پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,116,101 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,220,578 |
سنجش گزارش‌های تاریخ طبری از چگونگی ازدواج حضرت خدیجه(س) و پیامبر(ص) براساس روش نظریه بنیاد | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| دوره 55، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 175-191 اصل مقاله (416.29 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2023.344943.654356 | ||
| نویسنده | ||
| هدیه تقوی* | ||
| استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بازتاب اخبار ازدواج حضرت خدیجه(س) و پیامبر(ص) در منابع تاریخی به‌شیوه‌های متفاوت و به‌گونه‌ای ناهمگون مطرح شده است. تنوع محتوایی و مضمونی روایت‌ها به‌صورت اسطوره‌سازی، داستان‌پردازی و برجسته‌سازی برخی گزاره‌های این واقعه در ذیل گزارش‌های تاریخی مرتبط با موضوع آشکار است و می‌تواند بر نوع نگاه مخاطب به این واقعه و دور کردن آن از واقعیت اثرگذار باشد. با توجه به اهمیت شناخت بهتر محتوای این گزارش‌ها، پژوهش پیش‌رو با استفاده از روش نظریه بنیاد (زمینه‌ای) به‌سنجش گزارش‌های تاریخ طبری مرتبط با این بحث پرداخته است. طبری (م 310 ه.ق) از این‌رو مبنای پژوهش حاضر قرار گرفته که هم با ثبت روایت‌های گوناگون از جامعیت بیشتری نسبت به دیگر منابع تاریخی برخوردار و هم محل رجوع اهل فن و عامه مردم است. کاربست این روش در پژوهش موجود از طریق شناسایی مفاهیم، مقوله‌ها و روابط معنایی آنها به‌یافتن معیار غالب در متن گزارش‌های طبری از ازدواج حضرت خدیجه و پیامبر(ص) پرداخته است و ویژگی‌های خُلقی و شخصیتی خدیجه(س) و پیامبر(ص) را به‌عنوان مقوله اصلی در امر ازدواج آنان پیش‌بینی می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حضرت خدیجه(س)؛ پیامبر(ص)؛ نظریه بنیاد؛ ازدواج؛ تاریخ طبری | ||
| مراجع | ||
|
ابن اثیر، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، بی تا.
ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1410ق.
ابن منظور، لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1408ق.
ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الأبیاری و عبد الحفیظ شلبی، بیروت: دار المعرفه، بی‌تا.
ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، بیروت: داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
استرواس و کوربین، مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی، 1398.
اسماعیلی، مهران، نجاتی، محمد سعید، « نقد درونی و بیرونی گزارش های طبری از داستان غرانیق»، فصلنامه تایخ اسلام، شماره 1و2، 1-25، 1389
بستانی، فواد افرام، فرهنگ ابجدی، رضا مهیار، تهران: انتشارات اسلامی، 1375.
بغدادی، ابن حبیب، المحبر، بیروت: دار الافاق الجدیده، بی‌تا.
بیهقی، ابوبکر احمد بن حسن، دلائل النبوه و معرفه أحوال صاحب الشریعه، تحقیق عبد المعطی قلعجی، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1405ق.
جوهری، ابونصر اسماعیل‌بن‌حماد، تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت: دار العلم للملایین، 1407ق.
حسین یوسف، موسی و عبدالفتاح صعیدی، الافصاح فی فقه اللغه، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، 1404ق.
حکیم زاده، فرزانه، «تحلیل ازدواج رسول خدا با خدیجه کبری براساس اخبار تاریخی»، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره 128، 7-22، 1397.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم، 1412ق.
زمخشری، جارالله محمود بن‌عمر، الفائق فی الغریب الحدیث، بیروت: دارالمعرفه، بی‌تا.
سالاری شادی، علی، «نقد و بررسی روایات ابوالحسن مدائنی در تاریخ طبری»، پژوهش‌های تاریخی، دوره 47، شماره 1، 49-72، 1390.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج2، بیروت: دارالتراث، 1387.
طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران: انتشارات مرتضوی، 1375.
عبدالخانی، ساجد، «جستاری پیرامون ازدواج حضرت خدیجه(س)»، پژوهش‌های معنوی، 14-37، 1398.
عسکری، سید مرتضی، «نقد متد طبری در تاریخنگاری»، کیهان اندیشه، شماره 25، 20-35، 1368.
فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، بی‌جا، موسسه دارالهجره، 1424ق.
فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم: موسسه دارالهجره، بی‌تا.
قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1371ش.
مسعودی، علی‌بن‌حسین، التنبیه و الإشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، القاهره: دار الصاوی، بی‌تا.
مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1430ق.
ولوی، علی محمد، هانیه بیک، «انگیزه‌های استفاده از احادیث نبوی در فضایل قزوین»، فصلنامه مطالعات فرهنگی، شماره 18، 112، 1392.
یعقوبی، احمدبن ابی‌یعقوب‌بن‌جعفر، تاریخ یعقوبی، بیروت ، دار صادر، بی‌تا.
Barney Glaser, Grounded theory the philosophy, Method and Work, Brown Walker Press Boca, 2011.
Birks, Melanie and Jane Mills. Grounded theory a practical Guide, SAGA press, Los Angeles, London, 2011.
Cathy Urquhart, Grounded theory for Qualitative Research, SAGA press, Los Angeles, London, 2013. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 276 |
||