). «بازنگری مطالعة تفصیلی‌ـ اجرایی منابع طبیعی و آبخیزداری حوزة آبخیز شهر ایلام»، دانشگاه ایلام و ادارة کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام.
حق‌دادی، مهرناز؛ غلام‌علی حشمتی؛ مژگان‌سادات عظیمی (1397). «بررسی خدمت اکوسیستم تولید آب با استفاده از نرم‌افزار InVEST (مطالعة موردی: حوزة آبخیز دلیچای)»، پژوهشهای حفاظت آب و خاک، 25(4)، ص 275 ـ 290.
شفیعزاده، مرجان؛ محمدعلی زارع چاهوکی (1399). «مدل‌سازی خدمات تولید اکوسیستم (تولید آب) در حوزة آبخیز طالقان میانی»، اکوهیدرولوژی ایران، 7(2)، ص 411 ـ 419.
محمدیاری، فاطمه؛ میرمهرداد میرسنجری؛ اردوان زرندیان (1399). «ارزیابی و مدل‌سازی اثرات گسترش شهری بر الگوهای سیمای سرزمین در کلان‌شهر کرج»، آمایش سرزمین، 13(1)، ص 141 ـ 166.
نیکوی، فاطمه؛ شراره پورابراهیم؛ بهمن جباریان امیری؛ داوودرضا عرب (1400). «نقش خدمت اکوسیستمی تولید آب در تأمین منابع آب حسابداری + WA (مطالعة موردی: حوضة آبخیز دریاچة ارومیه)»، اکوهیدرولوژی، 8(1)، ص 45 ـ 56.
Aghsaei, H., Dinan, N. M., Moridi, A., Asadolahi, Z., Delavar, M., Fohrer, N., & Wagner, P. D. (2020). “Effects of dynamic land use/land cover change on water resources and sediment yield in the Anzali wetland catchment, Gilan, Iran”, Science of the Total Environment, 712, 136449.
Ávila-García, D., Morató, J., Pérez-Maussán, A. I., Santillán-Carvantes, P., Alvarado, J., & Comín, F. A. (2020). “Impacts of alternative land-use policies on water ecosystem services in the Río Grande de Comitán-Lagos de Montebello watershed, Mexico”, Ecosystem Services, 45, 101179.
Cascone, S., Coma, J., Gagliano, A., & Pérez, G. (2019). “The evapotranspiration process in green roofs: A review”, Building and environment, 147, pp. 337-355.
Chen, Y., Wang, S., Ren, Z., Huang, J., Wang, X., Liu, S., ... & Lin, W. (2019). “Increased evapotranspiration from land cover changes intensified water crisis in an arid river basin in northwest China”, Journal of Hydrology, 574, pp. 383-397.
Chemura, A., Rwasoka, D., Mutanga, O., Dube, T., & Mushore, T. (2020). “The impact of land-use/land cover changes on water balance of the heterogeneous Buzi sub-catchment, Zimbabwe”, Remote Sensing Applications: Society and Environment, 18, 100292.
Cunha, J., Elliott, M., & Ramos, S. (2018). “Linking modelling and empirical data to assess recreation services provided by coastal habitats: The case of NW Portugal”, Ocean & coastal management, 162, pp. 60-70.
Daneshi, A., Brouwer, R., Najafinejad, A., Panahi, M., Zarandian, A., & Maghsood, F. F. (2021). “Modelling the impacts of climate and land use change on water security in a semi-arid forested watershed using InVEST”, Journal of Hydrology, 593, 125621.
Donohue, R. J., Roderick, M. L., & McVicar, T. R. (2012). “Roots, storms and soil pores: Incorporating key ecohydrological processes into Budyko’s hydrological model”, Journal of Hydrology, 436, pp. 35-50.
Emlaei, Z., Pourebrahim, S., & Makhdoum, M. (2021). “Spatial modelling of supply and demand for water yield service in the Haraz Watershed”, Journal of Natural Environment, 74(3), pp. 475-489. (in Persian)
Früh-Müller, A., Hotes, S., Breuer, L., Wolters, V., & Koellner, T. (2016). “Regional patterns of ecosystem services in cultural landscapes”, Land, 5(2), 17.
Gao, J., Li, F., Gao, H., Zhou, C., & Zhang, X. (2017). “The impact of land-use change on water-related ecosystem services: a study of the Guishui River Basin, Beijing, China”, Journal of Cleaner Production, 163, S148-S155.
Gong, J., Liu, D., Zhang, J., Xie, Y., Cao, E., & Li, H. (2019). “Tradeoffs/synergies of multiple ecosystem services based on land use simulation in a mountain-basin area, western China”, Ecological Indicators, 99, pp. 283-293.
Gunnarsdottir, M. J., Persson, K. M., Andradottir, H. O., & Gardarsson, S. M. (2017). “Status of small water supplies in the Nordic countries: characteristics, water quality and challenges”, International Journal of Hygiene and Environmental Health, 220(8), pp. 1309-1317.
Haghdadi, M., Heshmati, G. A., & Azimi, M. S. (2018). “Assessment of Water yield service on the basis of InVEST tool (case study: Delichai watershed)”, Journal of Water and Soil Conservation, 25(4), pp. 275-290. (in Persian)
Hoyer, R. & Chang, H. (2014). “Assessment of freshwater ecosystem services in the Tualatin and Yamhill basins under climate change and urbanization”, Applied Geography, 53, pp. 402-416.
Hu, W., Li, G., Gao, Z., Jia, G., Wang, Z., & Li, Y. (2020). “Assessment of the impact of the Poplar Ecological Retreat Project on water conservation in the Dongting Lake wetland region using the InVEST model”, Science of the Total Environment, 733, 139423.
Kusi, K. K., Khattabi, A., Mhammdi, N., & Lahssini, S. (2020). “Prospective evaluation of the impact of land use change on ecosystem services in the Ourika watershed, Morocco”, Land Use Policy, 97, 104796.
Kusi, K. K., Khattabi, A., & Mhammdi, N. (2023). “Evaluating the impacts of land use and climate changes on water ecosystem services in the Souss watershed, Morocco”, Arabian Journal of Geosciences, 16(2), 126.
Lang, Y., Song, W., & Zhang, Y. (2017). “Responses of the water-yield ecosystem service to climate and land use change in Sancha River Basin, China”, Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 101, pp. 102-111.
Li, G., Jiang, C., Zhang, Y., & Jiang, G. (2021). “Whether land greening in different geomorphic units are beneficial to water yield in the Yellow River Basin?”, Ecological Indicators, 120, 106926.
Liu, J., Zhang, G., Zhuang, Z., Cheng, Q., Gao, Y., Chen, T., Qiuhao, H., Lang, X., & Chen, D. (2017). “A new perspective for urban development boundary delineation based on SLEUTH-InVEST model”, Habitat International, 70, pp. 13-23.
Lyu, L., Wang, X., Sun, C., Ren, T., & Zheng, D. (2019). “Quantifying the effect of land use change and climate variability on Green water resources in the Xihe River Basin, Northeast China”, Sustainability, 11(2), 338.
Ma, S., Wang, L. J., Zhu, D., & Zhang, J. (2021). “Spatiotemporal changes in ecosystem services in the conservation priorities of the southern hill and mountain belt, China”, Ecological Indicators, 122, 107225.
Mirsanjari, M. M., Zarandian, A., Mohammadyari, F., & Visockiene, J. S. (2020). “Investigation of the impacts of urban vegetation loss on the ecosystem service of air pollution mitigation in Karaj metropolis, Iran”, Environmental Monitoring and Assessment, 192, pp. 1-23.
Mohammadyari, F., Mirsanjari, M. M., & Zarandian, A. (2021). “The Evaluation and Modeling of the Impacts of Urban Development on Landscape Patterns in Karaj Metropolis”, Town & Country Planning (2008-7047), 13(1). (in Persian)
Mohammadyari, F., Zarandian, A., Mirsanjari, M. M., Suziedelyte Visockiene, J., & Tumeliene, E. (2023). “Modelling Impact of Urban Expansion on Ecosystem Services: A Scenario-Based Approach in a Mixed Natural/Urbanised Landscape”, Land, 12(2), 291.
Nikooy, F., Pourebrahim, S., Jabbarian Amiri, B., & Arab, D. R. (2021). “Investigating the Role of Water Yield Ecosystem Service in WA+ Resource Base Sheet (Case of Urmia Lake Basin)”, Iranian journal of Ecohydrology, 8(1), pp. 45-56. (in Persian)
Pan, T., Wu, S., & Liu, Y. (2015). “Relative contributions of land use and climate change to water supply variations over yellow river source area in Tibetan plateau during the past three decades”, PloS one, 10(4), e0123793.
Pataki, D. E., Carreiro, M. M., Cherrier, J., Grulke, N. E., Jennings, V., Pincetl, S., ... & Zipperer, W. C. (2011). “Coupling biogeochemical cycles in urban environments: ecosystem services, green solutions, and misconceptions”, Frontiers in Ecology and the Environment, 9(1), pp. 27-36.
Sadeghian, M. M. & Vardanyan, Z. (2013). “The benefits of urban parks, a review of urban research”, Journal of Novel Applied Sciences, 2(8), pp. 231-237.
Sahle, M., Saito, O., Fürst, C., & Yeshitela, K. (2019). “Quantifying and mapping of water-related ecosystem services for enhancing the security of the food-water-energy nexus in tropical data–sparse catchment”, Science of the Total Environment, 646, pp. 573-586.
Sharp, R., Tallis, H. T., Ricketts, T., Guerry, A. D., Wood, S. A., Chaplin-Kramer, R., ... & Vogl, A. L. (2020). “InVEST user’s guide”, The Natural Capital Project: Stanford, CA, USA.
Seneviratne, S. I., Corti, T., Davin, E. L., Hirschi, M., Jaeger, E. B., Lehner, I., ... & Teuling, A. J. (2010). “Investigating soil moisture–climate interactions in a changing climate: A review”, Earth-Science Reviews, 99(3-4), pp. 125-161.
Shafizadeh, M. & Zare Chahouki, M. A. (2020). “Modeling Ecosystem Production Services (Water Production) in Taleghan Middel Watershed”, Iranian journal of Ecohydrology, 7(2), pp. 411-419. (in Persian)
Song, W. & Deng, X. (2017). “Land-use/land-cover change and ecosystem service provision in China”, Science of the Total Environment, 576, pp. 705-719.
Sun, X., Crittenden, J. C., Li, F., Lu, Z., & Dou, X. (2018). “Urban expansion simulation and the spatio-temporal changes of ecosystem services, a case study in Atlanta Metropolitan area, USA”, Science of the Total Environment, 622, pp. 974-987.
Tavakoli, M. & Ebrahimi, H. (2017). “Revision of the detailed-executive study of natural resources and watershed management of Ilam city watershed”, Ilam Department of Natural Resources and Watershed Management. (in Persian)
Tavakoli, M. & Mohammadyari, F. (2022). “Modeling the spatial distribution of multiple ecosystem services in Ilam dam watershed, Western Iran: Identification of areas for spatial planning”, Urban Ecosystems, pp. 1-20.
Wang, S., Hu, M., Wang, Y., & Xia, B. (2022). “Dynamics of ecosystem services in response to urbanization across temporal and spatial scales in a mega metropolitan area”, Sustainable Cities and Society, 77, 103561.
Xie, Z., Li, X., Chi, Y., Jiang, D., Zhang, Y., Ma, Y., & Chen, S. (2021). “Ecosystem service value decreases more rapidly under the dual pressures of land use change and ecological vulnerability: A case study in Zhujiajian Island”, Ocean & Coastal Management, 201, 105493.
Yang, L., Zhang, L., Li, Y., & Wu, S. (2015). “Water-related ecosystem services provided by urban green space: A case study in Yixing City (China)”, Landscape and urban planning, 136, pp. 40-51.
Zarandian, A., Baral, H., Stork, N. E., Ling, M. A., Yavari, A. R., Jafari, H. R., & Amirnejad, H. (2017). “Modeling of ecosystem services informs spatial planning in lands adjacent to the Sarvelat and Javaherdasht protected area in northern Iran”, Land Use Policy, 61, pp. 487-500.
Zarandian, A., Mohammadyari, F., Mirsanjari, M. M., & Visockiene, J. S. (2023). “Scenario modeling to predict changes in land use/cover using Land Change Modeler and InVEST model: a case study of Karaj Metropolis, Iran”, Environmental monitoring and assessment, 195(2), 273.
Zhan, C., Xu, Z., Ye, A., & Su, H. (2011). “LUCC and its impact on run-off yield in the Bai River catchment—upstream of the Miyun Reservoir basin”, Journal of Plant Ecology, 4(1-2), pp. 61-66.
Zhang, L., Hickel, K., Dawes, W. R., Chiew, F. H., Western, A. W., & Briggs, P. R. (2004). “A rational function approach for estimating mean annual evapotranspiration”, Water resources research, 40(2). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 251 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 237 |
||