پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,681,762 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,861 |
بررسی مولفه های ماهیتی و تاریخی پیدایش و گسترش ایران‌شناسی ملی | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 5، دوره 13، شماره 2، شهریور 1402، صفحه 53-73 اصل مقاله (405.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2022.344547.1121 | ||
| نویسنده | ||
| محمد کشاورز* | ||
| استادیار گروه ایران‌شناسی، دانشکده ایران‌شناسی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| به مجموعه مطالعات درباره ایران، به ویژه مطالعات تاریخی، ادبی، فرهنگی، جغرافیایی و زبانی ایران‌شناسی میگویند. علمی که قدمتی چهار سدهای دارد و واضع آن غربیها بودهاند. ایران‌شناسی در این چهار قرن از تاسیس اولین مدارس آموزش زبان در کشورهایی مانند فرانسه و انگلیس تا تاسیس رشته ایران‌شناسی در دانشگاههای مطرح دنیا تحولات عظیمی را پشت سر گذاشته است. در قرن بیستم میلادی برخی از ایرانیان نیز به دلیل رفت و آمد به اروپا و مشاهده روش کار خاورشناسان و ایرانشناسان، وارد عرصه ایران‌شناسی شدند و انحصار ایران‌شناسی غربیان را در هم شکستند. این پژوهش با روش تحقیق تاریخی و رویکرد توصیفی – تحلیلی در صدد پاسخ دادن به این سوال است که فرایند شکلگیری و پیدایش ایران‌شناسی ملی چگونه بوده است؟ دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد که از سویی سواد ناکافی ایرانشناسان غربی، پروژه ایران‌شناسی نفوذ و بیان مغرضانه نتایج تحقیقات توسط خاورشناسان و ایرانشناسان و از سویی دیگر، ارایه علمی به دور از تعصب و جانب‌نگری توسط پژوهشگران ایرانی، خودشناسی در مقابل دیگرشناسی، شناساندن ظرفیت های فرهنگی و تاریخی ایران به سراسر دنیا، علاقه پژوهشگران به تحقیق درباره ایران و حمایت دولت از پژوهشهای ایران‌شناسی سبب شکل گیری «ایران‌شناسی ملی» در قرن معاصر شده است. پژوهشگرانی چون علامه قزوینی و پورداود، به عنوان اولین ایرانشناسان ملی، گامهای بسیار مهمی در ترویج علم ایران‌شناسی برداشتند و افرادی چون عباس اقبال، مجتبی مینوی، ایرج افشار و ... ادامهدهنده راه آنان بودند. تاسیس کتابخانه پهلوی در دهه 1340ش، نقطه عطفی در مطالعات ایران‌شناسی محسوب می شود. ارتباط و همکاری با مراکز ایران‌شناسی و خاورشناسی، همکاری با ایرانشناسان دنیا، تشکیل آرشیو و کتابخانه مخصوص ایران‌شناسی، سازماندهی کنگرههای جهانی ایران‌شناسی، پیگیری اطلاعات و انتشارات مراکز جهانی مربوط به فرهنگ ایران و انجام خدماتی درباره فرهنگ و تمدن ایران مانند: تشکیل مراکز جدید ایران‌شناسی، تدریس زبان فارسی در دانشگاههای جهان و انتشار مجلات ایران‌شناسی از مهمترین وظایف ایرانشناسانه این کتابخانه بود. مسئولان کتابخانه به دنبال تعیین سیاستهای کلی ایران‌شناسی تمامی کشورها از تهران بودند. مرحله بعدی گسترش ایران‌شناسی در دهه 1380ش، اتفاق افتاد. تاسیس بنیاد ایران‌شناسی و راهیابی ایران‌شناسی به دانشگاه ها سبب توسعه و گسترش هر چه بیشتر ایران‌شناسی ملی گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران؛ ایران‌شناسی غربی؛ ایران‌شناسی ملی؛ ایرانشناسان؛ کتابخانه پهلوی | ||
| مراجع | ||
|
منابع
آبراهامیان، یرواند (1391)، ایران بین دو انقلاب، چاپ هجدهم، تهران، نشر نی.
آزاد ارمکی، تقی (1383)، «بدفهمیهای روششناختی در مطالعات ایران‌شناسی»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی ایران‌شناسی- مسایل عمومی ایران‌شناسی، تهران، بنیاد ایران‌شناسی، صص 22-7 .
امیرخانی فراهانی، فاطمه (1393)، رایزن فرهنگی و دنیای ایران‌شناسی، تهران: الهدی.
اندیشکده برهان (1399)، گفتاری در باب ایران‌شناسی، چاپ دوم، تهران: دیدمان.
بلوکباشی، علی (1392)، «سهم مردمشناسان خارجی در ایران‌شناسی»، نامه ایران و اسلام، س 1، ش 4، صص23-32.
تکمیل همایون، ناصر (1371)، «روند پژوهشهای ایرانی در کنگرههای بینالمللی خاورشناسی»، مجموعه مقالات انجمنوارة بررسی مسائل ایران‌شناسی، به کوشش علی موسوی گرمارودی، تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، صص 165-121 .
تکمیل همایون، ناصر (1391)، «در مفهوم ایرانپژوهی»، نامه ایران و اسلام، سازمان اسناد و کتابخانه ملیایران، سال اول، شماره اول، صص 45-35 .
تکمیل همایون، ناصر (1394)، «بحثی در مورد ایران‌شناسی یا ایرانپژوهی»، مطالعات ایران‌شناسی، سال اول، شماره اول، صص 15-22 .
حبیبی، حسن (1389)، «طراحی مقدماتی برای ایران‌شناسی نظامیافته»، نامه فرهنگستان، ضمیمه شماره 41.
دالن، اشک (1391)، «تعریف ایران‌شناسی، قلمروهای آن و ایران‌شناسی در کشورهای اسکاندیناوی»، نامه ایران و اسلام، س 1، ش 3، صص 11-18.
رفیعی آتانی، مریم؛ طاحونی، پوران (1399)، رسالت ایران‌شناسی: دولت- ملت ایرانی یا جهان ایرانی، جستارهای تاریخی، سال یازدهم، شماره اول، صص 1-23.
رواسانی، شاپور (1391)، «ایران‌شناسی و باستانشناسی اجتماعی»، نامه ایران و اسلام، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سال اول، شماره اول، صص 98-93 .
زرشناس، زهره (1391)، درآمدی بر ایران‌شناسی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ساجدی صبا، طهمورث، (1384)، «ایران‌شناسی»، دانشنامه زبان و ادب فارسی، ج 1، تهران: دانشنامه زبان و ادب فارسی، صص 625-634.
ساجدی، طهمورث (1387)، مجموعه مقالات ایران‌شناسی و خاورشناسی، تهران، امیرکبیر.
ساسی، سالم الحاج (1397)، نقدی بر گفتمان شرقشناسی(ترجمه و تلخیص نقد الخطاب الاستشراقی)، ترجمه جمعی از پژوهشگران، به کوشش مصطفی حقانی فضل، قم: دارالحدیث.
السباعی، مصطفی (1399)، استشراق و مستشرقان، ترجمه حسین مناحیزاده، قم: چاپکو.
سرکاراتی، بهمن (1392)، «راه و روش شناخت ایران»، نامه ایران و اسلام، س 2، ش 5، صص 23-32.
صفری، بابا (1371)، اردبیل در گذرگاه تاریخ، 3 ج ، چاپ دوم، اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل.
صفیپور علی اکبر (1392)، «گفتمان ایران فرهنگی و ایران‌شناسی»، نامه ایران و اسلام، س 2، ش 5، صص 49 58.
عباسی، هوشنگ (1397)، استاد ابراهیم پورداود و ایران‌شناسی، چاپ دوم، تهران: آوای کلار.
عنایت، حمید (1352)، «سیاست ایران‌شناسی»، شش گفتار درباره دین و جامعه، تهران، کتاب موج، صص 41-57.
قزوینی، محمد (1332)، بیست مقاله، به کوشش ابراهیم پورداود، 2 جلد، تهران، کتابفروشی ابن سینا.
کریمی حکاک، احمد (1398)، «شرقشناسی: فراز و فرود یک مفهوم»، در: مکفی، الکساندر لئون (1398)، شرقشناسی، ترجمه مسعود فرهمندفر، چاپ دوم، تهران: مروارید.
کشاورز، محمد (1397)، بررسی علل سیاسی و اجتماعی کوچ و اسکان‌های ایل شاهسون از سقوط صفویه تا پایان‌دوره پهلوی، رساله دوره دکتری، دانشگاه شهید بهشتی- بنیاد ایران‌شناسی.
کشاورز، محمد (1401)، «نقش علامه قزوینی در شکلگیری ایران‌شناسی ملی»، مجله مطالعات ایرانی، سال 21، شماره 41، صص 429-466.
کمالی، حسین (1376)، «ایران در مکاتبات گوبینو با توکویل»، مجله ایران‌شناسی، سال نهم، شماره سوم، صص 514-494.
مرادی خلج، محمد مهدی؛ کشاورز، محمد؛ یوسفیفر، شهرام (1396)، «بررسی تأثیرات عوامل سیاسی در تغییرات سرزمینی ایل شاهسون در دوره قاجاریه(1218 1304ق/ 1803- 1887م)»، پژوهشنامه تاریخهای محلی ایران، سال ششم، شماره اول، پیاپی 11، صص 212-189.
مکفی، الکساندر لئون (1398)، شرقشناسی، ترجمه مسعود فرهمندفر، چاپ دوم، تهران: مروارید.
مناحیزاده، حسین (1399)، مقدمه مترجم، در: السباعی، مصطفی(1399)، استشراق و مستشرقان، ترجمه حسین مناحیزاده، قم: چاپکو.
نصیری، محمّدرضا (1383)، «نامهای از علامه محمّد قزوینی»، نامه انجمن، سال چهارم، شماره 16، صص 58-49.
----------- (1346)، «اطلاعاتی درباره: کتابخانه پهلوی»، مجله مهر، سال سیزدهم، شماره 5، صص 352-349.
----------- (1346)، «اطلاعاتی درباره: کتابخانه پهلوی»، نشریه ایران‌شناسی، از انتشارات دبیرخانه مرکزی اتحادیه جهانی ایرانشناسان. صص 2-5.
----------- (1378)، زندگینامه و آثار مرحوم علامه محمّد قزوینی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
Henry Corbin (1946), La situation actuelle des études iraniennes en Iran, In: Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, 90e année, N. 3, 1946. pp. 439- 442.
- اسناد
اساسنامه کتابخانه پهلوی، 24488/264، سازمان اسناد ملی ایران.
ایجاد زمینه فعالیت موسسات ایران‌شناسی در اروپا، 27909/264، سازمان اسناد ملی ایران.
تاریخچه کتابخانه پهلوی، 27075/264، سازمان اسناد ملی ایران.
گزارشاتی از فعالیت‌های کتابخانه پهلوی در حوزه ایران‌شناسی، 26551/264، سازمان اسناد ملی ایران.
وظایف کلی کتابخانه پهلوی، 23956/264، سازمان اسناد ملی ایران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 537 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 409 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب