سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,681,728
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,911,851
غلامرضائی, هادی, روحی برندق, کاوس, نیل ساز, نصرت. (1401). تاریخ‌گذاری منبعی و سندی روایت «حذیفه»؛ نقدی بر دیدگاه «جان برتن» دربارۀ جعلی‌بودن روایات جمع قرآن. , 55(2), 465-443. doi: 10.22059/jqst.2023.343037.670002
هادی غلامرضائی; کاوس روحی برندق; نصرت نیل ساز. "تاریخ‌گذاری منبعی و سندی روایت «حذیفه»؛ نقدی بر دیدگاه «جان برتن» دربارۀ جعلی‌بودن روایات جمع قرآن". , 55, 2, 1401, 465-443. doi: 10.22059/jqst.2023.343037.670002
غلامرضائی, هادی, روحی برندق, کاوس, نیل ساز, نصرت. (1401). 'تاریخ‌گذاری منبعی و سندی روایت «حذیفه»؛ نقدی بر دیدگاه «جان برتن» دربارۀ جعلی‌بودن روایات جمع قرآن', , 55(2), pp. 465-443. doi: 10.22059/jqst.2023.343037.670002
غلامرضائی, هادی, روحی برندق, کاوس, نیل ساز, نصرت. تاریخ‌گذاری منبعی و سندی روایت «حذیفه»؛ نقدی بر دیدگاه «جان برتن» دربارۀ جعلی‌بودن روایات جمع قرآن. , 1401; 55(2): 465-443. doi: 10.22059/jqst.2023.343037.670002

تاریخ‌گذاری منبعی و سندی روایت «حذیفه»؛ نقدی بر دیدگاه «جان برتن» دربارۀ جعلی‌بودن روایات جمع قرآن

پژوهش های قرآن و حدیث
دوره 55، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 465-443    اصل مقاله (350.03 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2023.343037.670002
نویسندگان
هادی غلامرضائی1؛ کاوس روحی برندق* 2؛ نصرت نیل ساز2
1دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران: ایران
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
به باور جان بُرتُن قرآن در زمان پیامبرخداd و توسط خود حضرت گردآوری شده است؛ از این‌رو، روایات جمع قرآن همگی جعلی هستند. وی انگشت اتهام خود را‌ به‌سوی فقهای اهل­سنت گرفته و زمان جعل را نیمۀ اول قرن سوم دانسته است. این مقاله درصدد است با تاریخ‌گذاری روایت «رجوع حذیفه‌ به‌عثمان و پیشنهاد توحید مصاحف» که به‌باور برتن از نخستین روایات جعل‌شده در این موضوع است، نشان دهد آیا ادعای این مستشرق انگلیسی توسط روشی‌که خود مستشرقین ابداع کرده‌اند، تأیید می‌شود یا خیر؟ مطابق این تحقیق، هرچند این روایت از مشکلاتی همچون منفرد بودن طریق و نامشخص ‌بودن راوی اصلی رنج می‌برد، اما حتی بر مبنای افرادی هم‌چون شاخت و ینبل نیز هیچ دلیل قاطعی مبنی بر جعلی ‌بودن آن، به‌ویژه در زمان مورد ادعای برتن وجود ندارد. چنان­که بررسی متن نقل‌های مختلف این حدیث نیز مؤید این مدعا می‌باشد.
 
کلیدواژه‌ها
اختلاف قرائت؛ تاریخ‌گذاری احادیث؛ توحید مصاحف؛ جان برتن؛ جمع‌ قرآن؛ حذیفة‌بن‌یمان
مراجع
 

  1. قرآن کریم.
  2. ابن‌حجر عسقلانی، احمد، تهذیب‌التهذیب، هند، مطبعة دائرةالمعارف‌النظامیة، ١٣٢٦ق.
  3. ابن‌حجر عسقلانی، احمد، فضائل‌القرآن، بیروت، دار و مکتبةالهلال، 2003م.
  4. ابن‌شبه، عمر، تاریخ‌المدینةلابن‌شبة، جدة، بی‌نا، ١٣٩٩ق.
  5. أبوعبید، قاسم‌؛ فضائل‌القرآن؛ چاپ اول، دمشق ـ بیروت، دارابن‌کثیر، ١٤١٥ق.
  6. ابویعلی، أحمد، مسند أبی‌یعلی، دمشق، دارالمأمون للتراث، ١٤٠٤ق.
  7. اعظمی، محمدمصطفی، «نظام اسناد: وثاقت و اعتبار»، ترجمه: نصرت نیل‌ساز، کتاب تاریخ‌گذاری حدیث: روش‌ها و نمونه‌ها، 1394ش.
  8. آقایی، سیدعلی، «تاریخ‌گذاری احادیث بر مبنای روش تحلیل ترکیبی اِسناد ـ متن: امکانات و محدودیت‌ها»، صحیفة مبین، شمارۀ50، زمستان1390ش.
  9. بخاری، محمد، ‏صحیح‌البخاری‏، قاهره، وزارةالاوقاف،1410ق.‏
  10. برتن، جان، «نگاهی‌ به‌تاریخ قرآن»، مترجم: حسن رضایی هفتادر، مطالعات قرآن و حدیث سفینه، شمارۀ 27علمی-ترویجی/ISC، تابستان1389ش.
  11. برتن، جان، جمع‌آوری قرآن، ترجمه: حسن رضایی هفتادر، قم، دانشگاه مفید، 1400ش.
  12. پاکتچی، احمد، مدخل تواتر در دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز مرکز پژوهش­های ایرانی و اسلامی، 1387ش.
  13. حیدری‌نسب، علیرضا، «ابن‌شهاب زهری و عداوت اهل بیت»، پژوهش‌های قرآن و حدیث، پاییز و زمستان1390ش.
  14. خطیب بغدادی، أحمد، الفصل للوصل المدرج فی النقل، بی‌جا، دارالهجرة، ١٤١٨ق.
  15. خوئی، ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسۀ احیاء آثار، بی‌تا.‏
  16. دارقطنی، علی، العلل الواردة فی الأحادیث النبویة، ریاض، دارطیبة، ١٤٠٥ق.
  17. ذهبی، محمد، سیرأعلام‌النبلاء، بی‌جا، مؤسسة الرسالة، 1405ق.
  18. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، امیرکبیر، 1400ش.
  19. رضایی هفتادر، حسن و معارف، مجید، «تحلیل و نقد آراء جان بر تن دربارۀ تدوین قرآن»، پژوهش دینی، شمارۀ 18 علمی-پژوهشی/ISC، بهار و تابستان 1388ش.
  20. رضایی هفتادر، حسن، «بررسی کتاب جمع­آوری قرآن جان برتن»، قرآن‌پژوهی خاورشناسان، شمارۀ7/ISC، پاییز و زمستان 1388ش.
  21. سجستانی، ابوبکر، ‏کتاب‌المصاحف، چاپ اول، قاهرة، الفاروق‌الحدیثه‌للطباعه‌والنشر، 1423ق.
  22. شاخت، یوزف، «سند شاهدی برای تاریخ‌گذاری»، ترجمه: مهرداد عباسی، کتاب تاریخ‌گذاری حدیث: روش‌ها و نمونه‌ها، 1394ش.
  23. شیری محمدآبادی، مرجان و نیل‌ساز، نصرت، «واکاوی قواعد مشترک در شیوه‌های نقد حدیث‌ مسلمانان و روش‌های تاریخ‌گذاری روایات خاورشناسان»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، شمارۀ 67، بهار و تابستان 1399ش.
  24. شیری محمدآبادی، مرجان، نیل‌ساز، نصرت، قاضی‌زاده، کاظم و غروی نائینی، نهله، «تاریخ‌گذاری روایات حاکی از دعای پیامبر(ص) برای شماتت‌شدگان توسط ایشان در جوامع حدیثی اهل‌سنت»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، دورۀ 17، شماره3، پاییز 1399ش.
  25. طبرانی، سلیمان، التفسیر الکبیر، اردن، دارالکتاب‌الثقافی‏، 2008م‏.
  26. طبری، محمد؛ جامع‌البیان، بیروت، دارالمعرفه، 1412ق.
  27. عبداللطیف، عبدالعزیر‌بن‌محمد، ضوابط‌الجرح‌والتعدیل، ریاض، مکتبةالعبیکان، 1425ق.
  28. عسکری، سیدمرتضی، عبدالله بن سبا و دیگر افسانه‌های تاریخی، بی‌جا، دانشکدۀ اصول دین، 1387ش.
  29. عطیة، محمد، الانتباه لما قال الحاکم ولم یخرجاه وهو فی أحدهما أو رویاه، سوریه، دارالنوادر، ١٤٢٨ق.
  30. علاف، ادیب، البیان فی علوم القرآن، دمشق، دارالفارابی‌للمعارف، 1420ق.
  31. غفاری‌صفت، علی‌اکبر و صانعی‌پور، محمدحسن، دراسات فی علم الدرایة (تلخیص مقباس‌الهدایة)، تهران، دانشگاه امام صادقG و سمت، 1393ش.
  32. غلامرضائی، هادی، «تواتر قرآن، چیستی، چرایی، چگونگی و چالش‌ها»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما: سیدهدایت جلیلی، استاد مشاور: روح الله نجفی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شهریور1397ش.
  33. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد، العین، قم، نشر هجرت، 1409ق‏.
  34. کوک، مایکل، «تاریخ‌گذاری روایات»، ترجمه: مرتضی کریمی‌نیا، کتاب تاریخ‌گذاری حدیث: روش‌ها و نمونه‌ها، 1394ش.
  35. گورکه، آندریاس، «روش تاریخ‌گزاری إسناد ـ متن، با توجه به "حلقه مشترک" (پژوهش موردی: روایات آخرالزمان)»، مترجم: سعید شفیعی، نسخه تارنمایacademia.edu.
  36. مستغفری، جعفر، فضائل‌القرآن، بی‌جا، دارابن‌حزم، ٢٠٠٨م.
  37. معرفت، محمدهادی، التمهید فی‌علوم‌القرآن، قم، التمهید، 1388ش.
  38. موتسکی، هارالد، «جمع و تدوین قرآن: بازنگری دیدگاه‌های غربی در پرتو تحولات جدید روش‌شناختی»، مترجم: مرتضی کریمی‌نیا، دوفصل‌نامۀ هفت آسمان، دورۀ 8، شمارۀ 32، زمستان 1385ش.
  39. موتسکی، هارالد، «مطالعات حدیثی به‌کجا می‌رود؟»، ترجمه: سیده ‌زهرا مبلّغ، کتاب تاریخ‌گذاری حدیث: روش‌ها و نمونه‌ها، 1394ش.
  40. ناصر، شادی حکمت، نقل قرائات قرآن: مسئله تواتر و پیدایی قرائت‌های شاذّ، ترجمه: الهه شاه‌پسند و ولی عبدی، تهران، نشر کرگدن، 1398ش.
  41. نسائی، احمد، ‏السنن‌الکبری‏، بیروت، دارالکتب‌العلمیة، 1411ق.‏
  42. نفیسی، شادی، تاریخ استشراق و سیر تحول مطالعات قرآنی در غرب، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1398ش.
  43. نیل‌ساز، نصرت، خاورشناسان و ابن‌عباس، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نخست، 1393ش.
  44. ینبل، خوتیر، «نافع مولای ابن‌عمر و جایگاه او در آثار حدیثی مسلمانان، ترجمه: مژگان آقایی و راحله نوشاوند، کتاب تاریخ‌گذاری حدیث: روش‌ها و نمونه‌ها، 1394ش.
  45. Burton, john, the collection of the Quran, cambridge university press, Re-issued 2010.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 347
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب