پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,519 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,133,916 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,240,060 |
واکاوی مقولۀ مکان در سه داستان شاهنامه بنا بر نظریۀ ذهنیت اسطوره‌ایِ لوی-برول | ||
| ادب فارسی | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اسفند 1401، صفحه 211-230 اصل مقاله (552.56 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2022.342175.2053 | ||
| نویسندگان | ||
| آرمان فاتح دولت‌آبادی* 1؛ حبیب اله عباسی2؛ عفت نقابی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ابهام مکان در شاهنامه موضوعی است که در بخش‌های اساطیری و پهلوانی به چشم می‌آید. ایران از مکان‌هایی است که دارای ابهام است. در سه داستان تاج‌گذاری ایرج، دربندشدنِ کیکاوس در هاماوران و جنگ بزرگ کیخسرو و افراسیاب، ایران نقشی برجسته در روایت داستان دارد. همچنین ابهام ایران در این سه داستان و ویژگی‌های اساطیری آن چشم‌گیر است. در این پژوهش کوشیده‌ایم تا با تکیه بر مطالعات کتاب‌خانه‌ای و بهره‌گیری از روش تفسیری-تحلیلی و تأکید بر نظریۀ ذهنیت اسطوره‌ای لوی-برول به خوانشی انسان‌شناسانه از این سه داستان برسیم. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ابهام مکان نتیجۀ ذهنیت اسطوره‌ای سازندگان این داستان‌هاست. در این داستان‌ها ایران و ایرانیان مفاهیم مستقل نیستند بلکه مقولاتی آمیخته‌اند که عواطفی را به همراه دارند. ذهنیت اسطوره‌ای تهدید هر عضو گروه را به‌عنوان تهدید تمامیت آن در نظر می‌گیرد چرا که کل و جز را یکی می‌داند و از نظر این ذهنیت، چنین دیدگاهی دارای تناقض نیست. پس جنگ‌های ایرانیان و تورانیان چیزی فراتر از جنگ‌های سیاسی و تلاشی برای نگاهداشت ایران و ایرانیان است. همچنین در داستان‌هایی که در این مقاله تحلیل کرده‌ایم، کین‌ستانی نقشی اساسی در پیشبرد داستان دارد چرا که این رفتار از نظر اخلاق پذیرفته از جانب ذهنیت اسطوره‌ای برای حفظ گروه بایسته است. ابهام مکان در شاهنامه علاوه‌بر دلایل گوناگون، نتیجه‌ی ذهنیت اسطوره‌ای سازندگان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاهنامه؛ فردوسی؛ ابهام مکان؛ ذهنیت اسطوره‌ای؛ آمیختگی؛ لوی-برول | ||
| مراجع | ||
|
الیاده، میرچا (1390)، اسطورۀ بازگشت جاودانه، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، طهوری.
آموزگار، ژاله (1396)، از گذشته‌های ایران، تهران، معین.
اوستا، کهن‌ترین سرودهای ایرانیان (1392)، ترجمۀ جلیل دوستخواه، تهران، مروارید.
بشیری زیرمانلو، حامد و دیگران (1398۹)، «پیوند فضای قدسی اساطیر ایران با مکان حماسی شاهنامه فردوسی»، زبان و ادب فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال 11، ش 38، بهار، 1-23.
حمیدیان، سعید (1393)، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران، ناهید.
خالقی‌مطلق، جلال (1393)، سخن‌های دیرینه، تهران، افکار.
خالی‌مطلق، جلال (1399) واژه‌نامه شاهنامه، تهران، سخن.
رضایی، مهدی (1397)، «بررسی دلایل هم‌بافتی زمان و مکان در شاهنامه»، زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، سال 71، ش237، بهار و تابستان، 59-73.
ریویر، کلود (1396)، درآمدی بر انسان‌شناسی، ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران، نی.
سرکاراتی، بهمن (1393)، سایه‌های شکارشده، تهران، طهوری.
صالحی مازندرانی، محمدرضا و دیگران (1394)، «علل ابهام مکان در شاهنامه فردوسی»، شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز، سال 7، شمارۀ 3، پاییز، 37-56.
صفا، ذبیح‌الله (1390)، حماسه‌سرایی در ایران، تهران، فردوس.
فردوسی، ابوالقاسم (1399)، شاهنامه، تهران، سخن.
فریزر، جیمز جرج (1399)، شاخۀ زرین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران، آگه.
کاسیرر، ارنست (1393)، فلسفه صورت‌های سمبلیک؛ اندیشه اسطوره‌ای، ترجمۀ یدالله موقن، تهران، هرمس.
کرتیس، وستا سرخوش (1393)، اسطوره‌های ایرانی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، مرکز.
لوی-برول، لوسین (1393)، کارکردهای ذهنی در جوامع عقب‌مانده، ترجمۀ یدااله موقن، تهران، هرمس.
مختاریان، بهار (1389)، درآمدی بر ساختار اسطوره‌ای شاهنامه، تهران، آگه.
موقن، یدالله (1399)، شیوه‌های اندیشیدن، تهران، نیلوفر.
ـــــــــــــ (1389)، لوسین لوی-برول و مسئله ذهنیت‌ها، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
همایی، جلال‌الدین (1389)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، اهورا.
هینلز، جان (1393)، شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، چشمه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 362 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273 |
||