
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,625 |
تعداد مقالات | 71,561 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,944,959 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,982,628 |
ترسیم نظام گفتمان تعلیمی در چند متن روایی منظوم | ||
ادب فارسی | ||
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اسفند 1401، صفحه 103-119 اصل مقاله (543.67 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2023.346443.2082 | ||
نویسنده | ||
فضل الله خدادادی* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین | ||
چکیده | ||
شاید در ظاهر چنین به نظر برسد که در روساخت روایی متنهای روایی منظوم فارسی که انگیزهای تعلیمی دارند تفاوتی دیده نمیشود و هدف خالقان این آثار ایجاد متنی روایی به قصد انتقال پیامی اخلاقی به مخاطب بوده است، اما تعمق در ژرف ساخت گفتمان در این آثار نشان میدهد که فرآیند تولید معنا در هریک از این آثار مبتنی بر الگوهای گفتمانی و نظامهای ساختاری منحصربهفرد است؛ به طوری که هر متن دارای یک نظام گفتمانی متمایز است. همچنین کارکرد قصه بهعنوان ظرف در این آثار وجوه متعددی دارد که تنها بامطالعۀ ژرفساخت گفتمان میتوان به این تمایزها دست یافت. بر همین اساس در پژوهش حاضر برآنیم تا با عبور از روساخت روایتهای منظوم به تبیین نظام ساختاری چندی از این آثار بپردازیم به طوری که انتهای پژوهش شاهد ترسیم نظام گفتمانی در هریک از این آثار باشیم. نتایج پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی فراهم آمده است نشان میدهد که چهار گونه نظام گفتمانی: «نظام رشد پلکانی پیام با تأکید پربسامد یک بنمایه»، «مقدمهچینی روایی و بیان توزیعی پیام»، «توسعۀ پیام با لحنی خطابی به انگیزه اقناع مخاطب» و« نظام گفتمان اخلاقی دَوَرانی - مناسبتی» در متون منظوم تعلیمی فارسی وجود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
گفتمان؛ نظام ساختاری؛ ژرفساخت؛ پیام؛ مخاطب | ||
مراجع | ||
ابوت، اچ. پورتر (1397)، سواد روایت، ترجمۀ رؤیا پور آذر و نیما اشرفی، تهران،اطراف.
بارت، رولان و همکاران (1400)، درآمدی به روایتشناسی، ترجمۀ هوشنگ رهنما، تهران، هرمس.
برسلر، چارلز (1386)، درآمدی بر نظریهها و روشهای نقد ادبی، ترجمۀ مصطفی عابدینیزاده، تهران، نیلوفر.
پارسانسب، محمد (1388)، «بنمایه: تعاریف، گونهها، کارکردها و ابزارها»، نقد ادبی، سال 1، ش 5، 7-40.
تامس، برانون (1400)، روایت-مفاهیم بنیادی و روشهای تحلیل، ترجمۀ حسین پاینده، تهران، مروارید.
تودوروف، تزوتان (1392)، نظریۀ ادبیات-متنهایی از فرمالیستهای روس، ترجمۀ عاطفه عباسی، تهران، دات.
خلیلی جهانتیغ، مریم و مهدی دهرامی (1390)،«ادبیات تعلیمی و تربیتی در شاهنامه فردوسی»، ادبیات تعلیمی، سال 3، ش 11، 41-58.
دبلیومیر، فریدریک (1399)، روایت و کنش جمعی، ترجمۀ الهام شوشتری زاده، تهران، اطراف.
لینت ولت، ژپ (1398)، ابعاد روایتپردازی، مضمون، ایدئولوژی، هویت، ترجمۀ نصرت حجازی، تهران، علمی فرهنگی.
ژنت، ژرار (1400)، گفتمان حکایت-جستاری در تبیین روش، ترجمۀ آذین حسینزاده و کتایون شهپرراد، تهران، نیلوفر.
خشنودی، بهرام و دیگران. (1394)، «بررسی ساختار روایت در حکایتهای بهارستان جامی براساس بوطیقای ساختارگرای تزوتان تودوروف»، متن شناسی ادب فارسی، ش ، 120-101.
سعدی (1386)، بوستان، چاپ غلامحسین یوسفی، تهران، خوارزمی.
عباسی، علی (1393)،«پژوهشی بر چگونگی زایش معنا از خلال ساختار روایی در بیگانه اثر آلبرکامو»، مطالعات زبان و ترجمه، سال 3، ش 3، 25-39.
عطار، شیخ فرید الدین. (1389)، الهینامه، چاپ محمد رضا شفیعی کدکنی تهران، امیرکبیر.
فردوسی، ابوالقاسم. (1392)، شاهنامه، چاپ نیکلسون، تهران، الهام.
مولانا، جلال الدین محمد. (1392)، مثنوی معنوی، چاپ کریم زمانی، تهران، امیرکبیر.
محمدی علی و بهاروند، آرزو.(1390)، «پایان بندی در داستان با رویکرد ادبیات تعلیمی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، ش 11، 134-111.
محمدی کله سر، علیرضا. (1394)، « الگوهای روایی در حکایت های تعلیمی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، ش 27، 211-183 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 278 |