1دانشیارگروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
2دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
3دانش آموخته دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
عشق یکی از موضوعات مهمی است که در سال‌های اخیر به‌خصوص در ایران موردتوجه صاحب‌نظران علوم اجتماعی قرارگرفته است. تحولات مناسبات اجتماعی تا سطح روابط عاطفی نیز نفوذ پیدا کرده و گونه جدیدی از انتظارات را رقم زده است تا جائیکه می‌توان ادعا کرد وجود عشق در مناسبات میان فردی دغدغه اکثر افراد است. پیامد این تحول پژوهشگران حوزه‌های مختلف به بررسی موضوع عشق در جامعه از چشم‌اندازهای مختلف پرداخته‌اند و حجم انبوهی از تحقیقات پیرامون این موضوع شکل گرفته است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و گونه‌های عشق ازطریق روش فراترکیب تلاش دارد با واکاوی در یافته‌های پژوهش‌های پیشین به این سوال پاسخ دهد که چه ابعاد، گونه و مسیرهای تحولی از عشق را می‌توان در میان پژوهش‌های انجام شده شناخت. ازاین منظر این پژوهش ازنظر هدف نظری بوده ومحقق پس از بازبینی مقالات مرتبط آن‌ها را با یکدیگر ترکیب کرده است. بنابراین پس از بررسی‌های اولیه ونظر متخصصان این حوزه، ازسال‌های 1388 تا1400، 21 مقاله از میان 114 مقاله رصدشده درپایگاه‌های اطلاعاتی به عنوان جامعه آماری انتخاب ومورد بررسی وارزیابی دقیق صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند تاکنون در4 مضمون اصلی و 33مضمون سطح دوم پیرامون ابعادو انواع عشق درجامعه ایران، تحقیق صورت پذیرفته که پس از طی مراحل متعدد مدل مفهومی مرتبط بااین موضوع ارائه شده است. فهم نتایج این مطالعه که ماحصل تحقیقات پیشین است میتواند به عنوان راهنمای جامع برای محققان در این حوزه عمل کند
احمدی، زهرا (1392). روایت‌شناسی عشق در صفحات فیس‌بوک. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. رشتۀ مطالعات فرهنگی. دانشگاه علم و فرهنگ، دانشکده علوم انسانی.
اسلامی، مریم (1391). مقایسۀ میزان رضایت زناشویی، شادکامی و ابعاد عشق در طول چرخۀ زندگی خانواده. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی.
امیدیان، مرتضی و میدانی، مرضیه (1394). ابعاد عشق‌ورزی در روابط رسمی و غیررسمی. روان‌شناسی معاصر، 155-157.
بلوکی، مرجان (1390). بررسی رابطۀ عشق و بهزیستی روان‌شناختی با رضایتمندی از زندگی زناشویی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مشاورۀ خانواده. دانشگاه هرمزگان. واحد بین‌الملل قشم.
باقریان، عاطفه (1392). پدیدارشناسی تجربۀ عشق. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی.
برادشاو، جان (1381). آفرینش عشق، در باب ناپایداری پیوندهای انسانی. ترجمۀ عرفان ثابتی. تهران: ققنوس.
باومن، زیگمونت (1384). عشق سیال: در باب ناپایداری پیوندهای انسانی. ترجمۀ عرفان ثابتی. تهران: ققنوس.
بدیو، آلن (1388). فلسفه-سیاست-هنر-عشق. گزینش و ویرایش مقالات: مرادفرهادپور. صالح نجفی و علی‌عباس بیگی. تهران: فرهنگ صبا.
پرورش، زهرا (1397). بررسی فرایند تحول عشق در چرخه‌های زندگی زناشویی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مشاورۀ خانواده. دانشگاه غیردولتی- غیرانتفاعی خاتم. دانشکده علوم انسانی. گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی.
پرویزی، نجابت (1396). مقایسۀ سبک‌های عشق‌ورزی و تنظیم هیجان در دانشجویان با و بدون نشانگان ضربۀ عشق. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی. گروه روان‌شناسی.
ثنایی، باقر، حسن‌زاده، فاطمه و جمهری، فرهاد (1397). اثرات رنگ‌های عشق و ویژگی‌های اقتصادی- اجتماعی بر سازگاری زناشویی. کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان، 1.
حفاظی طرقبه، میترا، فیروزآبادی، علی و حق‌شناس، حسن (1385). بررسی ارتباط بین اجزاء عشق و رضایتمندی زوجی. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 16(54).
حیدری، آرش (1392). عشق، سوبژکتیویته و قدرت. فصلنامۀ جامعه، فرهنگ و رسانه، 2(7)، 109-126.
حاتمی، غلامرضا (1389). بررسی رابطه مؤلفه‌های عشق با رضایتمندی زناشویی در معلمین متأهل شهر شیراز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی. دانشگاه آزاد مرودشت. دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی.
رفیعی نیا، پروین، اصغری، آرزو (1386). رابطۀ بین انواع عشق و بهزیستی ذهنی در دانشجویان متأهل. فصلنامۀ خانواده‌پژوهی، 3(9).
سهرابی، بابک و همکاران (1390). آسیب‌شناسی پژوهش‌های انجام‌شده در زمینۀ مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب. فصلنامۀ چشم‌انداز مدیریت دولتی، 6.
شادرو، محمدرضا، پرستش، شهرام، محدثی گیلوایی، حسن و پاکدامن، یوسف (1397). ریشه‌های اجتماعی تحول مفهوم عشق در شعر ایران، بررسی جامعه‌شناختی تحول مفهومی عشق در نُه دفتر عاشقانۀ دهۀ 80. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، 10(1).
صفائی، مهشید (1390). جوانان و عشق، تأثیر زمینه اجتماعی در مفهوم‌پردازی رابطۀ عاشقانه. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 9(2)، 81-104.
صفائی، مهشید (1388). نگرش جوانان نسبت به عشق و محبت. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکدۀ علوم اجتماعی.
صنعتی، نادر، چاوشیان، حسن و جهانی، الهام (1398). بررسی فضای مفهومی عشق در رمان‌های ایرانی عامه‌پسند و ادبی دهۀ 1380. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، 11(2).
طالبی، ابوتراب و ویسی، سیمین (1391). رابطۀ میان عشق رمانتیک و تحقق ارزش‌های زوجیت. مطالعات راهبردی زنان، 14(56).
طلوعی، علی (1350). جامعه‌شناسی عشق. تهران: جامعه‌شناسان.
علی‌نژاد، سمیه، کیماسی، مسعود و شاه‌حسینی، محمدعلی (1398). توسعۀ مدل عشق به برندهای ورزشی در میان مصرف‌کنندگان ایرانی با استفاده از تحلیل‌های کیفی و کمی. مطالعات مدیریت ورزشی، 11(58)، 243-268.
فرامرزی فرد، امیر (1391). پدیدارشناسی عشق (تحلیل پدیدارشناسی عشق و عواطف عاشقانه برمبنای مصاحبه‌های عمیق با دانشجویان دانشگاه گیلان). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی.
فروم، اریک (1386). هنر عشق‌ورزیدن. ترجمۀ پوری سلطانی. چاپ بیست‌وپنجم. تهران: مروارید.
فرجیان، مرتضی، زاهدی مازندرانی، محمدجواد و ملکی، امیر (1400). مطالعۀ جامعه‌شناختی تحول الگوهای عشق‌ورزی در میان ساکنان متأهل شهر اردبیل (1398). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 10(1).
فرح‌بخش، کیومرث، شفیع‌آبادی، عبدالله. (1385). ابعاد عشق‌ورزی براساس نظریۀ سه‌بعدی عشق در چهار گروه زوج‌های در مرحلۀ نامزدی، عقد، ازدواج و دارای فرزند. فصلنامۀ دانش و پژوهش در روان‌شناسی، 30، 1-20.
قمرانی، امیر و جعفر طباطبایی، سمانه (1385). بررسی روابط عاشقانه زوجین ایرانی و رابطه آن با رضایت زناشویی و متغیرهای دموگرافیک. تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 5(17) 95-109.
قیصریان، اسحاق، زاهدی مازندرانی، محمدجواد، مهرآیین، مصطفی و ملکی، امیر (1396). مطالعۀ عشق از منظر روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه و زبان‌شناسی؛ ارائۀ یک نظریۀ ترکیبی. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 7(28)، 55-82.
کنعانی، امین و محمدزاده، حمیده (1395). تماس‌های شبکه‌ای و تجربۀ عشق سیال: مطالعۀ کیفی دانشجویان دختر دانشگاه گیلان. فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، 9(1)، 115-147.
گیدنز، آنتونی (1992). دگرگونی عشق و صمیمیت. ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: کتاب پارسه.
گیدنز، آنتونی (1389)، جامعه‌شناسی. ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
گود، جولیوس؛ ویلیام کولب (1384)، فرهنگ علوم اجتماعی. تهران: مازیار.
گنجی، محمد، موسوی، سید کمال‌الدین و واحدیان، مرتضی (1400). تحولات معنایی عشق و رویه‌های کنش عاشقانه در بستر تجربۀ ارتباطی آنلاین. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 10(3)، 1-22.
مختاری، زهرا، کیانپور، مسعود، آقابابایی، احسان (1395). مطالعۀ پدیدارشناسانۀ عشق ازدواجی در دوران آشنایی (تجربۀ زیستۀ کنشگران تازه‌ازدواج کردۀ شهر اصفهان از آشنایی تا لحظۀ عقد). زن در فرهنگ و هنر، 8(4)، 517-538.
مختاری، زهرا، کیانپور، مسعود، آقابابایی، احسان (1397). از «عشق واقعی» به «دوست‌داشتن منطقی»: یک مطالعۀ پدیدارشناسانه (تجربۀ زیستۀ کنشگران متأهل شهر اصفهان)، پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 9(2)، 71-99.
ملک احمدی، حکیمه، میرفردی، اصغر و مختاری، مریم (1398). گونه‌شناسی تجربۀ زیستۀ عشق. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 8(3)، 83-104.
نیازی، محسن و فرهادیان، علی (1393). شناخت و طبقه‌بندی آسیب‌های اجتماعی معطوف به شبکه‌های اجتماعی با رویکرد فراترکیب. دوفصلنامۀ علمی رسانه و فرهنگ، 9(2)، 281-309.
هنرپروران، نازنین (1395). مقایسۀ ثبات ازدواج و مؤلفه‌های عشق در دانشجویان با ازدواج سنتی و غیرسنتی دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان فارس. ویژه‌نامۀ زن و جامعه، 17-27.
Zimmer, L. (2006). Qualitative meta synthesis: a question of dialoguing with texts. Journal of Advanced Nursing, 53(3), 311-318.
Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2006). Handbook for synthesizing qualitative research. Springer Publishing Company.
Giddens, A. (1992). The transformatin of intimacy: sexuality, love, and eroticism in modern societies. Stanford University Press.
Lindholm, Ch. (2006). Romantic love and anthropology. boston university
