تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,507 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,127,908 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,424 |
درآمدی بر نگرش سیستمی در داستان کوتاه ایرانی | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 26، شهریور 1401، صفحه 59-81 اصل مقاله (539.55 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2022.334700.1771 | ||
نویسنده | ||
نوازالله فرهادی* | ||
استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
نگرش سیستمی رویکردی همهجانبهنگر است که میتواند از عوامل بیرونی و درونی مؤثر بر آفرینش، اوجگیری و افول یک اثر ادبی و ویژگیهای ذاتی آن، دادههای ارزشمندی به صورت یکجا ارائه نماید. داستان کوتاه، از میان انواع ادبی گونهگون ، قابلیت بالایی برای بررسی در چارچوب این نگرش دارد. در نوشتۀ حاضر به منظور بررسی داستان کوتاه ایرانی بر پایۀ نگرش سیستمی، از تطبیق شاخصههای مهم و محوری داستان کوتاه –که مورد توافق عموم منتقدان است- با ویژگیهای عمومی سیستمهای باز، مؤلفههایی استخراج گردیده و شگردهای فراگیر داستان کوتاه بر مبنای این مؤلفهها تحلیل و در موارد لازم برای تبیین دقیقتر مباحث، به نمونههایی از داستانهای کوتاه معروف، ازجمله «کباب غاز» استشهاد گردیده است. در این بررسی علاوه بر شناسایی عناصر شکلی و ابعاد معنایی و نقش ارتباطی این دو در شکلگیری و عملکرد داستان کوتاه، چگونگی اثرگذاری آنها بر مخاطبان ارزیابی و بازنمایی شده است. با وجود انتقادهای بعضی صاحبنظران بر آثار جمالزاده، این ارزیابی، نقش پایهای او در رونق داستان کوتاه ایرانی و گرایش بسیاری از نویسندگان متأخر به واقعگرایی، اجتماعنگاری و فرهنگ عامه را به روش علمیِ سیستمی اثبات میکند. چنین جستاری به لحاظ روششناسی میتواند مقدمهای بر انجام پژوهشهای موردیِ ژرفتر باشد و به عنوان نمونهای کاربردی زمینۀ پژوهشهای مشابه را بر روی گونههای دیگر ادب روایی ازجمله رمان فراهم آورد. | ||
کلیدواژهها | ||
درونداد-برونداد؛ فرآیند چرخشی؛ متغیر-پارامتر؛ عملکرد سیستمی؛ همپیوندی متقابل | ||
مراجع | ||
اکبرپور، احمد (1384)، من نوکر بابا نیستم، چ 2، تهران، افق.
اکران، سجاد و ایرج ساعی ارسی (1396)، «مکتب سیستمی (معرفی، اصول و مبانی و جستارهای بنیادین)»، علوم فناوری، ش 33، 9-32.
بختیاریان، مریم و مجید اکبری (1391)، «هنر بهمثابۀ ارتباط در رویکرد سیستمی لومان»، مطالعات فرهنگ-ارتباطات، سال 13، ش 19، 161-190.
پلویی، آرزو و نادر نقشینه (1395)، «ارتباطات علمی از منظر لومان»، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، دورۀ 27، ش 2، 7-20.
پیروز، غلامرضا (1387)، «نقد نو در بوتۀ نقد با تکیه بر نگرش سیستمی»، مجلۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، ش 16، 99-114.
جمالزاده،محمدعلی (1388)، یکی بود یکی نبود، تهران، بنگاه پروین.
خاکسار، محمدحسین و همکاران (1390)، «نگرش و روش سیستمی در حل مسائل فرهنگی-اجتماعی با توجه به شرایط بومی ایران»، مجلۀ سیاسی-اقتصادی، ش 284، 156-167.
رضائیان، علی (1386)، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستمها، تهران، سمت.
سلدون، رامان و پیتر ویدوسون (1384)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، طرح نو.
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1384)، «طنزحافظ»، ماهنامهحافظ، ش 19، 39-43.
الشکری، فدوی(1386)، واقعگرایی در ادبیات داستانی معاصر ایران، تهران، نگاه
علاقهبند، علی (1381)، مدیریت عمومی، تهران، روان.
علیاحمدی، علیرضا و محمدرضا مشایخ (1393)، «تحلیل نظریۀ سامانهها از دیدگاه تطبیقی مولوی و کنت بولدینگ میلر»، مدیریت فردا، سال 13، ش 40، 5-18.
گلابی، سیاوش (1369)، سازمان، مدیریت و توسعۀ منابع انسانی ایران، تهران، فردوس.
مارتین، والاس (1386)، نظریههای روایت، ترجمة محمد شهبا، تهران، هرمس
مرعشی، سیدجعفر (1385)، تفکر سیستمی و ارزیابی کارآمدی آن در ادارۀ جامعه و سازمان، تهران، سازمان مدیریت صنفی.
مشتاقمهر، رحمان و سعید کریمیقرهبابا (1387)، «روایتشناسی داستانهای کوتاه جمالزاده»، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، سال 51، ش 207، 135-161.
موام، سامرست (1377)، دربارۀ رمان و داستان کوتاه، ترجمۀ کاوه دهگان، تهران، کتابهای جیبی.
مولر، هارو(1390)، «نظریۀ سیستمهای لومان به مثابۀ نظریهای در باب مدرنیته»، ترجمۀ مراد فرهادپور، نشریۀ فلسفی ارغنون، ش 17، 1-19.
میرصادقی، جمال (1385)، عناصر داستان، تهران، سخن.
میرعابدینی، حسن(1380)، صدسال داستاننویسی ایران، ج 1، تهران، چشمه.
وکیلی، شروین (1398)، نظریۀ سیستمهای پیچیده، تهران، شورآفرین.
هولاب، رابرت (1379)، «نتایج کار لومان؛ نظریۀ سیستمها و پژوهشهای ادبی در دوران پس از دیوار برلین»، ترجمۀ سایه میثمی، ارغنون، ش 17، 126-146.
یونسی، ابراهیم (1384)، هنر داستاننویسی، تهران، نگاه.
Ackof, R. I. (1971), “Towards a system concepts”, Management Science, (17)11, 661-671. Bertalanffy, L. v. (1968), General Systems Theory, New York, George Braziller. Grojnowski, D. (2000), Lire la Nouvelle. Paris, Nathan universite. Martin, w. (2007), Narrative Theories, translated by Mohammad Shahba, Tehran, Hermes Vakili, Shervin (2019), Theory of Complex Systems, Tehran, Shoorafarin. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 258 |