![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,696,280 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,926,057 |
مطالعه تطبیقی بر نقوش لباس بانوانِ شهرستان میناب و سفال کلپورگان بلوچستان مبتنی بر رویکرد پیشمتنیت | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 7، دوره 15، شماره 2، مرداد 1402، صفحه 301-325 اصل مقاله (1.77 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2022.349267.1840 | ||
نویسندگان | ||
مطهره ذاکری1؛ مریم محمدی* 2؛ نفیسه اثنی عشری3 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2استادیار گروه باستانشناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران | ||
3استادیار گروه گرافیک دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا، همدان. ایران | ||
چکیده | ||
همجواری سیاسی و جغرافیایی دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان در ایجاد اشتراکات فرهنگی آنها موثر میباشد، از جمله این اشتراکات، شباهتهای موجود بین نقوش سفالینههای کلپورگان با نقوش لباس بانوان میناب است که خود مستلزم بررسی و پژوهشی مستقل است، لذا محور اصلی این پژوهش، بررسی پیش متنها و نیز وجوه اشتراک و افتراق نقوش به کار رفته در دو صنعت هنری مذکور میباشد. پرسشهای این مقاله عبارت است از اینکه پیشمتن نقوش لباس بانوان میناب و سفال کلپورگان چیست و نقاط تشابه و تمایز بین آنها چه میباشد؟ این تحقیق از نوع کیفی، به روش توصیفی - تحلیلی و دارای مبانی نظری مبتنی بر رویکرد بینامتنیت است. اطلاعات آن بر پایه مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که کاربرد پیشمتنهای مشترک چون طبیعت، باورهای قومی و ذوق بانوان در ایجاد اشتراکاتی بین نقوش سفال کلپورگان و نقوش لباس بانوان میناب، نقشی کلیدی بر عهده داشته، این وجوه مشترک هم در کاربرد فنون بصری چون تکرار، تقارن و تعادل مشهود است و هم در ساختار طراحی نقوش که مشتمل بر سه نوع گیاهی، حیوانی و هندسی است، به ویژه کاربرد وسیع نقوش هندسی که در سفالینهها عمدتاً در قالب اشکال دایره و لوزی جلوهگر شده و در نقوش لباس بانوان در شکل مثلث دیده میشود. وجود این مشترکات در کنار اندک تمایزها منجر به پیدایش وجوه مشترک در فرهنگ و هنرهای دیگر مناطق مذکور شده و بالطبع در تقویت ارزشهای فرهنگی آنها موثر بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
بلوچستان؛ میناب؛ سفال کلپورگان؛ لباسِ بانوان؛ پیشمتنیت | ||
مراجع | ||
ابراهیمزاده، عیسی (1388). جغرافیای ناحیهای جنوب شرق ایران با تأکید بر سیستان و بلوچستان. تهران: سمت.
افروغ، محمد (1388). فرم و رنگ در هنر بلوچ. کتاب ماه هنر، 12(133)، 80-85.
حاتم، غلامعلی (1374). نقش و نماد در سفالینههای کهن ایران. فصلنامۀ هنر، 28، 355-378.
رید، هربرت (1352). هنر و اجتماع. ترجمۀ سروش حبیبی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
زکریایی کرمانی، ایمان، نظری، امیر و شفیعیسرارودی، مهرنوش (1394). مطالعۀ نقوش سفالینههای معاصر روستای کلپورگان سراوان با رویکرد انسانشناسی هنر. نگره، 10(36)، 75-91.
شهبخش، سید محمد (1384). نقوش تزئینی بلوچ. کتاب ماه هنر، 89، 140-146.
شیرانی، مینا (1391). بررسی انسانشناختی نقوش سفال کلپورگان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. اصفهان: دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه هنر اصفهان.
شیرانی، مینا و ایزدی جیران، اصغر (1398). پژوهشی بر دانش بومی سفال کلپورگان. دانشهای بومی ایران، 6(11)، 115-150.
فرهادی، مرتضی (1393). مردمنگاری دانشها و فناوریهای سنتی: نان شب مردمنگاران ایران. دانشهای بومی ایران، 2، 1-49.
کیانی، محمدیوسف (1379). پیشینۀ سفال و سفالگری در ایران. تهران: نسیم دانش.
گلاک، جی. (1355). سیری در صنایعدستی ایران. تهران: بانک ملی ایران.
گلکهرازه، محمد و صاحبزاده، بهروز (2015). ویژگیهای زیست-بوم هنر سفالگری بدوی کلپورگان تنها موزۀ زندۀ ایران. کنفرانس بینالمللی علم محیطزیست. مهندسی و تکنولوژی. 5 الی 6 می. دانشگاه تهران، 1-10.
مکاریک، ایرناریما (1384). دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگاه.
موسوی حاجی، سید رسول و پیری، علی (1388). بررسی تطبیقی نقوش قالی سیستان با نقوش سفال نخودی شهر سوخته. انجمن علمی فرش ایران (گلجام)، 2(13)، 73-85.
مونسی سرخه، مریم، طالبپور، فریده و گودرزی، مصطفی (1389). نوع لباس و نمادهای رنگ در عرفان اسلامی. هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، 2(44)، 5-14.
میتفورد، بوروس و میراندا (1394). دایرهالمعارف مصور نمادها و نشانهها. ترجمۀ منصوره انصاری و حبیب بشیرپور. چاپ اول. تهران: سایان.
نامور مطلق، بهمن (1387). دوسویگی ارجاعی در سنگنگارۀ بیستون. پژوهشنامۀ علوم انسانی، 58، 233-254.
نامور مطلق، بهمن (1390). درآمدی بر بینامتنیت: نظریهها و کاربردها. تهران: ناشر.
نظری، امیر (1391). نشانهشناسی سفال معاصر کلپورگان و ساخت سرامیکهای کاربردی به شیوۀ خاتم. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. اصفهان: دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه هنر اصفهان.
نظری، امیر (1393). مطالعۀ تطبیقی سفالینههای کلپورگان با نقوش سوزندوزی بلوچ. مطالعات تطبیقی هنر، 4(8)، 31-47.
نظری، امیر، زکریایی کرمانی، ایمان و شفیعی سرارودی، مهرنوش (1396). مطالعۀ تطبیقی سفالینههای مراکز روستایی فعال کلپورگان، کوهمَتیگ و هولَنچَکان در بلوچستان ایران. پژوهش هنر، 7(14)، 1-18.
یاسینی، سیده راضیه (1395). ارزیابی جامعهشناختی-زیباشناختی پوشاک سنتی زنان مناطق کویری با تمرکز بر اقلیم فرهنگی و طبیعی. جامعهشناسی هنر و ادبیات، 8(2)، 163-189.
یاسینی، سیده راضیه (1396). مطالعۀ فرهنگی و جامعهشناختی پوشاک سنتی زنان کنارۀ دریای جنوب ایران (بوشهر، هرمزگان و خوزستان). زن در فرهنگ و هنر، 9(2)، 185-207.
Farris Thompson, R. (2006). Part III Aesthetics across Cultures, Yoruba Artistic Criticism, In The Anthropology of Art. edited by H. Morphy & M. Prkins, MA: Blackwell, 237-268.
Boas, F. (1940). Race, Language And Culture. The Macmillan Company: New York. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 388 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 307 |