پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,694 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,004,798 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,684,827 |
آینده‌پژوهی اجرای اهداف سند ملی آمایش سرزمین | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| دوره 15، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 1-17 اصل مقاله (958.96 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2023.348562.670349 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن گودرزی* 1؛ ابراهیم حاجیانی2 | ||
| 1گروه آینده‌پژوهی، دانشکده حضرت ولیعصر، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران | ||
| 2گروه جامعه‌شناسی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| با توجه به اهمیت ویژة موضوع آمایش سرزمین در کشور و گذشت بیش از یک سال از تصویب و ابلاغ سند ملی آمایش سرزمین در اسفندماه 1399 و نگرانی دربارة اقدامات عملی به منظور اجرای مصوبات سند ملی آمایش در دستگاه‌های مجری، مسئلة اصلی در این پژوهش آن است که با توجه به نقش‌آفرینی بازیگران مرتبط اجرای سند در چه شرایطی قرار خواهد گرفت؟ روش‌شناسی پژوهش بازیگرمحور است و با روش‌های اکتشافی و خبره‌محور انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که 23 نفر از خبرگان حوزة آمایش سرزمین کشور آن را تکمیل کردند. تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار آینده‌پژوهی مکتور انجام گرفت و یافته‌ها نشان داد از 33 بازیگر اولیة اثرگذار در اجرای سند 13 بازیگر به عنوان بازیگر اصلی توسط پنل خبرگان انتخاب شدند که در میان آن‌ها متأسفانه تا به امروز عزم و ارادة جدّی به منظور اجرای سند ملی آمایش سرزمین در افق پیش رو دیده نمی‌شود. به عبارت دیگر، الزام‌آوری مفاد سند و توانایی دستگاه‌های نظارتی در حدی نیست که بازیگران اصلی دخیل در اجرای سند را ملزم به تمکین کند. بنابراین، پیش‌بینی می‌شود در آینده اجرای سند با چالش‌های اساسی از سوی نهادها و بازیگران روبه‌رو شود. لازم است نهاد متولی (سازمان برنامه و بودجه و شورای عالی آمایش)، با پیگیری‌های جدّی و ارتباط مؤثر و سازگاری نهادی قوی میان بازیگران و پای کار آوردن همة دستگاه‌های مجری، زمینة ایجاد عزم ملی به منظور اجرای هر چه سریع‌تر سند ملی آمایش سرزمین را فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آمایش سرزمین؛ آینده‌پژوهی؛ تحلیل بازیگرمحور؛ سند ملی آمایش سرزمین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Futurology of the implementation of National Land Use Document | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Godarzi1؛ Ebrahim Hajiani2 | ||
| 1Future Research Center, Imam Hossein University, Tehran, Iran | ||
| 2Department of Sociology, Ministry of Science, Research and Technology, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Dou to the special importance of land use in Iran and the passage of over one year from the enactment and communication of National Land Use Document in March 2020 and the concerns about the practical steps to implement the provisions of National Land Use Document by executive organizations, the main question of this study is that in the light of the roles of related actors, how will this document be implemented? The research methodology of this study was actor-oriented, and the project was carried out based on exploratory and expert-based methods. Data were collected from 23 experts of Iran’s land use domain using a questionnaire. The data was analyzed using MACTOR futurology software. The results showed that from among the initial 33 effective actors in the Document implementation, 13 actors were selected as the main actors by the expert panel. It was observed that so far, no strong will has existed in those main actors to implement the National Land Use Document, and they don’t seem to be motivated to so in near future. In other words, the Document content and the potential of supervisory organizations are not so mandatory to force the main actors responsible for the implementation of the Document to put it into practice. Therefore, it is predicted that in future, the implementation of the Document will face serious challenges from institutions and actors. It is necessary for the responsible institutions (Planning and Budget Organization as well as Supreme Council of Land Use) to seriously follow up, make effective communications, bring about strong institutional combabilities among actors, and ask all implementing organizations to work in order to pave the ground for the formation of national will to implement the National Land Use Document as soon as possible. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Land Management, Futurology, Actor-Based Analysis, National Land Management Document | ||
| مراجع | ||
|
اخلاقی، آزیتا؛ بهرام صالح صدق‌پور؛ مهدی نویدادهم (1399). «آینده‌پژوهی اجرای اهداف سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در افق 1404»، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، د 10، ش 34، ص 57 ـ 80.
اکبری، یونس؛ حسین ایمانی جاجرمی؛ ولی‌اله رستم‌علی‌زاده (1395). «تحلیل و بررسی موانع آمایش سرزمین در ایران»، سیاست‌نامة علم و فناوری، د 6، ش 3، ص 5 ـ 13.
بهشتی، محمدباقر؛ نادر زالی (1390). «شناسایی عوامل کلیدی توسعة منطقه‌ای با رویکرد برنامه‌ریزی بر پایة سناریو (مطالعة موردی: استان آذربایجان شرقی)»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، د 15، ش 1، ص 42 ـ 63.
پدارم، عبدالرحیم؛ محمد ازگلی؛ خسرو حسنلو؛ مسعود منزوی؛ حسین جمالی؛ کمال طبائیان؛ بهنام نپوری‌زاده؛ محسن افتاده‌حال (1388). آینده‌پژوهی؛ مفاهیم، روش‌ها، تهران، ﻣﺮﮐﺰ آﯾﻨﺪهﭘﮋوﻫﯽ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری دﻓﺎﻋﯽ.
پوراصغر، فرزام؛ مهرداد کاشف‌مبارکه؛ محسن ابراهیمی خوسفی؛ مصطفی کشت‌کار (1399). بررسی تطبیقی برنامه‌ریزی فضایی (آمایش سرزمین) در کشورهای منتخب، تهران، مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری.
جباری، حبیب؛ امیر ثامنی؛ محسن ابراهیمی خوسفی (1396). «تببین الزامات تدوین سند ملی آمایش سرزمین از منظر توسعة کالبدی»، برنامه‌ریزی توسعة کالبدی، د 2، ش 2، ص 75 ـ 92.
جعفریان، بابک؛ رحیم سرور؛ رضا برنا (1398). «شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آیندة آمایش سرزمین استان تهران با رویکرد آینده‌پژوهی»، سرزمین، د 16، ش 61، ص 11 ـ 36.
حاتمی‌نژاد، حسین؛ ابراهیم عمو (1397). «آسیب‌شناسی و ارزیابی طرح‌های آمایش سرزمین در کشور ایران»، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، د 9، ش 34، ص 27 ـ 38.
زرشگی، محمد؛ مریم افشاری (1397). «آمایش سرزمین؛ راهبردی مؤثر جهت تراکم‌زدایی از تهران»، راهبرد اجتماعی‌ـ فرهنگی، د 7، ش 27، ص 79 ـ 102.
زیپارو، آلبرتو؛ هانیه اسدزاده (1399). «آینده‌پژوهی ساختار فضایی منطقه‌ای در ایران (افق 2040)»، چشم‌انداز شهرهای آینده، د 1، ش 1، ص 33 ـ 50.
سرور، رحیم (1391). جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین، تهران، سمت.
شریف‌زادگان، محمدحسین؛ سید امیر رضوی دهکردی (1389). «ارزیابی فرایند برنامه‌ریزی آمایش سرزمین در ایران و راهکارهای بهبود آن»، علوم محیطی، د 7، ش 4، ص 87 ـ 100.
صدیقی، الهام؛ عبدالرسول سلمان‌ماهینی؛ سید حامد میرکریمی؛ حسن دلیری؛ برایان فث (1398). «شناسایی و تحلیل پیشران‌های کلیدی آمایش منطقه‌ای بر اساس آینده‌پژوهی در شهرستان گرگان»، آمایش سرزمین، د 11، ش 2، ص 205 ـ 233.
طحانی، غلام‌رضا (1393). «بررسی نقش آمایش سرزمینی در امنیت جمهوری اسلامی ایران»، علوم و فنون نظامی، د 10، ش 27، ص 29 ـ 48.
کاظمی، زهرا؛ جبرائیل نسل‌سراجی؛ شهرام یزدانی (1398). «بررسی و تبیین میزان موفقیت اجرای سند آمایش سرزمینی آموزش عالی سلامت»، طب و تزکیه، د 28، ش 4، ص 26 ـ 40.
کلاهچیان، محمود؛ عبدالمحمود محمدی لری (1396). «استراتژی بازیگران و مسئلة تروریسم در غرب آسیا»، مطالعات راهبردی، د 20، ش 77، ص 62 ـ 86.
ملک‌پور اصل، بهزاد؛ سیامک بدر؛ حمید فتحی (1399). «آسیب‌شناسی طرح‌های آماده‌سازی زمین و روندهای اجرایی»، شهرسازی و معماری هویت محیط، د 1، ش 4، ص 23 ـ 38.
موسوی، میرنجف؛ رضا قادری؛ علی‌اکبر تقی‌لو؛ فاطمه‌سادات کهکی (1397). «تدوین سناریوهای تحقق‌پذیری آمایش سرزمین (مطالعة موردی: استان خراسان)»، آمایش سرزمین، د 10، ش 1، ص 65 ـ 91.
نصرالهی‌زاده، بهرام؛ اکبر محمدی (1396). «تحلیلی بر رویکرد سند برنامة ششم به تعادل‌بخشی منطقه‌ای و توسعة پایدار»، اولین همایش بین‌المللی برنامه‌ریزی اقتصادی، توسعة پایدار و متوازن منطقه‌ای، رویکردها و کاربردها، دانشگاه کردستان.
وحیدی برجی، گلدیس (1390). «بررسی ابزارهای مدیریت سرزمین در سیستم برنامه‌ریزی فضایی کشور پرتغال»، آمایش سرزمین، د 2، ش 3، ص 123 ـ 144.
Akbari, Y., Imani Jajermi, H., Rostam-Alizadeh, V. (2015). “Analysis and investigation of land development obstacles in Iran”, Science and Technology Policy Quarterly, D. 6, No. 3, pp. 5-13. (in Persian)
Akhlik, A., Saleh Sedghpour, B., & Navid-Adham, M. (2019). “Future research on the implementation of the goals of the fundamental transformation of education in the horizon of 1404”, Quarterly Journal of Strategic Studies of Public Policy, 10, No. 34, pp. 57-80. (in Persian)
Beheshti, MB. & Zali, N. (2011). “Identifying the key factors of regional development with a scenario-based planning approach: a case study of East Azerbaijan province”, Spatial Planning and Planning Quarterly, 15, No. 1, pp. 42-63. (in Persian)
Chikaya-Banda, J. & Chilonga, D. (2021). “Key challenges to advancing land tenure security through land governance in Malawi: Impact of land reform processes on implementation efforts”, Land Use Policy, No. 110.
Edita, A. & Dalia, P. (2022). “Challenges and problems of agricultural land use changes in Lithuania according to territorial planning documents: Case of Vilnius district municipality”, Land Use Policy, No. 117, pp. 106-125.
Ekpodessi, S. N. & Nakamura, H. (2018). “Land use and management in Benin Republic: An evaluation of the effectiveness of Land Law 2013-01”, Land Use Policy, No. 78, pp. 61-69.
Enoguanbhor, E., Gollnow, F., Walker, B., Nielsen, J., & Lakes, T. (2021). “Key Challenges for Land Use Planning and Its Environmental Assessments in the Abuja City-Region, Nigeria”, Land, 10, No. 443, pp. 3-19.
Godet, M. & Durance, Ph. (2013). Strategic Foresight for Corporate and Regional Development, Paris, Dunod.
Hataminejad, H. & Amo, E. (2018). “Pathology and evaluation of land improvement plans in Iran”, Regional Planning Quarterly, 9, No. 34, pp. 27-38. (in Persian)
Jafarian, B., Sarvar, R., & Borna, R. (2018). “Identification of the key factors affecting the future state of land development in Tehran province with a future research approach”, Land, 16, No. 61, pp. 17-36. (in Persian)
Kazemi, Z., Nasl-Seraji, J., Yazdani, Sh. (2018). “Investigation and explanation of the success rate of the implementation of the regional document of higher health education”, Scientific-Research Quarterly of Medicine and Cultivation, 28, No. 4, pp. 26-40. (in Persian)
Kolahchian, M. & Mohammadi Lori, A. (2016). “Strategy of actors and the issue of terrorism in West Asia”, Strategic Studies Quarterly, 20, No. 77, pp. 62-86. (in Persian)
Malekpour Asl, B., Badr, S., Fathi, H. (2019). “Pathology of land preparation plans and implementation trends”, Specialized Research Quarterly Of Urban Planning And Environment Identity Architecture, D. 1, No. 4, pp. 23-38. (in Persian)
Mousavi, M., Qaderi, R., Taghilo, A., & Sadat Kahaki, F. (2016). “Elaboration of feasibility scenarios for land use; Case study: Khorasan Province”, Amash Sarmeen Quarterly, 10, No. 1, pp. 65-91. (in Persian)
Nasrolahizadeh, B. & Mohammadi, A. (2016). “An analysis of the approach of the sixth plan document to regional balance and sustainable development”, the first international conference on economic planning, sustainable and balanced regional development, approaches and applications, University of Kurdistan. (in Persian)
Pedram, A., Ozgoli, M., Hasanlu, Kh., Monzavi, M., Jamali, H., Tabaeyan, K., Napurizadeh, B., & Oftadehal, M. (2009). Future research, concepts, methods, Tehran, Defense Science and Technology Future Research Center. (in Persian)
Porasghar, F., Kashef-Mobarake, M., Ebrahimi Khosfi, M., & Keshtkar, M. (2019). A comparative study of spatial planning (territory planning) in selected countries, Tehran, Development and Foresight Research Center. (in Persian)
Sarvar, R. (2012). Applied Geography and Land Use, Tehran, Samt. (in Persian)
Sediqi, E., Salman Mahini, A., Mirkarimi, H., Deliri, H., & Fath, B. (2018). “Identification and analysis of the key drivers of regional research based on future research in Gorgan city”, Regional Research Quarterly, 11, No. 2, pp. 205-233. (in Persian)
Sharif-Zadegan, M.H. & Razavi Dehkordi, S. A. (1389). “Evaluation of land use planning process in Iran and ways to improve it”, Scientific Journal of Environmental Sciences, 7, No. 4, pp. 87-100. (in Persian)
Tahani, G.R. (2013). “Investigation of the role of territorial planning in the security of the Islamic Republic of Iran”, Journal of Military Sciences and Techniques, 10, No. 27, pp. 29-48. (in Persian)
Vahidi Borji, G. (2018). “Investigation of land management tools in the spatial planning system of Portugal”, Quarterly Journal of Land Management, D. 2, No. 3, pp. 123-144. (in Persian)
Zereshghi, M. & Afshari, M. (2017). “Land use planning; An effective strategy to decongest Tehran”, Social and Cultural Strategy Quarterly, 7, No. 27, pp. 79-102. (in Persian)
Ziparo, A. & Asadzadeh, H. (2019). “Futuristic study of regional spatial structure in Iran (Horizon 2040)”, Future Cities Vision Quarterly, D. 1, No. 1, pp. 33-50. (in Persian)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 469 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 481 |
||