پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,032 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,502,312 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,433 |
بررسی تأثیر نظریۀ تشکیک وجود بر دیدگاه کل‌گرایی در اندیشۀ ملاصدرا | ||
| فلسفه | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 40، شهریور 1402، صفحه 167-183 اصل مقاله (549.28 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2023.347526.1006735 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم عباسی کشکولی* 1؛ عبدالعلی شکر2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نظریۀ کلنگری برخلاف سایر نظریات، در فلسفۀ اسلامی و به‌ویژه حکمت متعالیه به‌نحو بایسته مورد توجه قرار نگرفته است. نظریات در باب چگونگی وجود کل یا مجموع به‌عنوان امری برگرفته از آحاد، در جهت تأیید یا رد وجود حقیقی آن، به‌طور ضمنی در خلال برخی مسایل پیش‌آمده در حکمت متعالیه و به مقتضای آنها، پذیرفتنی است. کاوش در این نظریات مرتبط، دو موضع متعارض از نظریۀ ملاصدرا دربارۀ وجود «کل» به دست میدهد: برخی عبارات آشکارا بیانگر نفی وجود کل هستند و برخی دیگر به‌گونۀ ضمنی یا صریح بر وجود آن اذعان می‌کنند. نوشتار حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی- انتقادی، پس از ملاحظۀ عبارات متعارض ملاصدرا در این خصوص، با التفات به مختصات اصل تشکیک وجود، دیدگاه او را نقد و نظریۀ کلنگری را امکان‌سنجی کند. حاصل پژوهش، بیانگر این است که اعتقاد به وجود کل، از لوازم بیّن اصل تشکیک وجود است. کثرت طولی و عرضی که با عنایت به سه مؤلفۀ اساسی اصل تشکیک وجود؛ یعنی وحدت، کثرت و عینیت آن دو قابل تبیین است، وجود حقیقی کل را امری مسلم و نفی آن و انحصار وجود کل را در وجود آحادش با مختصات تشکیک وجود، ناسازگار نشان میدهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تشکیک وجود؛ وجود حقیقی؛ وجود کل؛ ملاصدرا؛ وحدت | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا (1383)، الاشارات و التنبیهات؛ همراه شرح خواجه نصیرالدین طوسی و قطبالدین رازی، ج 2، قم، نشرالبلاغه.
ــــــــــ (1385)، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، چ 2، قم، بوستان کتاب.
ــــــــــ (1405ق)، الشفاء- منطق، ج 2، قم، مرعشی نجفی.
جوادی آملی، عبدالله (1375)، رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، تدوین حمید پارسانیا، ج 1، چ 2، قم، اسراء.
ــــــــــ (1389)، رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، تدوین حمید پارسانیا، ج 8، چ 4، قم، اسراء.
روشنضمیر، محمدابراهیم (1393)، «بررسی دلالت عبارت تبیان لکلّ شیء بر جامعیت قرآن»، آموزههای قرآنی، ش 19، 35- 60.
زنوزی، ملاعبدالله (1355)، لمعات الاهیة، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
سهروردی، شیخ شهاب الدین (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن، ج 1، چ 4، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شیرازی، سید رضی (1383)، درسهای شرح منظومۀ سبزواری، تهران، حکمت.
طباطبایی، سید محمدحسین (1981)، تعلیقه بر الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 2، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1405ق)، تلخیص المحصل، بیروت، دارالأضواء.
فرشاد، مهدی (1362)، نگرش سیستمی، تهران، امیر کبیر.
فیاضی، غلامرضا (1387)، چیستی و هستی در مکتب صدرایی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
گلشنی، مهدی (1364)، «کلنگری و موجبیت در فیزیک کوانتومی بوهم»، فرهنگستان علوم، ش 4، 97-110.
مطهری، مرتضی (1382)، مجموعه آثار، ج 2 و 6، چ 9، تهران، صدرا.
ملاصدرا (1302)، مجموعه الرسائل التسعه، تهران، بینا.
ــــــــــ (1360)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانی، چ 2، مشهد، المرکز الجامعی للنشر.
ــــــــــ (1376)، شرح رسالة المشاعر، شرح محمدجعفر لاهیجی و تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی، تهران، امیرکبیر.
ــــــــــ (1391ق)، شرح اصول کافی، تهران، مکتبة المحمودی.
ــــــــــ (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 1، 2، 4 و 6، چ 3، بیروت، دار احیاء التراث.
ــــــــــ (بیتا)، الحاشیة علی الهیات الشفاء، قم، بیدار.
میرداماد، محمدباقر (1381- 1385)، مصنفات میرداماد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
هاشم‌پور، آیسودا و محمد بیدهندی (1401)، «بررسی انتقادی نظریۀ صدرالمتالهین در باب نحوۀ وجود مجموع با تأکید بر نظام مفاهیم در فلسفۀ وی»، معرفت فلسفی، س 19، ش 3، 41-56.
همتی‌مقدم، احمدرضا (1383)، «کلی‌گرایی معناشناختی و زبان پزشکی، بحث در حوزۀ فلسفۀ طب»، ذهن، ش 18، 59-68. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 241 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 183 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب