پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,870 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,416,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,186,034 |
تحلیل نشانه‌شناختی قصیدة الحزن صلاح عبدالصبور بر اساس دیدگاه مایکل ریفاتر | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 1، دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1402، صفحه 1-16 اصل مقاله (456.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2023.352697.612622 | ||
| نویسنده | ||
| زینه عرفت پور* | ||
| گروه زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در نشانه شناسی معاصر در حوزۀ مطالعات روایت‌شناسی اگر نام هایی چون پراپ، گریماس، تودوروف، ژنت و بارت وجود دارد، در عرصۀ شعر باید مایکل ریفاتر را یکی از نظریه‌پردازان روشمند دانست. ریفاتر در سیر اندیشه ها و نظریه هایش از «سبک‌شناسی ساختاری» به‌سوی نشانهشناسی شعر و تولید متن روی میآورد و در این راستا نشانه ها و عناصر ایجادکنندۀ ادبیت متن شعری را ارائه می دهد. در نظریۀ ریفاتر دو شیوۀ خوانش مطرح است: خوانش اکتشافی یا خطی و خوانش نشانه شناختی یا پس‌نگر که خواننده از طریق آن ها، پس از بررسی عناصر ادبیت متن یعنی نادستوری ها (دستورگریزی)، منظومه‌های توصیفی، انباشت ها (ترادفها) و هیپوگرام (تصویر کلیشه ای که از طریق کل شعر در ذهن خواننده القا می شود)، به ماتریس یا شبکۀ شعر دست می یابد که همان گزارۀ بنیادی شعر است و اسباب وحدت را فراهم می‌کند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از خوانش اکتشافی و خوانش نشانه شناختی قصیدة الحزن به این نتیجه رسیدیم که عناصر نشانه‌شناختی بر مبنای دیدگاه ریفاتر، در خوانش سطح نشانه‌شناختی قصیدة الحزن عبدالصبور به‌خوبی می‌تواند ایفای نقش‌کند؛ قصیدة الحزن از لحاظ واژگانی و نحوی نا‌دستوری‌های اندکی دارد، ولی ازلحاظ معنایی نادستوری های زیادی دارد که از‌طریق تشبیه، استعاره و کنایه خود‌نمایی می‌کنند. از سوی دیگر منظومه‌های توصیفی، انباشت ها، هیپوگرام و نهایتاً ماتریس متن، همگی در کنار هم موضوعات کلیدی شعر را به‌تصویر می‌کشند و وحدت شعری را محقق‌می‌سازند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نشانه شناسی؛ مایکل ریفاتر؛ قصیدة الحزن؛ خوانش اکتشافی؛ خوانش نشانه شناختی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Semiotic Analysis of Qasidtol Hozn By Salah Abdel- Saboor According to Michael Riffaterre Theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zineh Erfatpour | ||
| Department of Arabic Language and Literature, Institute of Human Sciences and Cultural Studies. Tehran. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In Contemporary semiotics, if there are such names as Propp, Grimas, Todorov, Genet, and Barthes in the field of narratological studies, Michael Riffattere should be considered one of the methodical theorists in the field of poetry. In the course of his ideas and theories, turns from Riffaterre "structural stylistics" to the semiotics of poetry and text production, and in this regard, he presents the signs and elements that create the literature of poetic text. In Riffaterre theory, there are two ways of reading: exploratory or linear reading and semiotic or retrospective reading which the reader, after examining the elements of text literature, namely inaccuracies, descriptive systems, accumulations (synonyms) and hypograms (the stereotyped image that is induced in the mind of the reader through the whole poem), achieves the matrix or network of poetry, which is the basic proposition of the poem and provides means of unity. In this article, after exploratory and semiotic reading of the ode of sorrow, we came to the conclusion that the semiotic elements based on Riffaterre's point of view can play a good role in reading the semiotic level of the ode of sorrow Abdel-Saboor; The poem's mourning has few instructions in terms of vocabulary and syntax, but in terms of meaning it has many instructions that show themselves through simile, metaphor and irony. On the other hand, descriptive systems, accumulations, hypograms, and finally text matrices all together illustrate the key themes of poetry and achieve poetic unity | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Semiotics, Michael Riffaterre, qasidtol hozn, Exploratory Reading, Semiotic Reading | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، محمد نبی؛ قنبری اقدم، ایمان (1399)، «نشانهشناسی رمزگانهای زبانی در سرودۀ ملحمة الهجرة الثالثة از کاظم السماوی». دو فصلنامۀ زبان و ادبیات عربی، سال دوازدهم، شمارۀ پاییز و زمستان، شمارۀ پیاپی23/2/1.
اینو، آن؛ آریفیه، میشال وآخرون (2013- 2012)، السیمیائیة- الأصول، القواعد والتاریخ، ترجمة رشید بن مالک؛ مراجعة وتقدیم عز‌الدین المناصرة، الطبعة الثانیة، الأردن: دار مجدلاوی للنشر والتوزیع.
آلگونه جونقانی، مسعود (1396)، «رولان‌بارت و مبانی نشانه‌شناختی هم‌سازه و ناسازه»، در مجموعه مقالات نشانهشناسی شعر، ویراستار: ذلیخا عظیم‌دخت، تهران، نشر نویسه پارسی، صص 87- 71.
آلگونه جونقانی، مسعود (1396)، «کاربست الگوی نشانه‌شناختی ریفاتر در خوانش شعر»، در مجموعه‌مقالات نشانهشناسی شعر، ویراستار: ذلیخا عظیم‌دخت، تهران، نشر نویسه پارسی، صص 194- 173.
آلن، گراهام (1380)، بینامتنیت، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز.
برکت، بهزاد؛ افتخاری، طیبه. (1389). «نشانهشناسی شعر، کاربست نظریۀ مایکل ریفاتر بر شعر ای مرز پرگهر فروغ فرخزاد»، فصل نامۀ پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی، دورۀ 1، ش 4، صص 130- 109.
بنگراد، سعید (2012)، السیمیائیات مفاهیمها وتطبیقاتها، الطبعة الثالثة، سوریة، دار الحوار للنشر والتوزیع.
بوخاتم، مولای علی (2004- 2003)، مصطلحات النقد العربی السیماوی: الإشکالیة والأصول والامتداد، دمشق، اتحاد کتاب العرب.
تنها، فاطمه؛ مهین، حاجی زاده؛ امین مقدسی، ابوالحسن (1400)،«کاربست نظریۀ نشانهشناسی مایکل ریفاتر در تحلیل قصیدۀ خُذ وردةَ الثَّلج خُذ القیروانیة سعدی یوسف»، مجلۀ ادب عربی، دورۀ 13، صص 1-23.
رمضانی، ربابه؛ خوانساری، احمد. (1394). «بررسی تطبیقی رویکرد اجتماعی در اشعار شفیعی کدکنی و صلاح عبدالصبور»، هشتمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، بهمن، صص 1052- 1033.
ریفاتیر، مایکل (2001)، دلائلیات الشعر. ترجمة محمد معتصم. المملکة المغربیة، جامعة محمد الخامس، الطبعة الثانیة، منشورات کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة بالرباط.
سجودی، فرزان (1382)، نشانهشناسی کاربردی، تهران، نشر قصه.
سجودی، فرزان (1388)، نشانهشناسی، نظریه و عمل، چاپ دوم، تهران، نشر علم.
سلدن، رامان (1384)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، چاپ سوم، تهران، طرح نو.
ضیف، شوقی (1987)، فی التراث والشعر واللغة، لا. ط، القاهرة، دار المعارف.
عبد الصبور، صلاح (1988)، دیوان صلاح عبدالصبور، المجلد الثالث، حیاتی فی الشعر، بیروت، دار العودة، لا.ط.
عبد الصبور، صلاح (2006)، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت، دار العودة، لا.ط.
العبد، محمد (2007)، اللغة والإبداع الأدبی، الأکادیمیة الحدیثة للکتاب الجامعی، الطبعة الأولی،
فاروق، صلاح (لا.ت)، القصیدة العربیة الحدیثة بین الغنائیة والغموض، القاهرة، عین شمس، لا. ط.
قلاتی، زینب: «لغة الحیاة الیومیة فی شعر صلاح عبد الصبور»، دانشگاه العربی بن مهیدی- أم البواقی، کلیة الآداب و اللغات، قسم اللغة والأدب العربی، الأستاذ المشرف، یمینة سعودی، تاریخ المناقشة: 2016- 2015.
کالر، جاناتان (1390)، در جستجوی نشانه‌ها، نشانهشناسی، ادبیات، وا‌سازی. ترجمۀ لیلا صادقی؛ تینا امر‌الهی، ویرایش: فرزان سجودی، چاپ دوم، تهران، علم.
موران، برنا (1389)، نظریه‌های ادبیات و نقد، برگردان ناصر داوران، تهران، مؤسسۀ انتشارات نگاه.
نبی‌لو، علیرضا. (1390). «کاربرد نظریۀ نشانهشناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر ققنوس نیما»، مجلۀ پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، دورۀ 1، شمارۀ 2، پاییز و زمستان، صص81 تا 94.
نبی‌لو، علیرضا. (1392). «خوانش نشانه شناختی زمستان اخوان و پیامی در راه سپهری»، مجلۀ ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارۀ چهارم، زمستان، صص 136- 113.
Abdel Sabbour, S.m (1988). Diwan Salah Abdel-Sabour, Volume III, My life in poetry, Beirut: Dar al-Awda .[In Arabic]. Abdel Sabbour, S., (2006). Complete poetic works, Beirut, Dar al-Awda. . [In Arabic]. Ahmadi, M. N; Qanbari Aghdam, Iman (2019), " A Semiotic Analysis of Kazem al-Samawi’s Poem “Malhamah al-Hijra al-Thalasah ". Journal of Arabic Language & Literature, 12th year, autumn and winter issue. serial number 1/2/23. [In Persian]. Al-Abd, M., (2007): Language and literary creativity, Modern Academy for University Books, First Edition .[In Arabic]. Alguna, J. M. (2016). "The application of Riffaterre 's semiotic model in poetry reading", in the collection of essays on semiotics of poetry, editor: Zulikha Azim dokht, Tehran: Neviiseh Parsi, pp. 173-194 . [In Persian]. Alguna, J., (2016). "Roland Barthes and Semiotic Foundations of Congruent and Congruent", in the semiotics of poetry collection, editor: Zulikha Azimdokht, Tehran: Noiseh Parsi Publishing House, pp. 71-87. . [In Persian]. Allen, G., (2009). Intertextuality, translation of Payam Yazdanjo, Tehran: Markaz. . [In Persian]. Barekat, B., Eftekhari, Taiebeh. (2010). "Poetry semiotics, the application of Michael Riffaterre 's theory on a borderline poem by Foroogh Farrokh zad", Journal of Language and Comparative Literature Research, Volume 1, Vol. 4, pp. 109-130. [In Persian]. Bengrad, S., (2012). Semiotics- concepts and applications, third edition, Syria: Dar al-Hewar for publishing and distribution .[In Arabic]. Bookhatam, M. A., (2003-2004). Semiotic Arabic Criticism- Problems, Basics and Extensions: Damascus, Arab Writers Union .[In Arabic]. Daif, Shawqi. (1987). In tradition and poetry and language, Cairo: Dar al-Maaref .[In Arabic]. Farooq, S., (n.d). Modern Arabic poetry between New Arabic poetry between lyricism and mystery, Cairo, Ain Shams.[In Arabic]. Ino; An; Arifieh, Mishal and others. (2012-2013). Semiotics - roots, rules and history, translated by Rashid ben Malik; Revised and presented by Ezzel Din al-Monasera, second edition, Jordan: Majdalavi for publishing and distribution. [In Arabic]. Kaler, J., (2019). In search of signs, semiotics, literature, deconstruction. Translated by Leila Sadeghi; Tina Amrolahi, editor: Farzan Sojodi, second edition, Tehran: Alam. [In Persian]. Moran, B., (2009). Theories of Literature and Criticism, translated by: Nasser Davaran, Tehran: Tarhe no. [In Persian]. Nabiloo, A., (2011) "The application of Michael Rifater's theory of semiotics in the analysis of Phoenix Nima's poem", Journal of Linguistic Research in Foreign Languages, Volume 1, Number 2, Fall and Winter, pp. 81-94. [In Persian]. Nabiloo, A. (2012). "Semiotic reading of Zaminar Akhwan and a message on Sepehri Road", Contemporary Persian Literature Magazine, Research Institute of Humanities and Cultural Studies, 3rd year, No. 4, Zaminar, pp. 113-136. [In Persian]. Qalati, Z., "The language of everyday life in the poetry of Salah Abdel -Saboor", Al-Arabi Ben Mahidi-Ummel -Bawaqi University, Faculty of Literature and Language, Department of Arabic Language and Literature, supervisor: Yamina Saudi, defense date: 2015-2016 .[In Arabic]. Ramezani, O.; Khansari, A., (2014). "Comparative study of the social approach in the poems of Shafi'i Kadkani and Salah Abdel Sabour", 8th Persian Language and Literature Research Conference, Bahman, pp. 1052-1033. [In Persian]. Riffaterre, M., .(2001). Semiotics of Poetry, Translation: Mohammad Moatasim. The Maghreb Kingdom, Muhammadel khames University, second edition, Faculty of Literature and Humanities in Rabat .[In Arabic]. Selden, R., (2005). Guide to Contemporary Literary Theory, translated by Abbas Mokhbar, third edition, Tehran: New Design. [In Persian]. Sojoodi, F., (2009). Semiotics: theory and practice, second edition, Tehran: Elm. [In Persian]. Sojoodi, Farza., (2012). Applied semiotics, Tehran: Qesseh. [In Persian]. Tanha, F., Mahin, Hajizadeh; Amin MoQaddasi, Abolhasan (2021), "The application of Michael Rifater's theory of semiotics in the analysis of the poem Khuz Wardatel Thalj Khuzel Qirwaniya by Saadi Yusuf", ADAB- E- ARABI (Arabic Literature), 13th period. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 373 |
||