تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,250 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,185 |
دگردیسی خاطره به داستان در ادبیّات دفاع مقدّس با رویکرد به رمان آتش به اختیار | ||
ادب فارسی | ||
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 29، شهریور 1401، صفحه 165-186 اصل مقاله (728.63 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2022.283078.1441 | ||
نویسندگان | ||
محمود حدادیان* 1؛ حبیب اللّه عباسی2 | ||
1دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
خاطرهنویسی یکی از انواع ادبی و شکلی از نوشتار است که در آن نویسنده، وقایعی را که در زندگیاش روی داده و در آنها نقش داشته یا شاهدشان بوده است، بازگو میکند. خاطرهنویس با زاویۀ دید خود با حوادث روبهرو میشود و با گذشت زمان، آنها را در ذهن انباشته و با تکیه بر توانایی و هنر نویسندگی خود بازآفرینی میکند. همین متغیرهاست که میتواند خاطره را در فرآیند دگردیسی، از روایت سادۀ حادثهای تاریخی به اثر ادبی خواندنی و ماندگار تبدیل سازد. با شروع جنگ عراق علیه ایران، بسیاری از رزمندگان ایرانی به نوشتن خاطرات و یادداشتهای روزانه اقدام کردند. این خاطرات و یادداشتها، ضمن بیان احساسات و افکار آنان، در حکم مستندات تاریخی برای تبیین واقعیّتهای جنگ و نیز آفرینش داستان استفاده میشوند. به همین سبب رمزگشایی از فرآیند دگردیسی خاطره به داستان در ادبیّات پایداری، مسئلهای است که پژوهش در آن، ضمن تدوین و تعریف اصول و قواعد دگردیسی خاطره به داستان، زمینهساز موفّقیّت هرچه بیشتر نویسندگان برای خلق این گونه آثار خواهد بود. در این پژوهش دگردیسی خاطره به رمان را با تکیه بر رمان آتش به اختیار، نوشتۀ محمّدرضا بایرامی واکاوی میکنیم. نتایج پژوهش نشان میدهد رمان آتش به اختیار دارای شاخصههایی همچون گفتوگو، صحنهآرایی، حرکت در زمان، جریان سیّال ذهن و ... است که توانسته این اثر برخاسته از خاطره را به اثری ادبی تبدیل کند و به آن ماهیّت ادبی_داستانی بدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات دفاع مقدّس؛ رمان آتش به اختیار؛ خاطره؛ دگردیسی؛ گونه | ||
مراجع | ||
بایرامی، محمد رضا(1391)، هفت روز آخر، سورۀ مهر.
بایرامی، محمّدرضا (1389)، آتش به اختیار، تهران، نیستان.
ــــــــــــــ (1390)، «رونمایی از کتاب آتش به اختیار»، پایگاه جامع فرهنگ ایثار و شهادت:
http://navideshahed.com.
پرنیان، معزز (1384) یادنگاران (گفت و شنود با خاطره نویسان دفاع مقدّس)، صریر.
تودوروف، تزوتان (1379)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمۀ محمّد نبوی، تهران، آگاه.
جلالی زنوزی، فیروز (1390)، «بررسی کتاب آتش به اختیار»، پایگاه موسسه فرهنگی اطلاع رسانی تبیان:
https://article.tebyan.net/180233
جوینی، عطاملک، (1388)، تاریخ جهانگشا. به کوشش حبیبالله عبّاسی و ایرج مهرکی ج 1 و 2، چ 2، تهران، زوّار.
دهخدا، علیاکبر (1352)، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران.
دهقان، احمد (1386)، خاک و خاطره، تهران، صریر.
رضوانیان، قدسیّه (1389)، از سرگذشتنویسی به داستاننویسی؛ آیینی نو در نگارش، مازندران، دانشگاه مازندران.
زاهدی مطلق، ابراهیم (1381)، نسل باروت، صریر.
شمیسا، سیروس (1373)، انواع ادبی، چاپ دوم، تهران، فردوس.
صحرایی، اکبر (1389)، مقولهها و مقالهها، چاپ محمّدقاسم فروغی جهرمی، تهران، خانۀ کتاب و بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدّس.
صفا ، ذبیحاللّه (1381)، تاریخ ادبیّات ایران، ج 2، چاپ پانزدهم، تهران، رامین.
عبّاسی، سمیّه (1388)، «تحوّل خاطرهنویسی و جایگاه آن در تاریخنگاری دورۀ قاجار»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراس.
فرای، نورتروپ (1377)، تحلیل نقد، ترجمۀ صالح حسینی، تهران، نیلوفر.
کاموس، مهدی (1386)، مصاحبه در تاریخ شفاهی؛ مفهوم و ماهیّت مصاحبه در تاریخ شفاهی–مصاحبه بهمثابۀ دیالوگ و روایت در قالب مصاحبه، تهران، سورۀ مهر.
کمری، علیرضا (1394)، پرسمان یاد؛گفتارهایی در باب خاطرهنگاری و خاطرهنویسی جنگ و جبهه، صریر.
ــــــــــــــ (1383)، با یاد خاطره (درآمدى بر خاطرهنویسى و خاطرهنگاشتههاى پارسى در تاریخ ایران)، تهران، سورۀ مهر.
ــــــــــــــ (1393)، یاد مانا؛ پنج مقاله دربارۀ خاطرهنویسی و خاطرهنگاشتههای جنگ و جبهه، تهران، سورۀ مهر.
ــــــــــــــ (1373)، درآمدی بر خاطرهنگاشتهها در گسترۀ ادب مقاومت و فرهنگ جبهه، تهران، حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
نورایی، مرتضی و مهدی ابوالحسنی ترقّی (1389)، «مقایسۀ تحلیلی خاطرهنگاری با تاریخ شفاهی»، گنجینۀ اسناد، سال بیستم، ش 80، 96-122.
واحد، سینا و کلهر، مهدی (1364)، «خاطره و خاطرات»، یاد، ش 1، زمستان، 139-166. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 332 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 314 |