پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,779 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,255,081 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,000,404 |
بررسی تأثیر نظریۀ تشکیک وجود بر دیدگاه کل‌گرایی در اندیشۀ ملاصدرا | ||
| فلسفه | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 40، شهریور 1402، صفحه 167-183 اصل مقاله (549.28 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2023.347526.1006735 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم عباسی کشکولی* 1؛ عبدالعلی شکر2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نظریۀ کلنگری برخلاف سایر نظریات، در فلسفۀ اسلامی و به‌ویژه حکمت متعالیه به‌نحو بایسته مورد توجه قرار نگرفته است. نظریات در باب چگونگی وجود کل یا مجموع به‌عنوان امری برگرفته از آحاد، در جهت تأیید یا رد وجود حقیقی آن، به‌طور ضمنی در خلال برخی مسایل پیش‌آمده در حکمت متعالیه و به مقتضای آنها، پذیرفتنی است. کاوش در این نظریات مرتبط، دو موضع متعارض از نظریۀ ملاصدرا دربارۀ وجود «کل» به دست میدهد: برخی عبارات آشکارا بیانگر نفی وجود کل هستند و برخی دیگر به‌گونۀ ضمنی یا صریح بر وجود آن اذعان می‌کنند. نوشتار حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی- انتقادی، پس از ملاحظۀ عبارات متعارض ملاصدرا در این خصوص، با التفات به مختصات اصل تشکیک وجود، دیدگاه او را نقد و نظریۀ کلنگری را امکان‌سنجی کند. حاصل پژوهش، بیانگر این است که اعتقاد به وجود کل، از لوازم بیّن اصل تشکیک وجود است. کثرت طولی و عرضی که با عنایت به سه مؤلفۀ اساسی اصل تشکیک وجود؛ یعنی وحدت، کثرت و عینیت آن دو قابل تبیین است، وجود حقیقی کل را امری مسلم و نفی آن و انحصار وجود کل را در وجود آحادش با مختصات تشکیک وجود، ناسازگار نشان میدهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تشکیک وجود؛ وجود حقیقی؛ وجود کل؛ ملاصدرا؛ وحدت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining the Effect of the Theory of Gradation of Being on the View of Totalism in Mulla Sadra's Thought | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Abbasi kashkooli1؛ AbodlAli Shokr2 | ||
| 1PhD Candidate, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, Shiraz University, Shiraz, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, Shiraz University, Shiraz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In contrast to other theories, the theory of holistic view has not been properly considered in Islamic philosophy, especially transcendental wisdom. The ideas about the existence of the whole or the total as something derived from individuals, in order to confirm or reject its real existence, are implicitly acceptable during some issues that arise in the Supreme Wisdom and according to their requirements. Exploring these related theories gives two conflicting positions of Mulla Sadra's theory about the being of the "whole": Some expressions clearly express the negation of the existence of the whole, Mulla Sadra, in the position of criticizing Ibn Sina's proofs of the falsification of sequence and Suhrodi's proof of necessity, which take the existence of the whole as the premise of their proof, and also proofs It runs away from the plateau that has been set up to prove the existence of the whole and emphasizes that nothing but unity exists outside, and multiplicity is not compatible with existence. and others implicitly or explicitly acknowledge its existence. some other expressions of Mulla Sadra, contrary to the above opinion, are in line with the acceptance of the external existence of the whole; That is, his expressions have provided a platform for description and interpretation dependent on the external existence of the whole, each of which is examined in detail. The present article aims to use analytical-critical method, after considering Mulla Sadra's conflicting expressions in this regard, by paying attention to the coordinates of the principle of gradation of being, to criticize her point of view and to verify the theory of holism. The result of the research shows that the belief in the existence of the whole is one of the essentials of the principle of gradation of being. Longitudinal and latitudinal multiplicity that exists with regard to the three basic components of the principle of suspicion; That is, unity, multiplicity and objectivity of both can be explained, it shows the true existence of the whole as certain and its negation and the exclusivity of the existence of the whole in the existence of its individuals is incompatible with the coordinates of existence. The whole is a mental validity that is considered by differentiating and considering the plurality of people and not the plurality of gradation, and in this mental and epistemological consideration, ontological explanations, including gradation, do not interfere much. If someone believes in the originality of the essence or the difference of existence in the external objective truth or has a special doubt or special gradation, can credit all of them. This mental validity does not have an objective realization, and this is different from plurality or unity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Gradation of Being, Principalty of Being, Total Existence, Mulla Sadra | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا (1383)، الاشارات و التنبیهات؛ همراه شرح خواجه نصیرالدین طوسی و قطبالدین رازی، ج 2، قم، نشرالبلاغه.
ــــــــــ (1385)، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، چ 2، قم، بوستان کتاب.
ــــــــــ (1405ق)، الشفاء- منطق، ج 2، قم، مرعشی نجفی.
جوادی آملی، عبدالله (1375)، رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، تدوین حمید پارسانیا، ج 1، چ 2، قم، اسراء.
ــــــــــ (1389)، رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، تدوین حمید پارسانیا، ج 8، چ 4، قم، اسراء.
روشنضمیر، محمدابراهیم (1393)، «بررسی دلالت عبارت تبیان لکلّ شیء بر جامعیت قرآن»، آموزههای قرآنی، ش 19، 35- 60.
زنوزی، ملاعبدالله (1355)، لمعات الاهیة، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
سهروردی، شیخ شهاب الدین (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن، ج 1، چ 4، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شیرازی، سید رضی (1383)، درسهای شرح منظومۀ سبزواری، تهران، حکمت.
طباطبایی، سید محمدحسین (1981)، تعلیقه بر الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 2، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1405ق)، تلخیص المحصل، بیروت، دارالأضواء.
فرشاد، مهدی (1362)، نگرش سیستمی، تهران، امیر کبیر.
فیاضی، غلامرضا (1387)، چیستی و هستی در مکتب صدرایی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
گلشنی، مهدی (1364)، «کلنگری و موجبیت در فیزیک کوانتومی بوهم»، فرهنگستان علوم، ش 4، 97-110.
مطهری، مرتضی (1382)، مجموعه آثار، ج 2 و 6، چ 9، تهران، صدرا.
ملاصدرا (1302)، مجموعه الرسائل التسعه، تهران، بینا.
ــــــــــ (1360)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانی، چ 2، مشهد، المرکز الجامعی للنشر.
ــــــــــ (1376)، شرح رسالة المشاعر، شرح محمدجعفر لاهیجی و تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی، تهران، امیرکبیر.
ــــــــــ (1391ق)، شرح اصول کافی، تهران، مکتبة المحمودی.
ــــــــــ (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 1، 2، 4 و 6، چ 3، بیروت، دار احیاء التراث.
ــــــــــ (بیتا)، الحاشیة علی الهیات الشفاء، قم، بیدار.
میرداماد، محمدباقر (1381- 1385)، مصنفات میرداماد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
هاشم‌پور، آیسودا و محمد بیدهندی (1401)، «بررسی انتقادی نظریۀ صدرالمتالهین در باب نحوۀ وجود مجموع با تأکید بر نظام مفاهیم در فلسفۀ وی»، معرفت فلسفی، س 19، ش 3، 41-56.
همتی‌مقدم، احمدرضا (1383)، «کلی‌گرایی معناشناختی و زبان پزشکی، بحث در حوزۀ فلسفۀ طب»، ذهن، ش 18، 59-68. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 131 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 83 |
||